Пьезометриялық сызықтарды тұрғызу есептері

Берілген бос қысымның көлеміне байланысты және әрбір құбырдың учаскелері үшін есептелінген жоғалу қысымның мәндерін пайдалана отырып барлық түйінді жерлері мен су құбырының соңғы орналасқан жеріне дейін пьезометриялық қысымды анықтаймыз.Есептеулерді су мұнарасынан ең алыс орналасқан және жоғары орналасқан нүктелерден бастаған жөн.

4-5 учаскелері су мұнарасынан ең алыс орналасқан және жоғары орналасқан.Ең жоғарғы су көлемі жіне ең көп гидравликалық кедергілерлер 1-2 участкесінде болып есептелінеді.

Нүктедегі пьезометриялық қысымды анықтаймыз:

V_П3 = V₄ + V_4-4 + h_св

Мұндағы: V_П3 – нүктедегі пьезометриялық қысым;

V₄ – жоғарғы деңгей белгілері;

V<sub>4`-4</sub>– 4`-4 участкесіндегі қысым;

h_св – нүктедегі бос қысым.

Ең алдымен өткізгіш құбырдың әрбір нүктесі үшін биіктік белгілерін белгілейміз.Ең төменгі нүкте үшін бос қысым бір қабатты үй құрылысы үшін 10 м.

V_П3 = V₄ + V_4`-4 + h_св =102+0,22+18=120,22

V_П3 = V₃ + V_2-3 + h_св=102+1,32+18=121,32

V_П3 = V₂ + V_2-4` + h_cв=104+0,66+18=122,66

V_П3 = V₁ + V_1-2 + h_св=108+0,88+18=126,88

Безендірілуі 4 кестеге байланысты жүргіземіз.

5–кесте– Пьезометриялық сызықтарының көрсеткеші

Магистраль нүктесі	Учаскелер	Жоғарғы деңгей белгілері,м	Қысымның жоғалу көлемі,м	Нүктедегі пьезометриялық қысым,м	Нүктедегі бос қысым,м
	1-2		0,88	108,88	18,88
	2-4`		0,66	104,66	18,66
	2-3		1,32	103,32	19,32
	4`-4		0,22	102,22	18,22

Пьезометриялық қысымдарды көрсете отырып мұнарадан ең соңғы төменгі нүктеге дейінгі 2 суретте көрсетілгендей графикалық бойлық профильді салынады.

Ысымды су мұнарасының биіктігін және су мұнарасының сыйымдылығын анықтау

Су мұнарасының биіктігін мына теңдікпен анықталынады:

Н=Н_аб+∑h +▼_А -▼_Б

Мұндағы: ▼_А – төмен нүктедегі деңгей орны;

▼_Б – су мұнарасының деңгейі;

∑һ – ұзындығы бойынша жоғалатын қысым көлемі, м;

Н_ба – қажетті бос қысым, м.

Қысымды мұнараның багының сиымдылығы тұрғылықты жердің суды тұтынуының,көлеміне суды тұтыну сипатымен насосты станцияның жұмыс жасауына байланысты.Бактың жалпы пайдалы сиымдылығы насосты станцияның үзіліс және ең жоғарғы суды тұтыну сағаттарындағы суды беруіне сонымен бірге өрт сөндіру қабілеттеріне байланысты анықталады:

Қысымды су багының реттеуші көлемін төмендегідей анықталады:

1. судың шығыны мен сорғылардың су беру кестесі бойынша;

2. суды тұтынумен сорғылардың сатылы графигі бойынша су беру арқылы;

3. шығынның интегралды графигі бойынша және мұнараға су берілуі арқылы;

Суды тұтыну сатылы графигін құру үшін 2 суретте көлденең осі бойынша тәулік сағаттарын,содан 24 сағатқа дейін,ал тігінен – тәуліктік шығынның сол сағаттардағы суды пайдалану және пайыз өлшемімен және насостармен су берілуін көрсетеді.

Егер сорғылар тәулік сағатына тәуліктік шығынның 100%/24=4,17% пайызын бере отырып бірқалыпты жұмыс істеген жағдайда,су көлемін aa bb тікбұрышты ретінде көрсетуге болады.Сағаттық берілу a, bсызығы ретінде бейнеленеді.

(a,b) сызығынан төмен штрихталған аудандар желіден алынған су көлемінен салыстырғандағы сорғымен берілген су көлеміне қарсы желіден алынған артық су көлемдерін көрсетеді.

Қысымды су мұнарасының көлемін анықтаймыз.Ол үшін 6-кестеде судың сағаттық шығындарлың мәндері келтірілген ауыл мекендері үшін берілген тәуліктік шығындарына қарасты пайызбен.

6 –кесте– Судың сағаттық шығындары

Тәулік сағаттары	Су шығыны,%	Сорапберілісі	пост в бак	Бактегі шығын	Бактегі қалдық	Сорап берілісі	пост в бак	Бактегі шығын	Бактегі қылдық
0-1	0,75			0,750	-0,750	0,000		0,750	-0,750
1-2	0,75			0,750	-1,500	6,250	5,5	0,000	4,750
2-3	1,00			1,000	-2,500	6,250	5,25	0,000	10,000
3-4	1,00			1,000	-3,500	0,000		1,000	9,000
4-5	3,00			3,000	-6,500	6,250	3,25	0,000	12,250
5-6	5,50	6,250	0,75	0,000	-5,750	6,250	0,75	0,000	13,000
6-7	5,50	6,250	0,75	0,000	-5,000	0,000		5,500	7,500
7-8	5,50	6,250	0,75	0,000	-4,250	6,250	0,75	0,000	8,250
8-9	3,50	6,250	2,75	0,000	-1,500	6,250	2,75	0,000	12,000
9-10	3,50	6,250	2,75	0,000	1,250	0,000		3,500	7,500
10-11	6,00	6,250	0,25	0,000	1,500	6,250	0,25	0,000	7,750
11-12	8,50	6,250		2,250	-0,750	6,250		2,250	5,500
12-13	8,50	6,250		2,250	-3,000	0,000		8,500	-3,000
13-14	6,00			6,000	-9,000	6,250	0,25	0,000	-2,750
14-15	5,00	6,250	1,25	0,000	-7,750	6,250	1,25	0,000	-1,500
15-16	5,00	6,250	1,25	0,000	-6,500	0,000		5,000	-6,500
16-17	3,50	6,250	2,75	0,000	-3,750	6,250	2,75	0,000	-3,750
17-18	3,50	6,250	2,75	0,000	-1,000	6,250	2,75	0,000	-1,000
18-19	6,00	6,250	0,25	0,000	-0,750	0,000		6,000	-7,000
19-20	6,00	6,250	0,25	0,000	-0,500	6,250	0,25	0,000	-6,750
20-21	6,00	6,250	0,25	0,000	-0,250	6,250	0,25	0,000	-6,500
21-22	3,00	6,250	3,25	0,000	3,000	0,000		3,000	-9,500
22-23	2,00			2,000	1,000	6,250	4,25	0,000	-5,250
23-24	1,00			1,000	0,000	6,250	5,25	0,000	0,000

Сорғыларды таңдау

Сорғының қажетті өнімділігін насос жұмысының қабылданған ұзақтылығы мен судың ең үлкен тәуліктік тұтыну бойынша анықтаймыз.Сорғының толық қысымы:

Н=Н_г+h_н+h_в

Мұндағы Н_г – көтерудің геометриялық биіктігі,м;

h_н – айдағыш құбырдағы қысымның жоғалтулары,м

h_в– сорғыш құбырдағы қысымның жоғалтулары,м

Айдағыш құбыр есебі:

D_н =√4Q/π*V_н =√4*31*10^-3/3,14*1,5 = 175 мм

v_н =4Q/π*d_н²= 4*31*10^-3/3,14*0,75²=1,2 м

h_н=(0,025*150/0,25+4*0,4+0,12+00,8)*1,2²/2*9,8=1,2м

Сорып алатын құбыр есебі:

D_в=√4Q/π*V_в=√4*31*10^-3/3,14*0,85=200мм

V_в =4Q/π*d_в²=4*31*10^-3/3,14*0,2²=0,9

h_в=(0,025*10/0,175+10+0,4*2)*0,9²/2*9,8=0,8м

Н=20+0,8+1,2=22м

22 м қысымда Q=31 л/c шығынды беру үшін 3к-9 насосы сәйкес келеді.

Әртүрлі мөлшерде шығынды тағайындап отырып және құбырдың формуласын пайдалана отырып құбырдың Н_тр =Q сипаттамасын тұрғызамыз.

Н=Н+k* Q

k=1,2/31²*10^-6=1300

Құбыр сипаттамасының графигіне сорғының сипаттамасын енгізіп, қиылысқан немесе сорғының жұмыс нүктесі А-ны табамыз.

7 – кесте– Қысым жоғалулары