Ламининның құрылымы, қасиеттері және қызметі.
Ақуыздардың метаболизмі Бүйректің базальді мембранасының талғамды ақуыздары – ламинин және энтантин. Ламинин базальді мембранада коллагеннің IV-типімен, гепаринмен, интегринмен, энтантинмен байланысады. Базальді мембрана сондықтан, гломерулярлы сүзгіні қамтамасыз етеді. Гепарин теріс зарядты болғандықтан, теріс зарядталған альбуминдерді гломерулярлы саңылаулардан өткізбейді (альбуминнің молекуласының көлемі саңылаудан кіші болғанымен). Сондықтан да, альбумин несепте болмайды. Глобулиндердің өлшемі саңылаудан үлкен болғандықтан, олар да өте алмайды. Гломерулярлы мембраналар (гломеруло-нефриттерде) зақымдалған кезде ақуыздар несепте пайда болып, протеинурия дамиды.
43 Құрамында қан түзетін клеткалары бар, минералды гомеостазада негізгі атқаруы.Бикарбонатты буфер системасы негізгі барлық буферлі сиымдылықтың 10-% ін құрайды. Қалыпты жағдайда-плазмадағы биокарбонаттың концентрациясы нің концентрациясынан 20 есе артық болады. Гормондар мен органикалық заттар метаболиттері ерекше орында тұр, сау адамның қан плазмасындағы олардың мөлшері мынадай: 17- оксикортикостериоидтар-140-550 ммоль/л. 11-оксикортикостериоидтар-140-230ммоль/л. Альдостерон -91-185нг/л. Адреналин-0,35-0,4мкг,л. Норадреналин -0,73-0,88 мкг/л. Тироксин-29-64 мкг/л. Қан плазмасының қышқылді-сілтілі балансы минералдық заттармен қамтамасыз етілуі,сау адамның ағзасындағы олардың мөлшері төмкендейді:
Калий -3,4-5,3 ммоль\л
Натрий-130-150 ммоль\л
Кальцый-2,3-2,75 ммоль\л
Темір-12-32 ммоль\л
Фосфор-1-2 мкмоль\л
Хлоридтер-97-108 ммоль\л
Магний- 0,7-1,2 ммоль\л
Бикарбанаттар-21-25 ммоль\л
Буферлі негіздері-40-60 ммоль\л
Қанның қышқылды-сілтілі жағдайының басты көрсеткіштері мыналар:
Қан рН 7,36-7,44
рО2 90-100см с.б
рСО2 36-44см с.б
44 Тістердің әр түрлі бөліктерінің минералды құрамы қандай? Тістің органықалық заттары белоктар,нулеин қышқылдары ,липидтер,көмір-сулар,органыкалық қышқылдар және витаминдер түрінде болады.Тіс тканінің белоктары коллеген,протеогликандаржәне т.б түрінде болады.Тістің және сүйектің негізгі белогы -коллеген болып табылады. Эмаль- ағзаныңең қатты ткані болып табылады.Ол дентинді,пулпаны кез келген әсерден сақтайды.Эмальда бейорганикалық субстанция -93,7%, су-2,3%,органықалық заттар 4%болады.Эмальдың минералдық заттары 41элементтерден тұрады.Эмальдың сыртқы қабатында фтор,қорғасын,темір,ал натрий,магний,карбонаттар аз. Дентин- тістің негізгі бөлігін құрайды.Бұл қан тамырынсыз,остеобластардың тармақтары -өскіндермен толтырылған ткань. Эмальға қарағанда дентинде судың мөлшері 5-6есе көп.Органықалық заттар көп,ал минералды заттар аз.Дентиннің органықалық матриксы коллеген және коллеген емес белоктар түрінде болады. Пульпа тістің көп тканьды бөлігі,көбінесе дәнекер тканінен тұрады.Құрамында клеткааралық зат бар және онда талшықты құрылымдар,одонпластар,фибробластар орналасқанболар дентин мен эмаль түзілуіне қатысады.Пульпа жақсы дамыған торы және митохондриялары көп болуымен ерекшеленеді.Пульпаның талшықты құрылымы коллеген түрінде болады.
45 Сүйек тінде қандай микроэлементтер болады?Сүйек тканінің клеткаларынығ ішінде остеобластар басым болады.Остеобластарда клеткаларға тән барлық компоненттер болады және коллаген,гликопротеиндер мен глюкозаамингликандардың синтезінің күшті аппаратымен ерекшеленеді.Ересек адамның сүек тканінде 1200г калций ,530г фосфор,11г магний бар,бұлардан басқа сүекте микроэлементтер де бар. Сүек тканінің құрамында сүектің өзгешелік қызметтері мен құрылымдық ұйымдастығын қамтамасыз етуге қажетті белоктар коллаген, альбуминдер мен гликопротеиндер бар.Сүек коллагеніне лизинді және оксилизинді қалдықтардың бос топтарының көп мөлшері,сонымен қатар молекулаға теріс заряд беретін моноаминотканінің аминқышқылдардың көп мөлшерде болуы тән. Сүекті тканнің альбуминдері коллагенді емес белоктардың негізгі бөлігін құрайды және иммунологиялық қасиеттері бойынша қан сарысуының альбуминдеріне ұқсас болады.Сүектің альбуминдері гормондардың ,минералды және басқа да заттардың қан ағымының сүйекке жеткізілуін қамтамсыз етеді.