Араластыру сапасын көтеру жолдары

ДӘРІС

Жол негіздерін салу

Қазіргі кезде негіздермен жамылғылар көпшілік жағдайда минералды қоспалар мен барлық мүлік тұтқырғыш материалдармен салынады:1. органикалық:

- битум;

- қара майлар;

- эмульсии.

2. органикалық емес тұтқырғыштар:

- цемент;

- әк;

- күлдер;

- шлактар.

Және химиялық қоспалар: беттік активті заттар.

Араластыру механизм таңдау сол қоспалардың өзіндік ерекшеліктеріне байланысты жол құрылыс материалдарының қоспалары үш түрге бөлінеді:

1. Жол құрылыс материалдары өзара минералды қоспалар мен құрғақ немесе су күйінде араластырады (құм, қиыршық тасты қоспалар, цементараласқансазды қоспалар). Бұл қоспалар жолда дайындалады.

2. Минералды материалдар жоспалар суйық немесе тұтқыр эмульсиялармен, қара майлармен араластырады.

Бұл қоспалар тек автомобиль жолында дайындаладыю. Біртекті материалды алу үшін мынандай механизмдер қолданылады:

- жол фрезалар;

- автогрейдерлер;

- қозғалмалы топырақ араластырғыш қондырғылар;

- асфальтобетон заводтары.

3. Ең күрделі және жетілдірілген қоспа:

- асфальтобетон;

- цементобетон.

Физико-механикалық қасиеттерінің талаптары орындауымен қатар

араластыру кезінде тұтқырғыштарының тас материалдарға жабысуы қабілетіне үлкен мән беріледі.

Материалдарды дайындау және араластыру

Оспалар түрi

Қазiргi кезде минералды қоспалармен, барлық мүмкiн тұтқыр-ғыш материалдармен салынады (шағыл қиыршық тастар, құм-дар)

1.Органикалық тұтқырғыштар: битумдар, дегте, эмульсиялар

1. Органикалық емес тұтқырғыштар: цемент, әк, күл

Әртүрлi химиялық қоспалар: Беттiк активтi заттар ПАВ.

Араластыру механизмдерiн, таңдау сол қоспаларды өзiндiк ерекшелiктерiне байланысты.

Жол-құрылыс материалдарының қоспалары 3 түрге бөлiнедi:

1. ЖҚМ өзара, минералды қоспалармен құрғақ немесе сумен ара-ластырылады. ( ПГС, П сазды қоспалар+цемент, күл)

Олар автомобиль жолдарында дайындау. Араластыру бұл қоспаларды бiр-бiрiмен тиянақты қосып, бiртектiлiкке келтiру.

2. Минералды материалдар қоспалары-сұйық, тұтқыр битуммен, эмульсиялар, дегтелармен араласқан.

Бұларда автомобиль жолында дайындалады, бiртектi материалдар алу үшiн мынандай механизмдер қолданылады:

- жол фрезалары;

- бiр iздi араластырғыш машина;

- автогрейдер;

- қозғалмалы топырақ-араластырғыш қондырғылар;

- АБ зауыттар.

Ең күрделi және жетiлген қоспалы-асфальтобетон қоспасы. Оның құрамында (шағыл және қиыршық тастар, құмдар, минералды ұнтақ, битум).

3. Күрделi қоспалар- цементобетондар.

Құрамында шағыл және қиыршық тастар, құмды тастар ұнтағы, цемент, күл және сулар болады. Физика - механикалық қасиеттерiнiң талаптарын орындаумен қатар, араластыру кезiнде тұтқырғыштардың тас материалдарға жабысу қабiлетiне үлкен мән берiледi.

Цементтобетон қоспасын дайындау кезiнде бетон құрамында-ғы цементтiң үлесiне үлкен мән берiледi. Оларды араластыру үшiн бетон- араластырғыштарын қолданады.

Араластыру сапасын көтеру жолдары

Қоспалардың сапасына қатысты стандарттар, ГОСТ, СНиП-тер, құрылыс нормалары бар. Қоспаларды автогрейдермен араластыру ескi заттар.

Жақсылары:

- өздiгiнен жүретiн және аспалы фрезалар

- топырақ машиналары

- топырақ араластырғыш машиналар ( өнiмдiлiгi 100, 200, 400 тонна/ сағ)

АБ зауытында араластыру процесiн-лопастық бiрнеше араласты-ру машинасын қолданғандықтан, өте мұқият араласқан, бiртектi ма-териалдарды алады. Беттiк активтi заттарды қолдану арқылы би-тумды үнемдуге болады.

Қоспалардың сапасын арттыру кезiнде араластырғыш меха-низмдерге битумде беру тәсiлдерiнiң үлкен мәнi бар. Қазiргi кезде елiмiзде 2 тәсiл бар.

1 тәсiл- жоғарғы қысымда битумды аэрозолды шашу.

2 тәсiл- қатты ыстық битумды қолдану.

Бұл жағдайда қатты ыстық битумның тұтқырлығы азайып, ад-гезия құбылысы өседi (жабысу азаяды). Бiрақта араластыру уақыты азаяды. Сонымен қатар битумды және энергошығындары үнемде-ледi.