ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру және сабақ жоспары:
1. Қызметтің сипаты
2. Адамның қызметінің мақсаты
3. Қызмет етуге құлшыныс тудыратын факторлар
"Қабілет" дегеніміз — тұлғаның қызмет түрлерін атқару амалдары мен тәсілдерін тез, терең және орнықты меңгеруінен көрініс табатын, адамның оларды игеру мүмкіндігін шарттастыратын ішкі психологиялық, реттеуші қыз-метін атқару мүмкіндіктерін көрсететін дара-психология-лық ерекшелігі.
Қабілет жеке адамның өзгелермен арақатынастарының күрделі жүйесінде, түрлі қызметтер атқару үрдісінде қалыптасады. Іс-әрекеттің кейбір нақты түрін атқару кезінде байқалатын қабілеттің түрлі құрауыштардан тұратын кешенді құрылымы болады. Бұл кең таралған есе қайтару (компенсация) құбылысымен байланысты: іс-әрекеттің кейбір түрлерін атқаруға қажетті жоғары қабілеттілікке кейбір құрауыштардың салыстырмалы әлсіз немесе мүлдем болмауы жағдайында өзге құрауыштарды дамыту арқылы қол жеткізуге болады.
Дарынның сипаттамасы. Қабілетті дамытудың сапалык деңгейі дарын және даналық үғымдарымен беріледі. Дарын дen жаңалығымен, жоғары жетістігімен және қоғамдың маңыздылығымен ерекшеленетін іс-әрекеттің өңімін алуға мүмкіндік беретін қабілеттердің жиынтығын айтамыз.
Дарынның жүздеген типтері мен түрлері болады. Адамзат үшін олардың бәрі қажет. Ол абсолютті есту немесе көру, әдеттен тыс үйлестірушішк (құрылым жасай алу, құрастырғыштық), найзағайдың жарқылындай жылдам реакция немесе көркем шығармашылыққа деген қабілеттілік болуы мүмкін. Мақсат осындай дарындарды қайткенде ертерек оятуда, сол дарынға сай әуестікті дарытуда болса керек.
Көптеген зерттеушілер дарынның балаға ата тегі арқылы берілетінін қуаттайды. Олардың тұжырым-дауынша, белгісіз бір тылсым күш жоғалмай, ұрпақтан-ұрпаққа ауысып отыратын сияқты. Мұны куәландыратын айғақтар да аз емес.
Бүған қарсы айғақтар да жоқ емес. Ата тегінде көрнекті тұлғалар болмаған қарапайым адамдардан шыққан данышпандар да жеткілікті.
Адамның зияттық (интеллектуалдық) ресурстары. Канадалық патофизиолог Г.Селъе ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру туралы кітабында атом ядросында қаншалықты физикалық энергия болса, адамның миында соншалықты ойлау энергиясы бар деген тұжырымға келген екен. Демек, теориялық тұрғыдан қарағанда адамның мүмкіндігі шексіз.
Физиологтардың жорамалдауынша, адамның миы 15 млрд жүйке клеткаларынан — нейрондардан тұрады. Алайда адамдар ойлау қуатының осындай мол қорының өте аз мөлшерін ғана пайдаланады.
Жад және оның мүмкіндігі. Жад—іс-әрекет барысында қайтадан пайдалану мүмкіндігін тудыратын немесе оны сана аясында қайта жаңғыртатын бұрынғы тәжірибені ұымдастыру және сақтау үдерісі.
Жад субъектінің өткенін қазіргісімен және келешегімен байланыстырады, дамыту мен оқытуга негіз болатын аса маңызды танымдық функция атқарады. Жад ұзақ мерзімдік, қысқа мерзімдік жүйешелерге және сенсорлық
(лат. sensus — сезім, сезіну) деп аталатын гипотетикалық жүйешеге бөлінеді.
Мысалы, Юлий Цезарь, Александр Македонский, парсы патшасы Кир 30 мыңдай жауынгерлерін атымен атап және түстеп білген екен. Әйгілі Фемистокл грек астанасында тұратын 20000 адамның аттарын атап, түстерінен тани білген. А.Сенека байланыссыз 2000 сөзді бір естігеннен қайтадан сол ретпен айтып бере алған. Математик Леонард Эйлер жүзге дейінгі барлық санның алғашқы алты дәрежесін жатқа білген. Академик С.А. Чаплыгин жене шахматшы Гарри Каспаров бес жыл бұрын кездейсоқ бір рет қоңыраулатқан телефонный, нөмірін есінде сақтай алған.
Зият (интеллект; лат. intellectus—тану, түсіну, талқы) — адамның ойлауға, тануға рационалды қабілеттілігі: Жалпылама алғанда, бұл ұғым тұлғаның ақылы мен ойын дамытуға қатысты қолданылады. Зияттың табиғаты сезім, ерік, түйсік, елестету сияқты рухани қабілеттерден өзгеше болады.
Қазіргі заманғы психологияда зият ұғымы көбінесе тұлғаның жеке-типология лық даму ерекшеліктерін зерттейтін теорияда қолданылады. Адамның зиятты-лығын айқындайтын ұғым бар. Ол зияттылық коэффициенті (ағылш. Intellectual quotent, қысқаша — IQ) делінеді.
Сабақты қорытындылау: IQ — түрлі тестілерді негізге ала отырып жасалған ақылды дамыту көрсеткіші, жеке адамда бар білім мен мағлұматтылық деңгейі. Көпшілік психологтардың пайымдауы бойынша, негізінен, IQ жеке адамның өзі жинақтаған білім деңгейінің көрсеткіші болып табылады.
Оқушыларды бағалау:
Үйге тапсырма беру: §4, Ой толғау
| Пән: Адам. Қоғам. Құқық | ||
| Сынып: 9 | Сабақ: 6-7 | Күні: |
Тақырыбы:Адам өмірінің мәні
Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:
Білімділік: Оқушыларға Өмір және оның мәнітуралы жүйелі білім беру
Дамытушылық:Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау және қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік:Оқушыларды өздігімен жұмыс істеуге және жауапкерлікке тәрбиелеу
Сабақтың түрі:1)жаңа материалды меңгеру;2) біліктерін,іскерлік пен дағдыларын жетілдіру және пысықтау;3) Алған білімдерін тиімді пайдалану;4)меңгерілген материалдарды жүйелеу,қорытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-қорытындылау
Сабақтың әдісі: 1)сұрақ - жауап;2)баяндау;3)әңгімелесу;4)ізденіс;5)топпен жұмыс; 6)проблемалық;7 )ойын сабағы;
Құрал – жабдықтар:оқулық
Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі:1)Амандасу;2)Оқушылардың сабаққа қатысу деңгейін анықтау;3)Ынта-зейіндерін сабаққа аудару;