Ндірістік психикалық жағдайы
Өндірістік психикалық жағдайының жіктелуі:
1. Салыстырмалы тұрақты және уақыт бойынша ұзақ жағдайы. Нақты еңбекте және өндірісте адамдардың қарым қатынасын анықтайды. Бұл жағдайлар (оған деген қанағатануы, қанағаттанбаушылығы, қызығушылығы және бейжайлығы т.б ) ұжымның жалпы психологиялық көңіл –– күйін көрсетеді.
2. Уақытша, ситуатиялық, өтпелі жағдайлар. Өндірістік үрдісте түрлі қателіктер немесе қызметкерлердің қарым –– қатынасы әсерлерінен туындайды.
3. Жұмыс барысында жиі кездесетін әрекет жағдайы (жұмысқа дайындығының төмендеуі, жоғары жұмыс өнімділігі, қажу және т.б).
Қызметкерлердің психо –– физиологиялық фукция жағдайын бағалау үшін, бұлшық ет күші мен төзімділік, ақпарат қабылдау жылдамдығы және өңдеу уақыты мен көру стимулына әрекет ету уақытын өлшеуге бағытталған. Зертелген фукцияның көрсеткішінің өзгеруі мына мән бойынша анықталады:
мұнда –– жалпы көрсеткіш
а –– жұмысқа дейінгі мәліметтермен салыстырғанда ешқандай өзгермеген жағдайлар саны.
В –– көрсеткіштерді көрсететін жағдайлар саны.
V –– көрсеткішті төмендететін жағдайлар саны.
оң мәні 1,0 –мен минус 1,0 аралығында өзгеруі мүмкін. Минус белгісі берілген көрсеткіштің фукционалдық жағдайының нашарлығының көрінісі.Интегралды көрсеткішті анықтау үшін келесі формула пайдаланылады
Ателік жасаудың психологиялық себептері.
Қателік жасалған кезде қалыпты жағдайдан ауытқыған яғни күткен нәтиженің болмауы ауыр зардаптарға әкелетінін түсінген жөн. Қателіктердің себептерін непосредственные, басты және әрекетесуші деп бөледі. Непосредственные себеп жұмысшының жұмыс орнындағы іс– әректінен (шешім қабылдау, жауапкершілік реакциясы және т.б) болады.
– Қайта өңдеу ақпаратының психикалық мүмкіндіктерінің сай келмеуі (көлем мен жылдамдық ақпаратының түсуі, айырым табалдырығының қатынасы және т.б).
– Икем жетіспеушілігі (стандартты әрекеттен стандартсыз жағдайға) назар аудару құрылымы.
Жұмыс орнына байланысты басты себеп, еңбекті ұйымдастыру, ағзаның қалыпты жағдайы, психологиялық орнығу, психикалық жағдайы. Себеп қабілеттілігі жеке ерекшеліктерге тәуелді, денсаулық жағдайы, ішкі шарты, ағза жағдайының фукционалды ауысымын, іріктеу, оқу. Қателік себебін келесі үлгіде классификациялауға болады.
– орентациялық қателік (жеткізілмеген ақпарат)
– шешім қабылдаудағы қателік, немесе дұрыс емес шешім қабылдау.
– әрекет етудегі қателік немесе дұрыс емес әрекет;
Жарақатқа әкелудің негізгі қателіктің себебтері келесілер:
– қажу, шаршау,
– есірткі және басқада дәрілерді қолдану, ішімдікке салыну.
– ауа–райының өзгеруі, ауру;
– кәсіби білімнің жетіспеушілігі;
– еңбек қауіпсіздігінің толық нұсқауының жетіспешілігі;
– еңбек шартының нашарлығы;
– Жеке психиканың еңбек әрекетінің сапа талаптарына сай келмеуі, және т.б.