Психологиялық-педагогикалық зерттеу картасы
Әлеуметтік даму
1. Қарым-қатынас құралдары:
Сөздік: дыбыстарға еліктеу, жеке сөздер, сұрағы, ойлары
______________________________________________
Экспресивті – ым – ишара (күлуі, табиғи, арнайы қимылдары)
______________________________________________
Заттың - әрекеттік (заттарды беруі, ересек адамға жақындатуы, қарсылық білдіруі._______________________________________
_______________________________________________________
Баланың ересектермен байланыс орнатуға ынтасы:
Жеңіл және тез__________________________________________
Таңдамалы байланыс жасайды_____________________________
Ресми байланыс_________________________________________
Байланысқа түспейді_____________________________________
2.Баланың басқа балалармен байланыс орнату ынтасы:
Жеңіл және тез__________________________________________
Таңдамалы байланыс жасайды_____________________________
Ресми байланыс_________________________________________
Байланысқа түспейді_____________________________________
3.Әрекет-қылық және эмоционалды-еріктік сала ерекшеліктері
Белсенді (енжар)_________________________________________
әрекетшіл (инертті) ______________________________________
басқа балаларға агресивтілік көрсетпейді (агресивті) __________
басым көңіл-күйі (сергек, байсалды, ашушаң, тұрақсыз, көңіл -күйі күрт өзгереді) _______________________________________
4.Балалардың мінез-құлық ерекшеліктері – байсалды, бедсенді, белсендігі төмен, енжар, өмірді жақсы көреді (жизнерадостный), күлімсіреп тұрады, ашушаң, қырсық, дау-дамайлы, әлсіз, жиі (сирек) жылайды және тағы басқа.
______________________________________________
6.Баланың дағдылары:
қасықпен өзбетімен тамақтанады___________________________
ас ішу (столовые) құралдары қолданады_____________________
тиянақтап ас ішеді, майлықты қолданады, тамақтан кейін рахмет айтады___________________________________________
өзбетімен қолын сабынмен жуады__________________________
жеке бас тазалығы заттарын пайдаланады___________________
үй тұрмысының шаруаларын орындауда тазалықты ұстанады______________________________________
тазалық ұстанбайды______________________________________
7. Сенсорлық даму:
қиылған суреттерді жинау_________________________________
матрешкаларды жинау____________________________________
заттарды түсі бойынша топтастыру_________________________
заттарды формасы бойынша топтастыру_____________________
көлемі, формасы, түсі әртүрлі заттарды салу_________________
8. Көрнекі-әрекетті ойлаудың дамуы:
әртүрлі жағдайда өзбетімен шешім қабылдайды _____________
көп заттардың ішінен сандарды шығару_____________________
заттарды атқаратын қызметі бойынша топтастыру____________
_______________________________________________________
9. Сөйлеу жағдайы:
баланың ауызша сөйлеуді түсінуі
көрнекі таңдау жасамау жағдайында сөздерді,
сөз тіркесін (фраза) түсіну:
иә мысалы_______________________________________
жеке сөздер және сөз тіркестері, мысалы,____________________
жоқ ___________________________________________________
_______________________________________________________
нақты шектеулі таңдау жасау жағдайында жеке сөздерді, сөз тіркестерін түсіну:
иә, мысалы,_______________________________________
жоқ___________________________________________
10.Баланың өзбетімен сөйлеу жағдайы:
Екі және одан көп сөзден тұратын фразалық сөйлеу, мысалы, _______________________________________________________
жеке толық және былдыр сөздер, дыбыстарға еліктеу, мысалы,________________________________________________
дыбыстарға еліктеу және дауыс реакциялары (бар немесе жоқ)___________________________________________________
байланыссыз былдырлау, дауыс реакциялары, айқайлау (бар немесе жоқ) ____________________________________________
сөздік қоры импрессивті (енжар): жас шамасына сай келеді, сәйкес келмейді_________________________________________
сөздік қоры экспрессивті (белсенді)________________________
Қорытынды: ___________________________________________
______________________________________________
Лекотеканың барлық мамандары келесі жұмыс түрлерін жүзеге асырады:
1. Бала және оның отбасын жан-жақты зерттеу, анықтау
- медициналық және отбасылық анамнез;
- баланың әлеуметтік даму жағдайы;
- тәрбие жағдайын және түрін;
- отбасылық қарым-қатынас сипатын.
2. Кешенді түрде зерттеу жүргізу
- соматикалық күйі;
- есту қабілетінің жағдайы;
- көру қабілетінің жағдайы;
- қозғалыс жағдайы, қимыл;
- баланың эмоционалды дамуының ерекшеліктері.
3. Диагностикалық зерттеу жағдайларын және әдейілеп ұйымдастыруда баланың ерекшеліктерін есепке алу.
Бала туралы барлық ақпаратты талдау негізінде баланы зерттеу кезінде оның жасы және жекелей дамуы есепке алынды.
Ерекше мүмкіндіктерге ие балалар байланыс орнатып және тапсырма орындау барысында іс-әрекетке тез және өз еркімен кіріспейді. Зерттеуді баланың өзбетті іс-әрекетін бақылаудан бастаймыз, оның белсенділігін белгілейміз, заттың және ойын әрекеттеріне назар аударамыз. Кейбір жағдайларда балалар ойыншықтармен ешқандай әрекет жасамаған кезде, біз балаға ойыншықтар және олармен әрекет жасау тәсілдерін ұсындық. Зерттеу кезінде баланы сөзбен, ым-ишарамен, мадақтап, эмоционалды тұрғыдан қолдап, көмектесіп отыру керек.
Зерттеу кезінде анықталды:
o орталық жүйке жүйесінің органикалық зақымданулары;
o перинаталды энцефалопатия;
o балалар церебральді параличінің қалдық белгілері;
o психомоторлық және сөздік дамудың кешеуілдеуі;
o естудің бұзылулары;
o көрудің бұзылулары;
o туа берілген гидроцефалия.
Алдын-ала зерттеу және ата-аналарымен әңгімелесу балалардың келесі мәселелерін анықтауға мүмкіндік береді:
o баланың нақты күн кестесі болмаған;
o баланы оқытуға бірдей талаптар сақталмаған;
o кейбір балаларда танымдық іс-әрекетті дамытуға арналған ойыншықтар және құралдар болмайды;
o өзіне қызымет көрсету дағдылары қалыптаспаған: (киіну, киімді шешу, түйме тағу дағдылары);
o балаларға өз заттарын белгілі орынға жинауды үйретпеген;
o балаларды өз денесіне және киіміне күтім жасауды үйретпеген;
o кейбір балаларды қарым-қатынастың вербальды формалары көрініс бермейді, айтылған сөзді жартылай түсіну тән;
o ойын және өнімді іс-әрекет түрлерінің алғышарттары қалыптаспаған;
o сенсорлық естіп қабылдау және зеиіні қалыптаспаған;
o балалар заттың түсін, формасын, көлемін ажырата алмайды;
o баланың ересектермен бірлескен әрекеттері көрініс бермейді;
o үй және жабайы жануарлар, олардың төлдері туралы түсініктер қалыптаспаған;
o жалпы моторика қалыптаспаған;
o көру-моторлық координациясы қалыптаспаған;
o балалар сюжеттік ойындарға қызығушылық танытпады.
Дамыту және оқытудың жекелей коррекциялық жоспары келесі бағыттардан тұрады:
- денсаулық жағдайы және тәрбие шарттары;
- дене шынықтыру тәрбиесі;
- өзіне қызымет көрсету және мәдени-жеке бас тазалық дағдылары;
- әлеуметтік даму;
- танымдық іс-әрекеттің дамуы;
- сөздің дамуы;
- ойын іс-әрекетінің дағдылары;
- нәтижелі іс-әрекет түрлерінің қалыптасуы;
- еңбек тәрбиесі;
- ата-аналарға нұсқаулар беру.