Орта Азияның ертедегі тарихын зерттеуші ең ірі орыс ғалымы
A)& Массон М.Е.
B) Чакурии Г.М.
C) Иванов В.В.
D) Кисельев Н.И.
E) Рыков П.С.
*****
Көрнекті ғалым Қазақстан археологиясының негізін қалаушы, академик Марғұлан Ә.Х., археологиялық қай экспедицияны бастады?
A) Солтүстік Қазақстан
B)& Орталық Қазақстан
C) Шығыс Қазақстан
D) Жетісу өңірі
E) Оңтүстік Қазақстан
*****
1945 ж. Орыс ғалымы Толстов С.П. басшылығы мен жүргізілген Хорезм экспедициясы Қазақстанның қай облысында археологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді?
A) Оңтүстік Қазақстан
B) Жамбыл
C)& Қызылорда
D) Алматы
E) Жезғазған
*****
1947 ж. Черников С.С. басшылығымен Шығыс Қазақстанда археологиялық экспедиция осы облыста салынып жатқан ірі су электростанциясының су астында қалатын аймақтардағы неолит дәуірінің ескерткіштерін анықтады. Ол қай электростанция?
A)& Бұқтырма
B) Ертіс
C) Корбиха
D) Үлбі
E) Шүлбі
*****
Қазақстанда нумизматика ғылымы қай жылдары дами бастады?
A) 1940-шы жыл
B) 1950-ші жыл
C)& 1960-шы жыл
D) 1970-ші жыл
E) 1930-шы жыл
*****
Қазақ археологиясы тарихының жаңа зерттеу кезеңі қай жылдардан басталды?
A)& 1980 ж.
B) 1970 ж.
C) 1990 ж.
D) 1985 ж.
E) 1995 ж.
*****
Қазақстанда палеолит дәуірі мәдениетінің негізгі зерттелген аймағы
A) Оңтүстік Қазақстан өңірі
B) Солтүстік Қазақстан өңірі
C) Маңғыстау өңірі
D) Жетісу өңірі
E)& Солтүстік Балқаш өңірі
*****
Қаңлы мемлекетінің әскер саны қанша болды?
A) 50 мың
B) 70 мың
C) 90 мың
D)& 110 мың
E) 130 мың
*****
Қаңлы басшысының қанша тұрағы болды?
A)& 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
*****
Үйсіндер Жетісуға қай жылы қоныс аударды?
A) б.э.д. 180 ж.
B) б.э.д. 165 ж.
C)& б.э.д. 160 ж.
D) б.э.д. 155 ж.
E) б.э.д. 150 ж.
*****
Үйсіндер қорғандарын қайда тұрғызды?
A) Тауға жағын жерлерде
B) Таулы жерлерде
C) Өзен жағасында
D) Жайық жерде
E)& Орманды жерлерде
*****
Үйсіндердің шаруашылығы қандай болды
A) Мал шаруашылығымен
B) Жер шаруашылығымен
C) Сату шаруасымен
D)& Малшаруасымен-жермен
E) балық шаруашылығмен
*****
Үйсіндердің қорғандарындағы жерлеуді қанша кезеңге бөлді
A) 2
B)& 3
C) 4
D) 5
E) 6
*****
Сақтардың түсінігінше әлем неше бөліктен тұрған
A) 2
B) 3
C)& 4
D) 5
E) 6
*****
“Алтын адам” киіміндегі жыртқыш бүркіт символы нені білдіреді
A) Жер
B) Аспан
C)& Күн
D) Ай
E) Тау
*****
Сақтардың жоғарғы құдайының атауы
A)& Митра
B) Сурья
C) Яма
D) Агни
E) Индра
*****
Сақтардың мифологиясында ат қандай символ береді
A) Айдың
B) Жұлдыздың
C)& Оттың
D) Судың
E) Шөптің
*****
Сақ қағанатының әлеуметтік құрылымына кімдер кірмейді.
A) Белгілі батырлар
B) Абыз
C) Жермен айналасатындар
D) Мал-қауымдастары
E)& Көпестер
*****
Қай жылы Ғұн мемлекеті екіге бөлінді?
A) б.з.д. 60 ж.
B)& б.з.д. 55 ж.
C) б.з.д. 50 ж.
D) б.з.д. 45 ж.
E) б.з.д. 40 ж.
*****
Ғұндардың этникалық тегі кімдерге жатады?
A) Ирандықтар
B)& Монғолдар
C) Түріктер
D) Қытайлар
E) Славяндар
*****
Қанғұлар қандай антроптологиялық типтер жатады?
A) Түріктерге
B)& Шығыс – ирандықтарға
C) Қытайларға
D) Кавказдықтарға
E) Моңғолдарға
*****
Ғұндардың жетекшілерінің құрметті атақтары қандай?
A) Патша
B) Шах
C)& Шаньюй
D) Сұлтан
E) Ван
*****
Ғұн мемлекеті қанша рудан құралды?
A) 20
B) 22
C)& 24
D) 26
E) 28
*****
Ғұн руларының басында кімдер болды
A) Шад
B) Малик
C) Эмир
D)& Ақсақалдар
E) Басқақ
*****
Атақты хун княздарының қарамағында қанша әскер болды
A) 2000
B) 3000
C) 5000
D) 7000
E)& 10 000
*****
Іле бойында ортағасырлық қай қала болмады?
A) Талқыз
B) Есік
C) Шелек
D)& Бесбалық
E) Тургень
*****
Сақтардың “аңдық стильдері” көркем өнері неше кезеңге бөлінеді?
A) 2
B)& 3
C) 4
D) 5
E) 6
*****
Локальдық сарматтар мәдениеті қанша түрге бөлінеді?
A)& 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
*****
Сақтарға қарсы Дарияның 1-ң әскери жорығы қай жылы басталды?
A)& 518
B) 515
C) 510
D) 508
E) 505
*****
Ғұндардың негізгі шаруашылықтары
A) Қой шаруашылығы
B)& Жылқы шаруашылығы
C) Түйе өсірумен
D) Ірі қаралармен
E) Балықшылықпен
*****
Ғұндардың экономикасында аңшылық болды ма?
A) Жекешілік кәсіппен
B) Негізгі кәсібі
C)& Көмекші кәсібі
D) Аңшылықты білмейді
E) Аңшылықпен айналасады
*****
Антикалық деректерге алғашқы “сармат” атауы қай уақытта еске алады
A) б.э.д. 4 ғ.
B)& б.э.д. 3 ғ.
C) б.э.д. 2 ғ.
D) б.э.д. 1 ғ.
E) б.э. 1 ғ.
*****
Римге қарсы сарматтар қандай атақты монти патшасымен одақтасып күресті
A)& Митридата
B) Аршақа
C) Антиоха
D) Ардашира
E) Селевка
*****
Сақ халқының мәдениеті мен тарихын зерттеумен атақты қандай Қазақстан ғалымы айналысты
A) Алпысбаев К.А.
B)& Акишев К.А.
C) Байпаков К.М.
D) Қадырбаев М.К.
E) Марғұлан А.Х.
*****
Сақтардың “аңшылық стилінде” қай жануар түрі кездеседі
A) Жолбарыс
B) Қобылан
C) Арқар
D)& Қасқыр
E) Бұғы
*****
Сақтар қорғаған ортаны қанша әлеммен ұғынды
A) 2
B) 3
C)& 4
D) 5
E) 6
*****
Сақтар туралы ерте дүние тарихшыларының еңбектерінде қандай деректер алғашқы кездеседі
A) Диадор
B)& Геродот
C) Ксенофонт
D) Плутарх
E) Тацит
*****
Сақтармен Ескендір Македонскийдің жорықтары және оның соғыстарын антикалық тарихшының шығармасында айтылған
A)& Аппиан
B) Флавий
C) Гай Саллюстий
D) Полибий
E) Птолемей
*****
Томиристің парсылармен соғысы туралы антикалық тарихшының шығармашыларында айтылған
A) Анабазис
B)& Тарих
C) Қысқа хат
D) Жағрафия
E) Өмірбаян
*****
Парсылармен соғыста жеңіске жеткен сақ әйел патшасының аты
A) Зарина
B) Роксана
C) Семирамида
D)& Томирис
E) Таис
*****
Сақтарға қарсы соғысты ашып, соғыста қайтыс болған парсы патшасын ата
A) Дарий
B) Ксеркс
C) Астиаг
D) Артабазан
E)& Кир
*****
Парсы отрядтарын өзінің өмірін киып шөл далаға апарған сақ жауынгері
A) Анахарсис
B)& Ширак
C) Саргапис
D) Анабазис
E) Мардорий
*****
Сақ тайпалық одағына қанша тайпа кіреді
A)& 3
B) 5
C) 7
D) 4
E) 6
*****
“Патшалық сақтар” қандай тайпалардың өкілдері деп аталады
A) Хаомаварға
B) Парадарайя
C) Аримаспы
D) Агрипеи
E)& Тигрохауда
*****
“Хаома” қандай мағна береді
A)& Масайтатын ішімдік
B) Жынұртататын
C) Діни нанымдық тағам
D) Ұлттық тағам
E) діни әдет-ғұрып
*****
“Тигрохауда” сөздің мәнін анықта?
A) Ұзын – садақ
B) Қылыш
C) Құрал-жабдықтар
D) Костюм
E)& Бас киім
*****
Сақ-парадрайя сөзін қалай аударады?
A) Жағалаудағы сақтар
B)& Өзен жағасындағы сақтар
C) Далалық сақтар
D) Таулық сақтар
E) Отырықшылық сақтар
*****
Сарматтар Қазақстанның қандай территориясын мекендеді
A) Оңтүстік
B) Солтүстік-шығыс
C)& Батыс
D) Орталық
E) Солтүстік
*****
Амазондықтар аңыз бойынша қай халықтардың арасында өмір сүреді.
A) Сақтар
B) Иссендіктер
C) Аримастар
D) Агрипейлер
E)& Сараматтар
*****
Сақтардың Ескендір Македонскиймен қай өзенде шайқасы болды?
A) Амудария
B) Мургаба
C) Зарабшан
D) Талас
E)& Сырдария
*****
Сақтар қандай жауынгер ретінде танылды.
A) Жаяу әскер
B) Атты әскер
C)& Жеңіл атты әскер
D) Арбылы әскер
E) Садақ атушылар
*****
“Алтын адам” қай қорғаннан табылды
A) Бесшатыр
B) Берел
C) Түрген
D) Бұрындай
E)& Есік
*****
Сарматтар қандай шаруашылықпен байланысты
A) Жер шаруашылығымен
B) Аңшылықпен
C)& Мал шаруашылығымен
D) Жинаушылықпен
E) Саудамен
*****
Сармат әскерлерінің негізгі түрлері
A)& Ауыр атты әскер
B) Жеңіл атты әскер
C) Жаяу әскер
D) Атқыштар
E) Арбалы әскерлер
*****
Сақтардың діни сенімдері
A) Монотеизалық
B) Политеизалық
C) Деизалық
D) Тотемизалық
E)& Путқа табынушылық
*****
Сақтардың өсірмеген үй жануарын көрсетіңдер
A) Жылқы
B) Қой
C)& Шошқа
D) Сыйр
E) Бұқа
*****
Сақтардың қай халықтарымен “аңшылық стиль” өнеріне даму байланысы жасады?
A) Хундармен
B) Қангуюлармен
C) Түріктермен
D) Үйсіндермен
E)& Сақтармен
*****
Қай жылы сақтарға қарсы 1-Кирдің жорығы басталды
A) 619
B) 529
C) 541
D)& 510
E) 614
*****
Кир отрядтарының жеңісінің себептерін Томирис қандай улы өсімдіктерді пайдаландарды жазалады
A) Бидай түйірінен
B) Есірткі тұқымын
C) Анар тұқымы
D)& Жүзім шаңынан
E) Лаванда гүлдері
*****
Көшпенділердің табиғи көшу жолдары
A)& Батыстан шығысқа
B) Оңтүстік-солтүстікке
C) Құдақтар бойлап
D) Алпі жайлауларымен
E) Жақындағы жайлауларға
*****
Өте үлкен сақ қорғаны
A) Талас
B) Орал өңірі
C) Есік
D) Береле
E)& Бесшатыр
*****
Сақ патшаларының қорған үйлері қандай ағаштан салынады.
A)& Тяньшан шыршасынан
B) Сақсауылдан
C) Қайыңнан
D) Ортаазиялық қайыңнан
E) Еменнен
*****
Үйсіндердің ертедегі мекендері қай жерде
A) Алтайда
B)& Батыс Монғолияда
C) Жетісуда
D) Маверанахрда
E) Шығыс Мнғолияда
*****
Үйсін қолбасшысының құрметті атағы
A) Шахиншах
B) Қаған
C)& Куньмо
D) Сұлтан
E) Патша
*****
Іле алабында Номандар қандай көшпелі тәсілдерді пайдаланды
A)& Тікелей
B) Сызықтық
C) Құдықтан, құдыққа дейін
D) Үйшіктер арқылы
E) Қыстаулар арқылы
*****
Үйсіндерге бағынған мемлекеттер
A) Қытай, Иран
B) Хундар, Қанғуйлар
C) Иран, Парсылар
D) Қанғуй, Янцзай
E)& Ғундар, Қытайлар
*****
Ғұн мемлекеттің негізін қалаушы
A) Лагин
B)& Модэ
C) Хулугу
D) Учжулю
E) Хуаньди
*****
Қаңлылар Орта Азияда қанша вассалдық иелектері болды
A) 3
B)& 5
C) 7
D) 4
E) 6
*****
Ғұндар Қазақстан өлкесінде қандай қалалар салды
A) шу
B) Сырдария
C) Іле
D) Арыс
E)& Талас
*****
Қазақстанда мекендеген шанью ғұндарды қалай атады
A) Хундар
B) Тумандар
C)& Чжичжилар
D) Уцзютулар
E) Хулугулар
*****
Үйсіндердің астанасы қалай аталды
A) Суяб
B) Мингбулак
C) Тараз
D)& Шегі
E) Испиджаб
*****
Үйсіндердің мемлекеттік аппараты қанша шиновниктерден тұрды
A)& 16
B) 20
C) 35
D) 40
E) 54
*****
Ғұндар батыс шекараны қорғауға үйсіндерді қай халыққа қарсы бағыттады
A) Дунқуларға
B) Янцзайларға
C)& Юэчжиларға
D) Парфяндарға
E) Сақтарға
*****
Үйсіндердің тұрғын мекендері
A) Бөренеден салынған үй
B) Саз-балшықтан салынған үй
C) Шатыр үй
D)& Күймелі арбалы киіз үй
E) Жер төле
*****
Қангюй мен Хундар кімдерге қарсы соғыс – саяси одағын құрды.
A)& Үйсіндерге
B) Аварларға
C) Қытайларға
D) Эфталиттерге
E) Парсыларға
*****
Үйсіндердің әлеуметтік құрылымның негізін не құрады.
A) Ру
B)& Жұп семья
C) Клан
D) Әлеуметтік топ
E) Ерекше топ
*****
Ғұндар дінге табыну орынына.
A)& Күн мен ай
B) Идолдар
C) Құдай суреттері
D) Аруақты ағаш
E) Жануарлар
*****
Қытайлар Ұлы қорғанлды кімдерге қарсы салды
A) Үйсіндерге
B) Қангюйлерге
C) Сақтарға
D)& Хундарға
E) Юэчжилерге
*****
Қытайлардың Ұлы қабырғаны салудағы мақсаты қандай
A) Далалық аймақпен сауда байланысын жою
B) Қытайлардың көшіп кетуіне кедергі ретінде
C) Қытайға басқа жақтан көшіп келуіне шек қою
D)& Территорияны әскери жорықтардан қорғау
E) Мәдени байланыстарды азайту
*****
Ұлы жібек жолымен тауарлардың тасылуы
A) Жонқымен
B)& Түйемен
C) Өгізбен
D) Пілмен
E) Қашырмен
*****
Іле бойындағы Ұлы жібек жолы өтетін ірі қала
A) Алматы
B) Бесбалық
C)& Талқиз
D) Суяб
E) Баласағұн
*****
Ұлы жібек жолының бойында қандай діни ілім тарамады
A) Несториандық
B) Будизм
C) Ислам
D)& Католиктік
E) Манихистік
*****
Орталық Азияға несториан дінінің ілімі қайдан енді
A) Сирия
B)& Иран
C) Қытай
D) Египет
E) Византия
*****
Ұлы жібек жолының бойында будизм қайдан тарады
A) Қытай
B) Жапония
C)& Индия
D) Иран
E) Бактрия
*****
Манихей діни ілім қайдан келді
A) Сагдианда
B)& Иранда
C) Бактрицде
D) Индияда
E) Қытайда
*****
Сақтардан шыққан Ертегі Грецияның көрнекті философын атаңдар
A) Саргапис
B) Шырақ
C)& Анахарсис
D) Анабазис
E) Фалес
*****
Қытай мен римдіктер арасында алғашқы шайқас қайда болды
A) Шу өзенінде
B) Арыста
C) Іледе
D)& Сырдарияда
E) Таласта
*****
Шанью Чжичжиге рим легионерлері ғұндардың қай одағы жіберді
A)& Парфия
B) Иран
C) Қытай
D) Қангюй
E) Үйсін
*****
Орталық Азияға қай халық несторйан дінін таратады
A) Парсылар
B) Согдылықтар
C)& Сириялықтар
D) Индустар
E) Монғолдар
*****
Орта Азия мен Қазақстанға буддизмнен тарауына кімдер көмектесті
A) Қытайлықтар
B) Ирандықтар
C)& Соғдылықтар
D) Индустар
E) Ассириалықтар
*****
Оңтүстік Қазақстанның қай қаласында ірі манихей қауымдастығы болды
A)& Тараз
B) Испиджаб
C) Яссы
D) Сығандық
E) Созақ
*****
Манихей діни ілімі қандай діндердің қоспасының нәтижесі.
A) Христиан мен буддизм
B) Ислам мен Христиан
C) Буддизм мен зароостризм
D)& Христиан мен зароостризм
E) Тенгриан мен буддизм
*****
Қаңлылардың сыртқы саясатындағы негізгі мақсаты кімдерге өзінің бақылауында сақтау
A)& Ферғанадан Аралға дейінгі жібек жолының белгісі
B) Үйсін мемлекеті
C) Көшіп-қону маршруттары
D) Хунн мемлекеті
E) Егіншілік аудандары.
*****
Ескендр Македонский сақатаруы жаулап алу жоспарынан неге бас тартады
A) Жеткіліксіз көңіл аударады
B) Қару-жарағы болмады
C) Әскері жетіспеді
D) Әскери басшыларының талабы
E)& Сақ даласында соғыс жүргізудің қиындығы
*****
Ғұндар өз елінде неге қалалар салмады
A) білмеді.
B) Жер кедір-бұдыр болғандықтан
C) Ауа райы келмеді
D)& Стратегиялық, психологиялық тұжырымнан рұқсат етеді
E) Материалдары болмады
*****
Ұлы жібек бойында саудагерлерге сауда жасау үшін қандай білімділік пен шеберлік қажет болмады
A) Қаруды игеру
B) Шет тілін білу
C) Елшілік қабілетті игеру
D) Арифметиканы білу
E)& Діни ұғымды білу
*****
Оңтүстік Қазақстанда шаньюй Чжичжи ғұндардың ертедегі заңнын бұзып қалалар салды
A) Жаудан қорғану үшін
B) Отыршылыққа көшу үшін
C)& Тартып алған байлығын сақтау үшін
D) Одақтарымен келісім жасады
E) Вельможалар талап етеді.
*****
Ғұндар үшін соғыс қауіпсіздік не болды
A) Қаруды жақсы игеру
B) Жау осал болды
C) Ерлікпен көзге түсу
D)& Шайқас тәсілімен артықшылығы болды
E) Өздерінің көптеген жаулары болды
*****
Ұлы жібек жолы тауарларымен және сауда қажеттілііктерден қауымды қамтамасыз еткен кімдер
A) Қолөнершілері
B) Шаруалары
C) Малшылар қауымдастығы
D) Діни қызметкерлеры
E)& Бай арестакратия
*****
Жібек жолының шығыс пен батыс бөлімін алғашқы кімдер қосты
A)& Қытайлар
B) Бактрийциялар
C) Согдлицтар
D) Ұйғырлар
E) Парсылар
*****
Талас өзенінің бойында ғұндарға кімдер қала салды
A) Гректер
B)& Римляндар
C) Парфяндықтар
D) Қытайлар
E) Ирандықтар
*****
Үйсіндердің ағаштан салған қалалары кімдерге арналды
A) Үйсін Чиновниктеріне
B) Қарапайым қауымдастықтарға
C)& Қытай принцесстерінің ауласында
D) Ғұн князінің әйелдерінің қызметшілдеріне
E) Копестер мен қолөнершілерге
*****
Талас бойындағы шайқаста римдіктер мен Чжичжи ғұндарынан қандай артықшылықтың есебінен жеңіске жетті
A) Тактикасымен
B) Стратегиясынан
C)& Қару-жарақ техникасымен
D) Жауынгерлердің батырлығы
E) Сан жағынан көптігімен
*****
Оңтүстік Қазақстанға рим легионерлері қалай келді
A) Рим императоры жіберді
B) Территорияны жаулап алды
C) Өз еріктерімен келді
D)& Тұтқынға түсті
E) Келісім шарт арқылы
*****
Діни дуализм негізі
A) Көп құдайға сену
B) Бір құдайға сену
C) Атеизм
D)& Екі біріккендік
E) Денизм
*****
Дуализм принципіне қандай діни ілім негізделмеген
A) Тенгриандык
B) Манехейлык
C) Зароостризмдік
D) Бондық
E)& Буддистік
*****
Несториандықтардың ілімі қай Вселенскі соборында айыпталды, содан кейін Орталық Азияға тарай бастады
A) Никейскіде
B) Антиохста
C)& Эфесскіде
D) Александрийскіде
E) Халкедонскде
*****
Сарматтар гүлдену дәуірінде қандай территорияны қамтиды
A) Қара теңізден Қаспий теңізіне дейін
B) Еділден Жайыққа дейін
C)& Доннан Жемге дейін
D) Днепрден Жайыққа дейін
E) Доннан Еділге дейін
*****
Сақтардың дұрыс танымында қандай дүние әлемін ұнатады
A)& Жер астын – Жер бетін – аспан әлемін
B) Тұзақты – тазалықты – жұмақты
C) Жер бетін – аспан әлемін
D) Ашықты – қараңғыны
E) Бірнеше танымды
*****
Сақтарда жазу болғандығы туралы дәлелдейтін жазбалар неге жазылған
A) Бреста Граматалары
B) Пергаментке
C) Папирустарға
D) Саздан жасалған табличкалар
E)& Күміс аяқтарға
*****
Есік қорғанынан “Алтын жауынгердің” қасынан алтын ұшты садақ табылды. Сақтардың садақ символы нені көрсетеді
A) Шексіз байлықты
B) Ерлікті
C) Әскери атақты
D)& Жоғарғы үкіметі
E) Діни атағы
*****
Сақтар өнерінде “аңшылық стилі” қашан қалыптасты
A)& б.э.д. 7-6 ғ.ғ.
B) б.э.д. 6-5 .ғ.ғ.
C) б.э.д. 5-4 ғ.ғ.
D) б.э.д. 3-2 ғ.ғ.
E) б.э.д. 2-1 ғ.ғ.
*****
Сақтар қорғандарға табытпен бірге нені көмді
A)& Атты
B) Өгізді
C) Түйені
D) Қойды
E) Бүркітті
*****
Сақтар жылқының қанша тұқымдарын шығарды
A)& Екі
B) Үш
C) Төрт
D) Бес
E) Алты
*****
Б.э.д. 1-ші ғасырдың бірінші жартысында басқарған Қытайдың сенімді одағы үйсін гуньмоны қалай атады
A)& Унгюйми деп
B) Ними деп
C) Юаньгюйми деп
D) Уцзюту деп
E) Гяй-ю деп
*****
Б.э.д. 1-ші ғасырдың басында үйсіндер мен ғұнндардың арасындағы соғыстың себебі Синьцзяняның қай княздігі болды
A)& Чеши
B) Яркенд
C) Куча
D) Кашкар
E) Хами
*****
Сарматтардың атты әскерлерінің ерекше қаруы не болды
A) Қысқа семсер
B) Садақ пен жебе
C) Кинжал
D)& Ұзын семсер
E) Найза
*****