Бағалардың инициативтік өзгеру саясаты

Бағалардың инициативті өзгеру саясаты - маркетингтiң ұғымы, шағылатын сол бағалардың меншiктi жүйесi және баға белгiлеудi стратегия әзiрлеген фирмалар төмендету немесе баға көтерудегi қажеттiлiктердi әлсiн-әлсiн тарттыратын айғақ. Бағаны төмендетуге өндiрiс қуаттарының нашар жүктiгi, бағалы кемсiтудi күшпен осы тауарды нарықтың еншiсiн қысқарту ықпал ете алады, тапсырма берушi, талпыныс сатып алушылардың нарықтық мiнез-құлығына ықпалы тю.

Инициативті бағаны төмендету саясаты. Фирманы бағаны төмендетуге бiрнеше жағдайлар итермелей алады. Бiр олардың iшiнен - толық емес қолдануы өндiрiс қуаттары. Осы жағдайда фирмаға өз айналымын үлкейтiп, бұл интенсификация есебiнен саудалық күштер қол жеткiзуге керек, әбден жетiлдiру оны тағы басқа шараларды тауар мүмкiндiк таба алмайды. Басқа жағдай - нәтижеде өшiге iстеу бағалы бәсекенiң нарығының еншiсiн қысқарту. Фирма бағаны төмендетудi мұрындық болып табылады сонда, аласа бағалар көмегiмен үстем болатын жағдай базарға алуға ұмтылатында. Ол осы мақсатта немесе бағалармен бәсекешiлерде, немесе бiрiншi мұндай оған оның көлемiнiң өсуi өндiрiс шығыны жолымен азайтуға мүмкiндiк беретiн нарықтың еншiсiн алуға ұмтыла арзандатуға қарағандасы төменде бiрден базарға шығады. Фирма осы жағдайда деп аталатын жылжымалы немесе беретiн бағаны қолданады.

Инициативті баға көтеру саясаты. Соңғы жыл көп фирмалар өз бағалары бағалардың өсуi сатып алушылар лаң салатынын түсiне үлкейткiзе алды, дистрибьютор және меншiктi саудалық қызыметшi. Баға көтерудi қажеттiлiк шамданған бас себептердiң бiрi шығындардың өсу шақырылған орнықты инфляция болып табылады. Өнiмдiлiктiң арту сәйкес келмейтiн шығындардың жоғарылатуы пайда нормасының төмендетуiне және фирманы алып келедi баға үнемi үлкейткiзе алады. Бағалардың өсуi жиi бағалардың үстiнде алдағы инфляция немесе мемлекеттiк бақылаудың кiрiспесiнiң есепке алуы бар шығындарының өсуiн қайта жабады. Фирмалар бағалардың қатынасындағы ұзақ уақыттық мiндеттемелерi клиенттерге шығындардың өсу шақырылған инфляция пайда нормасының төмендетуiне келтiргенiн есепке ала беруге жалтақтайды. Фирманың инфляциясының зардаптары бiрнеше әдiстермен баға көтеру өткiзе аладуға құтылуға ұмтыла.

Баға түрлері: айналымның қызмет көрсету сипаты бойынша, мемелкеттік 0 әсерінен және реттеуіне байланысты нарықтағы конкуренция деңгейі.

Әлемдік экономикада нақты заман талабына сәйкес Бағаның көптеген түрі қолданылады. Олар меншік түріне қарай мемлекеттік (кесімді және реттелген) Баға және еркін (нарықтық) Баға; қоғамдық өндірістің жіктелуіне қарай өндіріс қоры Бағасы және тұтыну тауары бағасы; экономикалық айналым мен тауар қозғалысының сипатына қарай көтерме сауда бағасы және бөлшек сауда бағасы; транспорттық шығындарды келісе отырып бөлісуге байланысты өндіріс орнындағы баға (франко-жөнелтілім стансасы) және тұтыну орнындағы баға (франко-жеткізілім стансасы); қамтитын аумағына қарай әлемдік баға, аймақтық баға және жергілікті баға; статистикада қолдануына қарай базистік баға, ағымдағы баға, орташа баға, салыстырмалы Баға болып бөлінеді. *мемлекеттік баға — мемлекеттік органдар тарапынан белгіленетін баға. Оның екі түрі бар: кесімді және реттелетін бағалар.

Кесімді Баға — мемлекеттің нақты көлемін бекіткен бағасы.

Реттелетін Баға — мемлекет бекіткен ережеге сәйкес өзгеріп отыратын баға.

Нарықтық баға — сұраныс пен ұсыныстың қарым-қатынасына орай қалыптасқан орташа баға. Өндіріс қоры бағасы — өндіріс қоры құнының өзгерген мөлшері, ол тауар өндірісінің шығындары мен орташа пайдадан құралады.

Көтерме сауда бағасы — ірі көлемде сатылатын тауарлар бағасы. Әдетте, көтерме сауда Бағасы бөлшек сауда Бағасынан төмен болады.

Бөлшек сауда бағасы — жеке тұтынушылар үшін сатылатын тауарларға қойылған нақты баға

Өндіріс орнындағы баға (франко-жөнелтілім стансасы) — сатушы мен сатып алушы арасында жасалған келісімшартқа сәйкес тасымал шығындарын бөлісуіне байланысты анықталатын баға. Бұл негізінен темір жолмен жүк тасымалдауда қолданылады. Сатушының белгілеген бағасының ішіне тауарды жеткізіп беру мен жөнелтілім стансасындағы тиеу — түсіру шығындары, т.б. кіреді. Тұтыну орнындағы баға (франко-жеткізілім стансасы) — сатушы мен сатып алушы арасында жасалған келісім шартқа сәйкес тасымал шығындарын бөлісуіне байланысты анықталған баға. Келісім шарт бойынша сатушының міндетіне тауарды өз күшімен тиеп, белгіленген стансаға жеткізу және сондағы станса қоймасына түсіріп, жинап беру кіреді. Әлемдік баға — тауарлардың әлемдік рынокта қалыптасқан бағасы.

Аймақтық баға — реттелетін бағаның бір түрі. Ол белгілі бір аймақ шегінде қызмет етеді. Базистік баға — тауарлардың тұтас және жекелеген топтары бойынша халықаралық сауданың (импорттық және экспорттық) бағасын анықтаған кезде негіз ретінде қабылданатын баға. Ағымдағы баға — белгілі бір кезеңде қызмет етуші баға мен тариф. Ол көтерме сауда Бағасы, сатып алу Бағасы, құрылыс Бағасы, кәсіпорындардың көрсеткен қызметі үшін төленетін Баға, т.б. түрлерге бөлінеді. Орташа баға — сатылған тауардан түскен түсімнің жалпы көлемін сатылған тауардың сандық мөлшеріне бөлу жолымен анықталатын баға. Салыстырмалы баға — жасалынған келісім шартқа сәйкес белгілі бір мерзімде, келісілген көлемде жеткізілген тауарлар бағасы. Ол, әсіресе, инфляциядан сақтану мақсатында жиі қолданылады.

Онақ үй кәсіпорынның шаруашылығы келесідей сипатталады.Жиынтық шығыны 500 000 тг,сатылған түнеу саны-400.Сатылған өнім бірлігіне орташа шығынды есептеңіз.

шешімі: 500000/400=1250тг.

Онақ үй кәсіпорынның шаруашылығы келесідей сипатталады.Жиынтық шығыны 500 000 тг,сатылған түнеу саны-400.Сатылған өнім бірлігіне орташа шығынды есептеңіз. Баға бойынша сұраныстың көлемін анықтаңыз.

шешімі: 500000/400=1250тг(орташа шығын),

53. Мәліметтер: Қонақ үй кәсіпорынның шаруашылығы келесідей сипатталады:

Жылдар	1 нұсқа	2 нұсқа
	Нөмір бағасы	Сатылған нөмерлер саны	Нөмір бағасы
	190(Р1)	520(Q1)	190(P1)
	210(Р2)	220(Q2)	190(P2)

Баға бойынша сұраныстың көлемін анықтаңыз.

шешімі:

Шығыс мәліметтері: Мейрамхана өндірісін кеңейту үшін 500 мың тг өз қаражатынан 250 мың тг несиеге алып инвестиция жасай алады. Несие пайызы 20% құрайды. Экономикалық рентабельдік 40%. Табыс салығы 22%. Анықтаңыз: Қаржы тұтқасының арқауы; қаржы тұтқасының дифференциалы; табас көрсеткіштері бойынша қаржы тұтқасының эффекті; қарызсыз таза табыс; рентабельдік көрсеткіші бойынша қаржы тұтқасының эффекті.

шешімі:500000-250000=250000

250000*20/100=50000( несиеге кеткен акша)

500000*40/100=200000(табатын табысы)

200000-50000=150000

150000*22/100=33000( салыққа төлейтін ақша)

150000-33000=149967( таза пайда).

55. Шығыс мәліметі: Турфирма екі типті мәлімет көрсетеді А және Б. Ол келесідей сипатталады(мың тг )

Көрсеткіш	А қызмет	Б қызмет	Барлығы
Кіріс
Айнымалы шығындар
Түпкілікті шығындар
Пайда

Бастапқы кірісімен қорын ескере отырып турфирма жағдайын бағалаңыз.

шешімі:

Фирма бір типті қызмет ұсынады.Шығыс мәліметтері келесідей:Түпкілікті шығындар 200 мың тг,қызмет бірлігінің бағасы 450тг,орташа айнымалы шығындар 250тг,Анықтау керек: Бастапқы кіріс(сатылым көлемі); 150 мың тг фирмаға пайда түсіретін сатылым көлемі.

шешімі:Мына формула бойынша n=p|(c-v),мұнда п-сатылым көлемі,р-фирманың тұрақты шығындары,с-өнім бірлігінің бағасы,ү-айнымалы шығындар,енді р-200000тг,с-450тг,ү-250 тг. п=200000/(450-250)=1000( сатылым көлемі). 150000тг пайдаға сатылым көлемін табу 200000+150000=350000.п=350000/(450-250)=1750.

Ызмет өндіруге кеткен толық шығын 3000тг.Жоспар бойынша бекітілген шығын рентабельдігінің нормативі 15%.Қызмет бағасые анықтаңыз.

шешімі:3000*15/100=450, 3000+450=3450 бұған 12%ҚҚС қосамыз.3450*12/100=414, 3450+414=3864(өнім бағасы)

Ызмет өндіруге кеткен толық шығын 5000тг.Жоспар бойынша бекітілген шығын рентабельдігінің нормативі 15%.Қызмет бағасые анықтаңыз.

шешімі: 5000*15/100=750, 5000+750=5750 бұған 12%ҚҚС қосамыз.5750*12/100=690, 5750+690=6440(өнім бағасы)

59. Қонақ үй кәсіпорынның шаруашылығы келесідей сипатталады: