Дәріс 7. Сотталғандардыңеңбегінқұқықтық реттеу

Жоспар:

Сотталғандардың еңбегінұйымдастырудыңнегізгіпринциптері ментүрлрі

Бас бостандығынанайыруғасотталғандардыңеңбекетужағдайлары жәнеоған төлеу

Негізгі ұғымдар:Азап шектірмеу талабы. Жеке өндірісәрекеті.

Сотталғандардыңеңбек проблемасыкөпаспектілі,сондықтанмұнықараудың белгілі бір өзіндікқиындығы бар. Бұлтуралы ТМДелдеріндесотталғандардыңеңбегінпайдаланудыңорындылығыжөніндеәрдайымайтыс,таласпікірлер болып жүр.

Сотталғандардың еңбегін пайдалануда қарсылары төмендегідей негізгідәлелдердікелтіреді:

а)бұрынғыелдеріндесотталғандардыңеңбегіқалыптантысұлғайтылыпкөрсетілген. Егердеолзаңдаресмитүрде мәлімденіп жәнесотталғандардыңтүзеудіңнегізгіамалыретіндеқаралғанболса,алтәжірибедееңбекпентүзеуколонияларыныңбарлықәрекетішынмәнісіндеөндірістік тапсырмаларды орындауғабағынғанболатын.Еңбекпен түзеу мекемелері өндірістік кәсіпорынретіндежұмысжасап, жоспарорындапжәнепайдаәкелугеміндеттіболған.Біріншіорындақалай даболсаөндірісжоспарынорындауміндетіқойылған,алтүзеумақсатыекіншіорынғаысырылған;

ә)сотталғандарістейтінкәсіпорындарышығарғанөнімдердіңсапасыкөбінесетөменболды.Сондықтаннарықтықэкономикалыққарым-қатынасқакөшкендеоныңкөбі талапетілмейқалды,кәсіпорынөнімкөлемінкенеттентөмендетіпалды.

Негізгі принциптерініңбірі- олсотталғандареңбегі, оларғаазапшектірумеуталабы.Бұлжағдай ҚазақстанРеспубликасызаңдарындадабелгіленген.Ал Қазақстан РеспубликасыҚылмыстық-атқарукодексініңжалпыбөлімінормаларындабұлжағдайжанаматүрдеескерілген.

ҚазақстанРеспубликасыныңҚылмыстық – атқарукодексіндесотталғандардыеңбеккежұмылдырудыұйымдастыру туралыжеке тарауберілген.Ондасотталғандардытүрлішееңбеккетартужөніндебірқатарбаптар берілген.Сотталғандардыңеңбегінұйымдастыруүлгілерінзерттеумақсатындабұлзаңбөлімініңмазмұнынынбаяндауорындысияқты.Олсотталғандардыңеңбекәрекетініңкелесітүрлерінбелгілейді.

- түзеу мекемелерініңкәсіпорындарыжүйесінде;

- қылмыстық-атқаружүйесіндегімемлекеттіккәсіпорындарында;

- әр түрліменшікнысанындағымекемеаумағынданемесесыртындағыкәсіпорынобъектілерінде;

- мекемедегіжай шаруашылыққызметтерінде;

- дербес еңбекқызметіменайналысуды.

Түзеу мекемесіндежазаныөтепжүргенадамдардыңаптадағыжұмыскүнінің ұзақтығы Қазақстан Республикасыныңеңбек туралы Заңыбелгілегеннормаданасаалмайды.Демалыспен мейрамкүндерісотталғандаржұмыстанбосатылады,алолардыбұлкүндеріжұмысқатартуқажетболса,ондаоларғадемалыскүндерібір айдыңішіндеберіледі.

Бас бостандығынан айрылғанадамдардыңеңбегі,оныңсанымен сапасына сәйкеснормаларменхалықшаруашылығы салачсындаұқсаскүші бар бағағатиістітөленеді.

Сотталғанныңеңбегінсыйлықжүйесімен төлеу,жұмысшыларғатариф арқылыеңбекмөлшерінеқарайтөленетін,мамандықтар менжұмыстардың тізіміндекөрсетілгеныссы,ауыр, зиянды, өтезиындыжағдайдағы жұмыстардаістейтін, осығанлайықтыхалық шаруашылығындаістейтін жұмысшыларменқызметкерлерге төленетін коэффиценттермен еңбекақыға қосымшатөлеудіңбасқа түрлерібұларғадатаратылады. Бірақкөпжылсіңіргенеңбегі үшінсыйберілмейді.

Еңазмөлшердегіеңбекақынысотталғандардыңесепбетінетүсіруүшінай сайынжасақбастығыцех бастығыменнемесеағашеберменбірлесеотырыпжәнееңбектіұйымдастыруменеңбекақысыныңбөлімбастығытексергенненкейін түзеумекемесініңбастығынемесеоныңорынбасарыбекітеді.

Сотталғандардыңеңбек ақысынанұсталымдаралынғаннанкейінгіқалғандарыоныңесепбетінекіргізіледіжәнебелгіленгенретпенаударуесебіарқылыоларпайдаланаалады.

Дәріс 8. Жазаны өтеуден босату. Түзетуәсерлерінің қорытындысынбаянды ету.

Жоспар:

Жазаныөтеуденбосатудың құқықпенреттеу,оның түрлеріменнегіздері

Сотталғандардыжазаны өтеуденбосату тәртібі