Кернеулердің потенциалдық диаграммасы
Потенциалды диаграмма электр потенциалының берілген тізбектің контурда таралғанын көрсетеді және келесі түрдегі тәелділік график түрінде болады.
j = f (R) ,
мұндағы j - таңдап алынған тізбектің контурының түйіндерінің потенциалдары;
R – осы контур бойымен резисторлардың кедергілерінің косындысы.
Потенциалды диаграмманы есептегенде және жерлендіргенде электрлік потенциалдың алғашқы түйіні 0- ге тең деп алынады. Контурды толық өткеннен кейін және алғашқы түйінге қайтып келгеннен кейін потенциал 0- ге тең болу керек.
Кернеудің потенциалды диаграммасын салғанда таңбалар ережелері келесідей:
- таңдап алынған контурдан өту кез- келген бағытта жүргізілуі мүмкін;
- контурды өту бағыты мен ЭҚК- нің бағыты сәйкес келсе , онда ЭҚК-тің мәні қосу(+) таңбасымен , ал кері жағдайда алу(-) таңбасымен жазылады.
- Контурды өту бағыты мен R резистордан өткен токтың оң бағытымен сәйкес келсе, онда U = R I кернеуінің түсуі алу(-) таңбасымен және қосу(+) таңбасымен кері жағдайда жазылады.
« c,a,e,d,f,c» контуры үшін потенциалды диаграмманы тұрғызайық. Алғашқы потенциал ретінде « c ». Контурда өтудің бағытын сағат тіліне қарама- қарсы алайық.
jc = 0
ja = jc – R4 I4 = 0 – 3 * 1.919 = - 5.757 B
je = ja + E2 – R02 I2 = - 5.757 + 42 – 0.4 * 3.507 = 34.84 B
jd = je – R2 I2 = 34.84 – 4 * 3.507 = 20.81 B
jf = jd + R3 I3 = 20.81 + 5 * (- 0.83) = 16.66 B
jc = jf – E3 + R03 I3 = 16.66 – 16 + 0.8 * (- 0.83) = - 0.0018 B » 0
8 – суретте кернеулердің потенциалдық диаграммасы тұрғызылған.
Қосымша 1.
Сызықты теңдеулер жүйесін Крамер формуласы бойынша шешу.
2- ші ретті сызықты алгебралық теңдеулер жүйесі келесі түрде
теңдеулер жүйесі матрицалық формада келесі түрде жазылады
А11 А12 Х1 В1
=
А21 А22 Х2 В2
немесе жалпы түрде
А Х = В
мұндағы [ X ] – матрица- белгісіздер шамасының бағаны ,
[ B ] – матрица- бос мүшелер бағаны ,
[ A ] – белгісіздер шамасы кезіндегі тұрақты коэффиценттерінің квадраттық матрицасы .
Крамер формуласы бойынша анықтауыштардықолдана отырып 2-ші ретті матрицалық теңдеулерді келесі түрде шешеміз
мұндағы – жүйенің басты анықтауышы.
Δ1 , Δ2 – қосымша анықтауыштары.
Анықтауыштар келесі түрде анықталады
3- ші ретті алгебралық теңдеулер жүйесін шешу аналогикалық түрде жүргізіледі.
3- ретті теңдеулер жүйесі жәй және матрицалық түрде көрсетіледі
немесе
Крамер формуласы бойынша есептеу төмендегідей жазылады
Мұндағы анықтауыштар тең болады :
Анықтауыштарды есептеу үшін программалаушы калькуляторды қолдануға болады.
РГЗ орындау үшін негізгі параметрлер варианты
№ | Е1 | R01 | E2 | R02 | E3 | R03 | R1 | R2 | R3 | R4 | R5 | R6 |
B | Ом | B | Ом | B | Ом | Ом | Ом | Ом | Ом | Ом | Ом | |
0.8 | 0.4 | 0.6 | ||||||||||
0.7 | 0.3 | 0.5 | ||||||||||
0.4 | 0.2 | 0.8 | ||||||||||
0.8 | 0.3 | 0.4 | ||||||||||
0.4 | 0.6 | 0.7 | ||||||||||
0.7 | 0.5 | 0.7 | ||||||||||
0.6 | 0.8 | 0.5 | ||||||||||
0.2 | 0.6 | 0.8 | ||||||||||
0.7 | 0.1 | 0.3 | ||||||||||
0.5 | 0.8 | 0.4 | ||||||||||
0.6 | 0.1 | 0.8 | ||||||||||
0.2 | 0.2 | 0.8 | ||||||||||
0.1 | 0.6 | 0.2 | ||||||||||
0.3 | 0.7 | 0.4 | ||||||||||
0.2 | 0.3 | 0.4 | ||||||||||
0.6 | 0.4 | 0.2 | ||||||||||
0.5 | 0.1 | 0.8 | ||||||||||
0.7 | 0.3 | 0.9 | ||||||||||
0.1 | 0.5 | 0.8 | ||||||||||
0.7 | 0.2 | 0.9 |
Тапсырма №2