V. сабақты қорытындылап, бағалау.

Үйге тапсырма: §2 (белгілеріне дейін оқу), №13(2), №14(2), №15(2) .

3-сабақ

Сабақтың тақырыбы:Параллелограмм және оның қасиеттері тақырыбына

есептер шығару

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Параллелограмм анықтамасын, қасиеттерін есептер шығаруда қолдану

Дамытушылық:Оқушылардың ой өрісін, есте сақтау, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік:Оқушыларды ұқыптылыққа, шыдамдылыққа, нәтиже алуға баулу.

Сабақ түрі:Жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру

ІІІ. а) Үй тапсырмасын тексеру

Үйге берілгені №13 (2), 14(2), 15(2) есептерді тексеру

ә) Өткен сабақты пысықтау

1) Параллелограмм деген не?

2) Параллелограмм қасиеттері

Параллелограмм қарсы қабырғалары тең болатынын дәлелдеу

3) Параллелограмм диагональдары қиылысу нүктесінде қақ бөлінетінін дәлелдеу

4) Параллелограмның периметрінің формуласы

ІҮ.Ауызша есеп дайын сызбалар бойынша есептер шығару, интерактивті тақтадан көрсетіледі.

		Берілгені: ABCD параллелограмм BP AD, BK DC Д/к: <PBK=<BCD
		Берілгені: ABCD параллелограмм AE, DE - биссектриса DC=5см Т/к: PABCD- ?
		Берілгені: ABCD параллелограмм AB=AK <AKB=500 Т/к: <A, <B, <C, <D-?
		Берілгені: EFKY- параллелограмм FP EK, YH EK Д/к: EP=KH

Ү.Оқулықпен жұмыс. Есептер шығару.

№16 (1)

Берілгені: ABCD параллелограмм

AB+AD=12см

AB:AD=1:2

Т/к: AB, AD-?

Шешуі: AB=x, AD=2x

x+2x=12 x=4

AB=4см, AD=8 см

Жауабы: 4 см, 8 см

№18 (2)

Берілені: ABCD параллелограмм

<А < <В

<А=<B – 7⁰30 ^'

Т/к: <A, <B, <C, <D - ?

Шешуі: <А+<В=180⁰

<B - 7⁰30 ^' +<B=180⁰

2 <B=187⁰30 ^'

< B=93⁰45'

<A=93⁰45' - 7⁰30 ^' =86⁰15'

Жауабы: <A=<C=86⁰15'

<B=<D=93⁰45'

Қосымша есептер:

№1. Екі бұрышының қосындысы 1) 80⁰, 2) 160⁰ болатын параллелограмның барлық бұрыштарын табыңдар.

№2. Екі бұрышының айырмасы 1) 70⁰, 2) 110⁰ болатын араллелограмның барлық бұрыштарын табыңдар.

№3. Параллелограмның диагоналі оның екі қабырғасымен 25⁰ және 35⁰ болатын бұрыштар жасайды. Параллелограмның бұрыштарын табыңдар.

№4. ABCD параллелограмның периметрі 10 см-ге тең. ABD үшбұрышының периметрі 8 см-ге тең екені белгілі. BD диагоналінің ұзындығын табыңдар.

ҮІ. Қорытындылау, оқушыларды бағалау.

ҮІІ.Үйге тапсырма:§2, №16(2), 18 (1,3) №26

4-сабақ

Сабақтың тақырыбы:Параллелограмм белгілері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Параллелограмм белгілерін тұжырымдайтын теоремаларды білу, дәлелдей білу

Дамытушылық: Параллелограмм белгілерін тұжырымдайтын теоремаларды есеп шығаруда қолдана білу, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік:Оқушыларды оқуға, жауапкершілікке, байқампаздыққа баулу.

Сабақ түрі:Жаңа білімді меңгерту

Оқыту әдісі:Ауызша баяндау, сұрақ-жауап, есеп шығару.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру, сұрау.

№16 (2) ауызша тексеру.

Параллелограмның екі қабырғасының қосындысы 12 см, ал олардың қатынасы 3:2. Параллелограмның қабырғаларын тап.

Берілгені: ABCD – параллелограмм

AD:AB=3:2

AD+AB=12 см

Т/к: AB, AD-?

Шешуі: AD=3x. AB=2x

3x+2x=12

5x=12

x=2,4

AB=2∙2.4=4.8 см, AD=3∙2.4=7.2 см

Жауабы: 4,8см, 7,2 см

№18 (1,3) Параллелограмның бір бұрышы екінші бұрышынан 1) 15⁰-қа, 3)2 есе үлкен. Параллелограмның бұрыштарын табыңдар.

Берілгені: ABCD – параллелограмм

<B=<A+15⁰

Т/к: <A, <B, <C,<D-?

Шешуі: <A=<C=x

<B=<D=x+15⁰

Параллелограмның қасиеті бойынша

<A+<B=180⁰

x+x++15⁰=180⁰

2x=165⁰

x=82⁰30'

<A=<C=82⁰30' , <B=<D=82⁰30'+15⁰=97⁰30'

Жауабы: <A=<C=82⁰30'

<B=<D=97⁰30'

2) <B=2<A <A=x

<B=2x

<A+<B=180⁰

x+2x=180⁰

3x=180⁰

x=60⁰ <A=60⁰, <B=120⁰

№26. Параллелограмның бір бұрышының биссектрисасы қабырғаны 12 см және 7 см кесінділерге бөледі. Параллелелограмның периметрін табыңдар.

Берілгені: ABCD – параллелограмм АК-биссектриса

1 жағдай: BK=12см, KC=7 см

2 жағдай: BK=7 см, KC=12см

Т/к: P_ABCD-?

Шешуі: P_ABCD=2 (AB+BC)

BC=BK+KC=19см

ΔABK-тең бүйірлі болғандықтан BK=AB=12см

P=2 (19+12)=2∙31=62 см

2 жағдай: BK=7см, KC=12см

AB=BK=7

P_ABCD=2 (7+19)=2∙26= 52

Жауабы: 62 см немесе 52 см

ІІІ.Жаңа сабақ түсіндіру: Параллелограмм белгілері.

Кері теорема сұралады, оқушылардан параллелограмм қасиеттерін сұраймын.

1 қасиеті: Параллелограмның қарама – қарсы қабырғалары тең.

Енді оқушылардан осыған кері сөйлем құрастырыңдар деп сұралады.

1) Егер төртбұрыштың қарама – қарсы қабырғалары тең болса, онда ол параллелограмм болады.

2 қасиеті: Параллелограмның қарама-қарсы бұрыштары тең болады.

Кері сөйлем құрастырыңдар

2) Егер үшбұрыштың қарама-қарсы бұрыштары тең болса, онда ол төртбұрыш параллелограмм болады.

3 қасиет: Параллелограмның диагональдары қиылысу нүктесінде тең екі бөлікке бөлінеді.

3) Кері сөйлем. Егер төртбұрыштың диагональдары қиылысу нүктесінде тең екі бөлікке бөлінсе, онда ол төртбұрыш параллелограмм болады.

1 белгіні дәлелдеу.

Берілгені: ABCD – параллелограмм

AB=DC, BC=AD

Д/К: ABCD – параллелограмм

Дәлелдеуі: ABCD – параллелограмм екенін дәлелдеу үшін AB ІІ CD, BC ІІ AD екенін дәлелдеу керек.

АС диагоналін жүргізсек ΔABC=ΔCDA (Δ тар теңдігінің ІІІ белгісі бойынша) AB=CD BC=AD – шарт бойынша АС ортақ, онда қалған элементтері де тең. <САD = ΔACB, ADIIBC осы сияқты

<ACD=ΔBAC бұдан AB II DC. Ендеше ABCD – параллелограмм

2 белгіні дәлелдеу:

Берілгені: ABCD – параллелограмм

<A=<C, <B=<D

Д/к: ABCD – параллелограмм

Дәлелдеуі: Төртбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы

< A+<B+<C+<D= 360⁰

2<A+2<B=180⁰

<A+<B=180⁰ бұдан түзулердің параллельдік белгісі бойынша AD II BC осы сияқты AB II DC бұдан ABCD – параллелограмм

3 белгіні дәлелдеу:

Берілгені: төртбұрыш

Дәлелдеу керек: параллелограмм

Үшбұрыштың теңдігінің I белігісі бойынша , бұдан . Яғни . Осы сияқты , одан .

Теоермаларды дәлелдеуде оқушыларға сұрақтар қойып отырып өздеріне дәлелдетемін.

3 белгі.

Егер дөңес төртбұрыштың қарама-қарсы екі қабырғасы тең болса, онда ол параллелограмм болады.

Берілгені: төртбұрыш

Дәлелдеу керек: параллелграмм, яғни

Дәлелдеуі: -ішкі айқыш бұрыштар болғандықтан, , АС ортақ болғандықтан үшбұрыштың

теңдігінің I белігісі бойынша , бұдан және ішкі айқыш бұрыштар екені шығады. Демек, . Теорема дәлелденді.