Эпидемиология, эпидемиялық барыс
1.Эпидемиолгия – бұл . . . зерттейтін ғылым:
Инфекциялық процессті
Жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын
Эпидемиялық барыстың заңдылықтарын
Толыққанды адам популяциясын
Адам ағзасына әсер ететін факторларды
2.Эпидемиологияның зерттеу объектісі болып табылады:
Инфекциялық прцесс
Эпидемиялық процесс
Эпизоотикалық процесс
Микроағзалардың паразитизмі
Ағзалардың антогонизмі
3.Заманауи эпидемиологияның теориялық негізін келесі эпидемиолог ғалымдар қалады:
Л.Пастер,И.И.Мечников, Р.Кох
Д.И.Ивановский,Г.Н.Минх, О.О. Мочутковский
Л.В.Громашевский,Е.Н.Павловский,В.Д.Беляков,Б.Л.Черкасский
С.П.Доброславин,Ф.Ф.Эрисман,М.С.Уваров
Э.Дженнер,Л.А.Тарасевич,Е.И.Марциновский
4.Жұқпалы аурулардың эпидбарысының көрінісі:
Ауру,науқас өлімі
Ауру хронизациясы
Науқас инвалидизациясы
Инфекциялық спорадикалық жағдайлар,бұрқетпе,эпидемия,пандемия
Науқастың жазылуы
5.Эпидемиялық барыс-бұл:
Халық арасында жұқпалы аурулардың пайда болу және таралу процесі
Ауру көзі немесе тасымалдаушы ретінде көрінетін қоздырғыш пен қабылдағыш ағза арасындағы байланыс
Біркелкі территориясымен,тұрмыстық,табиғи және жаратылыстың өзге де басқа шарттарымен адам мен паразит популяциясының өзара қарым-қатынасы
Инфекциялық қалыптың симптомсыз түрінен манифестік түріне бір-бірінен үздіксіз ауысу тізбегі және өзара байланысы
6. “Спорадикалық аурушаңдылық” терминінің мағынасы:
Белгілі территорияға тән емес ауру түрімен адамдардың ауыруы
Бала бақшадағы бактериальды дизентерия бұрқетпесі
Жұқпалы аурумен ауырған адамдардың бір-біріне қатыссыз,жекелік аурушаңдылығы
Жұқпалы аурумен ауырған адамдардың топтық аурушаңдылығы
Қырым геморрагиялық қызбасы вирусымен кенелердің залалдануы
7.Келесі шарттарға тәуелділік бойынша эпидемиялық барыс “спорадикалық аурушаңдылық”, “бұрқетпе”, “эпидемия” ретінде қаралады:
Ауру адам саны
Аурудың ауыр ағымы
Тасымалдаушылық түзілуінің жиілігі
Ауру асқынуының жиілігі
Ауру таралымының жылдамдығы
8.Эпидемиялық барыс туындауына жатады:
Екі асхана жұмысшысында шигелла Зонне бактерия тасымалдаушылығы анықталуы
Кеміргіштер арасында безгек бұрқетпесі
Үй жануарлары арасында құтыру жағдайларының анықталуы
Ірі қара малдарының “кенеленуінің” жоғары болуы
Тауық сан етінде сальмонелла анықталуы
9.Бұрқетпенің тағамдық типіне жатады:
Ауырғандар санының біртіндеп өсуі
Қоздырғыштың бір серварымен,фаговарымен,биоварымен шақырылған барлық ауру түрі
Аурудың біркезеңді сипаты
Тізбек бойынша аурудың туындауы
Залалданғандардың максимальды инкубациялық периодымен
10.Аэрогенді берілу механизмінің жүзеге асу жолы:
Ауа-тамшыла
Тұрмыстық- жанасу
Тірі таратушылар
Залалсызданбаған медициналық аспаптармен
Тікелей,тікелей емес
11.Ауа-шаңды жолмен берілу мүмкіншілігі анықталады:
Қоршаған ортаға қоздырғыштың тұрақтылығы
Аурудың патологиялық бөліндісінің ерекшелігімен
Сыртқы ортаға қоздырғыш вируленттілігінің төмендеу жылдамдығы
Аэрозольдің дисперстілігі
Қоздырғыштың патогенділігімен
12. “Спорадикалық аурушаңдылық” терминінің ауруларға қатысты мағынасы:
Жеке оқиға
Бірмезеттілік
Топтық
Ауқымды
Белгілі бір жерге тән
13. “Эпидемиялық аурушаңдылық” терминінің ауруларға қатысты мағынасы:
Жеке оқиға
Көпжылдық аурушаңдылық деңгейінің орташа жоғарылауы
Бірмезеттілік
Белгілі бір жерге тән емес
Белгілі бір жерге тән
14.Эндемиялық жұқпалы аурулар:
Белгілі бір жерге тән емес аурулар
Белгілі бір территорияда үнемі тіркелетін аурулар
Буынаяқтылармен таралған вирусты аурулар
Гельминттермен туғызатын жұқпалы аурулар
Ауқымды аурулар (массовые)
15.Эпидемиологиялық зерттеулердің әдістемелік негізі:
Оперативті және ретроспективті талдау
Л.В.Громашевский бойынша берілу механизмін игеру
В.Д.Беляковтың паразитарлық жүйенің өзін-өзі реттеу теориясы
Б:Л:Черкасскийдің эпидпроцесстің әлеуметтік-экологиялық теориясы
16.Л.В.Громашевскийэпидемиялық барыс туралы негізгі тұжырымдамасы:
Эпидбарыстың 3 звеносының байланысы (инфекция көзі,қоршаған орта,қабылдағыш ағза)
Эпидбарыс дамуының фазасы
Ие организміне қоздырғыштың орнығу негізімен берілу механизмінің сәйкестілігі
Биоценоздық қарым-қатынаснәтижесінде жануарлар мен тасымалдаушылар арасында адам инфекция қоздырғышының циркуляциясы
Қоздырғыштың өзінің биологиялық қасиетіне байланысты басты (біріншілікті) берілу жолдарының этиологиялық таңдаушылығы
17.Эпидемиялық барыстың 1-ші звеносы:
Қабылдағыш ағза
Берілу механизмі
Инфекция көзі
Берілу жолдары
Берілу факторы
18.Инфекция көзі тек адам болып табылатын ауру түрі:
Зоонозды
Антропонозды
Сапронозды
Зооантропонозды
Антропозоонозды
19.Қоздырғышы өоршаған ортада еркін тіршілік ететін ауру:
Зооантропонозды
Зоонозды
Антропонозды
Сапронозды
Антропозоонозды
20.Ретроспективті эпидталдау жүргізілген кезде анықталады:
Бацилла тасымалдаушылық численность
Қауіп-қатер тобы
Этиологиялық құрылымы
Ауруханаға жатқызылғандар саны
Ауруханаға жатқызылмағандар саны
21.Нозоареал-бұл:
Жануарлар арасындағы аурудың таралу территориясы
Қоздырғыштың негізгі иесінің тіршілік ету территориясы
Таратушылар арасында қоздырғыштың таралу территориясы
Халық арасында аурудың таралу территориясы
Қоршаған орта объекттілерінің залалдану территориясы
22.Эпидемия-бұл:
жеке оқиғалар
Төмен аурушаңдылық
Шектелген аумақтағы аурушаңдылықтың тез көтерілуі
Әлемнің бірнеше мемлекеттерінде аурушаңдылықтың таралуы
Ауру ошағының туындауы
23.Инфекция қоздырғышы болып саналады:
Безгек кезіндегі масалар
Бөртпе сүзек кезіндегі киім биті
Қоздырғыш табылған кез келген орта (су,топырақ)
Тірі залалданған адам немесе жануар организмі
Сальмонеллез кезіндегі үйрек жұмыртқасы
24.Антропоноздық инфекцияның қоздырғыш көзі болып табылады:
Тек науқас адамдар
Науқас адамдар және тасымалдаушылар
Залалданған биттер,кенелер,масалар
Ауру жануарлар
Шыбындар
25.Келесі шарттар бойынша сапронозды ауруларға жататындар:
Ауру қоздырғыш көзі анықталмаған
Қоздырғыш спора түзуге қабілетті
Қоздырғыш суда,топырақта немесе кейбір объектілер бетінде көбеюге қабілетті
Инфекция қоздырғыш көзі синантропты кеміргіштер болып табылады
Қоздырғыш ұзақ уақыт таратушыларда сақталуға қабілетті (кенелер,бүргелер,масалар)
26.Экзотикалық инфекция-бұл:
Белгілі бір жерге тән емес аурулар
Белгілі бір территорияда үнемі тіркелетін аурулар
Буынаяқтылармен таралған вирусты аурулар
Жанасу жолымен берілетін аурулар
Жыныстық жолымен берілетін аурулар
27.Эпидемиялық ошақ болып табылады:
Жел шешекпен ауырған науқас анықталған бала-бақша тобы
Инфаркт миокардпен ауырған науқас пәтері
Гастритпен ауырған науқас табылған студент топтары
Дифтериямен ауырған науқастың мұрын-жұтқыншағы
Дизентериямен ауырған науқас ішегі
28.Эпидемиялық ошаққа медициналық бақылау мына кезеңнен басталады:
Аурудың басталғанынан
Науқасты оқшаулағаннан кейін және ошаққа қорытынды дезинфекция жасалған соң
Диагноздың зертханалық дәлелденгеннен соң
Жанасуда болғандарға шұғыл алдын алу заттар енгізу
Минимальды инкубациялық мерзім уақыты өткеннен соң
29.Эпидемиялық ошақ мына жағдайда жойылды деп саналады:
Аурудың клиникалық белгілері жойылған соң
Ошаққа дезинфекция жасалғанда
Соңғы науқасты ауруханаға жатқызғаннан кейін максимальды инкубациялық кезеңнің уақыты аяқталғанда
Арнайы алдын алу заттарын енгізгеннен кейін
30.Эпидемиологиялық қадағалаудың мақасаты:
Жұқпалы ауруларды тіркеу және есепке алу
Ошақта эпидемияға қарсы шаралар жүргізу
Жұқпалы аурулардың эпидемиологиялық тексеру
Керекті ақпараттар мен талдаулар жинау
Эпидемиялық барыс ағымы кезіндегі өзгерістерді дер кезінде анықтау
31.Эпидемиологиялық қадағалаудың міндеті:
Эпидбарыстың туындауына мониторинг жасау
Эпидбарыстарды тексеру
Эпид ошақтағы жанасуда болғандарды бақылау
Жұқпалы ауруларды тіркеу және есепке алу
Халықты иммунизациялау
32.Эпидемиологиялық қадағалаудың ең маңызды бақылаулық қызметін көрсетіңіз:
Жұқпалы ауруларды тіркеу және есепке алу
Эпиджағдайды болжау
Ошақта эпидемияға қарсы шаралар жүргізу
Эпидемияға қарсы шараларды жоспарлау
Эпидемияға қарсы шаралардың тиімділігін бақылау
33.Эпидбарыстың көпжылдық динамикадағы үздікті ауытқулары немен байланысты?
Паразитарлық жүйенің фазалық қайта түзілуі
Бұрқетпелік аурушаңдылық
Аурушаңдылықтың жылішілік ауытқушылығы
Ұжымдық иммунитеттің өзгеруі
Жастық ауытқулар
34.Ретроспективті эпидталдау-бұл:
Аурушаңдылықтың көпжылдық динамикасын талдау
Этиологиялық құрылым талдамасы
Клиникалық көріністер талдамасы
Спорадикалық аурушаңдылықты талдау
Топтық аурушаңдылықты талдау
35. Эпидемиологиялық қадағалаудың ақпараттық қызметі:
Жұқпалы ауруларды тіркеу және есепке алу
Эпиджағдайды болжау
Ошақта эпидемияға қарсы шаралар жүргізу
Эпидемияға қарсы шараларды жоспарлау
Эпидемияға қарсы шаралардың тиімділігін бақылау
36.Аурушаңдылықтың көпжылдық динамикасын талдағандағы нәтижесі:
Маусымдылық
Эпидемиялық тенденция
Аурушаңдылықтың бір жылдық деңгейі
Бұрқетпелік аурушаңдылықтың деңгейі
Қауіп-қатер топтары
37.Аурушаңдылықтың көпжылдық динамикасын бағалау кезінде қолданылады:
Экстенсивті көрсеткіштер
Қорғаныстық коэффициенті
Көрінушілік көрсеткіші
Интенсивті көрсеткіштер
Тиімділік индексі
38.Аурушаңдылықтың көпжылдық теденциясын сандық юағалауда қолданылады:
Аурушаңдылықтың өсу (төмендеу) темпі
Аурушаңдылықтың интенсивті көрсеткіштері
Аурушаңдылықтың экстенсивті көрсеткіштері
Қазіргі уаөыттығы аурушаңдылықтың абсолютті саны
Ранжирлеу әдісі
39.МСЭҚБ-ға жұқпалы аурумен ауырған науқасты анықтауға байланысты толтырылады:
Форма №63-у
Шұғыл хабарлама
Статикалық талон
Эпидошақты тексеру картасы
Диспансерлік бақылау картасы
40.Шұғыл хабарламаны участкелік дәрігер мына жағдайдан кейін береді:
Жұқпалы аурумен ауырған науқасты анықтағаннан
Диагноздың зертханалық дәлелденгеннен
Ошақтың шекарасын анықтағаннан
Жанасуда болғандарды тексергеннен
Жұқпалы аурудың болжамды диагнозын қойғаннан кейін
41.МСЭҚБ-на қалалық шартарға байланысты шұғыл хабарлама кешіктірмей жіберіледі:
3 сағаттан
6 сағаттан
12 сағаттан
24 сағаттан
1 аптадан
42.Эпидошақты эпидемиологиялық тексеру нәтижесі :
Шұғыл хабараламада
Жұқпалы ауруларды есепке алу журналында
Ошақты эпидтексеру картасы
Алдын-алу шаралары туралы есеп беру
Ауру тарихы
43.Аурушаңдылықтың жылдық динамикасын талдау кезінде анықтайды:
Аурушаңдылық тенденциясын
Ошақтылық
Қауіп-қатер территориясын
Қауіп-қатер тобы
Маусымдылық аурушаңдылық
44.Аурушаңдылықтың жылдық динамикасын талдау кезінде зерттеледі:
Аурушаңдылық кезеңділігі
Аурушаңдылықтың орташа деңгейі
Өлім-жітімдік
Экономикалық шығын
Бір жылдық аурушаңдылық
45.Аурушаңдылық біржылдық формасы мына факторлармен байланысты:
Үздікті әсер етуші факторлар
Кезеңдік әсер етуші факторлар
Үнемі әсер етуші факторлар
Паразитарлық жүйенің өзгеруімен
Мерзімдік белсендіруші факторлар
46.Аурушаңдылықтың маусымдық формасы мына факторлармен байланысты:
Үздікті әсер етуші факторлар
Кезеңдік әсер етуші факторлар
Үнемі әсер етуші факторлар
Паразитарлық жүйенің өзгеруімен
Мерзімдік белсендіруші факторлар
47. Аурушаңдылықтың бұрқетпелік формасы байланысты:
Үздікті әсер етуші факторлар
Кезеңдік әсер етуші факторлар
Үнемі әсер етуші факторлар
Паразитарлық жүйенің өзгеруімен
Мерзімдік белсендіруші факторлар
48.Жылдық динамика анализініің мақсаты мыналарды анықтау болып табылады:
Қауіп-қатер аумағы
Қауіп-қатер топтары
Қауіп-қатер “уақыты”
Аурушаңдылық кезеңділігі
Аурушаңдылық тенденциясы
49.Аурушаңдылықтың маусымдық өзгеруінің тууының негізгі шарттарын көрсетіңіз:
Халық арасында әлеуметтік өзгеру динамикасы
Халық санағының өзгеруі
Климаттық жағдайлардың өзгеруі
Ұжымдық иммунитеттің төмендеуі
Жануарлар популяциясының санының өзгеруі
50.Жоғары аурушаңдылықты түзуші шарттар аталады:
Қауіп-қатер аумағы
Әлеуметтік-жастық қауіп-қатер тобы
Ұжымдық қауіп-қатер
Қауіп-қатер факторлары
Қауіп-қатер уақыты
51.Типтік белгілерді талдау анықтайды:
Егілгенділігті
Иммунитетті
Қауіп-қатер факторларын
Залалдану қаупін
Ауыру қаупін
52.Типтік белгілер мына жағдайларды анықтауда маңызды:
Залалдану қаупін
Ауыру қаупін
Қоздырғыштың эпид.штаммының таралу қаупін
Қоздырғыштың эпид.штаммының түзілу қаупін
Қауіп-қатер факторларын
53.Эпидемиологиялық қадағалау-бұл:
Алдын-алу және эпидемияға қарсы шаралар жүйесі
Эпидемияға қарсы және оның алдын-алу шараларының тиімділігін арттыру және ұтымды ету мақсатында нақты жұқпалы (паразитті) аурудың эпидемиялық процесін немесе нақты мерзімде бүтіндей белгілі аумақтағы эпид.процессті даму барысында және көпжақты бақылап отыру жүйесі.
Санитарлық-гигиеналық шаралар жүйесі
Тәртіптік-шектеу шаралар жүйесі
Жұқпалы ауруларға байланысты болашақтағы эпидемиялық жағдайларды болжау жүйесі
Эпидталдау
54.ретроспективті талдаудың бастапқы сатысы басталады:
Жұқпалы аурулардың эпидемикалық жағдайын болжау арқылы
Нозологиялық формасы «қауіп факторы» инфекциясы арқылы шаралар орнықтыру
Эпидемияға қасы шаралардың жоспарын құру
Алдын алу шараларын құру
Ақпараттар мен статистикалық негіздерді біріншілікті өңдеу
55.Ауру қарқындылығын не көрсетеді:
Аурушаңдылық деңгейінің динамикасының қарқындылығын
Аурушаңдылық деігейінің тенденциялық бағыттылығын
Аурушаңдылықтың максималды деңгейін
Анықталған топтағы аурушаңдылық деңгейі
Уақыт бірлігі аурушаңдылықтың таралу деңгейі
56. Көпжылдық жұқпалы аурулар динамикасының тенденциясын анықтауға қолайлы математикалық әдіс болып саналады:
Кезеңдік қатайту
Орташа
Ең кіші квадрат
Температура критерияларын анықтау
Сенімділікті бағалау
57. Жылдық динамиканың эпидемиологиялық көрсеткіштеріне тән:
Эпидемиялық тенденция
Мезгілдік
Циклдық ауытқулар
Үздіксіз ауытқулар
Мезгілдік кезең
58. Эпидемиологиялық диогностиканың маңызы неде:
Эпидемиологиялық салауатты халықтың аурушаңдылық көрсеткіштерін анықтау
Науқас жағдайы бойынша ауруды анықтау
Ауру симптомдарының характері бойынша бөлу
Лабораториялық тексерулерді бақылау және анализдеу
Науқас пен сау тасымалдаушының қоздырғышын клиникалық аспаптық негіздер бойынша тексеру
59.нақты инфекция бойынша шұғыл эпидемиологиялық талдаудың қорыиынды мақсаты болып табылады:
Көпжылдық динамикада эпидемиологиялық процесстің ағымдық негізін анықтау
Көпжылдық динамикада аурушаңдылық қауіп тобын анықтау
Аурушаңдылықтың жылдық динамикасының негізін анықтау
Осы инфекцияның әсерінен көпжылдық өлім динамикасын бақылау
Эпидемиялық процесс кезіңде қысқа уақыттық өзгерістердің себебін айқындау
60. елде белгілі бір ауруға карантиндік жағдай жарияланғанда БДҰ қандай хаттама жіберіледі:
Бактериологиялық нақтыланған талдаудан кейін
Ошақ шекарасын анықтағаннан кейін
12 сағат ішінде
Тәулік ішінде
3 тәулік ішінде
61.Жұқпалы аурулардың эпидемиологиялық диогностикасында гипотезаны дәлелдеу қалай жүргізіледі:
«жағдай бақылау» қолдана отырып эксперименталдық әдісті қолдану
Аналитикалық әдіс
Жанама экономикалық шығынды анықтау
Тікелей экономикалық шығынды анықтау
Клиникалық нақтылау
62.Аурушаңдылықтың қарқындылық көрсеткішін айқындайды.
Аурушаңдылық деңгейінің динамикалық темпі
Аурушаңдылық денгейінің тенденциясын бағыттау
Белгілі топтағы аурудың жиілігі
Уақыт бірлігі ішіндегі аурудың таралу деңгейі
Аурушаңдылықтың көпжылдық ауытқушылығының деңгейі
63.Экстенсивті эпидемиологиялық көрсеткішті айқындайды:
Анықталған тұрғындарға аурудың таралу деңгейін бөлу
Бүтінді құрама бөліктерге бөлу
Негізгі даму тенденциясы
Екі құбылыстың ара қатынасы
Жоғарғы өршудің алдыңғы деңгейге қатынасы