Ш фазалы ток электр тізбектері.Жұлдыз қосылысы
Үш фазалы тізбекті жалғау схемалары
Генератор орауыштарының жүктемемен қосылысын түрлі әдістермен көрсетуге болады. Генератордың әр орауышын жүктемемен екі сым арқылы қосса, оған алты қосқыш сым қажет болады, сондықтан бұл әдіс ең тиімсіз болып табылады. Үшфазалық генератор орауыштарын үнемдеу мақсатында сымдарды жұлдызша немесе үшбұрыш түрінде қосады. Сонда генератордан жүктемеге дейін қосқыш сымдар саны алтыдан төрт немесе үшке азаяды.
Генератор орауыштарын жұлдызша түрінде қосқанда үш орауыш қысқыштарын (мысалы, a, b, c нүктелері) бір нүктеге қосады (8.1-сурет), оны генератордың бейтарап нүктесі N деп атайды. Генератор орауыштарын А, В, С әріптермен белгілейді (схемаларда үшфазалық генераторды бір-біріне 1200 бұрышпен орналасқан үш орауыш түрінде көрсетеді); сонымен қатар әріптер келесідей орналасады: А – біріншінің басында, В – екіншінің басында және С – үшінші фаханың басында. Генератордың бейтарап нүктесінен N жерлестіреді. Бейтарап сым деп генератор мен жүктеменің нөлдңк нүктелерін жалғайтын сымды айтады. Нөлдік сымның тоғын ІN деп атаймыз.генератордың А, В, С нүктелерін жүктемемен қосатын сымдарды сызықтық деп атап, оларды , , деп белгілейді. Жүктеменіжұлдызша түрінде қосу кезінде тоқтардың оң бағыты ретінде генератордан жүктемеге дейінгі бағыт есептеледі. Сызықтық тоқтардың модульдерін қосымша индекссіз белгілейді – Іл.
8.1-сурет. Генератордың орауыштарын жұлдызша түрінде қосу
8.2-сурет. Жүктеменің жұлдызша түрінде қосылуы
Сызықтық сымдардың арасындағы кернеуді сызықтық деп атап, көбінесе екі индекспен белгілейді, мысалы UAB (А және В фазаларының арасындағы сызықтық кернеу). Сызықтық кернеудің модулін UЛ белгілейді.
Генератордың әрбір үш орауышын генератор фазасы дер атайды; әрбір үш жүктемесін – жүктеме фаза; солар арқылы өтетін тоқтарды – генератордың фазалық тоқтары Іф, ал олардағы кернеуді фазадағы кернеулер (Uф) деп атайды.
Егер бейтарап және сызықтық сымдардың кедергілерін ескермесе, онда қабылдауыштың фазалық кернеулері қоректендіргіштің фазалық кернеуіне тең болады:
Қабылдауыштың әр фазасының тоқтары келесі формуламен анықталады:
Схемада фазалық және сызықтық тоқтар тең екені көрінеді, яғни
Сызықтық тоқтардың оң бағыты ретінде генератордан жүктемеге дейінгі бағыт есептеледі.
Симметриялық жүктеме
Үшфазалық генератор фазалық ЭҚК жүйесінің симметриясын қамтамасыздандырып, векторлық диаграммада көрсету қажет (8.3б-сурет). Кернеулердің әсерлік мәндері бірдей болады, олар фаза бойынша 1200 бұрышқа ығысқан (1/3 период).
Сызықтық кернеулерді, қосылыс схемасынан көрініп тұрғандай, фазалық кернеу негізінде алуға болады:
Сызықтық кернеу векторы (8.3а-сурет) фазалық кернеу векторын фах\залық кернеу векторынан азайтқанда алынды. Сол сияқты және сызықтық керенулерінде де болады. Тәжірибеде 8.3б-суретінде көрсетілген диаграмма қолданылады.
а) б) в)
8.3-сурет. Жұлдызша түрінде қосқанда фазалық және сызықтық кернеулердің векторлық диаграммалары
ZА = ZВ = ZС = r + jх, мысал ретінде тоқ пен кернеулердің векторлық диаграммасы құрылған (8.4-сурет).
8.4-сурет. Симметриялық жүктемені жұлдызша түрінде қосқандағы тоқ пен кернеулердің векторлық диаграммасы
Бейтарап сымдағы тоқты Кирхгофтың бірінші заңын пайдаланып табамыз . Бейтарап сымның кедергісі жоғарылаған сайын оның тиімділігі төмендейді: неғұрлым жоғары, соғұрлым қабылдауыштың фазалық кернеулері қоректендіргіштің фазалық кернеулерінен ерекшеленеді. Бейтарап сым үзілсе (YNn = 0), симметриялы емес жүктеме кезінде шамасы максималды болады. Осы себептен сақтандырғышты бейтарап сымға қоймайды: жүктеме фазаларында сақтандырғыш жанса, едәуір аса кернеулілік болуы мүмкін.
Симметриялы жүктеме кезінде фазалардағы (сызықтық сымдағы) тоқтар шама бойынша тең және фаза бойынша бірдей ығысқан.
Диаграммадан екені көрінеді, яғни, симметриялық жүктеме кезінде бейтарап сымда тоқ болмайды және бұл сымның қажеті жоқ.
Үшфазалық тізбек бейтарап сымсыз үшсымды болады. Схема және векторлық диаграммадан симметриялы қабылдауыштар жұлдызша түрінде қосылса:
және .
Симметриялы жұктеме кезінде тоқты анықтау үшін үшфазалы тізбекке кіретін бір ғана фазаның тоғын анықтау керек. Үшфазалық тізбекке жүктемені жұлдызша тірңнде қосқанда тек симметриялы үшфазалы қабылдауыштарды қосады: электр қозғауыштар, пештер.
41. Үш фазалы ток электр тізбектері.Үшсымды, төртсымды тізбек.
42. Үш фазалы ток электр тізбектері. Нейтралдың ығысу кернеуі.+
43. Үш фазалы ток электр тізбектері.Симметриялық жүктеме.
44. Үш фазалы ток электр тізбектері. Бейсимметриялық жүктеме. +
45.Үш фазалы ток электр тізбектері. Симметриялық жүйенін қуаттары+
46. Үш фазалы ток электр тізбектері. Бейсимметриялық жүйенін қуаттары
47. Үш фазалы ток электр тізбектері. Қуаттарды өлшеу.+