Сабақтардың әдімстемелік сценарийі
Оқушылардың ағылшын тілінде монологтық және диалогтық тілінің дамуы лексика және грамматиканы функционалды-коммуникативтік жағынан ұйымдастырудың негізінде көзделеді. Тақырыптық лексика сөз қорын байыту мақсатында тақырыпшаларға бөлінген. Осындай функционалды тәсілмен берілген лексика тақырыптық циклдың аяғында студенттердің продуктивті монолог құруына қызмет етеді. Сонымен қатар, осы кезеңде студенттер тақырыптық өрістегі белсенді қолданылатын грамматикалық құралдардың қызметін алдын-ала бақылайды, сөздердің дұрыс айтылуына назар аударады. Келесі кезеңде грамматикалық құзіреттілікті қалыптастыру мақсатында аталған тақырыптың лексикасына негізделген бағдарламалық грамматикалық материал белсенді түрде енгізіледі. Сонымен, лексикалық және грамматикалық материалының өзара байланысуы монолог құруда қажетті негіз болады. Диалогтық түрде сөйлеу дағдысын дамыту кезеңінде студенттер қарым-қатынас үдерісінде тез арада ақпарат беруді, сұрақ-жауапта қатысуды, талап етуді және т.с.с. тактикалар мен стратегияларды меңгеруді үйренеді.
1 «Мен және менің айналам» сабақтарының тақырыптық циклы
Бірінші – төртінші сабақтар
Мақсат: «Мен және менің айналам» тақырыбы бойынша сөйлеудің лексикалық дағдыларын қалыптастыру
Міндет:
- тақырыпшалар бойынша оқушылардың сөздік қорын байыту;
- фонетикалық-орфоэпиялық және орфографиялық дағдыларды қалыптастыру;
- оқу және сөйлеу, аудару дағдыларын қалыптастыру;
- кіші көлемде монолог құрастыруға бейімдеу (7-10 сөйлем);
- оқылатын тақырып бойынша мәтіннің логикалық құрылымын жасауға үйрету.
«Мен және менің айналам» функционалдық-семантикалық кестемен жұмыс – сабақтың 1 кезеңі.
1-кесте – «Мен және менің айналам» тақырыбы бойынша функционалдық- семантикалық лексика
| 1 Менің өмірбаяным My autobiography | 2 Туыстық Family relations | 3 Үй. Пәтер. House. Apartment. | 4 Достар Friends | 5 Оқу Education |
| 1. 1 Мен ..... тудым. I was born- в ................ in................ - 1995 жылы 22 мамырда – 22nd May, 1995 | 2.1 Менің әкем - Т.А.Ә. - туған күні - ..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді). My father`s first name/surname/last name……………. He was born in 1964 He was born on 19th August He works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.) He works at…(school/factory/hospital etc.) | 3.1 Үйім менің ....... қаласында, ......... мекенжайы бойынша орналасқан. My house/apartment/flat is in………city, ……street. | 4.1 Менің жақсы/ адал достарым бар. I have got good/constant friends. Менің достарымның аты........................ My friends` names are……………… 4.2 Біздің қарым-қатынасымыз шыншыл, мейірімді Our relations are sincere/good. We are in good/ sincere relations. I get on well with my relatives. | 5.1 Мен……… мектебінде оқимын. Мен … сыныпта оқимын. I study at………….school. I study at … form/grade. |
1 кестенің жалғасы
| 1.2 Менің кіші отаным My place of birth («менің туған жерім») - ................... | 2.2 Менің шешем - Т.А.Ә. - туған күні -...............(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді). My mother`s first name/surname/last name……………. She was born in 1964. She was born on 19th August. She works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.) | 3.2 Менің үйім ауылда/ (шетінде/ ауыл орталығында/қала)............. орналасқан. Мен көп пәтерлі/меншік/ екі бөлмелі/студенттік жатақханада тұрамын. Менің үйімде барлық жағдай жасалған. Онда газ/орталық жылу /су өткізілген/қоқысжинағыш/ауа кондиционері/лифт/телефоны бар. My house is in a village/aul (in the outskirts/suburbs/the centre of city/village). I live in a block of flats house (Br)/ apartment house (Am)/ detached house/semi-detached house/dormitory. My house is with all conveniences/amenities. There is gas/central heating/running water/chute/electricity/air conditioning/ elevator (lift)/ telephone. | 4.3 Олармен мен бала кезімнен/мектептен кезден доспыз. Олармен (есімі) бір сыныпта оқимын/бір мектепте/тұрамын/бір аулада/ауылда тұрдым. We have been friends since childhood/school. I am studying with them in the same class/at one school/live/lived in the one yard/village. | 5.2 Біз: қазақ/орыс тілдерін, шетел тілдерді (ағылшын, неміс, қытай, түрік, француз, испан) оқимыз, информатиканы, Қазақстан тарихын оқимыз. We study the following subjects: Kazakh/Russian language, foreign languages (English/ German/ Chinese/Turkish/ French/ Spanish), Computer studies, History of Kazakhstan. |
1 кестенің жалғасы
| She works at ……(school/factory/hospital etc.) | 4.4 Менің досымның/ құрбымның бойы ұзын/орта/ кішкентай; арық/ толық/ орта денелі; оның шашы бұйра/түзу/ ұзын/қысқа/қара/ақ/қою қара/ боялған; көздері қара/қой көзді/ көк/жасыл/сұр/үлкен/сықси; мұрны түзу/жалпақ; еріндері жұқа/ толық; My friend is tall/of average height /short; thin/plump/stout/ of medium build; He/she has curly/ straight/long/short/dark/fair/brown/black/dyed hair; eyes are black/hazel/blue/grey/big/squint; his/her nose is straight/big; lips are thin/plump. 4.5Ол ұқыпты/ сәнді/ талғаммен киінеді/ киімнің классикалық/ спорттық стилін ұнатады. He/she is neat/tidy/follows fashion/dresses well/preferres classical/sports style. |
1 кестенің жалғасы
| 1.3 Балабақшаға бардым/ мектепте оқыймын I went to kindergarten/study at school/ | 2.3 Менде ағам (2/3 інім)/әпкем (2/3 сіңлім) бар. Менің ағамның аты............. Менің әпкемнің аты............... I have got a brother (two/three brothers)/a sister (two/three sisters) My brother`s (his) name is.............. My sister`s (her) name is............... | 3.3 Үй/пәтер 2/3/4/5/6 бөлмеден тұрады. There are two/three/four/five/six rooms in my house/apartment (flat). I have got two-/three-/four-/five-/six-roomed house/flat. | 4.6 Оның мінезі жайдарлы/ашуланшақ/салмақты/сабырлы/ ашық/тұйық. Ол адал/ турашыл/ өзімшіл/ сенімді/айналадағыларға көңіл бөледі/ ақылды/қарапайым/тәрбиелі/мейірімді/ қарым-қатынаста қызықты. Ол уақытты бағалайды/кітап оқуды жақсы көреді/тілдерді оқиды/спортпен/музыкамен шұғылданады. He/she is cheerful/hot-tempered/calm/reserved/open/honest/principal/ ambitious/reliable/attentive to others/ sympathetic/clever/modest/well-bred/ kind/sociable. He/she can manage the time well /likes reading/studies languages/is keen on sport/is interested in music. 4.7 Бірақ мен өзімнің досымның /құрбымның қасиеттерін құптамаймын: - өзімшілдігін - бекер шашу - уақытты бағаламауын - жалқаулығын- оқымайтынын - салақтығын - ұмытшақтығын. |
1 кестенің жалғасы
| 1.4 Менің бірінші тәрбиешімнің /мұғалімімнің аты...................... My first teacher`s name................... | 2.4 Менің үлкен/кіші әпкемнің/сіңлімнің/қарындасымның (есімі). Менің үлкен/кіші ағамның/інімнің (есімі). My elder/younger sister’s name is... My elder/younger brother’s name is... | 3.4 Менің өзімнің бөлмем бар. Бөлмемнің терезесі көшеге/өзенге/ көлге/теңізге/орманға/далаға/ оңтүстікке/солтүстікке/батысқа/шығысқа қарайды. | However, I disapprove my friend`s negative qualities such as: - egoism; - extravagancy; - does not appreciate the time; - laziness; - unwillingness to study; - carelessness; - forgetfullness 4.8 Біздің қызықтарымыз бір. Кітап оқумен/ кітапханада/ интернетпен жұмыс істеп уақыт өткіземіз/ кинотеатрларда/жағажайда/ | 5.4 Біздің сабақтарымыз таңертең 8.15-те басталады. Күнде бізде 6/7сабақ. Сабақтар 14.30-да бітеді. Сабақтан кейін кітапханада немесе компьютер залында/ интернет-кафеде сабаққа дайындала-мыз. |
1 кестенің жалғасы
| Өзімнің бөлмемді мен ағаммен/әпкеммен/ініммен/сіңліммен/қарындасыммен бөлісемін. I have got my own room. The windows of my room face/overlook the street/river/lake/sea/forest/steppe/south/north/west/east. I share the room with my sister/brother. | қыста шаңғы мен коньки тебеміз/ саяхатқа/ қала сыртына шығамыз/бір-бірімізге қонаққа барамыз/ аптасына бір рет/ жиі/сирек би билеуге барамыз. We have common interests. We spend much time on reading books/work in a library/surf the Internet/go to the cinema/ lie in the sun/ sunbathe in summer /ski and skate in winter/travel/go to the countryside/visit friends at/on the weekend (once a week/rarely/often)/go to the disco. | Үлкен үзілісте асханада түскі ас ішеміз. Our classes usually begin at 8.15 in the morning. Every day we have got six/ seven classes.They finish at 15.30. After classes we go to the library or computer class/Internet café. During long breaks we have got lunch at school canteen. |
1 кестенің жалғасы
| 1.5 Менің дамуыма әке-шешем, мұғалімдер әсер етті................. My parents, teachers... played an important role /influenced on my education. | 2.5 Менің үлкен/кіші әпкем/сіңлім/қарындасым..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді). Менің үлкен/кіші ағам ..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ ауруханада істейді). My elder/younger sister works as a … (teacher/engineer/doctor etc.) at … (school/factory/ hospital etc.) My elder/younger brother works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.) at …(school/factory/hospital etc.) | 3.5 Менің үйім/менің бөлмем үлкен/кішкентай/жарық/жинақы/суық/жылы Терезелері үлкен/ағаштан жасалған. Менің бөлмемде балкон бар/жоқ. My house/apartment/room is large/cozy/light/comfortable/warm/cool. The windows are big/wooden. | 4.9 Мақалдар/ мәтелдер Sayings/Proverbs Ерді кебенек ішінде таны – A friend in need is a friend indeed. Уақыт қымбат. – Time is money. | 5.5 Біздің мектептте 3 қабат бар. Кітапхана бірінші қабатында орналасқан. Мектепте оқушылар оқитын мәселелер бойынша қажетті ақпарат ала алатындай 2 компьютер залы бар. There are 3 floors at our school. Library is on the ground floor. There are 2 computer classes, where schoolchildren can get/obtain/ gain necessary information on urgent issues. |
1 кестенің жалғасы
| 1.6 Мектепте негізгі сабақтармен қатар, мен дағдыларды ............... үйрендім. Along with classes at school I obtained/acquired/got skills of................... | 2.7 Менің үлкен/кіші әпкем/сіңлім/қарындасым ............. .............мектепте/ .............колледжде; 1/2/3 курста/ ...................сыныпта оқиды. My elder/younger sister studies/learns at…………….university/at ……………school/at college; She is a first/second/third year student. She is a pupil of the first/second/third grade/form. | 3.6 Бөлмеде үстел/ диван/ керует/ пианино/кітап сөресі/орындық/киім шкафы/айна/магнитофон бар. There is a writing table/a sofa/a bed/ a piano/book shelf/a chair/a wardrobe/ an armchair/a mirror/ a tape-recorder in my room. | 4.10 Атақты қазақ/орыс/ағылшын жазушылардың нақыл сөздері «В человеке все должно быть прекрасно» А.П. Чехов ‘A man is never too old to learn.’ Thomas Middleton ‘No man is useless while he has a friend’ Robert Louis Stevenson «Ғылым таппай мақтанба, адам болам десеңіз» Ыбырай Алтынсарин | 5.6 Мектептін спорттық өмірі өте қызықты. Спортпен оқушылар да, мұғалімдер де шұғылданады. |
1 кестенің жалғасы
| 1.7Қосымша музыкалық/көркем/спорт ...............мектебінде оқыдым. ....мектеп бітіргені жөнінде куәлік алдым. Additionally I studied at music/art/sports...............school. I acquired diploma of...............school. | 2.8 Менің мінезім әкеме/шешеме (ағама, әпкеме) ұқсайды. Менің түрім әкеме/шешеме (ағама, әпкеме) ұқсайды. Менің әкеммен/шешеммен (ағаммен, әпкеммен) қарым-қатынастарым жақсы. I (my brother, sister) took after my mother/father. I (my brother, sister) look like my mother/father. | 3.7 Сондай менің үйімде қонақ бөлмесі/жатын бөлме/ас үй/жуынатын бөлме/дәретхана бар. Also there is a drawing –room/a bed-room/ a kitchen/ a bathroom/a toilet/a lavatory. | Спорттық залымен қатар университет аумағында үлкен стадион бар. Стадион аумағында тренажер залы/бокс залы / интеллектуалдық спорт түрлері үшін залдар (шахмат, тоғызқұмалак). |
1 кестенің жалғасы
| 1.8 Тоқуды/ тігуді/жүзуді білемін..................... I am good at knitting/sewing/swimming............... I can knit/sew/swim............... | 2.9 Біздің отбасы классикалық/поп/ұлттық музыка тыңдаймыз, демалыс күндері табиғатқа/ саяхатқа шығамыз/ кинотеатрға/мұражайға/ көрмелерге барамыз/ коньки мен шаңғы тебуге барамыз/саңырауқұлақ жинауға/жүзуге/балық аулауға барамыз. All my family like to listen to classical/pop /folk music, travel/ go to the countryside at the weekend/go to the cinema/visit museums/ exhibitions/go skiing and skating/picking up mushrooms/swim/go fishing | 3.8 Біздің қонақ бөлмесі үлкен/кішкентай. Қонақ бөлмесінде көп жиһаз бар/жиһаз көп емес. Жиһаз ескі сәнді/ /қазіргі сәндегі/ыңғайлы емес/ыңғайлы. Мұнда диван/ екі кресла/торшер/теледидар/сурет/кілем/ журнал үстелі/ стерео жүйесі бар. Our drawing-room is large/small/cozy/comfortable/convenient. | School sports life is very fascinating. Both teachers and schoolchildren are keen on sport. Along with gym class there is large stadium. On the territory of the stadium there is a fitness room/room for boxing/room for intellectual |
1 кестенің жалғасы
| There is a little/much/old-fashioned/luxurious/modern/uncomfortable/comfortable furniture in the drawing –room. The furniture is fashioned/luxurious/modern/uncomfortable/comfortable. There is a sofa/two arm-chairs/ standing lamp/ TV set / a picture/ a carpet/ a coffee table/a stereo system. | kinds of sport (chess, togyzkumalak). 5.7 Біздін мектепте үлкен акт залы бар. Онда республикалық деңгейдегі әртістер мен әншілер / дарынды оқушылар сахнаға шығады. Әсіресе біз Естай атындағы оркестрімен мақтан етеміз Естай Беркімбаев Павлодар облысында туып-өскен атақты қазақ ақыны-импровизаторы. There is a big assembly hall at school. In this hall republican singers and artists/gifted schoolchildren often perform. Especially we are proud of our orchestra named after Yestai. Yestai Berkimbajev is a famous Kazakh poet-improvisator, who was born and lived in Pavlodar region. 5.8 Біздің мектепте жазғы еңбек ұйымдастырылады. Our school organises summer labor work for schoolchildren. |
1 кестенің жалғасы
| 1.9 ......................................... компьютерлік бағдарламаларды меңгердім I can use ...............computer programmes. | 2.10 Мен өз отбасымды жақсы көремін. Отбасым үлкен/тату/көңілді. I love my family. I have got big/friendly/cheerful. | 3.9 Ата-анамның жатын бөлмелерінде комод/ керует/ киім шкафы/ туалет үстелі/ тумба/ айна/кітап сөресі бар. In the bed-room of parents` there is a chest of drawers/ a bed/ a wardrobe/ a dressing table/ a bedside table/ a bookcase. |
1 кестенің жалғасы
| 1.10 2/3 тілдерді меңгердім: қазақ, орыс, ағылшын, неміс................ I Know two/three languages: Kazakh, Russian, English, German……… | 2.11 Өкінішке орай, менің отбасым толық емес. Мен анаммен/әкеммен/әжеммен/атаммен тұрамын. Менің отбасым үлкен /кішкентай. Біздің туысымыз көп /аз. Unfortunately, I have got one-parent family. I live with my mum/dad/granny/grandpa. I have got an extended family. I live in a big/small family. We have got many/few relatives. | 3.10 Ас үйде ас жиһазы бар: шкафтар/тоңазытқыш/ ас үстелі/орындықтар/қысқа толқынды пеш/плита/ыдыс-аяқ/раковина. Ыдыс-аяқ әр түрлі: таба/ кәстрөл/шай сервизі/ тәрелкелер/шанышқылар/қасықтар (шай/асханалық)/ пышақтар/орамалдар/ сүлгілер/шәйнек/ мұздатқыш/микротолқынды пеш/ыдыс жуатын машина/ас үй комбайны. There is suite of furniture: cupboards/ a fridge/ a kitchen suite/ chairs/microwave oven/cooker/dishes/sink in the kitchen. We have got different kitchen utensils: a frying pan/a saucepan/ tea set/ plates/forks/spoons (tea/table)/ a knife/ a tea towel/napkins/ a kettle/ a freezer/ an oven/ a dishwasher/ a food processor. |
1 кестенің жалғасы
| 1.11 Мен... мамандығын таңдадым. I have chosen the specialty of ... | 2. 12 Менде әжем/атам бар. Олар бөлек/ бізбен бірге тұрады. Менің әжемнің/менің атамның аты................. Ол......................жаста. Олар жұмыс істейді/зейнеткерлер. Мен барып тұрамын, үй шаруасына көмектесіп тұрамын. I have got granny/grandpa. They live separately/together with us. My granny`s/grandpa`s name is………………. He/she is………………..years old. | 3.11 Бізде жуынатын бөлме үлкен/кіші. Ванна ақ/сары /көгілдір/жасыл түсті. Жуынатын бөлменің қабырғасы кафельмен жабылған. Еденде кілемше жатыр. Бұрышта кір жуатын машина тұр. Сөреде әр түрлі құралдар /сабын/орамал/ шампунь тұр. Дәретхана үлкен емес. Our bathroom is a large/small. The bath is of white/ beige/blue/ light-green colour. The walls of bathroom are tiled. There is a rug on the floor. In the corner there is a washing machine. There is some soap/ toothpaste/toothbrush on the shelf. Our toilet is not large. |
1 кестенің жалғасы