Praesens indicativi passivi

I II IIIa IIIb IV

sing. l. mut-or tene-or col-or capi-or audi-or

2. muta-ris tene-ris col-e-ris cape-ris audi-ris

3. muta-tur tene-tur col-i-tur capi-tur audi-tur

pl. l. muta-mur tene-mur col-i-mur capi-mur audi-mur

2. muta-mini tene-mini col-i-mini capi-mini audi-mini

3. muta-ntur tene-ntur col-u-ntur capi-u-ntur audi-u-ntur

Imperfectum indicativi passivi

sing. l. muta-ba-r tene-ba-r сol-eba-r capi-eba-r audi-eba-r

2. muta-ba-ris tene-ba-ris сol-eba-ris capi-eba-ris audi-eba-ris

3. muta-ba-tur tene-ba-tur сol-eba-tur capi-eba-tur audi-eba-tur

pl. l. muta-ba-mur tene-ba-mur col-eba-mur capi-eba-mur audi-eba-mur

2. muta-ba-mini tene-ba-mini col-eba-mini capi-eba-mini audi-eba-mini

3. muta-ba-ntur tene-ba-ntur col-eba-ntur capi-eba-ntur audi-eba-ntur

Futurum primum indicativi passivi

sing. l. muta-b-or tene-b-or col-a-r capi-a-r audi-a-r

2. muta-b-e-ris tene-b-e-ris col-e-ris capi-e-ris аudi-e-ris

3. muta-b-i-tur tene-b-I-tur col-e-tur capi-e-tur аudi-e-tur

pl. l. muta-b-i-mur tene-b-i-mur col-e-mur capi-e-mur аudi-e-mur

2. muta-b-i-mini tene-b-i-mini col-e-mini capi-e-mini аudi-e-mini

3. muta-b-u-ntur tene-b-u-ntur col-e-ntur capi-e-ntur аudi-e-ntur

Упражнения

I. Проспрягайте во временах infectum страдательного залога:

saluto, are приветствовать

duco, ere вести

sedeo, ere сидеть

munio, ire укреплять

II. Трансформируйте предложения с активной конструкцией в пассивную, или наоборот. Определите ablativus auctoris et ablativus instrumenti:

1. Romani castra in loco idoneo ponent. 2. Quadratum spatium signabimus et muniemus. Inimici statim a custodiis cernentur. 3. Magna praeda a Romanis capietur. 4. Oppida antiqua vallo fossaque munientur. 5. Troia a Graecis expugnatur. 6. Amicitia humana maxime negotiis bonis capitur. 7. Oppidum incendio deletur. 8. Incolae Galliae latina lingua Galli appellantur. 9. Patria in periculis a viris defendi debet. 10. Magistro vitia discuntur.

IV. Переведите тексты на русский язык и определите глагольные формы, указав их время, лицо, число и спряжение.

A. De Romulo et Remo

Romulus et Remus filii Rheae Silviae sunt, gemini ex familia regia. Ut fama est, pater puerorum Mars, deus bellorum, est. Amulius, vir duri animi, pueros necare studet. Imperio Amulii gemini in alveo ponuntur et in fluvium iaciuntur. Sed pueri a deis servantur. Subito lupa advenit et geminos nutrit. Deinde a pastore Faustulo pueri inveniuntur et educantur. Postea Roma a Romulo et Remo conditur.

advenio, ireприходить

alveus, i mкорзина

animus, i m душа

bellum, i n война

condo, ere основывать

de в

deinde затем

deus, i m бог

durus,a,um жестокий

educo, are воспитывать

ex из

familia, ae f семья

filius, i m сын

fluvius, ii m река

gemini, orum m близнецы

iacio, ireбросать

imperium, i n приказ

invenio, ireнаходить

lupa, ae f волчица

neco, aare убить

nutrio, ire кормить

pastor, oris m пастух

pater, tris m отец

pono, ere класть

postea позже

puer, eri m мальчик

regius,a,um царская

sed но

servo, areспасть

studeo, reстараться

subitoвнезапно

Vir, i m мужчина

b. De Romanorum antiquorum deis

Romani antiqui multos deos colebant. Alii eorum in coelo, alii in terra, alii etiam in aqua habitabant. Dei, incolae coeli, primum locum inter deos tenebant, summum autem imperium Iuppiter habebant, qui dominus coeli et terrae putabatur. In Capitolio templum dei situm erat, quod ornabatur statua dei. Neptunus, deus oceani et fluviorum, in oceano habitabat, arae eius plerumque apud fluvios erant. Neptuno equi et tauri a nautis pro victimis immolabantur. Pluto imperium inferorum habebat et sub terra habitabat. Ad eum deum animae mortuorum migrabant, itaque Romani tauros nigros ei immolabant.

Alii dei Romanorum liberi Iovis putabantur, in numero eorum Mercurius, Apollo, Mars, Diana, Venus, Minerva et cetera. Mercurium Romani pro deo commercii et mercaturae colebant atque deorum nuntium numerabant. In tutela Apollinis erant poëtae, ei deo Musae praebent, in numero earum quoque Clio, Musa historiae. Diana, dea silvarum, Minerva autem dea pugnarum et sapientiae putabantur.

alius,a,ud другой

anima, ae f душа

antiquus,a,um древний

apud у

aqua, ae f вода

ara, ae f жертвенник

atque а также

autem же

Capitolium, i n Капитолий

coelum, i n небо

colo, ere почитать

commercius, i m торговля

de о

deus, i m бог

dominus, i m хозяин

equus, i m конь

etiam также

fluvius, i m река

habeo, ere иметь

habito, are жить

immolo, are жертвовать

imperium, i n власть

incola, ae m житель

inferi, orum m царство усопших

inter между

itaque итак

Iuppiter, Jovis m Юпитер

liberi, orum m дети

locus, i m место

mercatura, ae f торговля

migro, are перевозить

mortuus,a,um мертвый

multus,a,um многий

nauta, ae m моряк

niger, gra, grum черный

numero, are исчислять, причислять

numerus, i m номер, число

nuntius, i m весник

Оceanus, i m океан

orno, are украшать

plerumque в основном

Pluto, onis m Плутон

praebeo, ere предоставлять

primus,a,um первый

pro за

pugna, ae f сражение

puto, are считать

qui который

quod потому что

Romanus, i m римлянин

sapientia, ae f мудрость

statua, ae f статуя

silva, ae f лес

situs,a,um расположенный

sub под

summus,a,um высший

taurus, i m бык

templum, i n храм

teneo, ere держать

terra, ae f земля

tutela, ae f охрана

victima, ae f жертва

C. De perfidia punita

Olim bellum erat inter Romam et Falerios, oppidum Romae proximum, et Romani ante Falerios castra habebant. Pueri Faliscorum autem etiam in bello extra oppidum exercebantur. Aliquando Faliscus quidam cum pueris nonnullis in castra Romana intrat et Romanis dicit: "Frustra oppidum nostrum oppugnabitis armis id non expugnabitis, sed dolo incolas superabitis. Pueros vobis mando ac ita Romanis victoriam parabo." Sed Romani ei respondent: " Contra viros arma habemus et nunquam ea contra pueros capiebamus. Semper armis pugnabamus et pugnabimus, itaque Faliscos dolo non superabimus. Pueros domum remittemus, te autem merito puniemus."

ac и

aliquando однажды

ante перед ( acc.)

arma, оrum n оружие

autem напротив

bellum, i n война

capio, cepi, captum, ere брать

castra, orum n военный лагерь

contra против (асс.)

cum с (abl.)

dico, dixi, dictum, ere говорить

dolus, і m хитрость