Тізбектің қосылыс.

Зерттелетін нысанда қарапайым функционирлеу мақсатында тізбектерге бөлінген, айнымалы функцирлеу кейін әр тізбек үшін нысанаіні бір айнымалы функцияға қосу тапсырмасы тұрады. Нысаның айнымалы функциясының түрі тізбектердің қосылыс жалғануларымен байланысты жүреді:

W1

W2

W3

х

у

3.7-сурет

1) Тізбектей жалғанған қосылыс.

W_об = W₁^.W₂^.W₃…

Тізбектей жалғанған қосылыстарда олардың айнымалы функциясы көбейеді.

Параллелді қосылыс.

W1

W2

W3

х

у

3.8-сурет. 3.8

W_об = W₁ + W₂ + W₃ + …

Параллелді қосылыс кезінде олардың айнымалы функциялары қабаттасады.

3) Кері байланыс

W1

W2

х

у

3.9-сурет. 1.23

Тапсырма бойынша айнымалы функция (х):

«+» кері байланысқа сәйкес,

«-» - тура байланысқа сәйкес.

Нысанаінің айнымалы функциясын анықтау үшін, яғни күрделі тізбектің қосылысы болғанда, схеманың ұлгайған түрін қолданады немесе Мезон формуласын түрлендіреді.

Дәріс 4. АРЖ беріліс функциясы. Ауыспалы қисық бойынша нысаның беріліс функциясының параметрлерін анықтау. Жиліктік сипаттама. Жиліктік сипаттаманы анықтау. Логарифмді жиліктік сипаттама.

Беріліс функция АРЖ.

Wp

Wy

x

e

u

y

f

4.1-сурет

АРЖ құрылымдық схемасын есептеу мен зерттеуде эквивалентті түрлендіру жолы қарапайым стандартты «нысан- регулятор» түріне келтіріледі.

Бұл өте қажет, біріншіден жүйеде математикалық тәуелділікті анықтау үшін, екіншіден барлық жүйеде инжеренлік әдістер , есептеулер мен реттеуіштердегі параметрлерді зерттеулер осы стандартты құрылыммен жүргізіледі.

Жалпы жағдайда кез келген негізгі кері байланысты бірөлшемді АРЖ ұлғайтылған тізбектердің жолымен осы жолмен келтірілуі мүмкін.

Егер де жүйенің шығысы у кіріске берілмесе,онда біз реттегіштің тұйықталған жүйесін аламыз, ал айнымалы функция келесі түрде анықталынады:

W_¥ = W_p^.W_y

(W_p - ПФ регулятор, W_y – ПФ басқару нысан.

W¥

х

у

4.2-сурет

Яғни, тізбектердің жалғануы W_p және W_y басқа тізбекпен W_¥ ауысуы мүмкін. Айнымалы функция Тұйықталған жүйенің айнымалы функциясын Ф(s) белгілеу қабылданған. Ол W_¥ арқылы есептелінеді:

Ф_з(s) = =

(енді кері байланыстағы жүйені қарастырамыз).

Берілген айнымалы Ф_з(s) функция у және х тәеулділігін анықтайды және оны берілген әрекеттер каналы бойынша тұйықталған жүйенің айнымалы функциясы деп атайды.

АРЖ үшін сонымен қатар басқа канал бойынша айнымалы функция болады:

Ф_e(s) = = - қателік бойынша,

Ф_в(s) = = - ауытқу бойынша.

Тұйықталған жүйенің айынмалы функциясы жалпы түрде бөлшекті-рационалды W_¥ = түрде болса, онда тұйықталған жүйенің айнымалы функциясы түрленуі мүмкін:

Ф_з(s) = = , Ф_e(s) = = .

Көріп тұрғандай, бұл айнымалы функция бөлшектің алымымен ерекшелінеді. Бөлімін тұйықталғын жүйенің сипаттама теңдеуімен анықталынып келесі түрде бейнеленеді D_з(s) = A(s) + B(s). Тұйықталған жүйенің B(s) сипаттама теңдеуі деп тұйықталған жүйенің айнымалы функциясының алымында W_¥ тұратын теңдеуді айтамыз.