Артыкул 137. Правы i абавязкi бiблiятэк

1. Бiблiятэкi маюць права:

1.1. самастойна вызначаць змест, формы i метады сваёй дзейнасцi ў адпаведнасцi з мэтамi i функцыямi, замацаванымi ў статуце (палажэннi);

1.2. вызначаць крынiцы камплектавання бiблiятэчных фондаў;

1.3. ажыццяўляць дзейнасць, якая прыносiць даход, у тым лiку аказваць платныя паслугi;

1.4. фармiраваць абменныя бiблiятэчныя фонды;

1.5. выключаць i рэалiзоўваць дакументы з бiблiятэчных фондаў;

1.6. устанаўлiваць па ўзгадненнi з заснавальнiкам бiблiятэкi, якая з'яўляецца юрыдычнай асобай, або юрыдычнай асобай, падраздзяленнем якой з'яўляецца бiблiятэка, правiлы карыстання бiблiятэкай, парадак рэгiстрацыi карыстальнiкаў бiблiятэкi;

1.7. вызначаць залогавы кошт найбольш каштоўных выданняў пры iх выдачы, а таксама ў iншых выпадках, устаноўленых правiламi карыстання бiблiятэкай;

1.8. прымаць меры па кампенсацыi ўрону, нанесенага iм карыстальнiкамi бiблiятэк, у адпаведнасцi з грамадзянскiм заканадаўствам;

1.9. вызначаць умовы выкарыстання бiблiятэчных фондаў на падставе дагавораў з юрыдычнымi асобамi, грамадзянамi, у тым лiку iндывiдуальнымi прадпрымальнiкамi;

1.10. удзельнiчаць у рэалiзацыi дзяржаўных i iншых праграм, накiраваных на захаванне, развiццё, распаўсюджванне i (або) папулярызацыю культуры;

1.11. супрацоўнiчаць з замежнымi бiблiятэкамi, замежнымi i мiжнароднымi юрыдычнымi асобамi, у тым лiку весцi мiжнародны дакументаабмен, уваходзiць ва ўстаноўленым парадку ў мiжнародныя арганiзацыi, удзельнiчаць у рэалiзацыi мiжнародных праграм;

1.12. аб'ядноўвацца ў бiблiятэчныя асацыяцыi (саюзы);

1.13. набываць, ствараць, фармiраваць i выкарыстоўваць iнфармацыйныя рэсурсы;

1.14. ажыццяўляць збор дакументаў у электронным выглядзе, пры неабходнасцi ствараць копii дакументаў у электронным выглядзе з выкананнем патрабаванняў заканадаўства аб аўтарскiм праве i сумежных правах.

2. Бiблiятэкi абавязаны:

2.1. садзейнiчаць забеспячэнню правоў карыстальнiкаў бiблiятэк, прадугледжаных гэтым Кодэксам;

2.2. абслугоўваць карыстальнiкаў бiблiятэк у адпаведнасцi са сваiмi статутамi (палажэннямi) i правiламi карыстання бiблiятэкай;

2.3. не выкарыстоўваць звесткi аб карыстальнiках бiблiятэк i iх запытах у iншых мэтах, акрамя навуковых i бiблiятэчных;

2.4. садзейнiчаць доступу карыстальнiкаў бiблiятэк да нацыянальных i сусветных баз даных;

2.5. забяспечваць захаванасць бiблiятэчных фондаў;

2.6. пры наяўнасцi ў бiблiятэчных фондах кнiжных помнiкаў забяспечыць iх захаванасць i ўключэнне ў Дзяржаўны рэестр кнiжных помнiкаў Рэспублiкi Беларусь, iншыя зводныя каталогi, базы даных;

2.7. пры прадастаўленнi карыстальнiкам бiблiятэк актуальнай прававой iнфармацыi Рэспублiкi Беларусь забяспечваць магчымасць доступу да эталоннай прававой iнфармацыi.

3. Бiблiятэкi маюць iншыя правы i абавязкi, прадугледжаныя гэтым Кодэксам i iншымi актамi заканадаўства.

Артыкул 138. Дзяржаўная ўстанова "Нацыянальная бiблiятэка Беларусi"

1. Дзяржаўная ўстанова "Нацыянальная бiблiятэка Беларусi" з'яўляецца публiчнай бiблiятэкай, носьбiтам агульначалавечых каштоўнасцей, скарбнiцай здабыткаў беларускага народа, яго нацыянальнай памяцi. Дзяржаўная ўстанова "Нацыянальная бiблiятэка Беларусi" не можа быць перапрафiлявана.

2. Дзяржаўная ўстанова "Нацыянальная бiблiятэка Беларусi" задавальняе ўнiверсальныя iнфармацыйныя патрэбнасцi карыстальнiкаў бiблiятэк i з'яўляецца:

2.1. рэспублiканскiм iнфармацыйным i сацыякультурным цэнтрам;

2.2. рэспублiканскiм цэнтрам па каардынацыi i кааперацыi дзейнасцi бiблiятэк па набыццi, стварэннi, фармiраваннi i ўзаемавыкарыстаннi iнфармацыйных рэсурсаў;

2.3. рэспублiканскiм галiновым цэнтрам iнфармацыi па культуры;

2.4. нацыянальным цэнтрам мiжбiблiятэчнага абанемента, цэнтрам дакументаабмену i пераразмеркавання дакументаў;

2.5. рэспублiканскiм навукова-метадычным цэнтрам па бiблiятэчнай справе;

2.6. навуковай установай па бiблiятэказнаўстве, бiблiяграфазнаўстве, кнiгазнаўстве;

2.7. рэспублiканскiм дэпазiтарыем матэрыялаў Арганiзацыi Аб'яднаных Нацый, iншых мiжнародных арганiзацый i мiждзяржаўных утварэнняў.

3. Дзяржаўная ўстанова "Нацыянальная бiблiятэка Беларусi" выконвае наступныя асноўныя функцыi:

3.1. фармiруе, зберагае, пастаянна захоўвае i прадастаўляе карыстальнiкам бiблiятэкi найбольш поўны збор айчынных дакументаў i беларусiкi, навукова значных замежных дакументаў;

3.2. арганiзуе доступ да нацыянальных i сусветных баз даных;

3.3. фармiруе абменныя бiблiятэчныя фонды для ажыццяўлення дакументаабмену i пераразмеркавання дакументаў, мiжнароднага дакументаабмену;

3.4. забяспечвае каардынацыю ўзаемадзеяння бiблiятэк з органамi навуковай iнфармацыi, архiвамi, музеямi i iншымi юрыдычнымi асобамi па ўзаемавыкарыстаннi iнфармацыйных рэсурсаў, вядзеннi зводнага электроннага каталога бiблiятэк Беларусi;

3.5. набывае ў першачарговым парадку бiблiятэчныя зборы ў вядомых пiсьменнiкаў, дзеячаў навукi, культуры i мастацтва, iх спадчыннiкаў, iншых грамадзян, а таксама ў букiнiстычных кнiгарнях i на аўкцыёнах;

3.6. ажыццяўляе навукова-даследчую дзейнасць па бiблiятэказнаўстве, бiблiяграфазнаўстве, кнiгазнаўстве;

3.7. прадастаўляе дакументы, бiблiяграфiчную i iншую iнфармацыю ў адпаведнасцi з правам грамадзян на бiблiятэчнае, iнфармацыйнае i даведачна-бiблiяграфiчнае абслугоўванне;

3.8. праводзiць культурна-асветную работу, накiраваную на садзейнiчанне культурнаму развiццю карыстальнiкаў бiблiятэкi;

3.9. ажыццяўляе выдавецкую i палiграфiчную дзейнасць, накiраваную на падрыхтоўку i выпуск iнфармацыйных i метадычных выданняў, навуковых публiкацый па бiблiятэказнаўстве, бiблiяграфазнаўстве, кнiгазнаўстве;

3.10. удзельнiчае ў фармiраваннi i правядзеннi дзяржаўнай палiтыкi ў сферы культуры па пытаннях бiблiятэчнай справы;

3.11. забяспечвае каардынацыю i кааперацыю дзейнасцi бiблiятэк па набыццi, стварэннi, фармiраваннi i ўзаемавыкарыстаннi iнфармацыйных рэсурсаў, аказаннi электронных паслуг;

3.12. выконвае iншыя функцыi, прадугледжаныя гэтым Кодэксам, iншымi актамi заканадаўства аб культуры i статутам.