Цехтағы радиалды схемалардың түрлері.
Күштік тұтынушылардың қоректенуiнiң схемалары. Цехтық желілерде қоректендіретін желі немесе тарататын желілер болып ажыратылады. Цехтық желілер сызығы, цехтық ТП-дан қайтатын немесе енгізу құрылғысы қоректендіретін желіні құрады ал тораптан энергияны әкелетін сызық деп аталады.
Схемала: радиалді, магистралдiқ және аралас, бiржақты және екi жақты болады.
Жүктеменiң жеке түйiндерiне және қуатты қабылдағыштарға подстанцияларынан қоректенудi магистралдiқ схеманың жанындағы жеке сызық бойынша iске асады. Магистралдiқ күштік желiлердi қолдануға ұсынылады: трансформаторларданғы электр энергиялары энергия сыйымды өндiрiстерде үлестiрiлуде 1600 және 2500 ква; цехтың жүктеменiң бiр қалыпты таратылуына дейiн өндiрiстерге арналған модулдiк желiлердiң жасауында; жиi алмастырулардың технологиялық жабдықтарының жанында. Мұндай схемалар машина жасау зауыттарының цехтарында қолданады, түстi металлургиялар, құрал жасау кәсiпорындарында, магистралдiқ желiлер эксперименталдi өндiрiстердегi тағы басқалары жақтау торылармен немесе кабелдермен орындайды.
КТП РУ құрама шиналарға магистральнiң қосуы сызықты автоматты сөндiргiштер арқылы немесе бітеу қылып, коммутацилық аппаратсыз жүзеге асырады. (суреттер 23, 24 )
 23–сурет Магистральдің КТП-ға автоматты қайтымды сызығы арқылы қосылуы. |  24 - сурет Магистраль трансформатор блогінің сұлбасы. |
Магистральдар оқшауланбаған шиналар немесе комплекті ШМА типті шинаөткізгіште орындайды. Схеманың (магистраль-трансформатор блок) трансформаторына магистраль бітеу қосуда оңайлылығымен ерекшеленеді сенiмдiлiк және үнемдiлiкпен және КТП және комплекті емес ТП-дың қолдануында iске асырыла алады.
1000-2500 кВА трансформаторларға екi магистралдан қосуға рұқсат етiледi. Магистралдiқ жақтау торылардың өткiзу қабiлетiнiң барлық жағдайларында кейiн авариялық тәртiптегi оның қайта тиеу қабiлеттiлiгiнiң есепке алуы бар дәмеленетiн трансформаторының өткiзу мүмкіндігінен асуы керек.
Шинаөткізгіштермен орындалған магистральді сұлбаларды СЭС-тің жоғарысенімді элементіне жатқызады және тұтынушылардың кез келген сенімді категорияларында қолданылады. Егер қоректенудi сақтау керек болса, онда бiр (25-сурет ) секция сөндiргiшiндегi АВР қондырғысы бар екi трансформаторлы подстанцияларда қолданады. Бiр трансформаторлы подстанциялардың қолдануында, секция сөндiргiшi (26-сурет ) цехтарда орнатылады, ол подстанцияда орнатылған ажыратқышпен қоршалуы керек.
| 25 – сурет Магистральдардың екітрансформаторлы магистральдарға қосылу сұлбасы | 26–сурет Магистральдардың бір трансформаторлы подстанцияға қосылу сұлбасы |
Энергия сыйымды қабылдағыштардың I дәрежелерi үшiн магистралдiқ схемаларды қолданады (27-сурет). ЩСУ1 и IЦСУ2, қоректенетін жауапты тұтынушылар қоректі екі магистральдан алады.; одан да жауапты тұтынушылар бір магистральдан (РП1 и РП2) қоректенеді.
Комплекті шинаөткізгіштермен орындалатын магистральді желі жоғары бағалы болғандықтан 250 А токтармен үш немесе одан да көп тармақ қолданылады.
Қиын трассаларда (әр белгіде бұрылыстың көп болуынан) бөлек учаскелерде шиноөткізгіштерді кабельмен ауыстырамыз. ЭП I және II категориялары цехтағы тұтас орналастыру үшін ТП блокты сұлбаны қолданады (28-сурет). ТП мен электр тұстаманың бір бөлмеде орналасуы (немесе көрші бөлмеде) магистральдарда коммутациялық аппараттардың қойылуы қажет емесне және тұстама шинасын ТП жинама шинасының жалғасы ретінде қарастырамыз. Бұндай сұлбалар П қоректенгенде өте тиімді.
 27–сурет Екі магистральдің I категориясындағы тұтынушыларды қоректендіру сұлбасы. |  28–сурет ТП-тұстаманың блок сұлбасы |
Технологиялық жабдықтың енгiзу құрылымдарына, ұзындығы 6 м магистральді шиноөткізгіштерден, қалқандардан, әдеттегiдей қорғаудың аппараттары енгiзуге болатын электр қондырғыларының тағы басқалары және РП жақтау торыларды автоматты сөндiргiштерсiз орындайды. Енгiзу аппараты арқылы магистралдiқ жақтау торыға қосудың тармақтардың үлкен ұзындықтарында жүзеге асырады.
Магистралдiқ жақтау торылардың қолдану мүмкiн емес iстелерi цехтың ауданы бойынша цехтағы ортаның сипаты немесе технологиялық жабдықты орналастыру жағдайлар сол, (29-сурет ) кабелдiк магистральлердi қолданады. Өткiзгiш материалды үнемдеу мақсатымен жеке қоректенетін РП бөлiмшелерде кабель желiнiң қимасының төмендетуiне рұқсат етiледi.
Қорек көзі ТП-дан болғанда радиалды сұлбалар бірсатылы болып орындалады (РПЗ 30-суретте) и двухступенчатыми, когда питание осуществляется от промежуточного РП (РП2). Радиал схемаларының бірсатылы қоректенуі (30-суреттегi РПЗ ) ТП тiкелей iске асатын және екi сатылық қоректену қашан (РП2 ) аралық РП-дан iске асады. Радиал схемалары үлкен қуаттың жинақталған жүктерiн қоректенулерге қолданады, және қабылдағыштардың цехында бiр қалыпты орналастыруда, қабылдағыштардың қоректенуге арналған сонымен бiргелер жарылыс, магистралдiқ схемалардың қолдануы мүмкiн емес өрт қауiптi және шаңды бөлмелер. Олар құбырлар және арнайы каналдардағы кабелдермен немесе ашық салатын өткiзгiштерiмен орындалады.
 29 – сурет Кабельді магистраль сұлбасы |  30–сурет Электрэнерияны таратудың радиалды сұлбасы |
Радиал схемаларының қадырларына: биiк сенiмдiлiк және автоматтандыру жатады, олар сондықтан I-ші дәреженiң тұтынушыларының қоректенулерiне ұсынылады. Кемшiлiктерге жататыны: орналастыруға арналған РП күш беретiн қосымша аудандарындағы қажеттiлiгi өткiзгiш материалдың түбегейлi шығыны, желiнiң шектелген иiлгiштiгi технологиялық жабдық орын ауыстыруларында. (55 кВт-тiң тұтынушылары алмағанда ) жеке тұтынушылардың цехындағы қоректену таратушы жақтау торылар, таратушы қалқандардан және пункт, қалқандар және басқарудың станцияларының шкафтарында жүзеге асады.
Үлестiрiлудi схеманың таңдауы ортаның шарттарының цехында, орналастыру және технологиялық жабдықтың габариттерiнен тәуелдi болады, және жұмыс цехындағы ерекшелiктердiң көтергiш-көлiктерi. электрэнергиясын үлестiрiлуге арналған қатарларды цех және жабдықтың орналастырылуындағы орталары нормалы сипатта тоқтарға 250, 400, 630 шығарылатын ШРА түрдiң комплект жақтау торыларын қолданады.
Магистралдік жақтау торыға ШРА қосу ШМА тармақтағыш секциямен енгiзу қорабы ШРА жалғастыратын кабелдiк ұстатқышпен iске асады.
Тармақтардың қорғауының аппараттары орнатылатын күш беретiн тармақтары бар тарату желілерiнiң радиал схемалары, ШРА-ны қолдануға крандардың бар болуларын кедергi келтiретiн орындардағы, және шарттың тағы басқаларын ортаның шарты электрқабылдағыштардың аймақтық үлестiрiлудi шарттарын қолданады. (РП, ЩСУ, СУ ) таратқыш құрылғының сонымен бiргелерiн сияқты электрқабылдағыштарға жақын орналастырады.
Күш беретiн пункт, автоматты сөндiргiштермен әсiресе жеке сызықтарының ( 20-ға дейiн ) аз ампер электрқабылдағыштарының қоректенуi бой жасыруы керек. Қабылдағыштардың қосуы осы жағдайда (М4, М5, М6 суретте 30 ) шлейфтiң сұлбасы бойынша болуы мүмкiн немесе бiр қорғайтын (М1, М2 ) аппаратқа.