Тақырып. Ислам. Негізгі бағыттардың пайда болуы: суннизм және шейіттік.

Зін-өзі дайындауға арналған сұрақтар

Пән: «Діни және этникалық толеранттылық негіздері»

Мамандық: факультет аралық

Оқу түрі – күндізгі

Көкшетау, 2016 жыл

Пәннің қысқаша мазмұны:«Діни және этникалық толеранттылық негіздері» – мамандарды дайындайтын әлеуметтік-гуманитарлық бағдарламаға кіретін пән. Пәнді оқыту барысында мәдени аренадағы құндылықтар, идеялар айқындалып, әлемдік діндердің қарым-қатынасы, қазіргі таңдағы діни-өркениетті динамикадағы жеке тұлғаның рөліне анализ жасауға мүмкіндік береді.

Пәнді оқытудағы негізгі мақсатыәлемдік діндердің тарихын, соның ішінде буддизм, христиандық және исламның құндылық жүйелерін игеру юолып табылады.

Пәнді оқыту барысындағы келесі мәселелер қарастырылады: құндылықтар парадигмасы жүйесімен танысу жәнеөркениетті әлемдегі діни мәселелердің кешенді анализін жасау. Ол өз кезегінде:

- мәдени аренадағы құндылықтар мен идеяларды айқындау;

- әлемдік діндердің ережелеріне қатысты компаративистік тұрғыдан қарастыру;

- қазіргі таңдағы діни-өркениетті динамикадағы жеке тұлғаның рөліне анализ жасау.

Студентке қойылатын талаптар:

- әлемдік діндердің ережелері - «Трипитака», «Библия», «Құран»;

- дінтану негіздерінің ұғымы;

- әлемдік діндердің дамуының негізгі кезеңдері;

- толеранттылық ұғымы

Студенттің білуі қажет:

- қоғамның рухани өмірінің құбылыстарына анлиз жасау білу;

- қоғам өмірінің оқиғаларына, құндылықтарына баға бере білу.

Зін-өзі дайындауға арналған сұрақтар

Тақырып. Кіріспе дәріс. «Толеранттылық» ұғымы.

1. Пәннің құрылымы, мақсаты мен міндеттері.

2. «Толеранттылық» ұғымы.

3. Этникалық толеранттылық.

4. Діни толеранттылық.

5. Дінге теологиялық анықтама.

6. Дінді философиялық тұрғыдан анықтау.

7. Діннің био-психологиялық анықтамасы.

Тақырып. Діннің құрылымының элементтері. Діннің шығу тегінің мәселелелері.

1. Діни сана сезімі. Діни сана сезімінің деңгейлері.

2. Діни қызмет. Ғұрып – діни қызметтің ерекше түрі.

3. Діни ұйымдардың түрлері.

4. Алғашқы қоғамдық қауымның діни сенімдерінің түрлері.

5. Египет , Шумер-Аккад, Вавилон, Ассирия мемлекеттерінің діни-наным сенімдері.

6. Ертедегі грек діндері.

7. Ертедегі Рим діндері.

8. Ертедегі славян діндері.

9. Ежелгі Қазақстандағы діни сенімдер.

Тақырып. Оңтүстік-Шығыс және Оңтүстік-Батыс Азияның діндері.

1. Конфуциандық, даосизм, синтоизм.

2. Парсизм, иудаизм.

3. Иудаизм. Иудаизмнің діни мейрамдары:

Рош ха Шана, Иом Киппур, Песах, Шавуат, Суккат.

4 Тақырып. Будда діні: уағыздары мен культы.

1. Буддизмнің қалыптасуы мен таралуы.

2. Буддизмдағы бағыттар.

3. Будданың төрт ақиқатының ілімі.

4. Будда ілімі мен ғибадаты

5. Буддизмнің негізгі бағыттары

6. Буддистік діни ғұрыптар мен мейрамдар

Тақырып. Христиандық. Шіркеудің бөлінуі: православие, католицизм.

1. Христиандықтың пайда болуы.

2. Христиандықтың діни мейрамдары.

3. Православие және католицизм.

4. Протестанттық: ғұрып пен діни сенімнің ерекшеліктері.

5. Протестанттықтағы секталар

6. Протестант ағымдары:

Ø Кальвинизм

Ø Англикан діні.

Ø Квакеры

Ø Методизм

Ø Меннониттер

Ø Баптизм

Ø Адвентистер

Ø Иегованың куәгерлері

Ø Елуіншілер (пятидесятниктер)

Тақырып. Ислам. Негізгі бағыттардың пайда болуы: суннизм және шейіттік.

1. Исламның пайда болуы және таралуы.

2. Құран және Сунна – исламды танудағы деректер.

3. Исламдағы негізгі бағыттар.

4. Исламдағы негізгі бағыттар.

5. Ислам дінінің Қазақстан жеріне таралуы.

7 Тақырып.Қазіргі дәстүрлі емес діни қозғалыстар және культтар.

8 Тақырып.Этногенез түсінігі және көпэтностық қоғамдардың қалыптасу процесі.

1. Этногенез түсінігі

2.Этномәдени ерекшеліктер

3. Көпэтностық қоғамдардың қалыптасу себептері

9 Тақырып.Қазақстан халқының көпэтностық құрылымының қалыптасуының негізгі кезеңдері.

1.Ресей империясының құрамындағы Қазақстанның этникалық келбетінің қалыптасуы.

2.Кеңес кезеңіндегі репрессияланған халықтардың депортациясы және миграциялық процестер.

3.ҰОС жылдарындағы Қазақстан халқы, тың игеру және индустриаландыру

10 Тақырып.Қазақ халқының ділі.

1.Діл түсінігі

2.Қазақ халқының өміріндегі дәстүрлер мен салттар

3.Қазақ халқының толеранттылығы

4. Қазақтардың басқа халықтармен өзара байланысы

11 Тақырып.Этникааралық шиеліністер және оларды болдырмау жолдары.

1. Этникааралық шиеліністер түсінігі

2. Әлемдегі этникааралық шиеліністер

3. Қазақстандағы этникалық негізде шиеленістерді болдырмау жолы.

12 Тақырып.Республика этностарының өзара мәдени байланысы. Қазақстан бірлігінің ұлттық доктринасы.

1.Қазақстандағы этномәдени орталықтар. Достық үйі, ұлттық мектептер

2.Доктринаны қабылдаудың алғышарттары.

3.Доктрина мазмұны және оны жүзеге асыру жолдары

13 Тақырып.Қазақстанның тәуелсіз дамуы кезеңіндегі ар-ұждан. Қазақстан Республикасының ар-ұждан туралы заңнамасы.

14 Тақырып.Қазақстандағы конфессияаралық және этникалық келісім. Мәңгі ел.

1.Қазақстандағы конфессияаралық және этникалық байланыстардың тарихи алғышарттары.

2. Мәңгі ел концепциясының негізі бағыттары.

Әдебиеттер:

1. Назарбаев Н.А.Идейная консолидация общества –как условие прогресса Каз-на.алматы.1993.

2. Назарбаев Н.А.Казахстанский путь.Алматы.2006.

3. Назарбаев Н.А.На пороге 21 века.Алматы.2009.

4. Угринович Н.Д. Введение в религиоведение. 2-е изд., доп. – М., 1985.

5. Основы религиоведения./[Под ред.И.Н. Яблокова]. – М-, 1998.

6. Религиеведение. Том 2. Артемьев А.И. Алматы, Бастау, 2011

7. Религия и государственная политика Казахстана. Асан А.Т., Бапанова А.С., и др. Алматы, Қазақ университеті, 2012

8. Религиоведение. Кислюк К.В., Кучер О.Н. Ростов н/Д.: Феникс, 2011

9. Основы религиоведения. Под ред. И.Н. Яблокова. М.: Высшая школа, 2011

10. Религия в системе духовной культуры. Туфан З. Алматы, ВШП "Әділет" 2011

11. История религий. Том 1. Крывелев И.А. М.: Мысль, 2013

12. История и религия. Универсальная энциклопедия школьника. Шуплецов А.А. Мн., ТОО "Харвест", 2011