Мұнда параметрлі циклдің қадамы (-1) –ге тең, ал басқарушы шарт
<циклдік параметр> => <соңғы мән> қабылдайды.
Жұмысты орындау мысалы:Келесі алгоритмді іске асыратын программаны құру керек. Х және n айнымалысын енгізе отырып келесі функцияны есептеу қажет:
Программа тексті:
PROGRAM PRIM;
VAR X, k ,n : integer;
F, P: real;
BEGIN
WRITELN(‘X-ті ;және n- ді енгізіңіз’);
READ(X, n);
F:=1;
P:=1;
FOR k:=1 to n do
Begin
F:=F*k;
P:=P*(1+SIN (k*X)/F);
End;
WRITELN(‘Функцияның нәтижесін шығару’);
WRITELN(‘P= ’,P:6:3,’F=’, F:6:3)
END.
Зір және Дейін цикл операторлары
WHILE <шарт>DO <циклдің денесі>
ӘЗІРШЕ <шарт>ОРЫНДАУ<циклдің денесі>
WHILE,DO –түйінді сөздер.
Цикл денесін әрбір қайталау алдында <шарт> тексеріледі. Егер <шарт> TRUE (шындық) болған жағдайда <цикл денесі> орындалады және цикл қайталанады. Егер <шарт> алғаш тексерілгенде FALSE (жалған) болса, онда <цикл денесі> біррет те орындалмастан программа цикл соңына шығады.
REPEAT
<циклдің денесі>
UNTIL <шарт>;
ҚАЙТАЛАУ <циклдің денесі> ДЕЙІН <шарт>
Lt;циклдің денесі> ең болмағанда бір рет орындалып, одан кейін <шарт> қойылады, егер мәні FALSE (жалған) болса, онда <цикл денесі> қайталанады, ал кері жағдайда цикл өз жұмысын тоқтатады.
Жұмысты орындау мысалы:Келесі алгоритмді іске асыратын программаны құру керек. Қосындыны есептеуді берілген e = 10-6 дәлдігімен есептеу программасын құрыңыз. Егер қосындының модулі дәлдіктен кіші болған жағдайда талап етілетін дәлдікке жеттік деп есептеңіз.
Келесі қосындыны есептеңіз:
Программа тексті:
PROGRAM PRSUM;
VAR X, S : REAL; K : INTEGER;
BEGIN
WRITELN(‘Ввод X и e’);
READ(X, e);
S:=0; K:=1;
REPEAT
S:=S+(sqr(X)+1)/(sqr(sqr(K))+K*sqrt(abs(sqr(X)*X+1))+1);
K:=K+1;
UNTIL ABS(AK) < e;
WRITELN(‘S = ’, S:7:3)
END.
Практикалық жұмысқа тапсырма
Алгоритмнің блок-схемасын құру керек және берілген n натурал саны мен х нақты саны үшін берілген есепке программа жазу керек. Есептеу үшін параметрлік цикл, әзір циклы және дейін циклы қолданылады.
Тапсырмалар варианттары:
1. 2.
3. 4.
5. 6.
7. 8.
9. 10. .
Практикалық жұмыс
Бір өлшемді массив.
Жұмыстың мақсаты:Массив типіндегі мәліметтер құрылымын қолдана отырып программалауды үйрену.
Массив дегеніміз – бір типті шамалардың реттелген белгілі бір тобы.
Массив тұтасымен бір атпен аталады да, ал элементтерінің реті индекс арқылы көрсетіледі.
Жазылуы:
TYPE <типтің аты> ARRAY[<индекс типі1>, ...,<индекс типіN>]
OF<элементтің типі>
Индекстердің N өлшемі массивтің өлшемін білдіреді. Осыдан кейін массив айнымалылар бөлімінде сипатталады.
VAR A: ARRAY [1..N] OF REAL;
Бұл берілген практикалық жұмыста бір өлшемді массивтерді өңдеу есептері қарастырылады. Төменде массивтерді енгізу және шығару процедуралары көрсетілген.
FOR I:=1 TO N DO READ(A[I]);
Мұнда N – константа, массив элементтерінің санын білдіреді.
( N – программаның CONST тұрақтылар бөлімінде сипатталады).
Массивті келесі түрде шығарамыз:
FOR I:=1 TO N DO WRITE(A[I]);
Жұмысты орындау мысалы:А(10) массив элементтерін өсу реті бойынша реттеу программасын құрыңыз.
Программа тексті:
PROGRAM SORMASS;
CONST N=10;
VAR A: ARRAY[1..N] OF INTEGER;
I, L, C : INTEGER;
BEGIN
WRITELN(‘Массив элементтерін енгізіңіз’); { А массивін енгізу}
FOR I:=1 TO N DO READ(A[I]);
FOR I:=1 TO N-1 DO { А массивін реттеу }
FOR L:=I+1 TO N DO
IF A[I]>A[L] THEN
BEGIN
C:=A[I]; A[I]:=A[L]; A[L]:=C;
END;
FOR I:=1 TO N DO
WRITE(A[I]:3); { А массивін шығару}
END.