Сұрақ.Қаржы жүйесі,оның құрамы,сызбасы.

Қаржы жүйесі –бұл экономикалық қатынастардың негізінде құрылған ақшалай қорлардың қалыптасуы мен жұмсалуын ұйымдастырушы органдардың жиынтығын білдіреді.

ҚЖ мәні мен табиғатына қарай:1)қаржы қатынастарының жиынтығы;2)ақшалай қорлардың жиынтығы;3)басқарудың қаржылық аппараты.

Функционалдық сипаты б/ша ҚЖ 2қосалқы жүйеден тұрады:

ҚЖ-ң сызбасы:

қосалқы

Базалық қж қамтамасыз етуші қж

Салықтық қаржы есептің, жоспарлардың

бюджеттікнормативтік заңн-қ қамт.етуші

сыртқыэк-қ қатынас-р қаржылық бақылаудың

қаржыны автоматтандыр-н басқару

кадрмен қамтамасыз ету

ҚР ҚЖ

Орталықтандырылғанорталықтандырылмаған

Жалпы мемл-к қаржы

ШЖС-ң қаржысы

Халық/ң қаржысы

Мем/к бюджет

Мемл/к кредит

Мемл/к арнаулы бюдж/н тыс қор/р

Матер/қ өнд/с сферасы-ң қаржысы

Өндіріс/к емес сфера/ң қаржысы

Респ/қ

Жергілікті бюдж/р (облыс, қалалық, аудандық)

Мемл/к борыш (ішкі ж/е сыртқы)

Мемл/к жинақтаушы зейн қоры, әл-к сақтан/у-ң мемл/к қоры, әл-ауқат қоры, ұлт/қ иннов/қ, ҚР ұлт/қ қоры

өнеркәсіп. ауыл шаруаш, құрылыс, жүк көлігі, байланыс, сауда, геологиялық барлау, дайындау, жабдықтау, мемл/к ұйымдары/ң қаржысы

тұрғын үй-коммуналдық шар/қ-ң, халыққа тұрмыстық қызмет көрс/ң. жолаушы-р көлігі-ң, денсаулық сақтау,білім беру,ғылым ж/е ғылыми қыз көрс, мәдениет, ком/қ ж/е делдал/қ ұйым/р/ң, мемл емес ж/е басқа субъекті/р/ң қаржысы

Мем/ң қаржысы-қоғамдық өнім/ң құнын ж/е ұлт/қ байлық/ң 1бөлігін бөлу ж/е қайта бөлу туралы,мемлекет пен о/ң шар/қ субъектілері-ң қарамағына қаржы ресурстарын қалыптастырумен ж/е мемл/ң қаражаттарын олар/ң жұмыс істеуімен б/ты шығындарға жұмсаумен б/ты ақша қатынастары.

Мемл/к бюджет-эк/ныңәл-к-мәдени мұқтаждарды,қорғаныс пен мемл/к басқару/ң мұқтаждарын қарж/уға арн.ел/ң орталықтандырылған қорын жасаумен ж/е пайдаланумен б/ты ұлттық табысты бөлу ж/е қайта бөлу тур.мемл/ң заңи ж/е жеке тұлғалармен п.б/тын ақша қат/рмен көрінетін эк-қ категория.

Мемл/к бюджеттен тыс қор/р-қор/р/ң ұйымдық дербестігі негізінде кешенді пайд/латын 1қатар қоғамдық қажеттіліктерді қарж/у ү/н тартылатын қаржы ресурстарын қайта бөлу мен пайд/у-ң айырықшалықты нысаны.Қалыптасу көздері:а)арнаулы мақсатты салық/р,қарыз/р;ә)бюджеттен берілетін субсидия/р;б)қосымша табыс/р мен үнемделген қаржы рес/ры;в)ерікті жарна/р ж/е қайырмалдық/р.

Мемл/к кредит-мемл/к билік орг/ң қарамағына уақытша бос ақша қараж/н жұмылдырумен б/ты мемл/ң заңи ж/е жеке тұлғаларменб/ты п.б/тын кредит қат/ң жиынтығы.

Сақтандыру-шжс/ге келтірілген мүмкін болған зиянды н/е болған сақтық жағдайлары/ң салдарына б/ты отбасылары/ң кірістеріндегі ысыраптарды өтеуге арн.ақша жарналары есебінен мақсатты сақтық қорларын құру тур.оның қатысушылары арас/ғы тұйық қайта бөлгіштік қат/ң жиынтығы.

Матер/қ өнд/с сфер/ң шжс/ң қаржысы қаржы-р-ң негізін құрайды,матер/қ өнд/сте нақтылы өнім-қоғам-ң қаржы рес/ң нег.көзі жасалынатындықтан ол қаржы жүйесі/ң бастапқы сферасы б.т.ШЖС қаржысы-ң құрамына:

1.матер/қ өнд/с-ң барлық к/ор-ры ж/е нарықтық эк/ка жағдайында өзі-ң қызметін ком/қ есеп негізінде ж.а/тын өнд/к емес сфера-ң 1бөлігі-ң қаржысы.

2.ком/қ емес сфера-ң қаржысы.Ком/қ емес қызмет белгілі бір табыс алуды мақсат етпейді.

Қоғамдық бірлестік-азамат-р мүдделері/ң бірлігі негізінде біріккен олар/ң өз еркімен көңіл білдіруі нәт/де п.б/ған ерікті құрылым.

Халықтың (үй шар/ң)қаржысы-сан алуан қат/р халыққа еңбекке ақы төлеумен, ЖЗ жүйесінен ақша қараж/н төлеумен,матер/қ ж/е матер/қ емес игіліктерді алумен б/ты;басқа жағынан,халық өзі-ң ақшалай табысынан салық төлейді,өнд/к ж/е өнд/к емес сфера/р-ң мемл/к ж/е басқа мекеме-р мен ұйым-р-ң қызметін төлейді.
Қазіргі кезде ҚЖ өзгерістерге ұшырап қайта құрылуда.ҚЖ қайта құру/ң басты міндеті о/ң әл-к эк-қ дамуын тұрақтандырып,одан әрі тездетуге ҚЖ/ң ықпалын күшейту,ЖҰТ/ң,қарж/қ ресурс-р-ң үздіксіз өсуін қамт.ету,қоғамдық өндіріс/ң барлықбуындарында шаруш/қ ком/қ есептердінығайту б.т.Қазіргі жағдайдағыҚР-ң ҚЖ-ң міндеттеріне:

1)кіріс мөлшерін,шығысты,несиелендіруді,бюджет дефицитін ескере отырып,жспар/р құру;

2)бюджетті қарж/уда приоритетті дұрыс таңдау;

3)негізгі бюджеттік жоспарлауды нормативтік бағдарлама ретінде қолд/у;

4)несиелік қарыздарды қысқарту,қаржы міндеттемелерін тіркеу механизмін жетілдіру,заманға сай бюджетті жосп/у;

5)бюджет тапшылығын азайту мақсатында жергілікті бюджеттер мен байланыс жүйесін нығайту;

6)мемл/к қаржыны орнымен жұмсау,мемл/кс атып алу жүйесін нығайту,мемл/к сатып алуларды заңды

ж/е ашық түрде қадағалау;

7)қарж/қ жоспарлауда методология енгізу арқ.мемл/ң қаржы саясатын жүргізу ж/е түзету.