Функциялық экстрасистолияны емдеу
Ішімдікті, қою шәй мен кофе ішуді, темекі тартуды доғару, тамақты тоя ішпеу, ас қорыту жолының функциясын қалпына келтіру.
Седативті дәрмектер мен транквилизаторларды қолдану: валерианка түбірінің тұнбасы 1-2 ас қасықтан 4 рет; Зеленин тамшылары (құрамына белладонна кіретін) 20-25 тамшыдан 3-4 рет, бұл брадикардия үстіндегі экстрасистолияда тиімді; валокордин 25-30 тамшыдан 3-4 рет, т.б.
Бұлар әсер етпегенде антиаритмиялық әсерлі транквилизторлар қолданылады: диазепам (седуксен), элениум, андаксин т.б.
Калий дәрмектері: панангин 2 др. 3-4 рет; калий хлориді 10% ерітіндісін 1 ас қасықтан күніне 3-6 рет жеміс шырынына қосып; поляризациялаушы ерітінді венаға тамшылатып; калийге бай тағамдар.
Ваготонияға байланысты экстрасистолияда (тыныш қалыпта болып, дене қызметіне азаятын немесе жойылатын) М-холинолитиктер, мәселен құрамына белладонна кіретін дәрмектер және дене жаттығулары тиімді болады. Бекарбон 2 табл. 3-4 рет; Зеленин тамшылары 15-30 тамшыдан 3-4 рет; атропин сульфаты 0,1% ерітіндісі, 5-6 тамшыдан бастап 8-10 тамшыға дейін көбейтіп, күніне 3-4 реттен.
Күш түсуге (симпатикотонияға) байланысты экстрасистолияда, қан қысымын, пульсті қадағалай отырып, b-адреноблокаторлар қолданылады: конкор 5-10 мг тәулігіне 1 рет; тразикор 0,02-0,04 г 3-4 рет; вискен 0,005-0,01 г 1-2 рет; корданум 0,05-0,1 г күніне 3 рет т.б.
Органикалық экстрасистолияны емдеу. Ем экстрасистолияның түріне тәуелді. Қарыншаүстілік экстрасистолияда қолданылатын дәрмектер:
b-адреноблокаторлар, әсер етпесе кальций антагонистері (финоптин 0,04 г 3 рет, қажет болса дозасын 0,08 г 3 ретке дейін ұлғайтып), әсер етпесе — хинидин 0,2-0,3 г 3-4 рет немесе оның ұзак әсерлі түрі хинилентин 0,25 г 4-6 рет. Жүрек шамасыздығы болса, онда ең тиімдісі - жүрек гликозидтері (дигоксин, изоланид). Бұлар көмектеспесе, онда экстрасистолияның барлық, түрлерінде әсер ететін дәрмектер (кордарон, аймалин, пульснорма, ритмонорм т.б.) немесе дәрмектер қоспасы қолданылады: хинидин + дигоксин, хинидин + верапамил, Ь-блокаторлар + дигоксин,
Қарыншалық экстрасистолияда дәрмектің түрін экстрасистолияның себебіне қарап таңдайды. Миокард инфарктында — жүрек шамасыздығын күшейтпейтін, теріс инотроптық әсері аз антиаритмиялық дәрмектер көрсетіледі (лидокаин, тримекаин, аллапинин, кордарон).Жүрек гликозид-терімен уланудан дамыған экстрасистолияда калий дәрмектері тиімді, ал экстрасистолия жиі болып, оны тез жою қажет болса, онда емге дифенинді қосады (гликозидтік экстрасистолиядағы ең тиімдісі). Дифенинді қолдану жобасы: 1-2 тәулікте: 100 мг 5 рет; 3 тәулікте 100 мг 4 рет; 4-5 тәулікте 100 мг 3 рет. Сонымен қатар, осы жағдайда Ь-адреноблокаторлар, верапамил, ритмонорм, боннекорды қолдануға болады. Стенокардияда коронаролитиктік әсері бар антиаритмиялық дәрмектер қолайлы: b-адреноблокаторлар, кальций антагонистері, кордарон. Гипертония ауруында гипотензиялық әсер ететін b-адреноблокаторларды, кальций антагонистерін қолданады.
Пароксизмдік тахикардия. Бұл кенет басталып, кенет аяқталатын, минутына 140-250-ге жиілікпен жүретін, дамуы эктопия ошағынан импульстердің "автомат оғын жаудырғандай" бірінен соң бірі жиі шығуынан болатын ұстамалы тахикардия. Пароксизмдік тахикардияның патогенезі екі механизмнен болуы мүмкін;
1) қозу толқынының оралып кіруі ("re-entry" механизмі), яғни шыр айналуы;
2) төменгі жетекші орталықтарының автоматизмдік қасиетінің күшеюі.
Эктопиялық ошақтың орналасуына қарай пароксизмдік тахикардияның мына түрлерін айырады:
1) суправентрикулалық
· жүрекшелік,
· түйіндік.
2) вентрикулалық.
Бұлардың әрқайсысының ЭКГ-лық көрінісі өзіне сәйкес экстрасистолалық комплекстің көрінісімен бірдей. Жүрекшелік және түйіндік пароксизмдік тахикардияны бір-бірінен Р тісше арқылы айырады, ал Т тісше мен Р тісше қабаттасса, оларды айыру қиын. Сондықтан оларды біріктіріп, қарыншаүстілік тахикардия немесе QRSкомплексі жіңішке тахикардия атайды, өйткені қарыншалық комплекс деформацияланбаған (төмендегі-сурет).
Қарыншаүстілік ("QRSкомплексі жіңішке") пароксизмдік тахикардия.
Жүрекшелік пароксизмдік тахикардияның басты себептері: күшті эмоциялар, бас миына күш салынуы, гормондық өзгерістер (тиреотоксикоз, жүктілік, климакс, пубертаттык кезең); никотин, алкоголь,
кофенің әсерлері/WPW синдром; гипокалиемия; дигиталиспен улану; жүректің органикалық аурулары.Түйіндік және қарыншалық тахикардияның дамуында дигиталистік интоксикация және жүректің органикалық ауруларының рольдері басым.
Қарыншалық пароксизмдік тахикардияда QRS комплекстері деформацияланған, ол "QRS комплексі жалпақ тахикардия" аталады ( төменгі-сурет).
Қарыншалық пароксизмдік тахикардия ("QRSкомплексі жалпақ " тахикардия).
Қарыншалық пароксизмдік тахикардияда, гиподиастолияның салдарынан гемодинамика бұзылысы ауыр болады. Жүректің жиі соғуынан қарыншалар қанға толып үлгермейді, соғу және минуттық көлемдер күрт төмендейді; басты ағзалар ишемияға ұшырайды, үлкен және кіші шеңберлерде жүрекшелердің алдында қан іркіледі, АҚтөмендейді, ал ұстама ұзаққа созылса - аритмиялық, кардиогенді шок дамуы мүмкін.
Клиникалық көрінісіне тән белгілер: жүректің қатты соғуы; жүрек тұсында салмақ сезіну; кеуденің қысылуы, мойынның, бастың солқылдау сезімдері; әлсіздік; бас айналуы, көз алдының қараңғылануы, талу; ентікпе мен жөтел; Ұстама кезінде науқастың тері жамылғылары қуқылданады, ағыл-тегіл тер шығады. ЖСЖ минутына 160-220 шамасында, мойын веналары ісінеді, ырғақ маятник тәрізді немесе эмбриокардияға ұқсас. Тахикардия ұстамасы ұзаққа созылса, жүрек шамасыздығының белгілері өрістей түседі.