Г. Пальмердің ауызша әдісі
Пальмердің әдісінің негізі – сөйлеуді үйрету
Пальмердің әдісі тура әдіс деп аталды. Ол 1870 жылдан бастап қолданыла бастады. Тура әдістің негізгі ерекшеліктері:
1Бірінші орынға сөйлеу қойылады
2Ана тілі екінші орында,тіпті назарсыз қалуы
3Аударма өте аз мөлшерде, ауызша-жазбаша жаттығулар көп қолданылады.
4Грамматиканы оқытуда индуктивтік әдіс қолданылады(әуелі жаттығулар орныдалып, содан кейін грамматикалық тұжырым жасалады)
5Айтуды үйретуге үлкен көңіл бөлінеді
6Мәтіндердің мазмұнына, тақырыпқа сай мәтіндер құрастыруға көңіл бөлінеді
Бұл әдісті пайдаланатын мұғалімдер тіл үйретудің алғашқы күніне бастап, оқушыны әңгімелесуге тартады, заттарды, суреттерді пайдаланып, сөйлемнің мағынасын түсіндіру үшін қимылдар жасайды.
Пальмердің әдісінің негізгі қағидаттары:
-Шет тілін оқыту ауызша сөйлеуден басталады
-Ш.т.о. іріктелген материалдардың негізінде жүзеге асырылады. Пальмердің ұсынуы бойынша оқытылуға тиіс жаңа сөздердің мөлшері 3000 сөз боолды
Пальмер ауызша оқытудың мынадай жолдарын ұсынды:
-Іс-қимыл арқылы
-Сәйкестендірудің 100 кестесі (осы кестелердегі ағылшын тідіндегі материалдарға қарап оқушы сөйлем құрауы керек)
Пальмердің бұл әдістері оқушыларға мынадай мүмкіндік береді:
-сөйлем үлгілерінде үнемі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерінің берілуі ауызекі сөйлеуде көмектеседі
Тыңдау жаттығуларының көп болуы оқушыға жылдам сөйлегенде ағылшын тілін түсінуге мүмкіндік береді.
49. Пальмер шетел тілін оқыту әдістемесіндегі көрнекілік-интуивтік бағыт өкілі. Тура әдіс. Г. Пальмер әдісі. Тура әдіс грамматикалық – аудырмалық әдіске қайшы әдіс реиінде дүниеге келді.
Өндіріс пен сауданың халықаралық көлемде қарқынды дамуы, капиталистік мемлекеттердің үлкен елдерді отарлауы сияқты пргпестер шет тілін білетін мамандарға сұранысты арттырды. Бұл өз кезегінед жаңа әдістің пайда болуына себепші болды. Тілді іс жүзінде игеру мектептерде шет тілін оқытудың негізгі мәселесіне айналды.
Тура әдістің негізгі ерекшелігі мынадай:
1)Шет тілін оқытудың негізгі бағыты – тәжербиелік,яғни, бірінші
орынға сөйлеу қойылуы;
2)ана тілінің екінші орында, тіпті назарсыз қалуы;
3)Тілді үйрету ісінде аудырманың өте аз мөлшерде, керісінше, ауызша – жазбаша жаттығулардың көп қолдануы;
4)Грамматиканы оқытуда индуктивтік әдістің қолдануы (грамматикалық әдісте грамматикалық ереже бірінші беріліп, жаттығулар орындалады, ал бұл әдісте әуелі жаттығулар оындалып, содан кейін грамматикалық тұжырым жасалады).
5) Айтуды үйреиуге үлкен көңіл бөлінеді.
6) Мәтіндердің мазмұнына, әсіресе, тақырыпқа ьайланысты сәтіндер құрасытыруға назар аударылады.
Бұл әдістің тура әдіс деп аталуының себебі – шет тілін оқытуда, шет тілімен беретін түсініктің арасындағы байланыстың тура болып, ана тілінің мүлдем қолданылмауы.
Г.Пальмер әдісінің негізгі қағидалары :
- Шет тілін оқыту ауызша сөйлеуден басталады.
-Шет тілін оқыту іріктелген материалдардың негізінде жүзеге асырылады.Г.Пальмердің
ұсынуы бойынша оқытылуға тиіс жаңа сөздердің мөлшері 3000 сөз болды.
Мұғалім оқушылармен ағылшын тілінде сөйлеседі. Жалпы,Г,Пальмер әдісінің негізі - сөйлеуді үйрету, ал М.Уэст оқу арқылы шет тілін үйренетін әдістемелік жинақтар жасады:
а) оқуға арналған кітаптар
ә) жаттығу кітаптары
Бұл екі ағылшын әдіскерлері ағылшын тілін оқыту әдістемесіне үлкен үлес қосты.
50.Пальмердің негізгі еңбектері. 1. Пальмер Г. "Ауызша әдіс" шетел тілдерін оқыту, — М., 1960.
Г.Пальмердің бұл еңбегінде Ауызша әдіс қазіргі кезде де жиі қолданылады және оқушыларға мынадай мүмкіндіктер береді:
-сөйлем үлгілерінде үнемі қолданылатын сөздер мен сөз тіркесінің берілуі ауызекі сөйлеуде көмектеседі;
-тыңдау жаттығуларының көп болуы оқушыға жылдам сөйлегенде ағылшын тілін түсінуге мүмкіндік береді.
2. Palmer Н. The Scientific Study and Teaching of Languages. — London, 1917.
3. Palmer H. Colloquial English, 100 Substitution Tables. — London, 1916.
-сәйкестендірудің 100 кестесі (Оқушылар осы кестелердегі ағылшын тіліндегі мысалдарға қарап, сөйлемдер құоауы тиіс). - сөйлем үлгілеіндегі үнемі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерінің берілуі ауызекі сөйлеуде көмектеседі;
51.Пальмердің негізгі әдістемелік көзқарастары. Г. Пальмер әдісінің негізгі қағидалары:
- Шет тілін оқыту ауызша сөйлеуден басталды.
- Шет тілін оқыту іріктелген материалдың негізінде жүзеге асырылды. Г. Пальмердің ұсынуы бойынша оқытылуға тиіс жаңа сөздердің мөлшері 3000 сөз болды.
Пальмер ауызша оқытудың мынадай жолдарын ұсынды:
-іс – қимыл арқылы (Мұндай арнайы жасалған заттарды көрсетіп, қимыл арқылы білдіретін жаттығулар ұсынылады);
-сәйкестендірудің 100 кестесі (Оқушылар осы кестелердегі ағылшын тіліндегі мысалдарға қарап, сөйлемдер құоауы тиіс).
Г. Пальмердің бұл әдістері қазіргі кезде жиі қолданылады және оқушыларға мынадай мүмкіндіктер береді:
- сөйлем үлгілеіндегі үнемі қолданылатын сөздер мен сөз тіркестерінің берілуі ауызекі сөйлеуде көмектеседі;
-тыңдау жаттығуларының көп болуы оқушыға жылдам сөйлегенде ағылшын тілін түсінуге мүмкіндік береді.
52. М.Уэсттің әдістемелік жүйесі. Тура әдістің негізгі қағидаларын ұсынған атақты ағылшын әдіскерлері Г.Пальмер мен М.Уэст болды. . Жалпы,Г,Пальмер әдісінің негізі - сөйлеуді үйрету, ал М.Уэст оқу арқылы шет тілін үйренетін әдістемелік жинақтар жасады:
а) оқуға арналған кітаптар
ә) жаттығу кітаптары