Жалпы медицина» мамандығы бойынша 2 курс студенттеріне арналған

«Емтихан сұрақтары»

1. Физиология пәні, оның медицинадағы мәні, физиологиялық пәндердің жіктелуі.

2. Физиологияның даму тарихы, физиология дамуында шетел және отандық ғалымдардың ролі.

3. Физиологиялық зерттеудің негізгі әдісі- эксперимент:

а) жедел; б) созылмалы;

4. Тітіркендіру ағзаға қоршаған орта факторларының әсер ету тәсілі ретінде.Тітіркендіргіштер

түрлері және оны физиологиялық экспериментте қолдану.

5. Қазіргі кездегі физиологиялық зерттеу әдістері.

6. Тітіркенгіштік анықтамасы, тітіркендіргіштер жіктелуі.

7. Қозғыштық ұғымы, қозғыш ұлпалар.

8. Қозғыштықтың көрсеткіштері.

а) тітіркендіру табалдырығы;

б) Гоорвейг-Вейстің қисығы;

в) хронаксия,оның клиникалық маңызы. Бургиньон коэффициенті;

г) аккомадация;

д) лабильділік,оның көрсеткіштері. Ырғақты игеру (А.А.Ухтомский).

е) рефрактерлік.

9. Күштердің салыстырмалық заңы және «Барынша немесе ештеңе емес» заңы.

10. Биоэлектрлік құбылыстардың ашылу тарихы (Гальванидің І және ІІ тәжірибелері, Вольта, Дюбуа-

Реймон).

11. Биомембраналар: құрылысы, қызметі, өтімділігі, заттарды активті және пассивті тасымалдау.

12. Мембраналық потенциал: пайда болу механизмі, тіркеу әдістері, қасиеттері.

13. Әрекет потенциалы: пайда болу механизмі, тіркеу әдістері, қасиеттері.

14. Қозу кезінде ұлпа қозғыштығының өзгеруі.

15. Локальды жауап және оның сипаты.

16. Қаңқа бұлшық еттерінің құрылысы, физиологиялық қасиеттері және қызметік

ерекшеліктері.

17. Бұлшық еттің дара жиырылуы. Бұлшық етті тітіркендіру және оның тіркеу әдістері.

18. Бұлшық ет жиырылуының құрылымдық-функционалды негіздері (механизмі), қозу

мен жиырылудың арақатынасы.

19. Тетанус, оның түрлері.

20. Бұлшық ет күші мен жұмысы.

21. Бұлшық ет қажуы,оқшауланған бұлшық ет қажуының теориялары және бүкіл

ағзадағы қажу.

22. Біріңғай салалы бұлшық еттің физиологиялық қасиеттері, қызметтері әрекетінің

реттелуі.

23. Электромиография, динамометрия, олардың медицинадағы мәні.

24. Рефлекс ұғымы, рефлекстік доға құрылысы.

25. Рефлекстік теория принциптері (детерминизм, анализ және синтез, құрылымдық).

26. Рецепторлар қасиеті және жіктелуі.

27. Рецепторлы және генераторлы потенциал.

28. Жүйке талшықтарының жіктелуі, құрылымы және физиологиялық қассиеттері.

29. Миелинді және миелинсіз жүйке талшықтарда қозуды өткізу.

30. Жүйке талшықтары бойымен қозуды өткізудің негізгі заңдары.

31. Введенский парабиозы,оның сатылары, теориялық және практикалық медицинада

маңызы.

32. Синапстардың физиологиялық қассиеттері, ультрақұрылым, жіктелуі. ҚПСП.

33. Ұйымдастыру қызметінің жүйесі (П.Анохин). Функционалдық жүйелер туралы ұғым, орталық

және жалпы шеткі түйін механизмдері.

34. Секреция, оның функциясы, реттелуі. Секрециялық жасушаның биоэлектрлік ерекшеліктері.

35. Физиологиялық қызметтерлің жүйкелік реттелуі, ОЖЖ қызметтерінің зерттеу әдістері.

36. Нейронның-ОЖЖ құрылымдық-функционалды бірлігі.

37. Рефлекс уақыты,оны құрайтын компоненттер және оған әсер ететін факторлар.

38. Жүйке жүйесіндегі орталықтар: анықтамасы, бөлімдері, жіктелуі.

39. Жүйке орталықтарында қозудың бір жақты өткізілуі.

40. Жүйке орталықтарында қозудың баяу өткізілуі.

41. Жүйке орталықтарында қозу жинақталуы: уақыттық кезекті және кеңістікті.

42. Қажу, жүйке орталығының тонусы.

43. Қозу ырғағының тронсформациясы, окклюзия,қозудан кейінгі құбылыс, кейбір улы

заттарға жүйке орталықтарының таңдамалы, сезімталдылығы, жүйке орталығы

қызметінің оттекпен қамтамасыз етілуіне тәуелділігі.

44. ОЖЖ тежелу процесі,оның маңызы.

45. Постсинапстық тежелу,оның түрлері және механизмі.

а) Сеченов тежелуі

б) реципрокты тежелу

в) латеральды тежелу

46. Пресинапстық тежелу,оның механизмі.

47. Пессималды тежелу,оның механизмі.

48. ОЖЖ іс- әрекет координациясы және оның негізгі принциптері:

а) жүйке процестерінің иррадиациясы принципі, иррадиация түрлері;

б) бір мезгілді және кезекті индукция;

в) соңғы жалпы жол немесе түтікше принципі;

г) доминанта (үстемділік) принципі (А.А.Ухтомский), доминантты ошақ қасиеттері;

д) пластикалық принципі.

49. Соматикалық және автономды жүйке жүйесінің функционалдық негізі.

50. Автономды жүйке жүйесінің симпатикалық, парасимпатикалық және метасимпатикалық

бөлімдері.

51. Вегетативтік рефлекстердің эфферентті бөлімнің ұйымдастыру принциптері. Вегетативтік

ганглилерге қозудың өткізу механизмдері.

52. Эндокриндік жүйенің функциялық сипаты. Ішкі секреция бездердің жалпы сипаттамасы.

53. Гормондар жалпы қасиеттері, қызметтері, олардың өндірілетін орындары, қанмен тасмалдау

түрлері, тіршілік ету ұзақтылығы, гормондардың ыдырауы.

54. Гормондардың жасушалармен әрекеттесуі (жасуша ішілік, рецепторлармен).

55. Гормондар реттелу секрециясы (жасуша ішілік,жүйкелік).

56. Гипоталамустың нейросекреторлық қызметі: либерин және статин. Гипоталамустың гипофизбен

функционалды байланысы.

57. Гипоталамо- гипофизарлы – бүйрек үсті жүйе.

58. Ағзаға зат алмасудың мәні.Көмірсулар алмасуы.Қанда глюкоза деңгейдің реттелуі.

59. Белоктар алмасуы,оның реттелуі.Азоттық тепе-теңдік.

60. Майлар алмасуы.

59. Ағзаға үшін зат алмасуының мәні. Көмірсулар алмасуы. Қандағы глюкоза деңгейінің реттелуі.

60. Белоктар алмасуы,оның реттелуі.Азоттық тепе-теңдік.

61. Майлар алмасуы.

62. Ағзаның қуат шығынын анықтайтын әдістер: тікелей және жанама калориметрия.

63. Негізгі алмасу, оған әсер ететін факторлар және анықтайтын әдістер.

64. Тамақтанудың физиологиялық нормасы.

65. Дене температурасының сызбасы.

66. Термореттелудің орталық және шеткі механизмдері.

67. Жылу түзілуі және жылуды бөлу механизмдері.

68. Талдағыштардың жалпы құрылыстық принциптері және негізгі қызметтері.

69. Талдағыштар бөлімдері (И.П.Павлов).

70. Талдағыштардың рецепторлық бөлімінің қасиеттері.Вебер-Фехнер заңы.

71. Көру талдағышы. Көздің жарық сәулесін сындыратын құрылым.

72. Торлы қабық рецепторларындағы фотохимиялық процесстер.

73. Рефракция және оның бұзылыстары.

74. Түрлі түсті көру теориялары (М.В.Ломоносов, Г.Гельмгольц).Түрлі түсті қабылдау

туралы қазіргі көзқарастар.Түрлі түстерді қабылдаудағы бұзылыстардың түрлері.

75. Көру талдағышын зерттеу әдістері (көру өткірлігі және көру аймағы,түрлі түсттерді көруді

анықтау, қарашық рефлекстері, Мариотта тәжірибесі).

76. Сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақтың қызметтері.

77. Есту талдағышы,оның бөлімдері.

78. Дыбысты қабылдау механизмі, дыбыстарды қабылдау теориялары (Г.Гельмгольц,

Г.Бекеши және т.б.).

79. Есту талдағышын зерттеу әдістері (аудиометрия, дыбыстың сүйек және ауа арқылы

өткізілуін зерттеу).

80. Тепе-теңдік талдағышы, оның бөлімдерінің үдеу кезіндегі және салмақсыздық

жағдайындағы ерекшеліктері.

81. Дененің кеңістіктегі және оның қозғалған кездегі қалпын бағалаудағы тепе-теңдік

талдағышының ролі.

82. Тепе-теңдік талдағышын зерттеу әдістері.