Зақ жұмыс кезінде қозғалтқыштың қуатын есептеу

а) Тұрақты жүктеме

Жылдамдығы реттелмейтін және тұрақты жүктемемен істейтін едәуір механизмдер бар. Мұндай механизмдер ретінде, мысалы насостар, желдеткіштер және т.б. жатады. Көрсетілген қуатқа қозғалтқышты таңдасақ,онда ол рұқсат етілетін қыздыру температурасы бойынша толық пайдаланылады. Бұл жағдайда қозғалтқыш қуатын, егер де механизмнің тұтынатыны белгілі болса, есептеу өте жеңіл болады. Кейбір уақытта қозғалтқыштың жіберу моментінің жеткілігін тексеру керек, себебі механизмдердің орнынан қозғалған кезде көтеріңкі қажалу моменттері болады. Насос қозғалтқышының қуатын мына формуламен табамыз:

(5.2)

мұнда V-насостың беруі, м³ /с; g -қотару суықтылықтың тығыздылығы, кг/м³, Н-есептік көрсетудің биіктігі ,м; h_нас - насостың ПӘК-і; h_бер -қозғалтқыштан насосқа беріліс ПӘК-і; g -ауырлық күштің үдеуі (g=9,81 м /с²).

Желдеткіш қозғалтқышының қуаты

(5.3)

мұнда p -желдеткіштің шығысындағы қысым, Па; h_жел -желдеткіштің ПӘК-і.

б) Ауыспалы жүктеме

Ұзақ ауыспалы жүктеме кезде (оның графигі жалпы түрде 5.2-суретте көрсетілген ), алдын ала таңдалған қозғалтқышты қыздыру бойынша тексеру керек. Ол үшін цикл бойынша ең үлкен t_макс температура асуын тауып, оны t_рук рұқсат етілген температурамен салыстыру керек:

t_макс < t_рұқ

5.4-сурет. Қозғалтқыштың білігіндегі сатылы қуат графигі және

шығындар

Орташа шығындар әдісі

Жылылық қайтару тұрақты кезде қозғалтқыштың асуы циклдың орташа шығындарымен белгіленеді:

(5.4)

мұнда DР_i -i-дегі интервалдағы қуат шығыны; t_i -интервалдың ұзақтығы; т -циклдегі интервал саны; t_ц - циклдың уақыты.

Табылған орташа шығындарды номиналды шығындармен салыстырады, ал егер де болса, онда

Орташа шығын әдісімен қуатты есептеудің реті

1) жылылық қайтару және бұрыштық жылдамдық тұрақты кездегі қозғалтқыштың білігіндегі орташа қуатты механизмнің жүктеме диаграммасы бойынша анықтаймыз:

2) табылған есептелген қуат бойынша каталогтан сәйкес келетін қозғалтқышты таңдаймыз.

3) әртүрлі бұрыштық жылдамдық кезінде қозғалтқыштың, жүктеменің функциясы ретіндегі ПӘК-тердің қисықтарын пайдаланып, жүктеме диаграммасының әрбір интервалына қуат шығынын табамыз да,

графигін саламыз (5.5сурет).

4)циклдің орташа шығьндарын тауып, оларды номиналды шығындармен

салыстырамыз

(5.6)

Егер де ПӘК-тің жүктемеден тәуелділігі белгілеуде қыйыңдырақ болса,онда токтың графигі болған кезде (5.5-сурет), таңдалған қозғалтқышты тексеру үшін, эквивалент ток әдісі қолданылады.

Эквивалентті ток-бұл тұрақты мәні бар қозғалтқышта ағатын нақтылы токтың жасайтын шығыны сияқты шығындарды шығаратан ток:

, мұнда –тұрақты шығындардың қуаты; -жүктемедегі тәуелді айнымалы шығындар. Циклдың шығындарының орташа қуатын былай белгілеуге болады

(5.7)

5.5-сурет. Қайталанбалы-қайту режиміндегі жұмыстың графигі

немесе

бұдан эквиваленттік ток тең

(5.8)

Эквивалент токты тапқаннан кейін оны номиналды токпен салыстырамыз: егер І_э<I _ном болса, онда қозғалтқыш қыздыру бойынша пайдаланудың толық жағдайларына сәйкес болады.

Өте жай қозғалтқышты қыздыру бойынша тексергенде қозғалтқыштың қуатының немесе моментінің графигін пайдаланады.

Магнит ағын тұрақты кезінде, яғни момент М=кІ , қозғалтқышты тексеру үшін эквивалент моментінің әдісін қолданады. Сатылы график үшін эквивалент момент былай жабылады:

(5.9)

Егер де жүктеме диаграмма қуат графигі арқылы берілсе, онда қозғалтқышты қыздыру бойынша таңдау эквивалент қуатының әдісі арқылы орындалады. Бірақ бұл жағдайда қуатпен токтың арасында тура пропорционалдық болу керек, яғни

ал содан кейін қозғалтқыштың номиналды қуатымен салыстырылады:

болу керек.