| Математика Бастауыш мектеп 1-сынып |
| 4C Бөлім: Объектілердің орналасуы мен бағыты |
| Ұсынылатын алдын ала берілген білім |
| Сызықтар, жазық және кеңістіктік фигураларды анықтау мүмкіндігі. |
| Мәнмәтін |
| Сызықтар мен фигураларды салыстыру және зерттеу геометрияның, механиканың және инженерияның бастауы болады. |
| Оқу жоспарының осы бөліміндегі пән бойынша тілдік мақсаттарыОқушылар үшін тиісті ғылыми тілді қолдану бойынша тілдік мақсаттары төменде көрсетілген. |
| Пән бойынша оқыту мақсаты | Оқытудың тілдік мақсаты | Пәндік лексика және терминология | Диалог/жазуға арналған пайдалы сөз тіркестер сериясы |
| • «Дені саудың – жаны сау» тақырыбы мәнмәтінінде дененің жылжуын тәжірибе жүзінде зерттеу, сәйкес терминологияны қолдана отырып • «Анықталған мақсатқа ойыншықтарды орналастыру» досы үшін нұсқама жасау, сәйкес терминологияны қолдана отырып (оңға, солға, алға, артқа, жоғарыға, төменге) • Объектілердің орналасуы мен олардың арасындағықашықтық туралы көрініс және суреттеудің амалдарын зерттеу • Геометриялық фигураларды суреттеу үшін сурет/сызу дағдыларын дамыту | Оқушылар жасай алады: фигураларды құрастыру және оларды нақты орналастыру үшін нұсқаулыққа сүйемелдеу | жалғастыру/сурет салу, өлшеу, орналастыру, бағыттау • көп/аз, жоғары/төмен, кең/тар, қалың/жұқа • қарама-қарсы, артта, сол жақта, оң жақта, биік, төмен, жанында, арасында, маңында, астында, үстінде, ішінде, сыртында, ортасында | Талдау: |
| • Қандай фигура биік / төмен / жанында...? • Шаршының оң жағында / сол жағында не бар? • Қандай фигураның төрт жағы болады? Неге екенін айта аласыз ба…? · егер біз үшбұрышты бұрмаласақ, бұл - әлі де үшбұрыш па? · …, егер біз шаршыны бұрмаласақ, бұл бұдан артық шаршы ма? · … барлығы нұсқаулыққа сүйенуде, бірақ нәтижелер неге басқаша? Жазылым: • Досыңыз үшін диаграмма құрастыруда нұсқаулық жазыңыз. • Есікке дейін орын ауыстыру жұмыстары үшін нұсқаулықтар тізімін жазыңыз. • диаграммада фигураларды дұрыс белгілеңіз. |
| Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз |
| Қысқаша шолу |
| Оқушылар тәжірибелік әрекеттер көмегімен фигуралардың түрі мен орналасуын зерттейді. Олар әрекеттерді суреттеп және орындау үшін қолдану барысында объектілердің орын ауыстыруына, бағыттарына байланысты сөздерді үйренетін болады. |
| Оқу бағдарламасына сілтеме | Оқу мақсаттары | Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері | Мұғалімге арналған кеңестер (оқыту әдістемесі бойынша) | Оқыту ресурстары |
| 3.1 Геометриялық пішіндер және олардың жіктелуі | 1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тік төртбұрыш)/ кеңістіктегі фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырату және оларды қоршаған ортаның заттарымен байланыстыру | Сызықтар мен фигуралар (С) Оқушыларға сызықтар мен фигураларды 1В бөлімде қарастырғанымызды еске түсірейік. Олардың нүкте, түзу, қисық сызық және сәуле, тұйық және тұйықталмаған сызықтар, интервал, аудан және шектер туралы білетініне көз жеткізіңіз. Барлығы фигураларды анық көру үшін интерактивті тақтада үлгілеу үшін геометрияның бағдарламалық қамтамасыз етуін, Геогебра сияқты пайдаланыңыз. (Д) Оқушыларға сызу арқылы анық орындалудың тәжірибе жасауын, үшбұрыш пен тіктөртбұрыш сияқты фигуралардың құрастыруына рұқсат етіңіз. Оқу жоспарына сәйкес шығармашылық жұмысты орындай отырып оларды үлгі/шеңбер ретінде қолдануға болады. (С) Суреттің нәтижесін бірігіп қарастырыңыз және сәйкес терминологияны пайдалана отырып, фигураларды суреттеп беруін және олардың өзара байланысуын айтуды сұраңыз. (Д,қ) Экранда шарттардың ретін көрсетіңіз және шартқа сүйенетін диаграмма құрастыруды сұраңыз. Мысалы: Сызық бет бойымен өтеді. Сызық жоғарысында үшбұрыш орналасқан. Үшбұрыш жоғарысында басқа сызық орналасқан. | Сызуды анық орындау керектігін және құралдарды дұрыс пайдалану керектігін түсіндіріңіз. Оқушылар сызғышта сынған шеттер жоқ екендігіне және қарындаштың ұшы ұшталғанын тексерулері керек. | Сәйкес қағаз бетіне сурет салуға арналған құралдар Бағдарламалық қызмет көрсету, Геoгебра секілді |
| 3.2 Геометриялық пішіндердің бейнесі және орналасуы | 1.3.2.1 жазықтықта түзу, қисық, сынық, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар/нүктелік қағазда қарапайым жазық фигуралар (үшбұрыш, төртбұрыш) бейнелеу 1.3.2.2 берілген ұзындық кесіндісін сызу 1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және олардың бөліктерінен композициялар құрастыру 1.3.2.4 геометриялық фигуралардың арасындағы негізгі арақатынасты анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке) | Геометриялық терминдерді қолдану (С,қ) Салыстыру сөздерін қосу үшін жоғарыда көрсетілген әрекеттерді ұлғайтыңыз, мысалы, «Үйлердің суретін салыңыз, олардың біреуі екіншісінен биік болуы керек; екі 5-қабатты үй салыңыз, біреуініңені екіншісіне қарағанда кіші» (К, И) Геометрияның бағдарламалық қамтамасыз етуін пайдалана отырып фигураларды көрсетіңіз. Оқушылардан фигураларды өзгертуін сұраңыз (жоғарысындағы «қаламдары» арқылы), оларды биігірек, кеңірек және т.б. өзгерту үшін Фигуралар көмегімен заңдылық түсінігін дамыту (С) Геометрияның бағдарламалық қамтамасыз етуін қолдана отырып, экранда изометриялық торды көрсетіңіз немесе флипчартта үлкен өлшемнің бір версиясын дайындап қойыңыз. Фигураларды құрастыру үшін торда сызықтардың қалай жүргізілуі керектігін көрсетіңіз. Оқушылардың фигураларды дұрыс атауын тексеріңіз. (С) Изометриялық қағазды табыстап және торда фигураларды салуын оқушылардан сұраңыз. Қабілетті оқушылар фигураларды анықтап және атын жаза алады (фигуралар ішіне). Бұл заңдылықтың негізі және шығармашылық жұмыс болуы мүмкін. Оқуышылар өздерінің диаграммалары үшін заңдылықтарды таңдай алады, мысалы, олардың фигуралары жанаса ма? (С,қ) Оқушылардың жұмысын көрсетіңіз және талқылаңыз. Фигуралар дұрыс анықталған ба? Әр үшбұрыш, әр тікбұрыш, әр шаршы ұқсас па? Қандай айырмашылықтарды байқауға болады? Біз атай алмайтын басқа да фигуралар бар ма? (С) Оқушылардың фигураларды бояғысы келуі мүмкін. Балама ретінде – фигураларға қатысты емес ауданды бояу керек. Бұл салынған фигураларға назар аудартады және олардың формаларын көруге рұқсат береді. | Моторикасы жеткілікті дамымаған оқушылар анық және тез сызу үшін, биік/төмен, кең/тар және т.б. сөздерін түсіну үшін пластмасса фигуралардың үлгілерін қолдануы мүмкін. Олар оларды қозғалту арқылы фигураларды таңдайды. | Кілт сөздері бар карточкалар (оқу мақсаттарын қараңыз) Изометриялық қағаз Интерактивті тақтада демонстрациялық нұсқа Бағдарламалық қызмет көрсету, Геoгебра секілді |
| 5.1 Есептер және математикалық үлгі | 1.5.1.2 ** заттардың орналасуын, бағытын және қашықтығын анықтайтын терминдерді пайдалану | «Дені саудың – жаны сау!» тақырыбы мәнмәтінінде объектілердің орналасуы мен бағытына қатысты терминологияны пайдалану (С) Қоршаған ортадағы заттар арасындағы арақашықтықты, бағытты және орналасуын анықтайтын терминдерді оқушылармен бірге қайталаңыз (олар 1В бөлімінде қарастырылған болатын). Егер қажет болса, терминдердің анықтамасын көрсету үшін сәйкесінше жерде (мысалы, ойыншық үйде) ойыншықтар (қуыршақ, ойыншық жануарлар және т.б.) көмегімен орнын/бағытын үлгілеңіз. (Ж, қ) Сәйкес орын табыңыз да оқушыларға олардың жұптасып жұмыс істейтінін және берілген бағытта кезекпен қозғалатынын айтыңыз. Мысалы, әріптесіңізге қарсы тұрыңыз, оның оң жағынан тұрыңыз. Терминологияны әрқашан нақты түсіне бермейтін оқушыларды бақылаңыз, және қажет болса, сөздердің мағынасын қайтадан түсіндіріңіз. Оқушыларды арақашықтық терминологиясымен таныстырыңыз. Оқушылардан әріптесінен бірнеше берілген адымға алшақтауын сұраңыз (берілген бағытта). Оқу дағдысын бекіту үшін, сөздері бар карточкаларды пайдаланыңыз. | Ғимарат ішінде сәйкес келетін кеңістік болмаған жағдайда бұл әрекеттер таза ауада ұйымдастырылуына болады. | Сөздері бар карточкалар (Оқу мақсаттарын қараңыз) – осы бөлімге ескертпе ретінде жарға жапсыруға болады. Ойыншықтар Суреттер мен бояулар |
