Есептеу – графикалық жұмыстарды орындауға және рәсімдеуге арналған әдістемелік нұсқаулар
ЭТН 3. ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМАГНИТТІ ӨРІСТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
№ 1-5есептеу-графикалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар
5В071800-электрэнергетика бакалавриат мамандығы үшін
Алматы 2012
Құрастырушылар: М.М. Аршидинов, А.И. Нурова. ЭТН3.Электр тізбектерін және электрмагнитті өрістерді есептеу № 1-5 есептеу-графикалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар. (бакалавриат, 5В071800-электр энергетика студенттері үшін )- Алматы: АЭжБУ, 2012. -23 бет.
ЭТН курсының «Синусоидалы емес тоқтың тізбектері», «Сызықты электр тізбектеріндегі өтпелі процесстер», «Таратылған параметрлері бар тізбектер» «Сызықты емес электр және магнит тізбектері» «Электромагнитті өрістің теориясы» тақырыптары бойынша есептеу-графикалық жұмыстарына тапсырмалар мен әдістемелік нұсқаулар келтірілген.
Есептеу-графикалық жұмыстар «Электротехника» бағыты бойынша оқитын екінші курс студенттеріне арналған.
Бет. 47, кесте. 16, библиогр.-13 атау.
Пікір жазған: АЖЖАӨҚ кафедрасының профессоры, техн.ғыл.доц. Қ.Қ. Жұмағулов
Алматы энергетика және байланыс университетінің 2012 жылғы жоспары бойынша басылады.
©Алматы энергетика және байланыс университеті, 2012 ж
Мазмұны
1 Есептеу – графикалық жұмыстарды орындауға және рәсімдеуге арналған әдістемелік нұсқаулар ….. …………………………………………………………….4
2 Тапсырма №1……...……………………………………………..........……………..5
3 Тапсырма №2 ……………….….……… ………………………………..........…....13
4 Тапсырма №3……………….….……… …………………………………..........…16
5 Тапсырма №4…………………..……………………………………………............18
6 Тапсырма №5………………….……………… …………………………..........…..22
Әдебиеттер тізімі………………..…… ………………………………...…................30
Есептеу – графикалық жұмыстарды орындауға және рәсімдеуге арналған әдістемелік нұсқаулар
есептеу- графикалық жұмыстарды орындаған кезде келесі талаптарды орындау қажет :
- есептеу – графикалық жұмыстың тапсырмасын сынақ кітапшасының нөмірі және тегінің бірінші әріпі бойынша таңдап, мәтінді қысқартуларсыз анықтамалық қағазға көшіру;
- есептеу - графикалық жұмыстың әр кезеңі аталуы қажет. Жұмыс парақтың бір жағында ғана орындалады;
- анықтамалық қағазда тек қана есептеу формулаларымен соңғы нәтижелер ғана емес, сонымен қатар аралық есептеулер жасалған әрекеттерді түсінуге арналған анықтаулар болуы қажет;
- нұсқа нөмірі, топ, студенттің аты-жөні жұмыстың бірінші бетінде жазылуы тиіс;
- әр параметрлерге өзінің өлшем бірлігін, комплекс үстіне нүкте қойылуы керек;
- түйін атаулары, резисторлардың, индуктивтіліктердің, сыйымдылықтардың параметрлерін, кернеу мен тоқтарлың шартты оң бағыттарын өзгертпеу керек;
- кенеттік мөлшердің қисықтары, векторлық, топографиялық және айнымалы диаграммалар миллиметрлі қағазда салынуы тиіс;
- бейнеленген мөлшердің атауларын графикте көрсету. Масштабтарды графикте немесе диаграммаларда қолдану ыңғайына алу;
- анықтамалық қағаздағы сұлбалар қалам, сызғыш және циркульді қолдану арқылы сызылуы керек;
- сөздерді қысқартпау (“теңсіздік” сөзінің орнынна “тең-к” деп жазбау);
- есептеу- графикалық жұмысты рәсімдеу “Работы учебные. Общие требования к построению, изложению, оформлению и содержанию”, АИЭС, 2002. фирмалық стандартына сәйкес орындалады.
2 №1– тапсырма. Сызықты электр тізбетеріндегі бірінші ретті өтпелі процестерді есептеу
Электр тізбегі тұрақты режимде (1.1-1.10; 1.11-1.20) ЭҚК, резистивті кедергіден, индуктивтіліктен немесе сыйымдылықтан тұрады. t=0 кезінде кілттің ашылғаны немесе кілттің жабылу кезінде каммутация заңы орындалады (нұсқаға байланысты).
Электр тізбегіндегі ЭҚК және тізбектегі элементтердің мәндері 1.1-1.13-ші кестелерінде берілген.
Келесіні орындау қажет:
1. Электр тізбегіндегі коммутациядан кейінгі тармақтардағы тоқтардың немесе кернеулердің өзгеру заңдарын классикалық әдіспен анықтау.
2. Анықталған теңдеуге байланысты уақыт тәуелділігінің сызбасын салу қажет.
1.1 кесте
Оқуға түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы саны | |||||||||
Жұп | ||||||||||
Тақ | ||||||||||
Сұлба № | 1.1, 1.11 | 1.2, 1.12 | 1.3, 1.13 | 1.4, 1.14 | 1.5, 1.15 | 1.6, 1.16 | 1.7, 1.17 | 1.8, 1.18 | 1.9, 1.19 | 1.10, 1.20 |
№ 1.1-1.10сұлбалар үшін | uc(t) | iL(t) | uc(t) | iL(t) | iL(t) | uc(t) | iL(t) | iL(t) | uc(t) | iL(t) |
№ 1.11-1.20сұлбалар үшін | iL(t) | uc(t) | iL(t) | uc(t) | uc(t) | iL(t) | uc(t) | uc(t) | iL(t) | uc(t) |
1.2 кесте
Түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы санының алдыңғы саны | |||||||||
Жұп | ||||||||||
Тақ | ||||||||||
Е, В |
1.3 кесте
Түскен жылы | Тегінің бірінші әріпі | |||||||||
Жұп | АВМ | Б0Ю | НПЯ | ГРЩ | ДИС | ЖУШ | ЧХЛ | КЦЭ | ЕТ | ЗФ |
Тақ | НПЯ | ГРЩ | ДИС | ЖУШ | ЧХЛ | АВМ | ЕТ | ЗФ | Б0Ю | КЦЭ |
0,25 | 0,5 | 0,15 | 0,35 | 0,55 | 0,6 | 0,3 | 0,45 | 0,2 | 0,4 |
Сурет 1.1 Сурет 1.2
Сурет 1.3 Сурет 1.4
Сурет 1.5 Сурет 1.6
Сурет 1.7 Сурет 1.8
Сурет 1.9 Сурет 1.10
Сурет 1.11 Сурет 1.12
Сурет 1.13 Сурет 1.14
Сурет 1.15 Сурет 1.16
Сурет 1.17 Сурет 1.18
Сурет 1.19 Сурет 1.20
3 № 2 – тапсырма. Сызықты электр тізбектеріндегі өтпелі процестерді есептеу
Коммутация нәтижесінде электр тізбегінде (2.1-2.10–сурет) өтпелі процесс пайда болады. Тізбек элементтерінің параметрлері, сұлба нөмірі 2.1-2.3 –кестелері бойынша, сынақ кітапшасының нөмірі және тегінің бірінші әріпі бойынша алынады.
Келесіні орындау қажет:
- белгілі бір тармақтағы өтпелі тоқтың уақыты бойынша өзгеру заңын немесе коммутациядан кейін белгілі бір тізбек элементінде өтпелі кернеуді анықтау. Есептеуді екі әдіспен: классикалық және операторлық тәсілмен шығару;
- алынған аналитикалық нәтиже негізінде уақыт функциясында ізделінген мөлшердің өзгеру графигін тұрғызу.
2.1 - кесте
Түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы саны | |||||||||
Тақ | ||||||||||
сұлба № | 2.1 | 2.2 | 2.3 | 2.4 | 2.5 | 2.6 | 2.7 | 2.8 | 2.9 | 2.10 |
Жұп | ||||||||||
сұлба № | 2.1 | 2.2 | 2.3 | 2.4 | 2.5 | 2.6 | 2.7 | 2.8 | 2.9 | 2.10 |
2.2 - кесте
Түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны | |||||||||
Жұп | ||||||||||
Тақ | ||||||||||
2.3 - кесте
Түскен жылы | Тегінің бірінші әріпі | |||||||||
Тақ | АВ М | БО Ю | НП Я | ГР Щ | ДИ С | ЖУ Ш | ЧХ Л | КЦ Э | ЕТ | ЗФ |
Жұп | НП Я | ГР Щ | ДИ С | ЖУ Ш | ЧХ Л | АВ М | ЕТ | ЗФ | БО Ю | КЦ Э |
Ізделініп отырған мөлшер |
2.1 - сурет 2.2 - сурет
2.3 - сурет 2.4 - сурет
2.5 - сурет 2.6 - сурет
2.7 - сурет 2.8 - сурет
8.9 - сурет 8.10 - сурет