Жүрек-тамырлар жүйесі» бойынша өткізілетін аралық бақылау

«Жүрек-тамырлар жүйесі» бойынша өткізілетін аралық бақылаутөмендегі сұрақтар бойынша тестер түрінде жүзеге асады:

1.Қан айналым жүйесінің функциялық сипаттамасы.

2.Жүректің клапандық аппараты.

3.Миокардтың физиологиялық қасиеттері, балалардағы ерекшеліктері.

а) қозғыштығы

б) жиырылғыштығы

в) өткізгіштігі

г) автоматиясы, автоматия градиенті

д) рефрактерлік.

4.Жүрек циклы, оның кезеңдік құрылымы.

5.Систолалық және минуттық қан қөлемі, жүрек индексі. Балалардағы ерекшеліктері.

6.Жүрек түрткілі: байқалуы, орналасу реті, анықтау әдістері.

7.Жүрек тондары: пайда болу механизмі, тыңдау нүктелері, балалардағы

ерекшеліктері.

8.Электрокардиография, оның физиологиялық негіздері.

9.Қалыпты электрокардиограмма. ЭКГ балалардағы ерекшеліктері.

10.Тамырлар арнасы әр түрлі бөліктерінің функциялық сипаттамасы.

11.Тамырларда қанның ағуын қамтамасыз ететін факторлар.

12.Артериялық қысым: түрлері, оның көлемін анықтайтын факторлар және өлшеу

ережелері.

13.Артериялық пульс, оның қасиеттері.

14.Гемодинамика көрсеткіштерінің балаларда кездесетін ерекшеліктері.

15.Шеткі дене мүшелеріндегі қан айналымы. Микроциркуляция.

16.Жүрек жұмысының өздік реттелу түрлері.

17.Жүрек жұмысы реттелуінің интракардиалды жүйкелік механизмі.

18.Жүрек жұмысы реттелуінің экстракардиалды жүйкелік механизмі.

19.Жүрек жұмысы реттелуінің гуморалды механизмі.

20.Тамырлар қозғалтқыш орталық. Тамырлар тонусының жүйкелік

реттелуі.

22.Тамырлар тонусының гуморалды реттелуі.

23.Жүрек және қан тамырлар жұмысы реттелуінің жасқа қатысты

ерекшеліктері.

24.Қан қысымының тұрақтылығын қамтамасыз ететін функциялық жүйе.

«Жалпы медицина» факультетінің 2 курс студенттеріне арналған № 15 тәжірибелік сабақ

1.Тақырып:Ағзаның шартты-рефлекстік қызметі және оның нейрофизиологиялық

механизмдері. ЖДЖҚ зерттеу әдістері. ЖДЖҚ типтері.

2.Сабақтың мақсаты:

- туа біткен іс-әрекет (шартсыз рефлекстер және инстинктер) және шартты іс-әрекет

(шартты рефлекстер), олардың салыстырмалы сипаты бойынша білімді алу және

оны бекіту;

- ЖДЖҚ зертеу әдістері, шартты рефлекстердің жіктелуі, қалыптасуы механизмі

және шарттары бойынша білімді алу және оны бекіту;

- ЖДЖҚ типтерін анықтайтын әдістер және сипаты, жіктелуі бойынша білімді алу

және оны бекіту;

- берілген әдістемелік мысалдар көмегімен ЖДЖҚ жеке түрлерін анықтау бойынша

білімді және дағдыны үйрену және оны бекіту.

3.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. ЖДЖҚ туралы түсінік, ЖДЖҚ зерттеудің шынайы әдістері (И.П.Павлов).

2. Шартты және шартсыз рефлекстердің салыстырмалы сипаттамасы.

3. Шартты рефлекстердің жіктелуі, қалыптасуының алғы шарттары және ережелері.

4. Э.А.Асратян, И.П.Павлов, П.К.Анохин бойынша шартты рефлекстердің қалыптасуының

физиологиялық механизмдері.

5.Үлкен ми сыңарлары қыртысының анализдік және синтездік іс-әрекеті. Динамикалық

стереотип, оның физиологиялық мәні.

6.Адам мен жануарлардың ЖДЖҚ типтері (И.П.Павлов), олардың жіктелуі, сипаттамасы.

7. И.П.Павловтың І-ші және ІІ-ші сигналды жүйелер туралы ілімі. ЖДЖҚ жеке түрлері.

Тәжірибелік жұмыстар:

1. Бірінші және екінші сигналды жүйелердегі жүйке процестерінің қозғалу

жылдамдықтарын салыстыру.

2. Ассоциациялы эксперимент.

3. Таңдау реакциясы.

4. Адамның үлкен ми жарты шарларының функциялық асимметриясы.

4.Әдибиеттер:

1. Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. -

Алматы. Издательство «Дәуір», 2005. - 663 б.

2. Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар./ Сайдахметова

А.С., Рахыжанова С.О. Семей, 2006 г. - 174 б.

3. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии: Учеб. пособие

/Н.Н.Алипов, Д.А. Ахтямова, В.Г. Афанасьев и др.; Под ред. С.М. Будылиной,

В.М.Смирнова. - М.: Издательский центр «Академия», 2005. - 336 с.

4. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии /Под ред.

В.Судакова, А.В.Котова. - М., 2002.

5. Современный курс классической физиологии (избранные лекции) с приложением на

компакт-диске.Под ред.Ю.В. Наточина, В.А.Ткачука. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007.-384 с.

6. Судаков К.В. Курс лекций. М.: Медицина, 2000. - 784 с.

7. Физиология человека: Учебник /Под ред. В.М. Покровского, Г.Ф. Коротько. - 2-е изд.,

перераб и доп. - М.: Медицина, 2003. - 656 с.

Қосымша:

1. Агаджанян Н.А. Основы физиологии человека. – М.:изд-во РУДН, 2001.-409б.

2. Атлас по нормальной физиологии / Под ред. Н.А. Агаджаняна. - М.: Выс. школа, 1986.

3. Основы физиологии человека /Под ред. Б.И.Ткаченко. - С.-Петербург, 1994. Т.I,II.

4. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии /Под ред. Г.И.

Косицкого,В.А.Полянцева,А.В.Коробкова. – М.: Медицина,1988.-280б.

5. Ситуационные задачи по физиологии с основами анатомии для самостоятельной работы

студентов / Под ред. А.А.Утебергенова, Д.А.Адильбековой. – Шымкент, 2006.-66б.

6. Физиология человека /Н.А.Агаджанян и др. - Алма-Ата: Казахстан, 1992.

T.I,II.

«Стоматология» факультетінің студенттеріне арналған № 15 сабақ

1. Тақырып:Ас қорыту түрлері, зерттеу әдістері, асқазан-ішек жолдары

функциялары. Сөлдердің құрамы. Асқазан-ішек жолдарының сіңіру

және қозғалыс функциялары

2. Сабақтың мақсаты:

- сау адамның ағзасында ас қорыту жүйесінің негізгі функциялық

заңдары, және реттелу механизмдері бойынша білімді алу

және оны бекіту;

- сау адамның ағзасында ас қорыту жүйесінің негізгі физиологиялық

сипатын, оның жыныстық және жастық ерекшеліктері бойынша

білімді алу және оны бекіту;

- ауыз қуысын құрайтын мүшелердің функцияларын зерттеу бойынша

білімді алу және оны бекіту.

3. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Ас қорыту жүйесі қызметтері және ас қорытуды зерттеу әдістері.

2.Ауыз қуысында астың қорытылуы, шайнау аппаратының функциялық сипатамасы, тағам қабылдағандағы және тіс реттерінің бүтіндігі жойылғандағы мастикациограмма .

3.Сілекейдің құрамы және физиологиялық ролі. Адамның сілекей бездерін және сілекей өзектерін зерттеу әдістері.

4.Сілекей бөліну механизмі, оның реттелуі.

5.Асқазанда астың қорытылуы. Асқазан сөлі құрамы және қасиеті,асқазан секрециясы фазалары.

6.12-елі ішекте астың қорытылуы. Өттің құрамы және қасиеттері, ішек сөлі.

7.Сіңірілу.түрлері және механизмі.

8.АІЖ моторлық қызметі, оның реттелуі. Тоқ ішекте астың қорытылу ерекшеліктері.

Тәжірибелік жұмыстар:

1. Адам сілекейін зерттеу әдістері.

2. Адам сілекейінің ферменттік қасиеттері.

3. Қабырғалық ас қорыту.

4.Үйрету мен оқытудың әдістері:

шағын топтарда жұмыс істеу: студенттер 6-7 адамнан тұратын топтарға бөлініп мастикациограмма анализін жүргізеді, шайнау барысындағы бес фазалы ерекшелігінің астын механикалық қасиеттеріне: консистенциясына және көлеміне тәуелділігін анықтайды.Одан кейін, топшалардағы студенттер барылық ас қорытуғақатысатын сөлдердің ферменттік құрамын, ферменттердің физиологиялық әсерін және гнатодинамометрия әдісінің маңызын талқылайды.

Жұптасып жұмыс істеу: Студенттер адам сілекейінің ферменттік қасиеттерін және қабырғалық ас қорытуды анықтау жұмыстарын тәжірибе жүзінде жүзеге асырып, хаттамаға тіркейді. Ситуациялық есептер шешу.

Әдибиеттер:

Негізгі:

1. Адам физиологиясы. Х.Қ.Сәтпаева, А.А.Өтепбергенов, Ж.Б.Нілдібаева,Алматы,

2005ж.663б.

2. Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар. Сайдахметова

А.С., Рахыжанова С.О., Семей 2007ж. 174б.

3. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии: Учеб.пособие /

Н.Н.Алипов,Д.А.Ахтямова,В.Г.Афанасьев и др.;Под ред.

С.М.Будылиной,В.М.Смирнова.-М.: Издательский центр «Академия»,2005.-336б.

4. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии /Под ред.

К.В. Судакова, А.В. Котова. – М., 2002.

5.Современный курс классической физиологии (избранные лекции) с предложением на