Заңды жауапкершіліктің түсінігі мен белгілері, заңды жауапкершіліктен босатудың негіздері
Заңды жауапкершілік ҚР-ның Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 4-тарау және 8-тарауына сәйкес келетінін айта керсек болады. Негізінен бұл кодекс 2001жылдың 30-қантарында қолданысқа енгізілген болатын,ал соңғы өзгертілулер мен толықтрулар 2012жылдың 7-қазанында енгізілген.Аталып өткен 4-трарау: Әкімшілің құқық бұзушылық ж/е әкімшілік жауаптылық және 8-тарау: Әкімшілік жауаптылықтан ж/е әкімшілік жазадан босату деп аталады.
Заңды жауапкершілік дегеніміз не?Заңды жауапкершілік,егер адам қандай да бір қылсым не болмаса заңға қайшы іс-әрекет жасайтын болса,ол заңдағы бөлімдер бойынша жауапкершілікке тартылуын айтады. Заңды жауапкершілікке келесідей тұлғалар тартылады:
1.Ақыл-есі дұрыс,Кодекс бойынша белгіленген жасқа толған адамдар;
2.Заңды тұлғалар
Жеке адамның әкімшілік жауаптылығы тауындайтын жасы – 16 жас болып табылады. Ал, нотариус,жеке сот орындаушысы,авдокат, сол сияқты дара кәсіпкердің ж/е заңды тұлғаның ұйымдық-билік ету н/се әкімшілік-шаруашылық функцияларды орындайтын жұмыскерлері,сондай-ақ заңды тұлғаның басшылары лауазымды адамдар ретінде әкімшілік жауаптылықта болады.
Кімдер заңды жауапкершіліктен босатылады?Міне бұл сұраққа 8-тарау демеу бола алады деп ойлаймын. 67,68,69,70,71-баптарға сәйкес заңды жауапкершіліктен:әкімшілік құқық бұзушылықты бірінші рет жасап,сол адам құық бұзушылық жасағаннан кейін келтірілген залалды өз еркімен өтейтін болса,судья, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарауға уәкілетті орган жауапкершіліктен босатуы мүмкін. Сондай-ақ, егер құық бұзушылық елеусіз болса, заңды жауапкершіліктен босатылуы мүмкін. 6-бап бойынша, Ескіру мерзімінің өтуіне байл-ты әкімшілік жазадан босатылауы мүмкін.Онда былай деп жазылған: Адам әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасалған күннен бастап екi ай өткеннен кейiн, ал қоршаған ортаны қорғау саласында әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасағаны үшiн - оны жасаған күннен бастап бір жыл өткеннен кейiн, осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылуға тиiс емес және Қаржы саласында әкімшілік құқық бұзушылық жасалған кезде адам әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасалған күннен бастап бес жылдан кешіктірілмей әкiмшiлiк жауаптылыққа тартуға жатады, бірақ әкiмшiлiк құқық бұзушылық анықталған күннен бастап екi ай өткен соң әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылмайды.
«1. Мекемелердің және қазыналық кәсiпорындардың құрылтайшысы қаржыландыратын арнайы қаржы компанияларынан басқа заңды тұлғалар өз мiндеттемелерi бойынша өздерiне тиесiлi барлық мүлiкпен жауап бередi.
Мекеме өзінің мiндеттемелері бойынша өз билiгiндегi ақшамен жауап бередi. Ақша жеткiлiксiз болған жағдайда мекеменiң мiндеттемелерi бойынша оның құрылтайшысы жауаптылықта болады.
Қазыналық кәсiпорын өзiнiң мiндеттемелерi бойынша өз билiгiндегi ақшамен жауап бередi.
Қазыналық кәсiпорында ақша жеткiлiксiз болған жағдайда оның мiндеттемелерi бойынша Қазақстан Республикасы немесе әкiмшiлiк-аумақтық бөлініс тиiстi бюджет қаражатымен субсидиарлық жауаптылықта болады.
Арнайы қаржы компаниясы өз міндеттемелері бойынша Қазақстан Республикасының секьюритилендіру туралы заңнамасында көзделген тәртіппен жауап береді.
2. Заңды тұлғаның құрылтайшысы (қатысушысы) немесе оның мүлкiнiң меншiк иесi оның мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi, ал заңды тұлға заңды тұлғаның құрылтайшысының (қатысушысының) немесе оның мүлкiнiң меншiк иесiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi, бұған осы Кодексте, өзге заң актiлерiнде не заңды тұлғаның құрылтай құжаттарында көзделген жағдайлар қосылмайды.
3. Егер заңды тұлғаның банкроттығы оның құрылтайшысының (қатысушысының) немесе оның мүлкiнiң меншiк иесiнiң iс-әрекетiнен туындаған болса, заңды тұлғаның қаражаты жеткiлiксiз болған жағдайда құрылтайшы (қатысушы) немесе оның мүлкiнiң меншiк иесi несие берушiлер алдында субсидиарлық жауапкершiлiкте болады.
4. Заңды тұлға үшiншi тұлғалардың алдында заңды тұлғаның органы құрылтай құжаттарында белгiленген өз өкiлеттiгiн асыра пайдаланып қабылдаған мiндеттемелерi бойынша жауап бередi, бұған осы Кодекстiң 159-бабының 11-тармағында көзделген жағдайлар қосылмайды.