АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ. 1. И.Лакатос “Менің концепцияма сәйкес, бағалаудың фундаменталды өлшемі жекеленген теория немесе теориялардың

1. И.Лакатос “Менің концепцияма сәйкес, бағалаудың фундаменталды өлшемі жекеленген теория немесе теориялардың тұтастығы емес, оның соңғысында конвециалды қабылданған “қатаң ядро” және “позитивті эвристика” кіреді” – деп тұжарымдаған. И.Лакатос не туралы ой толғайды?

зерттеу бағдарламасы туралы

Материя туралы

әлемнің ғылыми бейнесі туралы

концепция туралы

ғылыми мәселе туралы

2. Адамзаттың қазіргі заман кезеңінде жаңа технологаялық революциясын басынан кешірді («Үшінші толқынң) қоғамның радикалды бастауын ойлаған кім?

А) Тоффлер

В) Тоинби

С) Т.Шарден

D) Толанд

Е) Трельч

3. Тіл ғылыми танымның негізгі құралы болып табылады. Галилейдің пікірі бойынша «Табиғат кітабың қай тілде жазылған»?

А) Математиканың

В) Жаңалықтарлың

С) Философияның

D) Классикалық латын

Е) Поэзияяық

4. Адам ғаламасының орталығы болып есептелетін көзқарас калай аталады?

А) антропоорталық

В) табиғаттың орта болуы

С) теоцентризм

D)сенсуализм

Е) материализм

5. Ағзалардың тұқым қуалайтын қасиеттерінің өзгерістері тірі табиғаттың қайта аралас тарихи дамуы қалай аталады?

А) Эволюция

В) Реводюпия

С)Эманация

D) фильтрация

Е) Генерация

6. Оқудың бастапқы теориясындағы ноосфера:

А) В.И.Вернадский

В) М.Д. Ломоносов

С) Д.И. Менделеев

D) А.И. Апарин

Е) И.П. Павлов

7. Мына ойшылдардың қайсысы танымның мәні мен маңызын түсіну үшін үңгір туралы мифті мысалға келтіреді ?

А) Платон

В) Кант

С) Шопенгауэр

D) Маркс

Е) Ницше

8.Фалес... караған кезде грек қүдайлары өмір сүруін тоқтатты деп-жазды Герцен.

А)Суға

В)Жерге

С) қоршаған адамдарға

D) аспандағы бүлтқа

Е) гүлдеп тұрған ағашқа

9. Өлім мен қүқықтың бастапқы ұғымдағы этикалық проблемалары.

А) эвтаназия

Д) гендік инженерия

С) суицид

D) адамның жыныстық өзін-өзі идентификациялауы

Е) психикалық денсаулық

10. «Гло6алды проблемаң түсінігін қалыптастырған орыс ғалымдарының, қоғам қайраткерлерінің ұжымын атаңыз:

А) Рим клубы

В) Алып үйінді

С) Жасылдар қозғалысы

D) БҰҰ

Е) ЮНЕСКО

11. Қазіргі заман космологиясында, әлемнің жанданумен бірнеше

секунд бұрын басталған кезеңі.

А) нуклеосинтез дәуірі

В) рекомбинация

С) өзіндік кезеңі

D) флуктуация кезең

Е) жасанды кезең

12. Пуанкаре философиялық концепциясында қай принциптері ұстанды:

А) конвенционализм

В) априоризм

С) прагматизм

D) синкретизм

Е) натурализм

13. Дамудағы прогресс білдіреді:

А)жаңа қасиеттерге не болу

В) қасиетті жоғалту

С) өзгерістер болуы

D) өткен күйге оралу

Е) өзгерістердің болмауы

14. Ағзалардың эволюциясын тек қана ішкі материалдық емес факторлардың әсерімен болады деп түсіндіретін ілімді калай атайды? (Жетілдіру принципі, өсу күші және т.б.)

А) автогенез

В) финогенез

С) антрогенез

D) антросоциогенз

Е) эктогенез

15. Қазіргі кезеңдегі дамудың бастапқы жылдам дамудың технологиясы:

А) информация

В) атом

С) әсіресеріптілік

D) космологиялық

Е) өндірістің қалдықсыздануы

16.Матералистік гносеологияның тұрғысынан, бейнелеу — ол:

А) материяның атрибуты бөлінбейтін қасиет

В) шағылысу бейнелі

С) адам санасы

D) жансыздың психикалық қабілеті

Е) адам қабілеті

17. Атрибутивті концепция материясы бойынша қозғалыс дегеніміз:

А) абсолютті

В) уақытша

С) тепе-тең тыныштық

D) үздіксіз

Е) шеңбер бойынша айналады

18. Ламарктің органикалық әлем эволюциясының толық теориясын баяндауға арналған еңбегі қалай аталады?

А) Зоология философиясы

В) Ботаника философиясы

С) Түрлердің пайда болуы .

D) Рәміздің формалар философиясы

Е) өмір философиясы

19.Дамуда диалектиканы сапалық жөне сандық өзгерістерін танитын заңы:

А) механизм

В) бағыт

С) себебін

D) өлшемі

Е) жылдамдық

20. Техника дегеніміз...

А) Прогресс қозғаушысы

В) Заттандырылган билік күші

С) Ақыл айлалылығы

D) Табиғаттың жалғасуы

Е) Адамның өзіндік еркі

21. Бірегей эволюция адамзат қоғамының және табиғи ортаның аталуы

А) Коэволюция

В) Интеграция

С) Поляризация

D)Глобализация

Е) Интенсификация

22. Анықтамалардың қайсысы ақпарат түсінігімен байланысты емес:

А) объектінің эмоционалды еріктік күйі

В) жағдайлар туралы баяндау, адамдар тарататын ақпарат

С) ақпаратты алу нәтижесіңде азаятын, алынатын айқынсыздық

D) ақпарат басқаруымен байланысты

Е) кез-келген объекті мен процестерде берілу

23. Қиын жүйелердің үйымдардың өзін басқару теориясы:

А) синергетика

В) семиотика

С) синтаксис

D) семантика

Е) стилистика

24.Гипотеза дегеніміз:

А) ықтимал білім

В) жалған білім

С) дұрыс білім

D) шынайы білім

Е) толық емес білім

25. Материяның ғылыми философиялық түсінігін атаныз:

А) материя дегеніміз біздің санамыздан тыс өмір сүретін объективтік шындық

В) материя дегеніміз сезімдік- нақты заттар, процессер, қүбылыстар

С) материя дегеніміз дүниенің өзгермейтін элементтері

D) материя дегеніміз әлемді қабылдап, түсінуіміздің жиынтығы

Е) материя дегеніміз әлемнің белгісіз бір материялдық бастамасы

26. Мына таным әдістерінің қайсысын зерттеудің теориялық және эмпирика-лық деңгейлерінде бірдей қолдануға болады:

А) Жүйелік талдау

В) Өлшеу

С) Модельдеу

D)Байқау

Е) Идеалдандыру

27. Танымды тәсіл ретіндегі түсіндірудің ерекшелігі неде?

А) танылушы зат пен таным процесінде берілген заңдылықтар арасындағы: байланыстарды ашуда

В) таным затын терең зерттеу үшін жасаңды жағдай тудыруда

С) танушы субъектісінің көңіл күйі мен ойын талдауда

D) затты ғылыми танымның құралдарымен талдауда

Е) адамның таным затына мән беруде

28. Ғылыми білімнің интерсубъективтілігі мынадан көрінеді:

А) ғылыми білім түлғадан шеттетіледі

В) ғылыми кызмет нәтижелерінен ғалымның өзіне дұниеге көзқарасының ерекшелігімен байланысты барлық субъективті нәрселер шығарылады

С) ғылыми білім ғылыми бірлестіктер аркылы өңделеді

D) бұл ғылым шынайы болып табылады

Е) оның мазмұны субъективті

29. Ғылымның арғышартынан кейін ғылымның өзінде қалыптасатын:

А) Ғылыми факт

В) Заң

C) Теория

D) Ұғым

Е) Гипотеза

30. Нақты ғылыми деңгейде әдістемелік ғылым нені талдайды?

А) Нақты ғылыми дисциплиналардың ұғымдары мен

заңдарын болжамдары мен теорияларын

В) Әртүрлі ғылымдардың даму заңдылықтары мен қозғаушы күштерін

С) Ғылыми білім дамуының тарихи аспектілері.

D) Техникалық тәсілдер, нормативтер, әдістер, принциптер.

Е) Концепциялар мен доктриналар

31. Философиялық ілім ретіндегі метафизиканың мәні неде?

А) Әлемдік танудың мәңгі, өзгермес, тұтас бастамаларын анықтау

В) Табиғат ойлау қоғам дамуының заңдарын өңдеу

С) үздіксіз өзгерістегі дүниенің бейнесін тудыру

D) Обьективтік дүние дамуының табиғи ғылыми прикциптерін түсіну

Е) Субьективті логика мен объективтік шындық арасындағы заңды байланыстарды орнату

32. Антикалық өркениет теориялық жаратылыстану ғылымын дамыта алмады. Өйткені:

А) дене еңбегіне деген қатынас абстрактылы зерттеу мен ғылыми

білемдерді қолданудың утилитарлық формалары арасыңда

алшақтық тудырды

В) онда экспериментальды зерттеу идеясы болмаған

С) барлық назар математикаға бөлінді

D) өмірдің тұйықталған патриархалды кезеңі табиғатқа деген аңғарушылық қатынасты тудыруға мүмкіндік берді

Е) құл иеленушілік өндіріске көп көңіл бөлінді

33. Танымдағы логикалық дегеніміз не?

А) Дамушы объектіні өзінің алуан түрлі көрінісіне карай кайта өңдеу

В) Заңды байланыстар мен қатынастардағы дамушы объектінің қарай қайта өңдеу

С) Жүйенің даму шарты мен барлық жағдайларының көрініс беруі

D) Жүйенің қырларының бір-бірімен әрекет етуіндей ішкі факторларды талдау

Е) Ойлауда субъективтік жақтардың көрініс беруі

34. Ғылымның шығуының шарттары:

А) ой еңбегі мен дене еңбегінің бөлінуі, сынның күшеюі мен мифологиялық жүйенің құлауы

В) әлеуметтік тәжірибедегі ұрпақтан - ұрпаққа берілудегі қажеттіліктердің шығуы

С) математикалық білімнің керекті мөлшерде жинақталуы

D) адамның практикалық іс-әрекеттің дамуы мен қиындауы

Е) эмпирикалық білім ерекшеліктері

35. Дедуктивтік теорияны былай атауға болады:

А) Дарвиннің эволюциялық теориясын

В) И. Павловтың физиологиялық теориясы

С) Д. Максвелъдің электро динамикасы

D) Маркстің теориясы

Е) Евклидтің «Бастамаларың

36. Формализация дегеніміз:

А) заттардың мәнсіз қасиетерінен, байланыстарынан, қатынастарынан ойша бас тарту

В) іске аспайтын объектілердің ойша құрастырылуы

С) жекелеген фактілердің білімінен жалпы білімге өту әдісі

D) белгілер формасында жасанды тілдер арқылы объект немесе құбылысты бейнелеуі

Е) схемалық бейнелеу

37. Табиғат пен қоғам арасыңдағы қатынас мәселесін бірінші орынға қойған қай философиялық бірлестіктің өкілдері?

А) Рим клубы

В) Львов-Варшава мектебі

С) Марбург мектебі

D) Франкфурт мектебі

Е) Вена-үйірмесі

38.Ғылыми танымдағы дедукцияның рөлінің артуы неге байланысты?

А) АЭМ-нің кең таралуымен

В) ғылыми зерттеуге көп жағдайда қолға түспейтін обьектілердіенгізумен

С) дедукция әдісінің жоғары үнемділігімен

D) индуктивті қорытындылардың қолға түспеушілігімен

Е) ойлауды үнемдеумен

39. Танымның жалпы әдісі не үшін қажет?

А) Танымның барлық деңгейінде және ғылыми пәндердің барлығында

В) Нақты ғылыми пәндердің білімдерін жалпылағанда

С) Ғылыми білімді қолдану мүмкіндігінің анализіңде

D)Философиялық зерттеуде

Е) Ғылыми танымның эмпирикалық денгейінде

40. Тәсіл ұғымындағы басты мән неде?

А) зерттеудің негізгі әдісінде

В) зерттеудің негізгі бағытында

С) нақты ғылым пәніне

D) ойлау стиліне

Е) танымның теориялық денгейінің әдісіне

41. «Күш-білімдең» атты афоризм кімдікі?

А) Ф.Бэкон

В) Галилей

С) Декарт

D) Демокрит

Е) Платон

42. Құбылыстар арасындағы кажетті, маңызды тұрақты қайталанатын қатынастарды анықтайтын анықтама мынаның қайсысына жатады?

А) Ғылыми теорияға

В) Заңға

С) Ғылыми фактіге

D) Ғылыми гипотезаға

Е) Ғылыми білімге

43. Теорияға қатысты ғылыми факт:

А) ғылыми факті бір жағынан теорияға бағынышты, екінші жағынан

материалдық шындықпен аныкталады

В) толығымен теорияға бағынышты

С) теориядан тәуелсіз

D) теория аркылы анықталады, оның негізі ретінде саналады

Е) Субъективті түрде анықталады

44. Тәжірибелік зерттеу идеясы бойынша:

А) табиғи материяға қарсы тұратын белсенді бастама ретіндегі субъект

В) қоршаған әлемді аңғарушы субъект

С) қоршаған орта мен толық гармониядагы субъект

D) субъектінің табиғаттан алыстауы

Е) ойлаудың жаңа стилінің найда болуы

45. Сциентизм үшін идеал:

А) Жаратылыстану -ғылыми танымның әдістері мен нәтижелері

В) Математика және кибернетика

С) Білім методологиясы

D) Гуманитарлық білім

Е) Философия

46. Адамның сыртқы әлеммен сезім органдары арқылы қатынасынан пайда болатын сезімдік образдарды қалай атаймыз?

А) түсініктер

В) түйсіктер

С) қабылдаулар

D) ой қорытындылары

Е) тұжырымдар

47. Дүниенің көркемдік бейнесінің ғылыми танымнан негізгі айырмашылығығы неде:

А) өнерде әлемнің образдық бейнесі басым

В) өнердегі дүние шындығының шынайы өмірге сәйкеспеуі.

С) дүниенің көркемдік бейнесі практикалық түрғыдан пайдалануға негізделмеген

D) өнердегі әлемінің кез келген бейнесі бір уақытта адамның дүниеге құндылықты қатынасын білдіреді

Е) экспериментальдық тұжырымдауды қажет етпейді

48.Эмпирикалық заңдар дегеніміз — бұл:

А) заттар мен құбылыстардың сезімдік тұрғыдан бақыланатын касиеттері арасындағы байланыстар

В) шындықтың мәнді байланыстары

С) болжам арқылы табылған байланыстар

D) фактінің бекітілуі

Е) бақылау нәтижелері

49. Ғылымды мәдениеттің ең жоғары кұндылығы ретінде санаған

А) Сциентизм

В) Интернационализм

С) Экзистенциализм

Д) Антисциентизм

Е) Модернизм

50.Әртүрлі ғылыми пәндердің және басқа да білім салаларындағы ғалымдардың бір-бірін өзара түсінісуі неге мүмкіндік тудырады?

А) ғылыми танымның әдістемесін меңгеруге

В) рефлексияның калыптасуына

С) ойлаудың сыншылдығы

D) біліктіліктің жоғарғы деңгейін

Е) ғалымның субъективтілігін

15. СТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ ЖҮЙЕСІ

Студент семестр ішінде 100 балл – 100% жинауы мүмкін. Оның ішінде:

Аралық бақылау – 60 балл – 60 %;

Қорытынды емтихан – 40 балл – 40 %.

Қорытынды баға мынадай формуламен анықталады:

ҚБ=АБ+ҚЕ, мұнда

ҚБ – қорытынды баға;

АБ – аралық бақылау;

ҚЕ – қорытынды емтихан.

Аралық бақылау мынадай формуламен анықталады:

АБ=(Қ+Б)+БШ, мұнда

Қ – студенттің форумдар мен чаттарға қатысуы;

Б – студенттің форум мен чаттағы белсенділігі;

БШ – бағаланатын шара.