Бақылау сұрақтары мен жаттығулар. 1. AgBr тұнбасының ерігіштігі ерітіндіге a) 0,1M KBr, 0,1M KNO3 құйғанда қалай өзгереді?

1. AgBr тұнбасының ерігіштігі ерітіндіге a) 0,1M KBr, 0,1M KNO₃ құйғанда қалай өзгереді?

2. ЕК ұқсас MgF₂ және BaCO₃ тұнбаларының ерігіштікітері бірдей ме?

3. BaSO₄, BaCO₃, AgCl, ZnS тұнбаларының қайсысының ерігіштігі ерітіндінің pH-на тәуелді емес? Неге ?

4. Қай ерітіндіде барийдің бихроматпен тұнбасы толық тұнады: 1) CH₃COOH, 2) HCl 3) CH₃COONa?

5. CaCO₃ пен CaC₂O₄ тұнбаларының ЕК ұқсас, бірақ CaCO₃ сұйытылған сірке қышқылында жеңіл ериді, ал CaC₂O₄ ерімейді. Неге ?

6. CaCO₃-тің моляры ерігіштігі 0,0069 г/л тең. CaCO₃-тің ЕК есептеңіздер.

7. EK (PbSO₄)=1,6 ∙10^-8 ; EK (PbJ₂)=1,1∙10^-9. Осы тұнбалардың моль/л және г/л өлшемдері мен есептелген ерігіштіктерін табыңыз. Неге ЕК төмен тұздың ерігіштігі жоғары?

8. Таза сумен салыстырғанда CaC₂O₄ -тің (ЕК(CaC₂O₄)=2,3∙10^-9) ерігіштігі 0,01М (NH₄)₂C₂O₄ ерітіндісінде неше есе азаяды? Есептеуді: а) активтік коэффициентті еске алмай, б) активтік коэффициентті еске алып жүргізіңіздер.

9. 0,001M SrCl₂ және 0,0001 М K₂SO₄ ерітінділерінің бірдей көлемін араластырғанда тұнба түсе ме? EK(SrSO₄)= 3,2 ∙ 10^-7.

10. Pb(NO₃)₂ ерітіндісіне а) H₂SO₄-тің эквивалентті мөлшерімен, б) 0,01 M моль/л H₂SO₄ артық қалатындай етіп әрекеттестірсе 100 мл ерітіндіде Pb²⁺ иондарының неше грамы қалады? EK(PbSO₄)= 1,6 ∙ 10^-8.

11. EK (AgJ) = 8,3∙ 10^-17; EK(PbJ₂)=7,1∙10^-9; EK(BiJ₃)=8,1∙10^-19. Келтірілген иодидтердің: а) суда, б) 0,1M NaJ ерітіндісінде, в) 0,1M сәйкес катионның ерітіндісіндегі ерігіштігін тауып, оларды ерігіштіктерінің кемуіне сәйкес орналастырыңдар.

12. EK (AgCl) = 1,78∙ 10^-10; EK (PbSO₄)=1,6∙10^-8 . Осы тұнбалардың 0,05M KNO₃ ерітіндісіндегі ерігіштігін табыңыз.

13. Ag₂CO₃ (EK=8,2 ∙ 10^-12), Ag₃PO₄ (ЕК=1,3∙10^-20) тұнбаларының pH 3; 6 және 9 сәйкес ерітініділердегі ерігіштігін табыңыз. H₂CO₃ (Ka₄=5×10^-7; Ka₂=5×10^-11); H₃PO₄ (K₁=7×10^-3; Ka₂=6×10^-8; Ka₃=4×10^-13).

14. ЕК(CaC₂O₄)=2∙10^-9 . Осы тұнбаның ерітіндінің pH 1; 2; 3; 4; 5; 6 тең болғандағы ерігіштігін табыңыз. Алынған мәндерді график түрінде келтіріңіз. (E_моль/л – pH): H₂C₂O₄ (Ka₁=5∙10^-2; Ka₂=5∙10^-5).

15. Cu ²⁺ және Mn²⁺ иондарын сульфид түрінде бөлу үшін ерітіндінің ең аз рН-ы неге сәйкес болу керек? ЕК(CuS)=6,3∙10^-36; ЕК(MnS)=2,5∙10^-10. H₂S: Ka₁=10^-7; Ka₂=10^-B.

16. AgSCN (EK=1,1∙10^-12) тұнбасының 0,1M NH₃ ∙H₂O ерітіндісіндегі ерігіштігін табыңыз. үшін: β₁=2×10³; β₂=7×10³.

17. Мына мәндердің ЕК^Т, ЕК^К, ЕК^Ш анықтамасын беріңіздер. Олар бір бірімен қалай байланысқан?

18. “Тұзды эффект” құбылысы деген қандай құбылыс?

19. Неге тұндыруда тұндырғыштың өте көп артық мөлшерін алмаған жөн?

20. Тұнбалардың қышқылдар мен сілтілерде еру себебі неде?

21. Қандай факторлар тұнбаның еруіне көбірек әсер етеді?

22. ЕК мен ε арасындағы байланысты қорытып шығарыңдар. Қандай факторлар осы мәндерге әсер етеді?

23. Кадмий, мыс, темір (ІІІ), мырыш сульфидтерін толық түсіруге сәйкес ерітіндінің рН есептеңдер. ЕК: CdS(2×10^-28); CuS(6×10^-36); FeS(5×10^-18); ZnS(2×10^-22).

24. Висмут, темір (ІІ) фосфаттарын толық тұнбаға тұндыру үшін ерітіндінің рН неге сәйкес болу керек? EK(FePO₄)=1×10^-22; EK(BiPO₄)=1×10^-25.

Тест тапсырмалары

1. Ag⁺, Pb²⁺, Ca²⁺, Ba²⁺ иондары бар ерітіндіге тамшылап K₂Cr O₄ ерітіндісі қосылады. Егер тұнбалардың ЕК төмендегідей болса, олар қандай ретпен тұна бастайды?

; ; ; .

1) PbCrO4, BaCrO4, Ag2CrO4, CaCrO4;

2) PbCrO₄, Ag2CrO₄, BaCrO4, CaCr O₄;

3) CaCr O₄, Ag2Cr O₄, BaCr O₄, PbCr O₄;

4) тұнбалардың тұну реті ЕК мәніне байланысты емес;

5) барлық тұнбалар бірге түна бастайды.

2. 0,1M KCl және 0,1M K2Cr O₄ ерітінділерінің қоспасына тамшылап AgNO3қосқанда қандай түз (AgCl, Ag2Cr O₄), тұнбаға бірінші түседі?

1)Ag2CrO4;

2) AgCl;

3) тұнба түзілмейді;

4) екі түз да бірге түнады;

5) дұрыс жауап берілмеген.

3. Барий сульфатының ерігіштігі оның қаныққан ерітіндісімен салыстырғанда 0,01M натрий сульфаты ерітіндісіндегі ерігіштігінен неше есе жоғары болады?

1) 1000 есе; 2) 2200 есе; 3) 3500 есе; 4) 20 есе; 5) 4772 есе.

4. Ba2+, Sr2+, Ca2+қоспасына біртіндеп сода ерітіндісін қосқанда карбонаттар қандай ретпен тұнбаға түсе бастайды? (Иондардың концентрациясы бірдей).

; ; .

1) SrCO3; BaCO3; CaCO3;

2) BaCO3; SrCO3; CaCO3;

3) CaCO3; SrCO3; BaCO3;

4) SrCO3; CaCO3; BaCO3;

5) BaCO3; CaCO3; SrCO3.

5. 1 л CaCO3 тұзының қаныққан ерітіндісінде 7х10^-5 моль тұз ериді. Кальций карбонатының ерігіштік көбейтіндісі нешеге тең болады?

1) 2,3 х 10^-8; 2) 7,5 х 10^-3; 3) 4,9 х 10^-9;

4) 1,1 х 10^-5; 5) 6,5 х 10^-7.

6. 0,01 M KCl мен 0,001 M AgNO3ерітінділерінің тең көлемдерін араластырғанда күміс хлориді тұнбасы түзіле ме? EKAgCl= 10^-10

1) тұнба түзілмейді;

2) тұнба түзіледі;

3) қанықпаған ерітінді пайда болады;

4) аса қаныққан ерітінді пайда болады;

5) дұрыс жауап берілмеген.

7. Жалпы формуласы A3B сәйкес тұнбаның қанық ерітіндісіндегі ерігіштігін есептеу үшін мына теңдікті пайдаланады:

1) ; 2) ; 3) ;

4) ; 5) .

8. Бірдей жағдайда қандай реактивтің көмегімен күмісті толығырақ тұнбаға түсіруге болады, егер ЕК(AgCl) = 1,78х10^-10, ЕК(Ag2CrO4) = 1,1х10^-12 болса?

1) NH4Cl; 2) (NH₄)₂CrO₄; 3) KCl; 4) K₂CrO₄; ) Na₂CrO₄.

9. Қандай нашар еритін қосылыстың толық тұнуы ерітіндінің рН-на тәуелсіз?

1) Mg(OH)₂; 2) CaCO₃; 3) MnS; 4) AgCl; 5) CaSO₄.

10. Тұндырғыштың (AgNO₃) эквивалентті мөлшерін тұнатын анионға қосқанда ол қандай қосылыс т‰рінде толық тұнады?

1) AgCl ЕК(AgCl) = 1,78х10^-10;

2) Ag₂CrO₄ЕК(Ag₂CrO₄) = 1,1х10^-12;

3) Ag2CO3ЕК(Ag₂CO₃) = 6,2х10^-12;

4. AgJ ЕК(AgJ) = 1х10^-16;

5. Ag3PO4ЕК(Ag3PO4) = 1,8х10^-18.

11. Егер K₁(H2CO3)=4,5х10^-7; K₁(H₂C₂O₄)=5,6х10^-2; ЕК(CaCO₃)=4,8х10^-9; ЕК(CaC₂O₄)=2,3х10^-9 болса, төмендегі айсы тұжырым дұрыс болады?

1) CaCO3және CaC2O4бірдей рН-та тұнады;

2) CaC₂O₄тұну рН-на қарағанда, CaCO₃тұну рН-ы төмен;

3) CaC₂O₄тұну рН-на қарағанда, CaCO₃тұну рН-ы жоғары;

4) CaCO₃ және CaC₂O₄ күшті қышқыл ортада тұнады;

5) CaCO₃ және CaC₂O₄ тұну процесі рН-қа тәуелді емес.

12. AgJ және AgCNS тұнбалары бар ерітіндіге KBr ерітіндісін қосқанда нені байқауға болады?

EK((AgJ) = 1 х 10^-16; EK(AgCNS) = 1,1х 10^-12; EK(AgBr)=7,7 х 10^-13.

1) ешқандай өзгеріс байқалмайды;

2) AgBr тұнбаға түседі, AgJ ериді;

3) AgBr тұнбаға түседі, AgCNS ериді;

4) AgBr тұнбаға түседі, AgJ және AgCNS ериді;

5) екі тұнба да ериді.

13. Жалпы формуласы АаВbсәйкес нашар еритін қосылыстың ерігіштігі қандай формуламен анықталады?

1) ; 2) ; 3) ; 4) ;

5) .

14. Егер мына тұнбалардың Ag2CrO4, AgSCN, CdCO3ерігіштік көбейтінділері сәйкесінше 1,1х10-12; 1,1х10-12; 2,1х10-12болса, олардың ерігіштіктері бірдей бола ма?

1) Ag2CrO4және AgSCN ерігіштіктері бірдей;

2) барлық түздардың ерігіштіктері бірдей;

3) CdCO3және Ag2CrO4ерігіштіктері бірдей;

4) CdCO3және AgSCN ерігіштіктері бірдей;

5) барлық түздардың ерігіштіктері әр түрлі.

15. Мына қосылыстардың қайсысының ерігіштігі ерітіндінің қышқылдығына тәуелсіз?

1) CaCO3; 2) AgІ; 3) ZnS; 4) Cd3(PO4)2; 5) (MgOH)2CO3.

16. AgCl тұнбасына мына түздардың NaNO3, Ca(NO3)2, Al(NO3)3қайсысын қосқанда тұз эффектісі салдарынан тұнбаның ерігіштігі ең жоғары дәрежеде артады?

1) NaNO3; 2) Ca(NO3)2; 3) Al(NO3)3;

4) барлық тұздар тұнба ерігіштігін бірдей дәрежеде жоғарылатады;

5) бұл тұздар AgCl ерігіштігін жоғарылатпайды.

17. mA+nB↔AmBn(қат.) реакциясы бойынша түзілетін AmBnқосылысы үшін ерігіштік көбейтіндісінің теңдеуі қалай жазылады:

1) ;

2) ЕК = [A]mх [B]n;

3) ЕК = [A]m+ [B]n;

4) ЕК = m[A] х n[B] ;

5) ЕК = m[A] + n[B].

18. Егер ЕК(CaSO4)=9,1·10^-6; ЕК(Hg2SO4)=6,8·10^-7; ЕК(PbSO4)=1,6·10^-8; ЕК(BaSO4)=1,1·10^-10 болса, мына сызбанұсқалармен көрсетілген реакциялардың қайсысы жүруі мүмкін?

1) PbSO4(қ.)+ Ca2+→ CaSO4+ Pb2+;

2) Hg2SO4(қ.)+ Ca2+→ CaSO4+ Hg22+;

3) BaSO4(қ.)+ Ca2+→ CaSO4+ Ba2+;

4) PbSO4(қ.)+ Hg22+→ Hg2SO4+ Pb2+;

5) PbSO4(қ.)+ Ba2+→ BaSO4+ Pb2+.

19. HgS тұнбасының еруі мына реакция теңдеуімен жүретін болса:

2HgS(қ.)+ 4HCl + 4KІ = 2H2S↑ + K2[HgІ4] + K2[HgCl4] ,

оның еру себебін алай т‰сіндіруге болады?

1) тотығу-тотықсыздану процестерімен;

2) ерітіндінің күшті сұйылуымен;

3) комплекс түзу реакциясымен;

4) тұнбаның газ тәрізді қосылысқа айналуымен;

5) аралас – тотығу-тотықсыздану жқне комплекс түзілу процестері әсерінен еруімен.

20. Cl^-, Br^-, J^- иондары бар ерітіндіге күміс нитратының ерітіндісімен әсер еткенде бұл иондар қандай ретпен тұнбаға түседі?

ЕК(AgCl) = 1,8.10^-10; ЕК(AgJ) = 8,3.10^-17; ЕК(AgBr) = 5,2.10^-13 .

1) AgBr; AgJ; AgCl.

2) AgCl; AgBr; AgJ.

3) AgJ; AgBr; AgCl.

4) AgBr; AgCl; AgJ.

5) AgJ; AgCl; AgBr.

Тарау