Желінің компьютермен байланысы ....кабель түрлері арқылы жүреді
Желінің атқаратын қызметі деректерді бір компьютерден басқа компьютерге жіберу процессі барысында мақсаттарды атап өтуге болады:
деректердің орнын анықтап кабылдаушыны көрсету үшін әрбір блокка ақпаратты қоса білу
деректерді айырып тану
деректерді синхронизациялау және тексеру үшін ақпараттарды қоса білу
Желінің атқаратын қызметі деректерді бір компьютерден басқа компьютерге жіберу процессі барысында мақсаттарды атап өтуге болады:
деректердің орнын анықтап кабылдаушыны көрсету үшін әрбір блокка ақпаратты қоса білу
деректерді айырып тану
деректерді желіге орналастырып, берілген адрес бойынша жіберу.
Желінің атқаратын қызметі деректерді бір компьютерден басқа компьютерге жіберу процессі барысында мақсаттарды атап өтуге болады:
деректердің орнын анықтап кабылдаушыны көрсету үшін әрбір блокка ақпаратты қоса білу
деректерді басқарылатын блоктарға бөлу
деректерді желіге орналастырып, берілген адрес бойынша жіберу
Желiнiң архитектурасы ISDN қызметінің бiрнеше түрлерi, оларды ара-арасында:
| (ерекшеленген цифрларға арналар) коммутацияланбайтын қаржылар. | |
| ортақ пайдалану коммутация жасалатын телефон желiсi. . | |
| каналдар коммутациясымен мәлiметтерлердi берудiң желiсi. |
Желiнiң архитектурасы ISDN қызметінің бiрнеше түрлерi, оларды ара-арасында:
| пакеттердi коммутациямен мәлiметтерлердi берудiң желiсi. . | |
| (желi Frame Relay режимi) кадрларды хабар жүргiзумен мәлiметтерлердi берудiң желiсi. | |
| бақылаудың қаржысы және желiнiң жұмысын басқару. пакеттердi масштабтаумен мәлiметтерлердi берудiң желiсi. . |
Желiнің аппараттық жабдықтарын құрайды:
Әр түрлi компьютерлер
Абоненттiк жүйелердiң коммуникациялық жабдықтары
Аймақтық байланыс жүйелерiнің құралдары
Желiнің программалық жабдықтарын құрайтындар:
Таралған операциялық жүйе
Аймақтық байланыс жүйелерiнің құралдары
Желiнің қолданбалы бағдарламалары
Желiнiң физикалық картасына келесi мәлiметтер элементтері қосылған:
Компьютерлердi атаудың сұлбасы
Кабель сымдарының орналасуы және ұзындығы
Барлық желілік құрылғылардың физикалық орналасуы
Желiнiң негiзгi элементтерiнің (абоненттiк жүйелер, байланыс тораптары) аймақтық таралу дәрежесi бойынша желiлер келесілерге бөлінеді:
Глобальды
Аймақтық
Жергiлiктi.
| Желінің жұмысының сапасын келесі қасиеттер сипаттайды: | |||||||
| Жоғарыөнімділік | |||||||
| Сенімділік | |||||||
| Масштабтылық | |||||||
| Желінің жоғары өнімділігіне жауапты сипаты: | |||||||
| Реакция уақыты | |||||||
| Өткізгіштік қабілеті | |||||||
| Берілістің кідірісі | |||||||
| Желінің аппараттық қамтамасын құрайды: | |||||||
| Әртүрлі типтегі компьютерлер | |||||||
| Абоненттік жүйелердің коммуникациялық құрылғылары | |||||||
| Территорялық байланыс жүйесінің құралдары | |||||||
| Желінің физикалық картасына келесі элементтер кіреді: | |||||||
| Компьютерлердің атаулар схемасы | |||||||
| Орны және кабелдер желісінің ұзындығы | |||||||
| Желілік құрылғылардың физикалық орны | |||||||
| желінің транспорт қызмет атқаруының сапасының мінездемесінің барлық көпшілігін келесі топтардаға бөлуге болады: | |||||||
| өнімділік. | |||||||
| сенімділік. | |||||||
| қауіпсіздік. | |||||||
| Желінің атқаратын қызметі деректерді бір компьютерден басқа компьютерге жіберу процессі барысында мақсаттарды атап өтуге болады: | |||||||
| деректерді синхронизациялау және тексеру үшін ақпараттарды қоса білу | |||||||
| деректерді айырып тану | |||||||
| Желінің ақпараттық компоненті | |||||||
| компьютер түрлерінен, байланыс арналарынан, байланыс тетіктерінен тұрады Желінің транспорт қызмет атқаруының сапасының мінездемесінің барлық көпшілігін келесі топтардаға бөлуге болады:
| |||||||
Желінің қауіпсіздігі – бұл ақпараттық желіні алдын-ала қорғайтын шаралар:
Рұқсат етілмеген қолжеткізуден
| Қалыпты әрекеттерге кездейсоқ немесе қасақана кірісуден |
| Желі компоненттерін бұзу әрекеттерінен Желінің ең қарапайым топологиясы Шина |
Желiнiң негiзгi элементтерiнің (абоненттiк жүйелер, байланыс тораптары) аймақтық таралудәрежесi бойынша желiлер келесілерге бөлінеді:
Глобальды
Аймақтық
Жергiлiктi
Желiнің аппараттық жабдықтарын құрайды:
| Әр түрлi компьютерлер |
| Аймақтық байланыс жүйелерiнің құралдары |
| Барлық желілік құрылғылардың физикалық орналасуы |
Желілік интерфейстер идентификациясы үшін TCP/IP стегтерінің үш типі қолданылады:
| локалды (аппараттық) адрестер. | |
| (IP-адрестер) желілік адрестер. | |
| символды (домендік) аттар. |
Желілік ресурстың URL-адресінде келесі бөліктерді ерекшелеуге болады:
Қол жеткізу хаттамасының түрі
Сервердің DNS-атауы
Объектіге жол
Желілік дәреже ерекешеліктеріне мыналар жатады:
| желілік немесе ғаламдық адрестер қолданылады. |
Желілік адаптер тақшасы келесі талаптарды қанағаттандыруы керек:
компьютердің ішкі құрылымына сай болуы (деректер шиналарының архитектурасы)
қосқыш кабель жүйесінің типіне сәйкес болуы тиіс
желілік кабельге қосылатын қосқышы болуы
Желілік деңгей функциялары:
Мәлiметтер пакеттерiне IP-адрестерді қосады
Мәлiметтердi желiлер арасында тасымалдайды
Жіберу үшiн мәлiметтерді пакеттерге инкапсуляциялайды
Желілік деңгейдiң функциялары арқылы жүзеге асырады:
Хаттамалар тобы
Маршрутизаторлар
Маршруттау кестелерiн құру
Желiлiк адаптерлер:
Желiнiң түпкi түйiнi компьютерiнде арналық деңгейдiң функциясын жүзеге асырады
Кадрларды жібереді және қабылдайды
Жергiлiктi компьютер желiсiнiң архитектурасына және сипаттамаларына бағынышты болады
Желілік қызметтері кірістірілген желілік операциялық жүйлердің мысалдары бола алады:
UNIX
Windows
Net ware
Желілік экранның негізгі функциялары:
Аудит функциясы
Трафикті сүзгілеу
Прокси-сервер функциясы
| Желілік технология – бұл келесі компоненттердің бірлескен жиынтығы: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Программалық құралдардың. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аппараттық құралдардың. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Байланыс сызығы бойынша деректерді жіберудің механизмі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік қызмет келесі түрде анықталады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| клиент-сервер жұбы беріледі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| компьютер ресурсының нақты типіне рұқсат беріледі . | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| қызметтер желі арқылы көрсетіледі. Желілік экранның негізгі функциялары: Аудит функциясы Трафикті сүзгілеу Прокси-сервер функциясы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік қызмет мысалына жатқызуға болады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| баспаға алыстан рұқсат алу қызметі | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| файлдық жүйе қызметін. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| веб-қызмет. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік интерфейстер идентификациясы үшін TCP/IP стегтерінің үш типі қолданылады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| локалды (аппараттық) адрестер. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| (IP-адрестер) желілік адрестер. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| символды (домендік) аттар. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік қызмет келесі түрде анықталады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| клиент-сервер жұбы беріледі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| компьютер ресурсының нақты типіне рұқсат беріледі . | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| қызметтер желі арқылы көрсетіледі. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік ресурстарды басқару ұйымына қазіргі желілік операциялық жүйелерде пайдаланады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Объекттер кестесін (Bindery) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Доменнің құрылымын | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Домен аттарының жүйесін | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік ОЖ-ның солтүстік бөлігі жауап береді: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ресурс атының анықтағышының құзырлығына | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Өшірілген пайдаланушының процесінің өңделуіне | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Өшірілген қолданушылардың сұранысын кезекпен басқару | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік ОЖ бөлігі компьютердің жергілікті ресурстарды басқаруды қамтамасыз етуіне жауап береді: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Оперативті жадтың процестер арасындағы таратылуына | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Процестерді жоспарлау және диспетчеризациялауға | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Перифериялық құрылымдармен басқару және ОЖ-ның ресурстарымен басқару | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік ОЖ функциялары желі компьютерлері арасында қалай бөліну тәуелділігінен былай болуы мүмкін: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ерекшеленген желі серверімен | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Клиент түйіншегімен | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бір рангілі түйіршіктер | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік ОЖ мүмкіндіктері | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| желілі хаттамаларын, маршрутизация хаттамаларын қолдау | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Принтер, дисктер сияқты жойылған ресурстарға қолжетімділікті қолдау | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Қашықтықтан компьютер ресурстарын қолдана алатын желілік қызметтің болуы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік құрал – жабдықтарға жатқызуға болады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бағыттауышты | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хабты | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Көпірді | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік концентратор- | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желіге компютерлерді біріктіретін құрылғы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Автосегментациясы бар көппортты желі қайталаушысы (HUB) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Жергілікті желі құрамында, жеке жұмыс орындарын жұмыс топтарына біріктіру қызметін атқаратын құрылғы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік әрекеттестіктің қамсыздандыруының құрылымын- : | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Конценртатор | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Коммутатор | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Көпір | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік деңгейдің функциялары | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| IP-адреске пакеттік деректерді қосады | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Деректерді желі арасында қайта жіберу | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік адаптер тақшасы келесі талаптарды қанағаттандыруы керек: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| компьютердің ішкі құрылымына сай болуы (деректер шиналарының архитектурасы) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| желілік кабельге қосылатын қосқышы болуы | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| қосқыш кабель жүйесінің типіне сәйкес болуы тиіс | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Желілік интерфейстер идентификациясы үшін TCP/IP стегтерінің үш типі қолданылады: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| локалды (аппараттық) адрестер. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| (IP-адрестер) желілік адрестер. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| символды (домендік) аттар. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Желілік деңгейдің хаттамасы-
ІPX
Желілік технологияда қабылданған типтер бойынша бґлінетін желілік адаптерлер:
| Token Ring |
| FDDI |
Ethernet
Желілік қызметтері кірістірілген желілік операциялық жүйлердің мысалдары бола алады:
UNIX
Windows
Net ware
Желілік құрттар(черви):
| Компьютерлік желіде таралатын , компьютердің операциялық жүйесіне енетін, басқа компьютерлердің немесе қолданушылардың адресін тауып немесе осы адрестер бойынша өздерінің көшірмесін жіберетін бағдарламалар |
| Желідегі максималды өлшемдегі компьютерлерге трояндық бағдарламаны немесе вирусты жеткізуге арналған транспорттық құрал |
Бір файлмен таралатын залалды бағдарламалар түрлері
Желілік сегменттерді бір жүйеге біріктіретін жоғары жылдамдықты сызық. Және басқа аз ґңделетін мәліметтердің транспортировкасын жүздеген және мыңдаған мегабит/с жылдамдығымен іске асыратын байланыс каналдары:
| Мәліметтер жіберудің магистральді каналы |
| Жүйелердің үлкен санымен бағытталатын, жоғары сенімділік және жоғары ґткізу қасиеті бар мәліметтерді жіберуге арналған канал |
Оптикалық және коаксиальді кабельдер, эфир негізінде құрылады
Желілік концентратор:
| (HUB) автосегментациялы кґп портты қайталауыш |
| Жергілікті желідегі жеке жұмыс орындарын жұмыс тобына біріктіретін құрылғы |
Компьютерлер желіге біріктіруге арналғанқұрылғы
Желілік адаптер:
| Компьютердің басқа желі құрылғыларsмен жұмыс жасауына жол беретін перифериялық құрылғы |
| Сыртқы байланыс сызықтары арқылы екілік мәліметтермен сенімді алмасу есептерін шығаратын құрылғы |
Компьютер мен есептеуіш желінің мәліметтер жіберу орта арасындағы екібағытты алмасу жасайтын құрылғы
Желiлiк адаптерлер:
Желiнiң түпкi түйiнi компьютерiнде арналық деңгейдiң функциясын жүзеге асырады
Кадрларды жібереді және қабылдайды
Жергiлiктi компьютер желiсiнiң архитектурасына және сипаттамаларына бағынышты болады
Желілік деңгейдiң функциялары арқылы жүзеге асырады:
Хаттамалар тобы
Маршрутизаторлар
Маршруттау кестелерiн құру
Желілік деңгей функциялары:
Мәлiметтер пакеттерiне IP-адрестерді қосады
Мәлiметтердi желiлер арасында тасымалдайды
Жіберу үшiн мәлiметтерді пакеттерге инкапсуляциялайды
Желілік протокол деңгейінде маршрутизатор келесі функцияларды орындайды.:
| Пакеттен желілік деңгейдің тақырыбын шығарып оның құрылымын өзгертеді анализ жасайды. | |
| Трафиктің фильтрациясын орындайды. | |
| Пакеттің маршрутын орындайды. |
Желілік басқару жүйесi келесідей сипатталады:
| қолданушы мен қолданбаларға желідегі басқа компьютерлердің ақпараттық және аппараттық ресурстарына ыңғайлы қол жеткізу мүмкіндігін береді. | |||||||||||||
| компьютердiң жергiлiктi ресурстарымен тиiмдi басқаруды қамтамасызетедi. | |||||||||||||
| қолданышуға компьютердiң жабдықтарымен жұмысы үшiн және қосымшалар құруға ыңғайлы интерфейспен қамтамасыз етеді. Желілік басқарушыға IP адрес инфраструктурасы RFC 1918 көтере алатыны туралы талап қойылды. Яғни администраторға осы талапқа сәйкес желіде ІР адрес келесі диапазонда қолданылады
Желіге дейінгі арақашықтықты өлшеу үшін RIP протоколының стандарттары мынадай әр тұрлі метрикаларға жол береді:
|
Желіге қосылған компьютер, терминал немесе басқа да құрылғы мәліметтерді жіберу каналы арқылы басқа түйіндерге онымен байланысуға мүмкіндік беретін бірегей адреске ие болады. Желі түйіндерінің түрлері:
Соңғы түйін
Бірегей түйін
Аралық түйін