ІІ.Өткенді пысықтау.

Параллель түзулер, параллель түзулердің қашықтығы, кесінділер, төртбұрыш, параллелогррамм, тіктөртбұрыш, ромб, квадрат

1. Қандай фигура төртбұрыш деп аталады?

2.Төртбұрыштың төбесі, бұрыш, қабырғасы, диагоналі, периметрі дегеніміз не ?

3. Қандай бұрыштары және қабырғалары қарама-қарсы деп аталады?

4. Қандай төртбұрыш «дөңес» деп аталады?

5. Дөңес төртбұрыштың бұрыштарының қосындысы неге тең?

6. Қандай төртбұрыш параллелограмм деп аталады?

7. Параллелограмның қандай қасиеттері бар?

8. Параллелограмның белгілерін атаңдар.

9. Қандай төртбұрыш «тіктөртбұрыш» деп аталады ?

10. Қандай төртбұрыш «ромб» деп аталады ?

11. Қандай төртбұрыш «квадрат» деп аталады ?

12. Фалес теоремасы

13. Берілген кесіндіні тең n бөлікке қалай бөлуге болады?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Анықтама. Екі қабырғасы ғана параллель болатын дөңес төртбұрыш трапеция деп аталады.

ABCD трапеция,

1 – сурет

AD мен ВС трапеция табандары деп, ал параллель емес қабырғалары бүйір қабырғалары деп аталады, АВ мен CD бүйір қабырғалары болып табылады.

Трапецияның бүйір қабырғалары тең болса, ол теңбүйірлі трапеция деп аталады.

2 - сурет

теңбүйірлі трапеция

Егер трапецияның бір бұрышы тік болса, онда ол тікбұрышты трапеция деп аталады.

3 - сурет

тікбұрышты трапеция

Трапецияның төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігі деп адалады. 2-суреттегі трапециясында , кесіндісі төбесінен табанына түсірілген биіктік болып тұр. Трапецияның қарсы жатқан төбелерін қосатын кесінді трапецияның диагоналі деп аталады. 4-суреттегі трапециясында мен диагональдар болады.

4 – сурет

Теңбүйірлі трапецияның табанындағы бұрыштары тең болатынын өз бетінше дәлелдеуге беріледі.

Берілгені: теңбүйірлі трапеция

бүйір қабырғалары

табандары

Дәлелдеу керек:

Дәлелдеу: түсіреміз, тіктөртбұрыш.

қарастырамыз:

1) берілуі бойынша

2) болғандықтан, олай болса , онда . , . , онда , яғни теңбүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштар тең болатын дәлелденді.

ІV.Білімді бекіту. Есептер шығару.

№79. Трапецияның екі бұрышы 112⁰ және 65⁰-қа тең. Оның қалған бұрыштарын есептеңдер

Шешу»: параллель түзулердің қасиеті бойынша : А + D = 180⁰

В + С = 180⁰

Жауабы: 68⁰; 115⁰

№81. Теңбүйірлі трапецияның бір бұрышы 1) 29⁰36'-қа тең; 2) екіншісінен 1,5 есе артық; 3) екіншісінен 74⁰-қа кіші. Трапецияның қалған бұрыштарының градустық өлшемдерін табыңдар

1) + ; х + 29⁰ 36' = 180⁰; х = 150⁰24'

2) х + 1,5х = 180⁰; 2,5х = 180⁰; х = 72⁰; Жауабы: 72⁰; 108⁰

3) х + (х – 74⁰) = 180⁰; 2х = 254⁰; х = 127⁰; Жауабы: 127⁰; 53⁰

№84. теңбүйірлі трапецияның доғал бұрышының төбесінен түсірілген биіктігі оның табанын ұзындықтары 8 см және 26 см болатын екі кесіндіге бөледі. Трапеция табандарының ұзындықтарын табыңдар.

Берілгені: теңбүйірлі трапеция

,

Табу керек:

Шешуі: түсіреміз

болғандықтан ,

Жауабы: 18 см, 34 см

V. Қорытынды.Оқушылардың өткен материалды еске түсіру нәтижелерін сұрақ-жауап арқылы анықтау.

1. Трапеция дегеніміз не ?

2. Трапецияның қандай түрлерін білеміз?

VІ. Үйге тапсырма. §5. №80, №86

VIІ. Бағалау. Оқушылардың білім-біліктілігін анықтап баға қою.

8-сынып.Геометрия.

Сабақ-13.мерзімі-

Сабақтың тақырыбы: Есеп шығару

Сабақтың мақсаты:Трапецияның қасиеттерін меңгертіп, есептер шығару

а)Білімділік: Трапецияның анықтамалары және қасиеттері туралы түсінік беру

ә) Дамытушылық: Трапецияның қасиеттерін қолдану арқылы есептер шығарту

б) Тәрбиелік: Оқушыларды жылдам ойлауға, жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:түсіндірмелі – көрнекілік

Сабақтың типі:бекіту

Сабақтың көрнекілігі:сызба,жазба материалдар

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың сабаққа қатысуын, дайындығын тексеру. Оқушылармен амандасу.

ІІ.Өткенді қайталау.

Параллель түзулер, параллель түзулердің қашықтығы, кесінділер, төртбұрыш, параллелогррамм, тіктөртбұрыш, ромб, квадрат

Үй тапсырмасын тексеру. №80, №86. Сыныптағы белсенді оқушылар қатарды аралап, үй тапсырмасын тексереді. Әр оқушы қызыл қаламсап арқылы үй тапсырмасының дұрыстығын тексереді.

№80. АD мен ВС қабырғалары АВСD трапециясының табандары болып табылады және . В мен D бұрыштарын табыңдар

Берілгені: трапеция

Табу керек:

Шешуі: болғандықтан (ішкі тұстас бұрыштар). . Сол сияқты

Жауабы:

№86. Теңбүйірлі трапецияның қарсы бұрыштарының айырымы 56⁰-қа тең. Трапецияның бұрыштарын табыңдар.

;

х + х – 56⁰ = 180⁰; 2х = 236⁰; х = 118⁰; х – 56⁰ = 62⁰

Жауабы: 118⁰; 62⁰;