Степени сравнения прилагательных

Прилагательные имеют т р и с т е п е н и с р а в н е н и я:

положительную gradus positīvus,

сравнительную gradus comparatīvus,

превосходную gradus superlatīvus.

Gradus positīvus	Gradus comparatīvus	Gradus superlatīvus
начальная форма прилагательного	Nom. Sing -ior (m,f); –ius (n)	-issĭm- -rĭm- -lĭm-
Longus, a, um длинный celer, is, e быстрый facĭlis, e легкий	longior,longius celerior,celerius facilior,facilius	long-issĭm-us, a, um celer-rĭm-us, a, um facil-lĭm-us, a, um

Примечание: прилагательные, основа которых заканчивается на –r, образуют превосходную степень при помощи суффикса -rĭm-;

прилагательные, основа которых заканчивается на–l, образуют превосходную степень при помощи суффикса –lĭm-: facĭlis, e легкий,

difficĭlis, e трудный, simĭlis, e похожий, dissimĭlis,e непохожий, gracĭlis, e тонкий, humĭlis, e низкий.

СУППЛЕТИВНЫЕ СТЕПЕНИ СРАВНЕНИЯ

Gradus positīvus	Gradus comparatīvus	Gradus superlatīvus
bonus, a, um хороший malus, a, um плохой magnus, a, um большой parvus, a, um маленький multi, ae, a многие	melior, melius peior, peius maior, maius minor, minus plures, plura	optĭmus, a, um pessĭmus, a, um maxĭmus, a, um minĭmus, a, um plurĭmi, ae, a

ЛЕКСИЧЕСКИЙ МИНИМУМ

Юридические термины

1. Actio noxalis. Actio poenalis.

2. Causa criminālis.

3. Culpa levis.

4. Duodecemvirale iudicium.

5. Expeditio brevis.

6. Furtum grave.

7. Iniuria reālis.

Iniuria verbālis.

8. Iuris prudens.

9. Ius civīle.

Ius criminale.

Ius naturāle.

10. Lex civilis.

11. Mors civilis.

Mortis causa.

12. Poena capĭtis vitae.

13. Possessio iusta.

14. Praesumptio iuris

15. Probatio liquidissima.

16. Sum crimine falsi.

17. Vis probandi.

ТЕКСТЫ ДЛЯ ПЕРЕВОДА

IUS CIVILE ET IUS GENTIUM

Omnes popŭli, qui legĭbus et morĭbus reguntur, partim suo proprio, partim commōni omnium homĭnum iure utuntur. Nam ius est, quod (quisque) popŭlus ipse sibi constituit; id ipsīus civitātis proprium est vocāturque ius civīle, quasi ius proprium civitātis. Quod autem naturālis ratio inter omnes homĭnes constituit, id apud omnes popŭlos custodĭtur vocāturque ius gentium, quasi eo iure omnes gentes utuntur. Popŭlus ităque Romānus partim suo proprio, partim commŏni omnium homĭnum iure utĭtur (Gaius).

CAPITIS DEMINUTIO

Capĭtis deminutiōnis tria genĕra sunt: maxĭma, media, minĭma. Nam tria habēmus: libertātem, civitātem, familiam. Si libertātem amittĭmus, maxĭma est capĭtis deminutio. Si libertātem retinēmus, sed civitātem amittĭmus, media est capĭtis deminutio. Si et libertas et civitas retinentur, familia tantum mutātur, minĭma est capĭtis deminutio (Iullus Paulus).

ЦИКЛ	Имена существительные IV и V склонения

ЛЕКСИЧЕСКИЙ МИНИМУМ

Юридические термины

IV и V склонения

1. Consensus, us m

Tacĭto consensu

2. Contractus, ūs m

3. Exĭtus, ūs m

Exĭtus letālis

4. Intestatus, ūs m

Ab intestāto

5. Lapsus, ūs m

Lapsus linguae

Lapsus calămi

Lapsus memoriae

6. Manus, us m

Bravi manu

Manu forti

Manu militari

7. Res, ei f

Res communis

Res corporales et incorporales

Res iudicata

Res mancipi et nec mancipi

Res mobilis

8. Species facti

9. Status, ūs m

Status quo

10. Usus, us m

Ad usum proprium

11.Ususfructus, us m

ТЕКСТЫ ДЛЯ ПЕРЕВОДА

RES CORPORALES ET INCORPORALES

Quaedam res corporales sunt, quaedam incorporales. Corporales hae sunt, quae tangi possunt, velut fundus, homo, vestis, aurum, argentum et deinque aliae res innumerabiles.

Incorporales sunt quae tangi non possunt, qualia sunt eae, quae in iure consistent, velut ius sucessionis, ususfructus, obligatiōnes.

Nec ad rem pertinet, quod in hereditate res corporales continentur: nam ei fructus, auri ex fundo percipiuntur, corporales sunt, et id, quod ex aliqua obligatione nobis debētur, plerumque corporale est, veluti fundus, homo, pecunia (Gaius).

RES MANCIPI ET NEC MANCIPI

Omnes res aut mancipi sunt, aut nec mancipi.

Mancipi res sunt omnia praedia in Italico tam rustica, qualis est fundus, quam urbāna, qualis est domus, item iura praediōrum rusticōōrum (servitūtes), velut via, iter, actus, aquaeductus, item servi et quadrupĕdes,velut boves, muli, equi, asĭni.

Ceterae res nec mancipi sunt (Ulpianus).

П Р И Л О Ж Е Н И Е

I. ЛАТИНСКАЯ ЮРИДИЧЕСКАЯ ФРАЗЕОЛОГИЯ

1. Iustitia fundamentum regnōrum.

2. Iustitia est obtemperatio scriptis legĭbus.

3. Melior est iustitia praeveniens, quam puniens.

4. Sequi debet potential iustitiam, non praecedere.

5. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivĕre, altĕrum non laeděre, suum cuique tribuĕre (Digesta 1.3).

6. Applicatio est vita regulae.

ДРЕВНИЕ РИМЛЯНЕ О ЗАКОНЕ

7. Dura lex, sed lex.

8. Legem brevem esse oportet (Senēca).