Сурет – Жарақаттанудың шығу себептері
Басқару, қадағалау, жұмыс беру және кәсіподақ ұйымдарын бірігіп келісу әрекеттерінен 2010 жылға қарағанда 2012 жылы жалпы өндірістік жарақаттану 2,5%, ал кәсіби ауру деңгейі 36,7% төмендейді.
Өлім жағдайымен аяқталған және ауыр жарақаттардың болу себептерінің негіздері ол өндіріс істерін ұйымдастыруды бұзу, жұмыс орынның ұйыдастырудағы жетіспеушіліктер мен қанағатсыздықтар.
ҚР-ның әлеуметтік сақтандыру Мемлекеттік еңбек инспекциясының оперативті берілімдері бойынша 2012 жылы 1489 сәтсіз оқиғалар талдау нәтижесінде сақтандыруларына тиіс деп қабылданған. Мұнын ішінде 2012 жылы 102 адам қаза болуымен аяқталған, ал 2010 - 64 адам. Кәсіптік аурулар 2012 жылы 274 адамда, ал 2010 жылы - 433 адамда анықталған.
Зақым деп сыртқы ықпалдың әсерінен адам мүшелері мен тері функцияларына физиологиялық немесе аналитикалық тұтастығының бұзылуын айтамыз. Өндірістік жағдайда сәтсіз оқиғаның нәтижесінде денсаулықтың зақымдануы қызметкерлерге қандай да бір қауіпті өндірістік факторлардың кенеттен болған әсерінің салдарынан: механикалық (сыну, жаралану мен соғуларға алып келеді), химиялық (химиялық күйіктер, тұншықтырулар мен өткір улануды тудырады), термиялық (күйік, ыстық соғу) және т.б.
Жазатайым оқиғалар әр-түрлі жағдайларда орындалуы мүмкін, олар өзімен түрлі құқықтық зардаптарға соқтырады. Шартты түрде сәтсіз оқиғаны екі сатыға бөледі: тұрмыста болған жазатайым оқиға, заңнамамен көзделген жай жапсарлы орыны бар жазатайым оқиға.
Зиянды өндірістік факторлардың (химикаттар, шаңды ауа және т.с.с.) адамға әсері әдеттегідей ауыр зардаптарға соқтырмайды. Бірақ бұл шектеулі рұқсат етілген концентрациядан немесе деңгейі асатын зиянды факторлардың ұзақ әсер етуі созылмалы улану немесе кәсіби ауруға соқтыруы мүмкін.
Ұйымдық себептерге жататындар: қанағаттандырылмаған ұйымдастыру мен жұмыс орнының күтімі, ЖҚҚ жоқтығы немесе қолданылуы, еңбектің қауіпсіз әдіс-айлаларына оқытудың кемшілігі және т.б.
Монографиялық сараптама әдісі сәтсіз оқиғаның болуынан іс шараларды толық және мүмкіндігінше дұрыс анықтауға мүмкіндік береді.
Экономикалық әдіс өндірістік жарақаттануға кеткен экономикалық шығынды анықтайды. Ол еңбек қорғау іс шараларына кеткен қаржының экономикалық тиімділігін анықтайды.
Эргономикалық әдіс. Адамның физиологиялық және психологиялық қасиеттерін ескеріп, оның антропометриялық өлшемдері, адамның денсаулығы мен жұмысқа қабілеттілігі, оның ағзасының биологиялық серпіндерінің жұмыс істеуі мен гелиогеофизикалық көрінісі (күннің белсенділігі, Жердің магнитті және гравитациялық өрісі). Бұл әдіс «адам-машина-орта» жүйесін кешенді зеріктеуге тиімді.
Топографиялық әдіс. Сараптама жүргізу барысында барлық уақиғалар, жарақаттылықтың көрсеткіштері сәтсіз оқиға орнына қарай жинақталады, яғни өндірістік участкілер, цехтар, аумақ.
Жарақаттану сараптамасын зеріктеуге өндірістік филиалда және зертханада, яғни өндірісте жүмыс уақытында болған сәтсіз оқиғаны алдық.
Статистикалық әдіс. Негізгі көрсеткіштер бойынша кәсіпорын есебін сараптауға негізделген: сәтсіз оқиғалар саны, ауыртпалық және жиілік коэффициенті бойынша жұмысқа жарамсыздық күндері. Бұл әдіс цех пен учаскілер бөлімшелері, сондай ақ кәсіпорын бөлімшелері, салалық және аймақ бойынша жарқаттанушылық динамикасын салыстыруға мүмкіндік береді. Жарақаттануды зерттеу көрсеткіштері 2008-2011 жылдардағы жарақаттанудың арту немесе төмендеу заңдылығын айқындау мүмкіндігін береді.
Кәсіби аурулар мекемеде көрсетілмеген.
