Шахмат тақтасын орағыту. Бір реттік блокнотты ашу

Бір реттік блокнотты ашу

«Бір реттік блокнот» - абсолюттік криптографиялық тұрақтылығы дәлелденген шифрлау жүйесі.

Шифрланған тексті алу үшін ашық (бастапқы) текст «НЕМЕСЕ» (XOR) кілттік операциясымен бірігеді. Кілт негізгі үш қасиетке ие болуы керек.

· 1. Кездейсоқ болуы керек

· 2. Ашық текст ұзындығымен сай келуі керек.

· 3. Тек бір рет ғана қолданылуы керек.

Айталық "attack at dawn" хабарламасы үшін «Бір реттік блокнотты» қолданғанда 6c73d5240a948c86981bc294814d(бастапқы текст 8-bit ASCII коды бойынша, ал шифрлы текст hex бойынша ұсынылады)шифры алынды.

Егер «Бір реттік блокнот» шифрлау әдісінде сол кілт қолданылса, "attack at dusk" хабарламасын шифрлаңыз.

XOR операциясының анықтылық таблицасы:

0 XOR 0 = 0
0 XOR 1 = 1
1 XOR 0 = 1
1 XOR 1 = 0

hex -кодының символы a = 61, b = 62, . . ., z = 7a.

XOR операциясының негізгі қасиеті

A XOR 0 = A, A XOR A = 0.

егер M XOR K = C, онда K = C XOR M, M = K XOR C (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Ақпаратты қорғаудың математикалық негіздері: негізгі түсініктер (10 б)

2) SAM берілгендер қоры (14 б)

Шахмат тақтасын орағыту

Математикада ат фигурасымен шахмат тақтасын (8х8) орағытып өту туралы қызық есеп бар. Оны бірінші шешкен Леонард Эйлер болатын. Есептің шешуі 1-суретте көрсетілген.

1-сурет

Бұл есептің n x n шахмат тақтасы үшін әмбебап алгоритмін құрылды.

Студент Василийдің шифрограммасы ат фигурасы арқылы 2 х 3 шахмат тақтасын орағытып өткен (2-сурет).

2-сурет

Василий қандай сөздерді шифрлаған? (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Windows ХР операциялық жүйесінің парольдық қауіпсіздігінің функциялары (10 б)

2) Әкімшілік-ұйымдастыру қорғаныс құралдарының түрлері (14 б)

3) Екілік код

Телеграфта хабарлама жіберуде әр бір орыс алфавитіне (Е және Ё әріптерін бірдей деп қарастыру керек) нөл мен бірден тұратын бес таңбалы сандар комбинациясы қойылады. Мысалы, А әріпіне -00000, Б әріпіне – 00001, Ч әріпіне – 10111, Я әріпіне – 11111. Бес сандық комбинация бес сым арқылы жіберіледі. Әр бір екілік разряд жеке сым арқылы жіберіледі. Хабарламаны алуда Криптоша сымдарды ауыстырып алып, ЭАВЩОЩИ деген әрітер жиынын алды. Батапқы хабарламаны табыңыз.

(16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Бағдарламалық қорғаныс құралдары деген не? (10 б)

2) Брандмауэрлер мен Proxy-серверлер (14 б)

Дисклі шифратор

Кодтың құлыпта 1 ден 12 дейін жазылған сандары бар домалақ дискі бар. Бастапқыда диск 1-суреттегідей орнатылған. Егер бірінші қалпы 30° бұрылса (2-сурет), құлып ашылады. Дискінің қалпын өзгертуген арналған арнайы стержень орналасқан (мысалы 1 арқылы 7 ге 3-сурет). Содан соң дискіні стержень бойымен 180° айналдырамыз. Нәтижесінде диск 4-суреттегідей қалыпқа енеді. Қалай және ең аз бұрау арқылы құлыпты ашуға болады.

(16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Есептеуіш жүйелерінің қауіпсіздігі (10 б)

2) Windows NT операциялық жүйесінде SAM берілгендер қорының парольдері (14 б)

Сцитала

Қанат пен Айгүл хабарламаны шифрлауда Сцитала шифрын қолданды. Сцитала – бұл белгілі диаметрі бар цилиндрлық асатаяқ. Сциталаға енсіз папирус (немесе белдік) тілім-тілімі айналым оралатын. Оралған таспаға асатаяқтың осі бойынша ашық хабар жазылады. Сосын таспаны тарқатып алып (сонда хабардың әріптері ретсіз жазылған сияқты болады) жолданған адамға жіберіледі.

Қанат Айгүл төмендегідей жазылған лентаны берді.

Бірақ Айгүл өз таяғын жоғалтып алғандықтан, хабарламада не жазылғанын білмеді. Бірақ лента толық жазылған, демек оны орауда бүтін санды айналым шыққандығын ол білді. Айгүлге хабарламаны оқуға көмектесіңіз. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Операциялық жүйелерді парольмен жабдықтау (10 б)

2) Желілік және макровирустар (14 б)

3) Әріптік криптограмма

Төменде криптограмма берілген

Егер әр түрлі әріпке әр түрлі цифр сай келсе, көрсетілген теңдіктер орындалатындай әріптердің цифрлық мағынасын табыңыз. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Желілерді қорғау деген не? (10 б)

2) RSA электрондық қол қоюы (14 б)

3) Алладин

Алладин бірдай 11 бөлмесі бар үңгірге тап бролады. Бірақ ол өзінің қай бөлмеде екенін білмейді. Егер ол сиқырлы шамды сүртсе, үлкен жын оны сол жақтағы суреттегі схемамен алып барады. Егер сиқырлы сақинаны сүртсе, кішкентай жын оң жақтағы суреттегі схема бойынша алып барады.

Алладинге орталық бөлмеге бару үшін шам мен сақинаны қандай ретте сүрту керек. Алладинге көмектесіңіз. (Бөлмелерге белгі қоюға рұқсат етілмейді). (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Қауіпсіздік жүйесі деген не? (10 б)

2) Қарапайым орын алмастырулар шифрлары (14 б)

3) Кодтық құлып

Кодтық құлыпты орнатуда клавиатурада орнатылған 26 латын әріптеріне құлып иесіне ғана мәлім кез келген натурал санды сәйкес қояды. Әр түрлі әріпке әр түрлі сан қойылады. Кез келген кобинациядағы жұпты әріптерді теруден кейінсандық мәндері қосылады. Егер қосынды 26 бөлінсе, құлып ашылады.

Кез-келген сандық мәнге сай келетін әріптер комбинациясы бар екенін дәлелдіңіз.

(16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Желіде ақпаратты қорғаудың деңгейлері (10 б)

2) Шифрлаушы кестелер деген не? (14 б)

3) Телефон желісі

Егер әр бірі 99 өзгесімен байланысса, 993 абоненттен тұратын сымды телефон желісін жүргізуге бола ма? Түсіндіріңіз. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Ақпаратты қорғау және оның мәселелері (10 б)

2) RSA схемасы (14 б)

3) Бұзылған телетайп

Орыс алфавитімен

АБВГДЕЁЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯ

жазылған телетайпты тексеру үшін барлық 33 әріпті алфавитті қамтитын 9 сөзден тұратын теру (набор) беріледі. Телетайптың бұзылуына байланысты төмендегідей сөз алынды:

ГЪЙ АЭЁ БПРК ЕЖЩЮ НМЬЧ СЫЛЗ ШДУ ЦХОТ ЯФВИ

Бастапқы тексті қалпына келтіріңіз, егер бұзылу характері былай болса, әр бір әріп өзінен алфавит бойынша тұрған екі әріптен арыға ауыспайды. Мысалы, Б әріпі {А, Б, В, Г} әріптерінің біріне алмасады. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) (10 б)

2) (14 б)

3) Пароль

Компьютерлік желіде цифрлардан тұратын парольдар қолданылады. Парольдің ұрлануынан сақтану үшін оларды шифрланған түрде дискіде сақтайды. Қолдану қажетілігіне байланысты сайкес келетін парольге бір мағыналы шифрды шешу болады. Парольді шифрлау символды түрде бір түрлендірумен өтеді. Бірінші цифр өзгеріссіз қалады, ал келесі цифрдың шифрын шешу нәтижесі оның өзіне және келесі цифрға байланысты болады. Шифрленген парольдар тізімі белгілі:

4249188780319, 4245133784397, 5393511, 428540012393, 4262271910365, 4252370031465, 4245133784735

және осы тізімнен шифрланған екі пароль 4208212275831, 4242592823026 белгілі. Басқа парольдарды анықтауға бола ма? (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Антивирустар мен архиваторлар (10 б)

2) RSA шифрлау жүйесінің кілт сөзі (14 б)

3) Таблица

Орыс тіліндегі сөйлем кейбір ережеге сәйкес таблица ұяшығына жазылған.

Осы ережені тауып сөйлемді оқыңдар. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Әуезов атындағы оңтүстік қазақстан мемлекеттік университеті

«Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

«Компьютерлік жүйелер мен желілерде ақпаратты қорғау» пәні бойынша

емтихан билеті №_____

1) Windows операциялық жүйесінің парольдық қауіпсіздігінің функциялары (10 б)

2) RSA схемасының математикалық негіздері (14 б)

3) Көпмүшелік

Сізге төмендегі мәтінде хабарлама келді: Ф В М Ё Ж Т И В Ф Ю. Бастапқы хабарламаны табыңыз, егер шифрлау былайша жасалса. Айталық x²+3x+1 үшмүшелігінің түбірі x₁, x₂ делік. Орыс алфавитіндегі (33 әріп) әр бір әріптің реттік номеріне f(x)=x⁶+3x⁵+x⁴+x³+4x²+4x+3 көпмүшелігінің мәні қосалып, пайда болған число сәйкес әріпке ауыстырылады. Бастапқы хабарламаны табыңыз. (16 б)

Лектор ______________________Айашова А.П.

(қолы, ТАЖ)