Радикалдық полимерлену реакциясының жылдамдығын реттеуге болады !!!

13.Катиондық полимерленугеэлектрондонорлық орынбасарлары қос байланыстың а —калпына орналаскан, винил және дивинил мономерлер қолданылады.Мысалы: изобутилен, пропилен, метилстирол, винилалкил эфирлері, изопрен т.б. Мұндай мономерлерде электрон бұлтының ығысуына байланысты молекулада полюстік пайда болады. Мысалы: пропилен CH₂=C CH₃ изобутилен CH₂ = C CH

CH₃

Орынбасарлардың электродонорлық қасиеті артқан сайын винил мономерлерінің катиондық полимерленуге бейімділігі арта түседі.Сонымен қатар,катиондық полимерленуге кейбір гетероциклді мономерлер қатысуы мүмкін,мысалы олефин оксидтері,карбонил тобы бар қосылыстар.

14. Катиондық полимерленудің катализаторлары ретінде электрон акцепторлы қосылыстар қолданылады. Катализаторларды екі топқа бөлуге болады. Бірінші топқа протонды кышқылдар (H₂SO₄, НСІО₄, Н₃РО₄,НС1 және т.б.) ал екінші топқа апротонды қышқылдар (АІСl₃, SnCl₄, ТіСl₃, ВҒ₃ және т.б.) жатады. Екінші топтағы катализаторларға протон бере алатын сокатализаторлар қажет. Сокатализатор ретінде су, спирттер, органикалық қышқылдар, галогеналкилдер қолданылады. Иницирлеу. BF₃ қатысында (сокатализатор су) изобутиленнің катиондық полимерленуі. Бұл катализаторларға сокатализатор қосқанда алғашында комплексті қосылыс түзіледі, кейін ол лезде диссоциацияланады:

Тізбектің өсуі. Тізбектің өсуі мономердің түзілген макрокатионға біртіндеп қосылуынан жүреді. Мономер карбон ионы мен оған қарсы теріс ионның арасына енеді деп есептеледі:

Тізбектің үзілуі мономолекулалық механизммен жүреді, яғни макроиондар өзара әрекеттеспейді, тізбек активтік орталықтың өзінің қарсы ионымен әрекеттесуінен үзіле алады. Мұнда екі жағдай болуы мүмкін. Біріншіден макроионның кинетикалық қозғалғыштығы төмендегенде каталитикалық комплекс бөлініп шығып, иондық жұп жоғалуы мүмкін.

15. катиондык полимерленуге электрон аралык орынбасарлары кос байланыстын, альфа-калпына орналаскан, винил жане дивинил мономерлер колданылады. Мысалы, изобутилен жане пропилен мономерлерде электрон бултынын ыгысуына байланысты молекулада полюстик пайда болады. СН₂=СН-СН₃ (пропилен), (СН₃)₂С=СН₂ (изобутилен)

16. катиондык полимерленуде тізбек осу реакциясынын жылдамдык константасы мономердин табигаты мен температурага гана тауелди емес, оган ортанын полюстиги жане инициатордын типи де асер етеди.

17. аниондык полимерленуге винил мономері катысады. СН₂=СНХ Mунда орынбасарлар электрон акцепторлы болу керек. X=-CN. –COOH. -NH₂

18.катализатор ретінде 1) сілтілік металдар 2) сілті метал алидтери NaNH2 3)металлорганикалык косылыстар C₄H₉Li

1) NaNH₂ ành₃ àNa⁺ +NH₂^-

Na⁺+ NH₂^-+CH₂^-=CHXà H₂N- СН₂ – СНX^-Na⁺

2)~ СН₂- СНX^-Na⁺+ СН₂= СНХà~ СН₂- СНX- СН₂- СНX^-Na⁺

3) тизбек узилуи коп жагдайда болмайды. Ягни мономер реакцияга толык жумсалады. Узилу болуы мумкин. Тизбек ериткишке берилуи мумкин.

~ СН₂- СНX^-Na⁺+ NH₃à~ СН₂- СНX+ NaNH₂

19. аниондык полимерленуде осіп келе жаткан активті тізбектің соңында теріс заряд болады. Аниондык полимерленуге винилді жане дивинилді катардағы кос байланыс жанында электронакцепторлы орынбасарлары бар мономерлер оңай туседі. Электронакцепторлы орынбасарлар кос байланыстын электрофильдигин арттырып, тузилген аниондарды турактандырады:

СН₂=СНàCN. СН₂=СНàNO₂. СН₂=СНàC₆H₅

Температура, Еріткіштер