Бақылау сұрақтары. Пәнді оқытудың мақсат-міндеттері
Пәнді оқытудың мақсат-міндеттері
Мақсаты:
Пәнді зеределеу нәтижесінде оқушы міндеті сұйықтардың физикалық қасиеттерін; сұйық тепе-теңдігінің және қозғалысының негізгі заңдарын; сұйықтың саңылаудан және салмалардан ағу қағидаларын ; гидравликалық машиналардың жұмыс істеу қағидаларын; жылу техникасы негіздерін; жылу өткізу, жылу алмасу және жылу тасу есебінің тәртібін білу керек.
Міндеті:
Сұйықтардың физикалық қасиеттері, сорғылар, құбырлар тізбегі жұмысының параметрлері, сұйықтар қозғалысы тәртібі бойынша қарапайым есептеулерді жасау; жылутехникалық құрылғылардың термодинамикалық талдауын жүргізу қолынан келу керек.
Жұмыс бағдарламасын әзірлеу барысында , білім беру ұйымы үлгілік оқу бағдарламасындағы пәнді оқыту уақытының көлемін сақтай келе айналымға бөлінген сағат көлемін қазіргі заманғы оқу технологиясын сақтай отырып,
10-20% өзгертуге құқылы. (Қ.Р. МЖБС 4.05.2008 «Орта білім. Техникалық және кәсіптік білім. Негізгі ережелелері)
Cтандарт бойынша білім нәтижесі
Оқу тәртібі нәтижесінде білім алушы мынандай негізгі нәрселерді
Білуі қажет:
– тепе-теңдік күйін, тепе-теңдік және кері құбылысын, күйлер теңдігін;
– термодинамиканың бастамасын, Карно циклін және теоремасын;
– энтропияның, энтальпияның, ішкі энергияның толық дифференциалын, термодинамиканың дифференциалдық теңдігін;
– жұмыстың қайтымдылығы мен өндірісін, жылу мен ағынның эксергиясын;
– газды ағындардың термодинамикасын;
Біліктілігі:
– техникалық термодинамиканы қолдану аумағы және зерттеу әдістері, пәні туралы;
– негізгі жылутехнологиялары және жылу электр станцияларының технологиялық сүлбелері туралы;
– сәулелік жылуалмасу, қорытқы сәулелік ағынды есептеу әдістері туралы;
– жылуберу, жылуберуді қарқындату әдістері және жылуалмасу құрылғыларын есептеу туралы;
– жылуды пайдаланудың энергетикалық және экологиялық мәселелері туралы;
жылутехника саласындағы заманауи ғылыми зерттеулер туралы;
Білімі:
– таза заттардың және олардың қоспаларының термодинамикалық қасиетін, термодинамикалық процесстерде олардың өзгеруін анықтауды;
– процесстер мен циклдерді талдау кезінде заттардың күйлерінің диаграммаларын және кестелерін пайдалануды;
– стационарлы және стационарлы емес жылуөткізгіштік кезіндегі жылу ағындарын, температуралық өрістерді, жылулық кедергілерді есептеуді;
Білігі:
– құбырлар мен арналардағы денелер мен ағымдардың табиғи және мәжбүрлі ағысталуы, сондай-ақ фазалық ауысымдар кезіндегі жылубергіштік коэффициентін анықтауды;
– жылуалмасуды сәулеленумен және жылуберуді күрделі жылуалмасу кезінде есептеуді;
– маңызалмасу процестерін есептеуді;
– жылуберілімді есептеуді және жылуалмасу құралдарының әртүрлі элементтерінің жылулық шығындарын анықтауды;
Пәндік және кәсіби құзыреттілікті қалыптастыруға бағдарланған тапсырмалар жүйесі
Бақылау сұрақтары
1. Шынайы сұйықтық дегеніміз не?
2. γ = формуласы нені анықтайды?
3. Сұйықтықтың тығыздығы деген не?
4. Ареометр нені өлшейді?
5. Динамикалық тұтқырлық коэффициентін қандай формула арқылы анықтайды?
6. Ағу вискозиметрі арқылы тұтқырлықты қалай анықтайды?
7. Сұйықтықтың сығылу коэффициентін қандай формуламен анықтайды?
8. Торсионды вискозиметр арқылы тұтқырлықты қалай анықтайды?
9. Пинкевич-Оствальд капиллярлы вискозиметр арқылы тұтқырлықты қалай анықтайды?
10. Гидростатикалық қысым дегеніміз не?
11. Гидростатикалық қысымның қасиеттері және түрлері
12. Гидростатиканың негізгі теңдеуі.
13. Гидростатикалық қысым қандай өлшем бірліктермен өлшенеді?
14. Вакуум деген не?
15. Пьезометрлік және келтірілген биіктік қандай гидростатикалық қысымды көрсетеді?
16. Гидростатикалық қысымды қандай құрал-жабдықтармен өлшейді?
17. Пьезометрлік және гидростатикалық арын дегеніміз не?
18. Гидростатикалық пресстің есептеу формуласы
19. Гидростатикалық қысымның эпюрасы дегеніміз не?
20. Гидродинамика дегеніміз не?
21. Траектория, ағын сызығы, элементарлы ақпа, ағын дегеніміз не?
22. Ағынның гидравликалық элементтері және өлшем бірліктері.
Тест сұрақтары
1. Температуралық ұлғаю коэффициенті қандай формуламен анықталады?
А) βt = Б) ρ = В) βt =
2. Кинематикалық тұтқырлық дегеніміз не?
А) Сұйықтық массасының салмаққа қатынасы
Б) Динамикалық тұтқырлық коэффициентінің сұйықтық тығыздығына қатынасы
С) Жылдамдықты көлемге бөлу
3. βt = формуласы нені анықтайды?
А) Меншікті салмақты Б) Үдеуді С) Сұйықтық тығыздығын
4. Вискозиметрлер нені өлшейді?
А) Жылдамдықты Б) Күшті С) Сұйықтық тұтқырлығын
5. 1 Стокс қандай шаманың өлшем бірлігі ( СИ жүйесінде)
А) Меншікті салмақтың Б) Кинематикалық тұтқырлықтың С) Ауырлық күштің
6. Пуазейль формуласын белгіле
А) βt = Б) ν = В) Жылдамдықты көлемге бөлу
7. Жетілдірілген газдар күйінің теңдеуі қандай формуламен анықталады?
А) βt = Б) γ = С) = • t
8. Сұйықтықтың жылжу күштеріне қарсыласу қабілетін не дейді?
А) Сұйықтықтың тығыздығы
Б) Сұйықтықтың тұтқырлығы
С) Сұйықтықтың меншікті салмағы
9. Қандай тұжырым гидростатикалық парадокс?
А) Сауыт пішіні әр түрлі, бірақ ауданы бірдей, бірдей сұйықтықпен бірдей биіктікке
толтырылған сауыт түбіне әсер ететін қысым күші бірдей болады.
Б) Көлденең жазықтық бірдей қысым беті болады.
С) Сыртқы қысым дегеніміз – атмосфералық қысым
10. Гидростатика дегеніміз не?
А) Сұйықтықтың тепе-теңдік заңдарын зерттейтін гидраликаның бір бөлімі
Б) Гидростатикалық қысым тек қана ішкі күш бойынша әсер етеді
С) Белгілі бір уақыт аралығында ағынның өтім қимасы арқылы өтетін сұйықтықтың
мөлшері
11. Атмосфералық және толық қысымның айырымын қандай құрал өлшейді?
А) Вакумметр Б) Манометр С) Пьезометр
12. Толық гидростатикалық арынды қандай формуламен анықтайды?
А) z + = const Б) p = p0 + γh C) Hn = z +
13. Гидростатикалық қысымның негізгі теңдеуі?
А) p = p0 + γh В) z + = const С) pM = γ • h
14. Элементарлы ағыс үшін Д.Бернулли теңдеуі
А) e2 = + + z2 Б) + + z = const C) e1 = + + z1
15. өрнегін гидравликалық тұрғыдан түсіндіру
А) Ұзындық Б) Ньтон күші С) Жылдамдық арыны
16. Арынсыз қозғалыс дегеніміз не?
А) Ағыс түгелімен қатты қабырғалармен шектелген қозғалыс
Б) Бос беті бар ағыстың қозғалысы
С) Су құбырындағы қозғалыс