Тарау.Ауа тамшылы инфекцияларының эпидемиологиялық сипаттамасы. Олардың таралуы кезіндегі алдын алу шаралары
Тыныс жолдары арқылы берілетін жұқпалы аурулардың жіктелуі
І. Этиологиясы вирустар
1. Жедел респираторлы вирусты инфекциялар: Тұмау, парагрипп, аденовирустар, РС вирустар, риновирустар, реовирустар
2. Ұшықты инфекциялар: Жұқпалы мононуклеозі, цитомегаловирусты инфекция, желшешек, қызылша, эпидемиялық паротит, қызамық - антропоноздар, (маймыл шешегі, сиыр шешегі-зоонозды инфекциялар).
ІІ. Этиологиясы бактериялар: Күл, көкжөтел, скарлатина, алапес, легионеллез, стафилококкты, стрептококкты, пневмококкты, гемофильді, микоплазмалы инфекциялар, хламидиоздар, пневмохламидиоз - антропоноздар, туберкулез-антропозооноз, орнитоз-зооноз.
· Жедел респираторлы вирусты инфекциялар және тұмау
Жедел респираторлы аурулар дегеніміз – тыныс алу жолдарының зақымдауымен жүретін полиэтиологиялық аурулар тобы.
Тыныс алу жолдары ауруларының эпидемиологиялык ерекшеліктері:
· Таралу жолының жеңіл болуы.
· —Соған байланысты кездесу жиілігі жоғары.
· —Қызылша,қызамық,желшешек сияқты инфекцияларды жұқтыру жиілігі жоғары.
· —Бұл аурулар эпидемия немесе пандемия түрінде өтеді.
· —Жұқпалы аурулар көбінесе циклдік түрде өтеді.
ЖРВИ тобына кіреді
§ грипп;
§ парагрипп;
§ аденовирусты инфекция;
§ риновирусты инфекция;
§ RS- немесе респираторлы-синтициальді инфекция;
§ реовирусты инфекция;
§ Микоплазмалық инфекция және т.б
Тұмау инкубациялық кезең бірнеше сағаттан 7 күнге дейін,орташа 2-3 күнді құрайтын ,тыныс алу жолдарын жедел зақымдайтын ауру. Аурудың басталуы жедел, интоксикация синдромымен сипатталады. Бірнеше сағат ішінде дене температурасы 39-40 С дейін котеріледі, әртүрлі дәрежедегі қалтырау, мерзімі қысқа, 3-5 күн. Қалтырау қысқа және әртүрлі сипатқа ие (ремиттирлеуші, интермиттирлейтiн сипаттағы қалтырау тағы басқалар), маңдай бөлімінің, әсіресе қабақ үсті аймағының ауырсынуы, бас айналу, тершеңдік, буындардың, сүйек-бұлшықеттерінің ауырсынуы тән, адинамия, жалпы әлсіздік үдей түседі. Гриптің ауыр ағымында ұйқының қашуы, көп ретті құсу, ес бұзылыстары, менингиальді белгілердің болуы тән.
Тұмау ( грипп) вирусының этиологиясы –РНК құрылымды, үш типті ( А,В,С ), екі антигені бар (гемагглютинин – Н және нейраминидаза — N). Вирустар сыртқы ортада төзімсіз, Вирустың А типіне антигендік қасиетінің өзгергіштігі, вируленттілік қасиеті тән.
Инфекцияның таралу көздерi:
§ —әр түрлi клиникалық формалары бар ауру адам (7-10 күннiң iшiнде ), аденовирус инфекциясы кезінде — 25 күн және одан көп;
§ —вирус тасушылар (аденовирусты инфекция).
Берiлу жолдары:
§ —(негiзгiсi ) ауа-тамшы;
§ —Тұрмыстық-қатынас(гриппта инфекциялалған тұрмысқа қажет заттар арқылы беріледі- ойыншық, ыдыс тағы басқалар);
§ —алиментарлы(аденовирусты инфекция кезінде)
§ —Маусымдық — күзгi-қысқы.
§ —Жоғары қабылдағыштық.
§ —Иммунитет. Постинфекциялық иммунитет ерекше және ұзақ емес.
Алдын-алу шаралары:
—1.Денені шынықтыру
—2.Грипп кезінде ең тиімдісі вакцинация-қыркүйек-қазан айлары,барлық тұрғындардың 70 пайызын қамту керек.
Келесі инактивирленген грипп вакциналары қолданылады
§ Гриппан (Россия) б/е;
§ Флюарикс (Бельгия) б/е;
§ Инфлювак (Нидерланды) б/е;
§ Бегрубак (Германия) б/е;
§ Заксикгрипп (Франция) б/е т.б..
—