Юдин В.П. Центральная Азия в XIV-XVIII веках глазами востоковеда. Алматы, 2001.

ч. 1 ... ч. 6 ч. 7 ч. 8 ч. 9 ч. 10

Тест тапсырмалары.
1. Орта ғасырлардағы Қазақстанның тарихы қай ғасырлар аралығын қамтиды?

a) І–Х ғасырлар

b) ІІІ–ХІХ ғасырлар

c) VI–ХVII ғасырлар

d) Х–ХV ғасырлар

e) ІХ–ХVІ ғасырлар

2. Түрік қағанаты қай жылы құрылды ?

a) 452-жылы

b) 542-жылы

c) 552-жылы

d) 562-жылы

e) 565-жылы

3. Түріктердің алғашқы қағаны кім болды ?

a) Білге

b) Бумын

c) Мұқан

d) Естеми

e) Күл-тегін

4. Түріктер 563-567 жылдары парсылармен одақтасып, қай мемлекетті талқандады ?

a) Авар қағанатын

b) Қытайдағы Суй мемлекетін

c) Византияны

d) Эфталиттер мемлекетін

e) Соғды елін

5. Түрік қағанатындағы халықтың басым көпшілігін құраған тайпаны көрсетіңіз.

a) Теле (тирек)

b) Үйсін

c) Қаңлы

d) Жужань

e) Түргеш

6. Көне түріктердің төл жазуы қалай аталды?

a) Санскрит

b) Руналық жазу

c) Соғды жазуы

d) Иероглиф

e) Сына жазу

7. 552-жылы құрылған ерте феодалдық мемлекетті көрсетіңіз.

a) Ұйғыр қағанаты

b) Түргеш қағанаты

c) Батыс Түрік қағанаты

d) Шығыс Түрік қағанаты

e) Түрік қағанаты

8. «Руналық жазуды» ерте орта ғасырларда қай тайпалар пайдаланды ?

a) Соғдылықтар

b) Парфиялықтар

c) Түріктер

d) Енисей қырғыздары

e) Арабтар

9. Көне түріктердің әліпбиі (алфавиті) неше әріптен тұрды ?

a) 15 әріптен

b) 24 әріптен

c) 38 әріптен

d) 45 әріптен

e) 54 әріптен

10. Түрік қағанаты Батыс түрік және Шығыс түрік қағанаттарына қай жылы бөлінді ?

a) 552-жылы

b) 567-жылы

c) 603-жылы

d) 682-жылы

e) 704-жылы

11. Батыс Түрік қағанатының орталығы болған қаланы көрсетіңіз.

a) Тараз

b) Суяб

c) Алмалық

d) Баласағұн

e) Испиджаб

12. Батыс Түрік қағанатындағы саяси билік үшін тартыс қай тайпалардың арасында жүргізілді ?

a) Дулулар мен нушебилердің

b) Жікілдер мен яғмалардың

c) Түріктер мен түргештердің

d) Қарлұқтар мен қимақтардың

e) Оғыздар мен қыпшақтардың

13. Батыс Түрік қағанатында қарапайым халық өкілдерін қалай атады ?

a) Күл еркіндер

b) Тархандар

c) Қара бұдундар

d) Бұйрықтар

e) Жасауылдар

14. Батыс Түрік қағанатында бұйрықтар мен тархандар қандай іспен айналысты?

a) Діни іспен

b) Егіншілікпен

c) Әскери іспен

d) Мал өсірумен

e) Сот ісімен

15. Батыс Түрік қағанатының халқы неше тайпадан құралды ?

a) 7 тайпадан

b) 8 тайпадан

c) 10 тайпадан

d) 15 тайпадан

e) 24 тайпадан

16. VI–ХІІ ғғ. аралығын қамтитын кезең ортағасырлық Қазақстанның тарихында қандай атаумен белгілі ?

a) Қарлұқ кезеңі

b) Қыпшақ кезеңі

c) Монғолдық кезең

d) Түрік кезеңі

e) Отаршылдық кезең

17. «Түрік» этнонимі алғаш рет қай жазба деректерде кездеседі ?

a) 542-жылғы қытайлық деректерде

b) 523-жылғы парсылық деректерде

c) ІІ ғасырдағы Птолемейдің «География» кітабында

d) 751-жылғы араб жазбаларында

e) 980 жылғы орыс жылнамаларында

18. Түрік қағанатында қанауда болған малшы қауым қалай аталған ?

a) елтебер

b) шад-түтік

c) қара бұдун

d) тархан

e) беклер бегі

19. 603-704 жылдары өмір сүрген ерте феодалдық мемлекетті көрсетіңіз.

a) Ұйғыр қағанаты

b) Түргеш қағанаты

c) Батыс Түрік қағанаты

d) Шығыс Түрік қағанаты

e) Түрік қағанаты

20. «Күлтегін» ескерткішіндегі жазудың оқылу құпиясын ашқан даниялық ғалымды көрсетіңіз.

a) Бартольд

b) Кастанье

c) Кляшторный

d) Томсен

e) Мелиоранский

21. Түргештер туралы алғашқы деректер қай ескерткіштерде кездеседі ?

a) Грек тарихшысы Геродоттың еңбектерінде

b) Парсылық деректерде

c) Араб саяхатшыларының жазбаларында

d) Еуропалық зерттеушілердің еңбектерінде

e) Күлтегін ескерткішінде және қытайлық жазбаларда

22. 704-756 жылдары Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан жерінде өмір сүрген мемлекетті көрсетіңіз.

a) Ұйғыр қағанаты

b) Түргеш қағанаты

c) Батыс Түрік қағанаты

d) Шығыс Түрік қағанаты

e) Қарлұқ қағанаты

23. Жазба деректер бойынша түргештер қай өзендердің бойында өмір сүрді?

a) Сырдария, Әмудария

b) Ертіс, Орхон, Енисей

c) Еділ, Жайық

d) Іле, Шу, Талас

e) Есіл, Нұра, Сарысу

24. Түргештердің алғашқы қағаны кім болды?

a) Бумын

b) Ешбар Елтеріс

c) Үшелік

d) Күлтегін

e) Қапаған

25. 751-жылы түргештер арабтармен бірлесе отырып, Тараз қаласының маңында (Атлах) кімдерге соққы берді ?

a) Үйсіндерге

b) Соғдылықтарға

c) Қарлұқтарға

d) Қытайларға

e) Қарақытайларға

26. Түргештердің қай қағанына арабтар «сүзеген» деген атақ берді ?

a) Үшелік қағанға

b) Сұлық қағанға

c) Тон жабғуға

d) Құтлық Елтеріс қағанға

e) Сақал қағанға

27. 756-жылы Түргеш қағанатының орнында қандай мемлекет құрылды ?

a) Селжұқ мемлекеті

b) Соғды мемлекеті

c) Қарлұқ мемлекеті

d) Оғыз мемлекеті

e) Ұйғыр мемлекеті

28. Қарлұқ мемлекетінің хронологиялық кезеңін көрсетіңіз.

a) 552-603 жылдар

b) 603-704 жылдар

c) 704-756 жылдар

d) 756-940 жылдар

e) 942-1210 жылдар

29. 840-жылы өзін қаған деп жариялаған қарлұқ билеушісін көрсетіңіз.

а) Білге Күл Қадыр хан

b) Елюй Даши

c) Базар Арслан

d) Ешбар Елтеріс

e) Оғұлшақ Қадыр хан

30. «Худуд әл-алам» қолжазбасы деректері бойынша қарлұқтар елінде қанша қала мен қоныс болды ?

a) Он бес

b) Жиырма бес

c) Жиырмаға жуық

d) Он шақты

e) Елуден астам

31. Қарлұқтар екі ғасырға жуық уақыт бойы кімдерге қарсы күресті?

a) Қыпшақтарға қарсы

b) Византиялықтарға қарсы

c) Славяндарға қарсы

d) Қырғыздар мен ұйғырларға қарсы

e) Арабтарға қарсы

32. 751 жылы Тараз маңындағы шайқас кімдердің арасында болып өтті ?

a) Түргештер ман қарлұқтардлың

b) Түріктер мен парсылардың

c) Арабтар мен қытайлардың

d) Қимақтар мен қыпшақтардың

e) Қарлұқтар мен оғыздардың

33. Қарахандар мемлекетінің тарихы қай уақыттан басталады ?

a) 840-жылдан

b) 942-жылдан

c) 960-жылдан

d) 990-жылдан

e) 999-жылдан

34. Қарахандар мемлекетінің билеушілері Мауараннахрға иелік ету үшін Х ғ.-ң аяғы мен ХІ ғ.-ң басында кімдермен соғысты ?

a) Оғыздармен

b) Қыпшақтармен

c) Монғолдармен

d) Саманилер әулетімен

e) Қарақытайлармен

35. 1089-жылы Батыс Қарахан мемлекетінің шекарасына кіріп, оның астанасын басып алған билеушіні көрсетіңіз.

a) Шығыс Қарахан мемлекетінің ханы Тоғұрыл хан

b) Саманилік билеуші Әбд әл-Мәлік

c) Қыпшақ ханы Кутб ад-дин Мұхаммед

d) Қарақытайлар горханы Елюй Дашы

e) Селжұқ сұлтаны Мәлік-шах

36. Қарахан мемлекетінде ұсақ меншік иесінің өз жерін бай және ықпалды жер иелерінің немесе шенеуніктердің қамқорлығына беру дәстүрі қалай аталды ?

a) Коммендация

b) Ихта

c) Вакуф

d) Музари немесе барзигар

e) Қауымдық жер иелену

37. Қарахан мемлекетінде «ихтадар» қандай құқыққа ие болды ?

a) Әскери қолбасшының құқығына

b) Тайпа көсемі құқығына

c) Сот істерін жүргізу құқығына

d) Салық жинау құқығына

e) Ханның кеңесшісі құқығына

38. Қарахан мемлекетінде мехтарлар, әкімдер, раистар лауазымдарын кімдер иеленді ?

a) Хақанның тапсырмасын орындайтын елшілер;

b) Қоныстар мен қалалардың басшылары;

c) Хат жүргізушілер;

d) Мәліметшілік қызметтерді қоса атқаратын почта

бастықтары;

e) Қаржы-салық мекемесінің шенеуніктері мен басшылары;
39. Х–ХІІ ғғ. Қазақстан аумағындағы қай мемлекетте ислам діні мемлекеттік дін болып жарияланды ?

a) Түргеш қағанатында

b) Қарлұқ қағанатында

c) Қарахандар мемлекетінде

d) Қыпшақ мемлекетінде

e) Қарақытайлар мемлекетінде

40. Қай жылы Қарахандар мемлекетіндегі билік қарақытайлардың қолына өтті?

a) 942-жылы

b) 960-жылы

c) 1041-жылы

d) 1141-жылы

e) 1212-жылы

41. ХІІ ғасырда «ұлыс» ұғымы қандай мағынаны білдірді ?

a) Тайпа

b) Ру

c) Туыстас адамдардың ұжымы

d) Алғашқы қауымдық қоғам

e) Халық

42. ХІІ ғасырдың 2-ші жартысында керейіттер ұлысының билеушісі кім болды ?

a) Есугей баһадур

b) Таян хан

c) Тоғұрыл (Ван-хан)

d) Күшлік хан

e) Жамұқа

43. 1007-жылы кереиттер мен наймандар қай дінді қабылдады ?

a) несториандық бағыттағы христиан дінін

b) православиелік дінді

c) конфуцийлік ілімді

d) буддизмді

e) зороастризмді

44. ХІІІ ғ. басында Жетісуға наймандарды бастап келген ханды көрсетіңіз.

a) Таян хан

b) Жамұқа

c) Тоғұрыл хан

d) Күшлік хан

e) Елюй Даши

45. Тараз қаласынан 18 шақырым жерде орналасқан архитектуралық құрылыстарды көрсетіңіз.

a) Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары

b) Жошы хан күмбезі

c) Бабаджа хатун және Айша бибі кесенелері

d) Алаша хан күмбезі

e) Ахмет Йассауи кесенесі

46. VIII ғ. ортасында Жоғарғы Ертіс пен Орхон аралығында «сегіз-оғыз» деген атаумен пайда болған тайпаны көрсетіңіз.

a) Қидандар

b) Жалайырлар

c) Керейіттер

d) Наймандар

e) Чжурчжэндер

47. Оғыздарда әскердің қолбасшысы қалай аталды ?

a) Жабғу

b) Кюль-иркин

c) Шад

d) Елтебер

e) Сюбашы

48. Оғыздарды Сырдария, Арал, Каспий бойындағы жерлерден қай тайпалар ығыстырды ?

a) Қимақтар мен қыпшақтар

b) Наймандар мен керейіттер

c) Қарақытайлар

d) Монғол тайпалары

e) Славяндар

49. Оғыз мемлекетінің астанасын көрсетіңіз.

a) Суяб

b) Баласағұн

c) Янгикент

d) Имақия

e) Сарайшық

50. Оғыз мемлекеті туралы алғашқы деректер қай ғалымның шығармасында кездеседі ?

a) Гардизидың

b) Бирунидың

c) Плано Карпинидың

d) Әл Якубидың

e) Мұхаммед Хайдар Дулатидың

51. Оғыздарда жоғарғы билік иесі қандай лауазымды иеленді ?

a) Сюбашы

b) Күл-еркін

c) Қаған

d) Қонтайшы

e) Жабғу
52. Аңыз бойынша ажалдан құтылудың жолын іздеген Қорқыт кім болды ?

a) Ислам дінін уағыздаушы

b) Оғыз мемлекетіндегі билік иесі

c) Қобызшы, дарынды күйші

d) Шығыстың белгілі ғалымы

e) «Жерұйықты» іздеген дана, елдің қамқоршысы
53. «Ябғу (жабғу)» сөзінің мағынасын көрсетіңіз.

a) Оғыз билеушінің титулы

b) Оғыз дінбасыларының титулы

c) Оғыз қаласының атауы

d) Оғыз мемлекетінің негізін қалаған адам

e) Оғыздардағы жетекші тайпа

54. Қимақтар Қазақстанның қай бөлігінде мекендеген ?

a) Солтүстік-шығысында

b) Батыс бөлігінде

c) Оңтүстігінде

d) Жетісуда және Шығыс Қазақстанда

e) Сырдария мен Арал теңізі өңірінде

55. Оғыздар қай жылы Хорезмді жаулап алды ?

a) 1004-жылы

b) 1014-жылы

c) 1241-жылы

d) 1041-жылы

e) 1081-жылы

56. Қарахандар тұсында пайда болған «ихта» сөзінің мағынасын көрсетіңіз.

a) Мемлекеттің билеушісі

b) Қаланың басқарушысы

c) Салық жинау құқығы

d) Шетелге жіберілген елшілік

e) Қасиетті соғыс жариялау

57. ІХ–ХІ ғғ. Оғыз конфедерациясы қай жерде құрылды ?

a) Сырдария бойындағы жерлерде

b) Жетісу мен Шығыс Түркістанда

c) Еділ мен Жайық аралығында

d) Тянь-Шань маңында

e) Балқаш көлінің солтүстігінде

58. Қимақтар туралы жазба деректер қалдырған ХІ ғасырдағы парсы тарихшысын көрсетіңіз.

a) Гардизи

b) Әл-Якуби

c) Әл-Идриси

d) Ибн әл-Асир

e) Әбілғазы

59. «Дешті Қыпшақ» сөзі қандай мағынаны білдіреді?

a) Қыпшақ бірлестігі

b) Қыпшақ халқы

c) Қыпшақ даласы

d) Қыпшақтардың қару-жарағы

e) Қыпшақ билеушісі

60. Қыпшақтарды орыс жылнамаларында қалай атаған ?

a) Қидандар

b) Печенегтер

c) Половецтер

d) Хазарлар

e) Еділ бұлғарлары

61. Қыпшақтарда басты байлық болып не есептелді ?

a) Қару-жарақ

b) Жылқы

c) Жібек матасы

d) Астық, дәнді-дақылдар

e) Ақша, асыл тастар

62. Қарақытайлар мемлекеті басшысының лауазымы қалай аталды?

a) Хан

b) Жабғу

c) Әмір

d) Гурхан

e) Император

63. Ахмет Йассауидың өлеңдер жинағы қалай аталды ?

a) «Жамиғ-ат тауарих»

b) «Құтадғу білік»

c) «Диуан-и лұғат-ат түрік»

d) «Тарих-и Рашиди»

e) «Диуан-и Хикмет»

64. ІХ ғ.-ң соңы мен Х ғ.-ң 1-ші жартысында өмір сүрген Шығыс философы, Аристотельден кейінгі «екінші ұстаз» ретінде белгілі болған түркі ғалымын көрсетіңіз.

a) Заратуштра

b) Әбу Насыр әл Фараби

c) Махмұд Қашғари

d) Йоллығ-тегін

e) Рашид ад-Дин

65. Қай ортағасырлық еңбекті түркі халықтарының энциклопедиясы деп есептейді ?

a) Жүсіп Баласағұнидың «Құтадғу білігі»

b) Бирунидың «Ежелгі халықтар энциклопедиясын»

c) Махмұд Қашғаридың «Диуан-и лұғат-ат түрігі»

d) Ахмет Йассауидың «Диуан-и Хикметін»

e) Рашид ад-Диннің «Жамиғ-ат Тауарихын»

66. ХІ ғасырда жазылған «Құтадғу білік» еңбегінің авторын көрсетіңіз.

a) Жүсіп Баласағұни

b) Ахмет Иүгінеки

c) Әбу Насыр әл-Фараби

d) Махмұд Қашғари

e) Қадырғали Жалайыри

67. Ұлы Жібек жолы бойындағы ірі сауда қаласы Испиджаб ХІІІ ғ. бастап қалай атала бастады ?

a) Түркістан

b) Сауран

c) Сығанақ

d) Тараз

e) Сайрам

68. Қай жылы Темучин салтанатты жағдайда Шыңғысхан деген атпен монғолдардың әміршісі болып жарияланды ?

a) 1155-жылы

b) 1162-жылы

c) 1206-жылы

d) 1218-жылы

e) 1227-жылы

69. 1219-1224 жылдары Шыңғысхан әскерлері қай аймақтарды бағындырды ?

a) Солтүстік Қытайды

b) Маньчжурияны және Кореяны

c) Орыс князьдерінің жерлерін

d) Орта Азия мен Қазақстанды

e) Кавказды және Қырым түбегін

70. Шыңғыс ұрпақтарының және көшпелі монғол шонжарларының жиналысы қалай аталды ?

a) Кешіктен

b) Миршикар

c) Түмен

d) Кеңес

e) Құрылтай

71. Монғолдарға табанды түрде қарсыласқан Отырар қаласының билеушісін көрсетіңіз.

a) Қайыр хан Иналшық

b) Мұхаммед шах

c) Алып-Дерек

d) Атсыз

e) Күшлік хан

72. Шыңғысханың 1207-1208 жылдары Енисей қырғыздары мен Сібірдің оңтүстігіндегі халықтарды бағындырған үлкен баласын көрсетіңіз.

a) Жошы

b) Шағатай

c) Үгедей

d) Төле

e) Батый
73. Жошы ұлысының құрамына енген жерлерді көрсетіңіз.

a) Ертістен батысқа қарай Төменгі Еділ бойына дейінгі

жерлер

b) Шығыс Түркістан, Жетісу және Мауараннахр

c) Жоғарғы Ертіс, Тарбағатай, Батыс Монғолия

d) Монғолия, Солтүстік-Батыс Қытай

e) Орыс князьдіктерінің жері, Кавказ және Қырым

74. Шағатай ұлысының құрамына енген жерлерді көрсетіңіз.

a) Ертістен Орал тауларына дейінгі жерлер

b) Батыс Монғолия мен Алтай, Тарбағатай жерлері

c) Еділ және Жайық өзендерінің аралығы

d) Солтүстік Қытай және Монғолия

e) Мәуереннахр, Жетісу және Қашғар өңірлері

75. Үгедей ұлысының құрамына енген жерлерді көрсетіңіз.

a) Ертістен Орал тауларына дейінгі жерлер

b) Батыс Монғолия, Алтай және Тарбағатай

c) Солтүстік Қытай, Маньчжурия

d) Мәуереннахр, Жетісу және Қашғар

e) Қара теңіздің солтүстігі, Еділ бойындағы жерлер

76. Қазақстанның территориясы қай ұлыстың құрамына енген жоқ?

a) Жошы ұлысының

b) Шағатай ұлысының

c) Үгедей ұлысының

d) Төлей ұлысының

e) Батый ұлысының

77. Шыңғыс хан тұсындағы Монғол империясының астанасын көрсетіңіз.

a) Янгикент

b) Отырар

c) Сарай-Берке

d) Сарай-Бату

e) Қарақорым

78. Шыңғыс ханның қай рудан шыққанын көрсетіңіз.

a) Қият-боржиген

b) Меркіт

c) Татар

d) Жалайыр

e) Қоңырат

79. Шыңғыс хан дүние салғаннан кейін Монғол империясының ұлы ханы болып кім сайланды ?

a) Жошы

b) Шағатай

c) Үгедей

d) Күйік

e) Мөңке
80. Алтын Орда қашан құрылды ?

a) 1162-жылы

b) 1206-жылы

c) 1227-жылы

d) 1242-жылы

e) 1480-жылы
81. Батый хан құрған мемлекет қалай аталды ?

a) Монғол хандығы

b) Ақ Орда

c) Батый хандығы

d) Ноғай Ордасы

e) Алтын Орда

82. Қай ханның билігі тұсында Алтын Орда Монғол империясынан оқшауланып, тұңғыш рет өз атынан теңге шығара бастады ?

a) Батый ханның

b) Берке ханның

c) Меңгу Темір ханның

d) Өзбек ханның

e) Жәнібек ханның

83. Алтын Орданың қай ханы исламды мемлекеттік дін ретінде жариялады ?

a) Берке хан

b) Мөңке хан

c) Өзбек хан

d) Жәнібек хан

e) Тоқтамыс хан

84. Өзбек ханның Алтын Ордада билік жүргізген жылдарын көрсетіңіз.

a) 1242-1257 жылдар

b) 1257-1266 жылдар

c) 1266-1280 жылдар

d) 1280-1282 жылдар

e) 1312-1342 жылдар

85. Алтын Орда мемлекетінің алғашқы астанасын көрсетіңіз.

a) Сарай-Бату

b) Сарай-Берке

c) Сығанақ

d) Сарайшық

e) Қарақорым

86. Алтын Орданың орталық аймағы қай өңірде орналасты ?

a) Еділ өзені бойында

b) Сырдария және Арал теңізі өңірінде

c) Орталық Қазақстанда

d) Шығыс Қазақстанда

e) Жетісу өңірінде

87. Алтын Ордада Өзбек ханның билігі тұсында қандай оқиға болды?

a) Тәуелсіз мемлекетке айналды

b) Ислам мемлекеттік дін болып жарияланды

c) Өз теңгесі шығарыла бастады

d) Жеке ұлыстарға ыдырады

e) «Ұлы дүрбелең» кезеңі орын алды

88. Алтын Орда мемлекетінде әскери істерді басқарушыны қалай атады ?

a) Басқақ

b) Уәзір

c) Беклер бек

d) Жасауыл

e) Білікші

89. 1380-жылы Куликово даласындағы шайқаста орыс әскерінен жеңіліске ұшыраған Алтын Орданың түменбасын көрсетіңіз.

a) Ахмет

b) Ноғай

c) Әмір Темір

d) Тоқтамыс

e) Мамай
90. Шығыс Дешті Қыпшақ аумағында ХІІІ ғ. – ХV ғ. басында қандай мемлекет өмір сүрді ?

a) Көшпелі өзбектер мемлекеті

b) Сібір хандығы

c) Моғолстан

d) Ақ Орда

e) Қазақ хандығы
91. Шағатай ұлысының жерінде 1269-жылы құрылған тәуелсіз мемлекетті көрсетіңіз.

a) Батый мемлекеті

b) Хулагу мемлекеті

c) Орда Ежен мемлекеті

d) Шайбан мемлекеті

e) Хайду мемлекеті

92. XIV ғ. 1-ші жартысында Шағатай ұлысында отырықшылықты дамытып, қалаларды қалпына келтіру ісі мен ақша реформасын жүргізген ханды көрсетіңіз.

a) Берке хан

b) Арық-Бұға хан

c) Өзбек хан

d) Кебек хан

e) Құбылай хан

93. Парсы жазба деректерінің мәліметтері бойынша Ақ Орданың алғашқы билеушісі кім болды ?

a) Жошы

b) Орда Ежен

c) Батый

d) Хайду

e) Тайбұға

94. Ақ Орданың астанасы болған қаланы көрсетіңіз.

a) Сарайшық

b) Сарай-Берке

c) Алмалық

d) Орда Базар

e) Сығанақ

95. Ақ Орда қай ұлыстың жерінде құрылды ?

a) Монғол ұлысының

b) Жошы ұлысының

c) Шағатай ұлысының

d) Үгедей ұлысының

e) Төлей ұлысының

96. Ақ Ордада 1361-1375 жылдары билік жүргізген ханды көрсетіңіз.

a) Орда Ежен

b) Ерзен хан

c) Темір Құтылық

d) Ұрұс (Орыс) хан

e) Темір Мәлік хан

97. Ақ Орданың соңғы ханы Барақ қай жылдары билік жүргізді ?

a) 1361-1375 жж.

b) 1376-1395 жж.

c) 1395-1401 жж.

d) 1414-1417 жж.

e) 1423-1428 жж.

98. Моғолстан мемлекеті қай ұлыстың жерінде құрылды ?

a) Шайбан ұлысының

b) Жошы ұлысының

c) Шағатай ұлысының

d) Үгедей ұлысының

e) Төле ұлысының

99. Моғолстан мемлекетінің астанасы болған қаланы көрсетіңіз.

a) Тараз

b) Отырар

c) Алмалық

d) Баласағұн

e) Қашғар

100. Моғолстан мемлекетіндегі ең қуатты тайпаны көрсетіңіз.

a) Маңғыттар

b) Қыпшақтар

c) Қарлұқтар

d) Дулаттар

e) Керейіттер

101. Моғолстан мемлекетінің 1348-жылы таққа отырған алғашқы ханын көрсетіңіз.

a) Тоғылық Темір

b) Тоқай-Темір

c) Орда Ежен

d) Есен Бұға

e) Әмір Болатшы

102. Моғолстан мемлекетінің құрамына Қазақстанның қай бөлігі енді ?

a) Жетісу, Оңтүстік Қазақстанның бір бөлігі

b) Батыс Қазақстан, Еділ-Жайық өзендерінің аралығы

c) Солтүстік-Шығыс Қазақстан

d) Солтүстік, Орталық және Шығыс Қазақстан

e) Қазақстанның бүкіл территориясы

103. XIV ғ.-ң 70-90 жылдары Моғолстан мемлекетінің әлсіреуіне қандай жағдай себеп болды?

a) Ойраттардың жорықтары

b) Әмір Темірдің жиі-жиі жорықтар ұйымдастыруы

c) Ішкі феодалдық талас-тартыстар

d) Мемлекеттегі хан билігінің әлсіреуі

e) Мемлекет жерінің саяси бытыраңқылығы

104. XV ғ. басында Әмір Темір ұрпақтарының ықпалынан құтылып, Шу мен Талас өзендерінің бойын қайтарып алған Моғолстан ханын көрсетіңіз.

a) Уәйіс хан

b) Есен-Бұға

c) Қызыр Қожа

d) Жүніс хан

e) Мұхаммед хан

105. Әмір Темір Орта Азияда қай жылдары билік құрды ?

a) 1360-1395 жылдар

b) 1365-1400 жылдар

c) 1370-1405 жылдар

d) 1375-1410 жылдар

e) 1380-1415 жылдар

106. Әмір Темір өз билігінің тірегі ретінде қай дінді қолдап отырды ?

a) Ислам дінін

b) Барлық діндерге бірдей қолдау көрсетті

c) Ешқандай дінді қолдаған жоқ

d) Будда дінін және индуизмды

e) Несториандық үлгідегі христиан дінін

107. Әмір Темір әскерлерінің 1391 және 1395 жылдардағы жорықтары нәтижесінде қай мемлекет талқандалды ?

a) Алтын Орда

b) Дели сұлтандығы

c) Иран

d) Кавказ елдері

e) Осман түріктерінің мемлекеті

108. Әмір Темір қай тайпадан шықты ?

a) Меркіт тайпасынан

b) Қыпшақ тайпасынан

c) Дулат тайпасынан

d) Барлас тайпасынан

e) Маңғыт тайпасынан

109. Қай жылдары Әмір Темір Алтын Ордадағы Тоқтамысқа қарсы әскери жорықтар жасады ?

a) 1361 және 1365 жылдары

b) 1371 және 1375 жылдары

c) 1381 және 1385 жылдары

d) 1391 және 1395 жылдары

e) 1401 және 1405 жылдары

110. Әмір Темір мемлекетінің орталығы болған қаланы көрсетіңіз.

a) Бұхара

b) Үргеніш

c) Ташкент

d) Самарқанд

e) Отырар

111. 1428-1468 жылдар аралығы қандай оқиғамен байланысты ?

a) Алтын Орда хандары мен Әмір Темір арасындағы

соғыстар;

b) Қазақтардың Моғолстанға көшуі;

c) Қазақ-жоңғар соғыстары жүргізілді;

d) «Көшпелі өзбектер мемлекеті» өмір сүрді;

e) Қазақ жүздері қалыптасты;
112. Көшпелі өзбектер мемлекетінің билеушісі Әбілқайыр хан 1456-1457 жж. қай тайпалардан жеңіліске ұшырады ?

a) Монғолдардан

b) Өзбектерден

c) Қазақтардан

d) Ойраттардан

e) Сібір тайпаларынан

113. Көшпелі өзбектер мемлекетінің билеушісі Әбілқайыр хан қай жылдары билік жүргізді ?

a) 1312-1342 жж.

b) 1396-1411 жж.

c) 1423-1428 жж.

d) 1428-1468 жж.

e) 1465-1480 жж.

114. Тарихи деректерде Көшпелі өзбектер мемлекеті басқаша қалай аталды ?

a) Ақ Орда

b) Темір ұрпақтарының мемлекеті

c) Моғолстан

d) Ноғай Ордасы

e) Әбілқайыр хандығы

115. Мұхаммед Шайбани кімнің ұрпағы болды ?

a) Әбілқайыр ханның

b) Әмір Темірдің

c) Орыс ханның

d) Барақ ханның

e) Тоғылық Темір ханның

116. Ноғай Ордасының негізін қалаған, ноғайлардың Алтын Ордадан бөлінуіне күш салған тұлғаны көрсетіңіз.

a) Әмір Темір

b) Тайбұға

c) Ноғай

d) Әмір Едіге

e) Әбілхайыр

117. Ноғай Ордасы қай кезде құрылды ?

a) ХІІІ ғ-ң 40-шы жылдары

b) ХІІІ ғ-ң 60-шы жылдары

c) ХІV ғ-ң 40-шы жылдары

d) XІV ғ-ң 90-шы жылдары

e) XV ғасырда 20-шы жылдары

118. Ноғай Ордасы басқаша қалай аталды?

a) Көшпелі өзбектер мемлекеті

b) Шайбан ұлысы

c) Орда Ежен ұлысы

d) Маңғыт жұрты

e) Көк Орда

119. Ноғай Ордасының негізгі аумағына қай жерлер кірді?

a) Хорезм, Орта Азия

b) Шығыс Дешті Қыпшақ

c) Арал теңізінің маңы, Оңтүстік Қазақстан

d) Орталық және Солтүстік Қазақстан

e) Еділ және Жайық өзендерінің аралығы

120. Ноғай Ордасындағы негізгі саяси билік кімдердің қолында болды ?

a) Батый ұрпақтарының

b) Шайбан ұрпақтарының

c) Едіге ұрпақтарының

d) Темір ұрпақтарының

e) Тайбұға ұрпақтарының

121. Ноғай Ордасындағы ең ықпалды, әрі үлкен тайпаны көрсетіңіз.

a) Арғындар

b) Маңғыттар

c) Қыпшақтар

d) Керейіттер

e) Дулаттар

122. Ноғай Ордасының астанасы болған қаланы көрсетіңіз.

a) Чимга-Тура

b) Түркістан

c) Сығанақ

d) Сарайшық

e) Сарай-Бату

123. Әмір Едіге Ноғай Ордасында қай жылдары билік жүргізді ?

a) 1396-1411 жж.

b) 1312-1342 жж.

c) 1370-1405 жж.

d) 1361-1380 жж.

e) 1346-1362 жж.

124. Сібір хандығының негізгі халқын қай тайпалар құрады ?

a) Қыпшақтар мен керейіттер

b) Арғындар мен қоңыраттар

c) Үйсіндер мен қаңлылар

d) Маңғыттар мен алшындар

e) Наймандар мен жалайырлар

125. Тайбұға және оның ұрпақтары қай хандықтың билеушілері болды ?

a) Көшпелі өзбектер мемлекетінің

b) Алтын Орданың

c) Сібір (Түмен) хандығының

d) Ноғай Ордасының

e) Моғолстанның

126. Сібір (Түмен) хандығының XV ғасырдағы билеушілерін көрсетіңіз.

a) Әмір Едіге, Нұраддин

b) Ерзен хан, Барақ хан

c) Ілияс Қожа, Мұхаммед хан

d) Махмұд Қожа, Ибақ хан

e) Әбілхайыр, Мұхаммед Шайбани

127. XV ғ.-ң 2-ші жартысы мен XVІ ғ.-ң аяғындағы Сібір хандығының аумағына қандай жерлер кірді ?

a) Оңтүстік Қазақстан, Жетісу

b) Солтүстік-Шығыс Қазақстан, Тобыл, Есіл

өзендерінің бойындағы жерлер

c) Каспий және Арал теңізінің маңы, Маңғыстау

d) Шығыс Түркістан, Орта Азия

e) Орталық Қазақстан, Балқаш көлінің солтүстігі
128. Сібір хандығында 1556–1598 жж. билік жүргізген ханды көрсетіңіз.

a) Ибақ хан

b) Мұхаммед хан

c) Едигер хан

d) Бекболат хан

e) Көшім хан

129. XV ғасырда Дешті Қыпшақта қай жыраулардың есімдері белгілі болды ?

a) Сыпыра жырау, Қазтуған жырау

b) Құрманғазы және Дәулеткерей

c) Асан Қайғы және Қорқыт

d) Ақан сері және Біржан сал

e) Шернияз және Бұқар жырау

130. Тарихшы Мұхаммед Хайдар Дулатидың Қазақ хандығының құрылуы туралы мәлімет беретін шығармасын көрсетіңіз.

a) «Диуани лұғат-ат түрік»

b) «Диуан-и Хикмет»

c) «Тарих-и Рашиди»

d) «Түрік шежіресі»

e) «Жамиғ-ат Тауарих»

131. Қазақ хандығын құрушы Керей мен Жәнібек сұлтандар қай мемлекеттен бөлініп шықты ?

a) Ақ Ордадан

b) Көшпелі өзбектер мемлекетінен

c) Ноғай Ордасынан

d) Сібір хандығынан

e) Алтын Ордадан

132. Қазақ хандығының 1465-1466 жылдары құрылғандығы туралы орта ғасырлық қай тарихшы жазды ?

a) Қадырғали Жалайыри

b) Махмұд Қашғари

c) Мұхаммед Хайдар Дулати

d) Әбілғазы

e) Осман Кухистани

133. Қазақ сұлтандары Керей мен Жәнібекке Шу және Талас өзендерінің бойынан жер бөліп берген Моғолстан ханын көрсетіңіз.

a) Мұхаммед хан

b) Әбілқайыр хан

c) Есен Бұға хан

d) Шайх Хайдар

e) Мұхаммед Шайбани

134. Қазақ хандығы қашан құрылды ?

a) 1423-1428 жылдары

b) 1428-1468 жылдары

c) 1456-1457 жылдары

d) 1465-1466 жылдары

e) 1473-1480 жылдары

135. Моғолстан ханы Есен-Бұға Шу мен Талас бойынан қазақ сұлтандарына жер бөліп бергенде қандай мақсатты көздеді ?

a) Ақ Орданың оңтүстік жерлерін қазақтардың күшімен

басып алуды

b) Жошы ұрпақтарына қарсы соғысу үшін одақтас іздеді

c) Қазақтармен қарым-қатынастарды жақсарту

d) Әбілқайыр мен Әмір Темір әулетіне қарсы

қазақтардың күшін пайдалану

e) Қазақ хандығының ұлғаюынан алдын-ала қорғану

136. 1465-1466 жылдары қазақ даласында қандай оқиға болды ?

a) Әбілқайыр хан ойраттардан жеңілді

b) Алғашқы орыс елшілігі келді

c) Моғолстан мемлекеті ыдырады

d) Асан Қайғы дүниеге келді

e) Қазақ хандығы құрылды

137. 1465-1473 жж. Қазақ хандығында билік жүргізген ханды көрсетіңіз.

a) Керей хан

b) Жәнібек хан

c) Бұрындық хан

d) Қасым хан

e) Мамаш хан

138. XV ғ. соңғы ширегі мен XVI ғ. басында қазақтар мен Мұхаммед Шайбани арасында соғыстар не үшін жүргізілді ?

a) Әулеттік билік үшін;

b) Сырдария бойындағы қалалар үшін;

c) Кен орындары мен қазба байлықтар үшін;

d) Ұлы Жібек жолына үстемдік ету үшін;

e) Мал жайылымдарына қажет жерлер үшін;

139. XV ғ. соңында қазақ хандарының билігіне қаратылған қалаларды көрсетіңіз.

a) Тараз, Ташкент, Йасы

b) Аркөк, Үзгент, Отырар

c) Бұхара, Самарқанд, Үргеніш

d) Сығанақ, Сауран, Созақ

e) Сарайшық, Қажытархан, Сарай-Берке

140. Бұрындық ханның Қазақ хандығында билік жүргізген жылдарын көрсетіңіз.

a) 1480-1511 жылдар

b) 1511-1518 (1521) жылдар

c) 1518-1523 жылдар

d) 1523-1532 жылдар

e) 1538-1580 жылдар

141. Қазақ хандығындағы халық саны қай ханның тұсында бір миллион адамға дейін жетті ?

a) Керей мен Жәнібек хандардың

b) Қасым ханның

c) Есім ханның

d) Тахир ханның

e) Шығай ханның

142. Қасым ханның Қазақ хандығында билік жүргізген жылдарын көрсетіңіз.

a) 1480-1511 жылдар

b) 1511-1518 (1521) жылдар

c) 1518-1523 жылдар

d) 1523-1532 жылдар

e) 1538-1580 жылдар

143. «Қасым ханның қасқа жолы» неше тараудан құралды ?

a) 3 тараудан

b) 5 тараудан

c) 7 тараудан

d) 2 тараудан

e) 10 тараудан

144. 1523-1532 жж. қай ханның билігі тұсында Қазақ хандығының көрші елдермен қарым-қатынастары нашарлап кетті ?

a) Қасым ханның

b) Мұрындық ханның

c) Мамаш ханның

d) Хақназар ханның

e) Тахир ханның

145. Тахир ханның билігі тұсында қазақтар кімдерден соғыстар жүргізді ?

a) Қырғыздармен, ұйғырлармен

b) Қытайлармен, ойраттармен

c) Орыстармен

d) Татарлармен, башқұрттармен

e) Өзбектермен, маңғыттармен және моғолдармен

146. XVІ ғ. 30-шы жылдары әлсіреген Қазақ хандығының қайтадан күшейіп, қуатты елге айналуы кімнің есімімен байланысты ?

a) Хақназар ханның

b) Тәуекел ханның

c) Шығай ханның

d) Есім ханның

e) Жәңгір хан

147. Қазақ ханы Хақназардың билік жүргізген жылдарын көрсетіңіз.

a) 1480 – 1511 жылдар

b) 1511 – 1518 (1521) жылдар

c) 1518 (1521) – 1523 жылдар

d) 1538 (1559) – 1580 жылдар

e) 1598 – 1628 жылдар

148. Қазақ хандығында 1580–1582 жж. билік жүргізген ханды көрсетіңіз.

a) Жәнібек хан

b) Бұрындық хан

c) Тахир хан

d) Хақназар хан

e) Шығай хан

149. Қазақ ханы Тәуекелдің билік жүргізген жылдарын көрсетіңіз.

a) 1511 – 1518 (1521) жж.

b) 1523 – 1532 жж.

c) 1538 (1559) – 1580 жж.

d) 1582 – 1598 жж.

e) 1598 – 1628 жж.

150. Сібір хандығы Ресей құрамына қай жылы қосылды ?

a) 1573 жылы

b) 1594 жылы

c) 1595 жылы

d) 1598 жылы

e) 1610 жылы

151. Тәуекел хан Мәскеуге Құлмұхаммед бастаған елшілікті қай жылы жіберді ?

a) 1573 жылы

b) 1594 жылы

c) 1595 жылы

d) 1686 жылы

e) 1731 жылы

152. 1598-жылы қай мемлекет Ресей патшалығының құрамына енгізілді ?

a) Сібір хандығы

b) Қазан хандығы

c) Қажытархан хандығы

d) Еділ қалмақтарының мемлекеті

e) Ноғай Ордасы

153. 1595 жылы қазақ ханы Тәуекелге орыс елшілігін бастап келген елшіні көрсетіңіз.

a) С. Мальцев

b) Т. Чебуков

c) В. Степанов

d) П. Урусов

e) Строгановтар

154. Тәуекел хан XVІ ғ. 80-90 жылдары қандай қалаларды шайбаниліктерден тартып алды ?

a) Сығанақ, Отырар

b) Сауран, Созақ

c) Ташкент, Андижан, Сайрам

d) Бұхара, Үргеніш, Мерв

e) Тобыл, Түмен

155. Орта Азияда Шайбанилер әулетінің орнына Аштарханилер әулетінің билігі қай жылы орнатылды ?

a) 1500 жылы

b) 1510 жылы

c) 1598 жылы

d) 1628 жылы

e) 1635 жылы

156. 1598 жылы Орта Азияда билік еткен Шайбани әулетін қандай жаңа әулеттің билеушілері алмастырды ?

a) Тимуридтер

b) Жошы әулеті

c) Шағатай әулеті

d) Аштарханилер

e) Селефкидтер

157. Тәуекел ханның мұрагері, 1598-1628 жылдары қазақ ханы болған билеушіні көрсетіңіз.

a) Есім хан

b) Тұрсын хан

c) Жалым сұлтан

d) Имамкули хан

e) Ораз Мұхаммед

158. Есім хан қай жылдары Қазақ хандығында билік жүргізді ?

a) 1582 –1598 жылдары

b) 1598 – 1628 жылдары

c) 1613 – 1627 жылдары

d) 1628 – 1652 жылдары

e) 1628 – 1643 жылдары

159. Есім хан тұсында билікке таласып, өзін Ташкент маңында хан деп жариялаған қазақ сұлтанын көрсетіңіз.

a) Баба сұлтан

b) Жаныш

c) Тұрсын

d) Ораз Мұхаммед

e) Көшім
160. Жәңгір хан Қазақ хандығында қай жылдары билік жүргізді ?

a) 1582 – 1598 жылдары

b) 1598 – 1628 жылдары

c) 1613 – 1627 жылдары

d) 1628 – 1652 жылдары

e) 1652 – 1680 жылдары
161. Есім ханмен Қазақ хандығындағы билікке таласқан Тұрсын ханның бүлігі тарихта қандай атаумен қалды ?

a) «Ташкент бүлігі»

b) «Қырғыз бүлігі»

c) «Қатаған қырғыны»

d) «Ақтабан шұбырынды...»

e) «Орбұлақ шайқасы»

162. Жәңгір хан билік жүргізген XVII ғ. ортасында Қазақ хандығы қай мемлекетпен жиі соғысты ?

a) Бұхар хандығымен

b) Ноғай Ордасымен

c) Ұйғыр мемлекетімен

d) Қытаймен

e) Жоңғар мемлекетімен

163. Жоңғарлардың қазақ жеріне жорықтар ұйымдастыруына қандай себептер болды ?

a) Жаңа жайылымдар мен қоныстар қажеттілігі

b) Керуен жолдарына үстемдік етуге ұмтылуы

c) Қалаларға иелік етуге ұмтылуы

d) Ішкі талас-тартыстардың күшеюі

e) Дұрыс жауабы жоқ

164. Жоңғария мемлекетінің негізін қалаған қонтайшыны көрсетіңіз.

a) Батур

b) Галдан Бошокту

c) Әмірсана

d) Цеван Рабдан

e) Галдан Церен

165. Қазақтар мен жоңғарлар арасында 1643 жылы өткен шайқасты көрстеіңіз.

a) Қалмаққырылған

b) Қатаған қырғыны

c) Аягөз шайқасы

d) Орбұлақ шайқасы

e) Аңырақай шайқасы

166. 1643 жылы Орбұлақ шайқасында Жәңгір ханның қанша сарбазы жоңғардың елу мыңдық әскеріне қарсы тұрды ?

a) 100 мың сарбаз

b) 50 мың сарбаз

c) 1 млн. сарбаз

d) 1000 сарбаз

e) 600 сарбаз

167. 1643 жылғы Орбұлақ шайқасы кезінде Жәңгір ханға Самарқаннан көмекке келген батырды көрсетіңіз.

a) Жалаңтөс батыр

b) Қабанбай батыр

c) Қобыланды батыр

d) Ақжол (Дайырқожа) би

e) Райымбек батыр

168. Тәуке хан қай жылы Қазақ хандығындағы билікке келді ?

a) 1643 жылы

b) 1652 жылы

c) 1680 жылы

d) 1697 жылы

e) 1635 жылы

169. «Қонтайшы» дегеніміз, бұл –

a) Жоңғар әскерлерінің басшысы

b) Жоңғар мемлекетінің билеушісі

c) Діни қызметі

d) Қытай императорының елшісі

e) Қару-жарақ жасаушы шебер

170. Тәуке ханның билігі кезінде қабылданған әдет-ғұрып ережелері мен заңдар жинағын көрсетіңіз.

a) «Жеті ереже»

b) «Жеті заң»

c) «Жеті жарғы»

d) «Жеті жол»

e) «Жеті жаза»

171. «Жеті жарғы» бойынша адам өлтіргені үшін қылмыскерге қандай жаза белгіленді?

a) Қанға қанмен жауап беру

b) Абақтыға жабылу

c) Жер аудару

d) Балаларын аманатқа беру

e) Құн төлеу

172. «Жеті жарғы» бойынша соттау құқығы кімдердің қолында болды ?

a) Халық өкілдерінің

b) Хан тұқымдарының

c) Ханның, билердің және рубасылардың

d) Ақсақалдардың

e) Қоғамда әділдігімен белгілі болған адамдардың

173. «Жеті жарғы» заңдары бойынша ер адамның құны қандай көлемде белгіленді ?

a) Қанға қанмен кек қайтару

b) Дүре соғып жазалау

c) 1 мың бас қой төлеу

d) Жеті адамның құнын төлеу

e) Басқа жерге қоныс аударту

174. Тәуке ханның билігі тұсында хандық кеңестегі мәселелерді шешуде кімдер маңызды рөл атқара бастады ?

a) Уәзірлер

b) Ақсақалдар

c) Батырлар, әскербасылар

d) Билер

e) Жыраулар, ақындар

175. XVІІ ғ. соңы мен XVІІІ ғ. басында «Жеті жарғы» заңдарын құрастыруға қатысқан Орта жүздің биін көрсетіңіз.

a) Малайсары би

b) Асан Қайғы

c) Төле би

d) Қазыбек би

e) Әйтеке би

176. Ұлы жүздің құрамына кіретін тайпаларды көрсетіңіз.

a) Албан, суан, жалайыр

b) Қыпшақ, керей, қоңырат

c) Адай, алшын, тама

d) Жағалбайлы, шекті

e) Найман, арғын, уақ

177. Ұлы жүз тайпаларының территориясын көрсетіңіз.

a) Оңтүстік Қазақстан, Жетісу

b) Арал теңізінің жағалауы, Батыс Қазақстан

c) Солтүстік-Шығыс Қазақстан

d) Орталық Қазақстан

e) Сырдарияның орта ағысындағы жерлер

178. Орта жүздің құрамына кіретін тайпаларды көрсетіңіз.

a) Үйсін, қаңлы, шапырашты

b) Ошақты, сіргелі, бестаңбалы

c) Қыпшақ, арғын, найман

d) Табын, тама, алшын

e) Шекті, қатаған, қырғыз

179. Орта жүз тайпаларының территориясын көрсетіңіз.

a) Оңтүстік Қазақстан, Орта Азия

b) Жетісу

c) Солтүстік-Шығыс және Орталық Қазақстан

d) Батыс Қазақстан

e) Арал теңізінің маңындағы жерлер

180. Кіші жүздің құрамына кіретін руларды көрсетіңіз.

a) Арғын, найман, керей

b) Қоңырат, уақ, қыпшақ

c) Алшын, адай, табын

d) Үйсін, қаңлы, жалайыр

e) Албан, суан, шапырашты

181. Кіші жүз тайпаларының территориясын көрсетіңіз.

a) Солтүстік Қазақстан

b) Оңтүстік Қазақстан

c) Оңтүстік-Шығыс Қазақстан

d) Батыс Қазақстан, Сырдарияның төменгі ағысы

e) Орталық және Шығыс Қазақстан

182. Жоңғар хандығында ірі феодалдар мен рубасылар қалай аталды?

a) Нойондар, жайсаңдар

b) Ламалар

c) Қонтайшылар

d) Баһадурлар, төлеңгіттер

e) Төрелер, қожалар

183. «Жамиғ-ат Тауарих» шығармасының авторы, XVІ ғ. 2-ші жартысы мен XVІІ ғ. басындағы қазақ тарихшысын көрсетіңіз.

a) Қадырғали Жалайыри

b) Әбілғазы Баһадүр

c) Жувейни

d) Мұхаммед Хайдар Дулати

e) Арабшах

184. «Құн» деген сөздің мағынасын көрсетіңіз.

a) дүре соғу арқылы жазалау

b) бостандыққа тыйым салу

c) ауыр жұмыстар жасату

d) қылмыс жасағаны үшін дүние-мүлік төлеу

e) мал-мүлкін қарудың күшімен тартып алу

185. Хиуа ханы, тарихшы Әбілғазы Баһадүрдің (XVІІ ғ.) еңбегін көрсетіңіз.

a) «Түрік шежіресі»

b) «Шыңғыс-нама»

c) «Бабыр-нама»

d) «Тарих-и Абулхаир-хани»

e) «Көне түріктер»

186. Масуд ибн Осман Кухистанидың шығармасын көрсетіңіз.

a) «Тарихи Рашиди»

b) «Тарих-и Абулхаир-хани»

c) «Шыңғыс-нама»

d) «Түрік шежіресі»

e) «Жамиғ-ат Тауарих»

187. Қазақ тарихшысы Қадырғали Қосымұлы Жалайыридың шығармасын көрсетіңіз.

a) «Түрік шежіресі»

b) «Шайбани-наме»

c) «Тарих-и Рашиди»

d) «Жамиғ-ат Тауарих»

e) «Бабырнама»

188. «Жамиғ-ат Тауарих» шығармасында қазақтың қай сұлтаны туралы жазылды ?

a) Көшім

b) Ораз Мұхаммед

c) Есім

d) Жәңгір

e) Тәуекел

189. Қадырғали Жалайыри өзінің «Жамиғ-ат Тауарих» еңбегін орыстың қай патшасына сыйға тартты ?

a) IV Иван Грозныйға

b) ІІІ Василийге

c) Федор Ивановичке

d) Борис Годуновқа

e) Василий Шуйскийге

190. XV-XVII ғасырларда қазақтар қандай жазуды қолданды ?

a) Соғды жазуын

b) Сына жазуын

c) Глаголицаны

d) Араб жазуын

e) Қытай жазуын

191. Түркістан қаласының көне атауы қандай болды ?

a) Фараб

b) Испиджаб

c) Йассы

d) Үзгент

e) Аққорған

192. Ортағасырлық қалалардың бекініспен қоршалған орталық әкімшілік бөлігі қалай аталды ?

a) Цитадель

b) Рабад

c) Махалла

d) Орда

e) Шахристан

193. Мұсылман дінбасыларына сыйлық ретінде берілген, сондай-ақ мешіттер мен медреселердің жер иелігі қалай аталды ?

a) Ихта

b) Вакуф

c) Сойырғал

d) Ұлыс

e) Харадж

194. Орта ғасырларда әскерді қамтамасыз ету үшін жиналған заттай салық түрін көрсетіңіз.

a) Зекет

b) Қалан

c) Тағар

d) Харадж

e) Ихта
195. «Харадж» дегеніміз, бұл –

a) Ортағасырлық қаланың қарапайым халық тұратын бөлігі

b) Хан мұрагерін тәрбиелеуші ұстаз

c) Өңделетін жерге салынатын салық

d) Бірнеше арыстың жері

e) Әскери қызметі үшін мұраға берілетін жер
196. ХІІІ ғ. басында шығарылған «Ақсақ құлан» күйінің авторын көрсетіңіз.

a) Асан Қайғы

b) Қазтуған жырау

c) Қодан тайшы

d) Найман Кетбұға

e) Сыпыра жырау

197. Орта ғасырларда батырлықты дәріптеп, хандардың жанында кеңесші қызметін атқарған ауыз әдебиетінің өкілдерін көрсетіңіз.

a) Сал-серілер

b) Қожалар

c) Жыраулар

d) Миссионерлер

e) Жылнамашылар

198. Қазақ хандығында ұлысты басқарған жоғары лауазым иесін көрсетіңіз.

a) Хан

b) Сұлтан

c) Би

d) Рубасы

e) Ақсақал

199. Ақсүйектер тобына кімдер жатқызылды ?

a) Шыңғыс ұрпақтары

b) Темір ұрпақтары

c) Батырлар, қолбасшылар

d) Діни қызметшілер

e) Ақсақалдар, билер, байлар

200. Хан мен сұлтандардың балаларын тәрбилеуші, әрі олардың қамқоршысы қалай аталды ?

a) Басқақ

b) Даруға

c) Уәзір

d) Атабек

e) Қонтайшы

201. Киіз үйдің құрылымында «түндік» дегеніміз не ?

a) Киіз үйдің қабырғалары

b) Уықтарды жабатын киіз

c) Керегелерді жабатын киіз

d) Қабырғалық киіз кілем