БӨлімшелік тізбек байланыстарын Ұйымдастыру

Бөлімшелік тізбек байланыстары, поездардын жүруін ұйымдастыру және темір жол телімінде жұмыспен оперативті басқару үшін үздіксіз қолданылады, магистральды байланыста бойлай орналасқан аралық және станцияларда көптеген тармақтар енгізіледі. Бөлімшелік телефон және поездық радиобайланыс түрлері, ПТЭ шарттарымен анықталады және нақты ерекшеленген телімнен теміржол желісіның жабдықталуы тәуелді.

Барлық бөлімшелік телефон және поездық радиобайланыс түрлерін ұйымдастыру үшін міндетті түрде талшы-оптикалық магистральды байланыспен параллель сыйымдылығына сәйкес симметриялық кабелді төсеу.

Аралық бөлімшелік тізбек бекеттерінде байланыс түрлері шлейфпен, немесе параллель енгізілуі мүмкін. Шлейф тізбегімен енгізу эксплуатациялық артықшылыққа ие, ол бұзылған қондырғы байланыстарын басқа қондырғылардың жұмысын қалпында сақтай отырып сөндіруге , және қалпына келетін жұмыс орындарымен бірге байланыс түрлерін ұйымдастыруға ие. СЦБ тізбегі және байланысты ұйымдастыру сұлбасы 4.1- суретте көрсетілген.

Скелеттік сұлбаны құрған (4.2-сурет) кезде міндетті түрде келесі жағдайларды басшылыққа алу керек.

1. Талап етілетін кабель ұзындығы кіріс құрылғыдағы қосымша кабель шығының есебі және магистральды кабель трассасы бойынша объекттердің өзара арақашықтығымен есептеледі.

2. ОК-ді монтаждау міндетті қызметтердің бірі, ТОБЖ-ның байланыс ұзақтығын және сапасын анықтауға арналған. Талшық пен кабельдің байланыстыру өндірістегі процесс сияқты іске асырылады. Сонымен қатар құрылыс және кабельдік сымдарда іске асады.

Оптикалық магистральды монтаждауда тұрақты байланыстырушы қолданылады. ОК-нің бір мекемеде немесе аудандарға енгізу үшін коннекторлар қолданылады, ал коннектор уақытша байланыстырғыштарға жатады.

Оптикалық магистральды монтаждауда ИК/Д2-Т кабелі үшін тармақталған үшайырлы қорғасынды муфта МС-25 қолданылды.

3. Магистральды кабелдердің қабылдауында типті нөмірлер бойынша, кабель барлық тармақтар жасалытын аралықта к1 белгіленеді, сол кабельдің тармағы 8 нөмеріне ие. Бокспен екілік номерлер белгіленеді, бірінші кабель номері, ал. екінші саны 1 болып табылады. Барлық муфталар екілік номерге ие, бірінші саны кабель номері, екіншісі муфта типі бойынша: жалғағыш – 2, газ өткізбейтін-3, тармақталған -4.

Кабель тармағының есептеу кестесі 4.1 кестеде көрсетілген

4.1 – кесте Кабель тармағының есептеу кестесі

Нысан-ның ордина-тасы	Нысан	Енгізу тізбектері	Жұптар саны	Кабель сыйымдылығы	Нысанға дейінгі арақа-шықтық	Кабельдің қосымша шығы-ны	Кабельдің жалпы ұзындығы
Шлейфпен	парал-лельді
79км000	ОРП	ПДС, МЖС, ПС, ПГС, ЛПС, ЭДС, СЭМ, ДБК, ВГС, ПРС, ТУ, ТС, СЦБ-ДК, СЦБ, Пр-зд	---		ТЗБ-27х2
79км450	ТП	ТУ, ТС	ПС, ЭДС		ТЗБ-4х4
79км900	ШП	ПГС	СЭМ		ТЗБ-14х2		1,5	6,5
80км500	РШ-вх	ПГС, СЦБ-ДК, СЦБ	ПДС		ТЗБ-7х4		0,7	3,7
82км800	РШ-С	МЖС,ПГС,СЦБ-ДК,СЦБ	---		ТЗБ-7х4		0,7	3,7
83км815	ПБ	ПГС	ЛПС		ТЗБ-2х5		0,7	3,7
84км000	РШ-С	МЖС,ПГС,СЦБ-ДК,СЦБ	---		ТЗБ-7х4		0,7	3,7
84км800	РШ-вых	МЖС, ПГС, СЦБ-ДК, СЦБ	---		ТЗБ-7х4		0,7	3,7
86км000	ПЗ	---	ПС, ЛПС, ЭДС, СЭМ, ДБК, ВГС		ТЗБ-7х4		0,7	3,7

5 ТАЛШЫҚТЫ-ОПТИКАЛЫҚ БАЙЛАНЫС ЖОЛДАРЫНЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН ӨЛШЕУ

Кабельдің сипаттамасын өлшеу, сондай-ақ ОТ оптикалық сипаттамалары, құрылыс кезіндегі бір мақсатты ұстанады: кабельдің кабелдің тарату жолында уақытқа тәуелсіз жоғарғы біркелкі параметрлерін қамтамасыз ету.

5.1 ТОБЖ оптикалық сипаттамасын өлшеу құралдары мен әдістері

ТОБЖ жүйелерінің жұмыс істеу негіздеріне қарамастан қарапайым кабель жүйелерінің компоненттері мен жеке түйіндері металдық кабельдер сонымен қатар ТОБЖ метрологиялық қамтамасыз етеді спецификасымен қолданылады. Дәстүрлі кабель жүйелері үшін және ТОБЖ үшін өлшеуге жататын негізгі параметрлер болып табылады:

- байланысқа кіретін сигнал қуаты, дБ/км

- байланыстағы сигнал өшулігі дБ

- толқын ұзындығы (мкм немесе нм) немесе тасымалдаушы электромагнитті шашырау жиілігі (Гц немесе ТГц)

- тракттағы импульс дисперсиясы (кеңею), пс

- қателік коэффициентінде берілген беру жүйесінің сезімталдығы (дБм)

Қазіргі замандағы ТОБЖ электр кабелі бойынша беру жүйесі қатысатын оптикалық параметрлері бар:

- оптикалық шашыраудың спектарльды байланыс көлемі, нм

- поляризационды модалық дисперсия, пс*км

- комбинациялық шашырау, %.

Бағыттаушы жүйенің 1 және 2 нүктелері арасындағы байланыстың сигнал өшулігін қателікті енгізу өлшемінің сұлбасы 5.1 суретте көрсетілген.

5.1-сурет ТОБЖ өшулігін өлшеу сұлбасы

5.2 ТОБЖ қабылдау-өткізу өлшемдері

ТОБЖ орнатылған құрылғы және жөндеу құрылғысын қабылдау құрылыс нормасымен ережелерінде жазылған шарттарға сай орындалады. Қабылдауды жұмыс комиссиясы іске асырады, оған кіреді: тапсырыс беруші (комиссия төрағасы) бас реттеуші, реттеуші ұйымдар, басқа қызушылық танытқан ұйымдардың қызметкерлері (тапсырыс берушінің шешімі бойынша).

Таңдалған өлшемдердің көлемін қабылдау комиссиясы өзгерте алады. Егер таңдалған өлшемдердің бір ғана параметрі нормаға сәйкес болмаса, 100% тексеріс өткізіледі.

5.3 Оптикалық тестермен өшулікті өлшеу

Оптикалық тестерлер немесе оптикалық жалғауларды өлшегіштер ТОБЖ жұмыс істеуші толқын ұзындығындағы (850, 1300 және 1550 нм) оптикалық сәулелену қуатының орташа деңгейін өлшеу үшін және де кабельдегі сигнал өшулігін анықтау үшін қажет. Тестерлер ТОБЖ салу, жөндеу және қолданысқа беру кезінде, сондай-ақ, профилактикалық тексеру процесстері кезінде қолданылады.

Оптикалық талшықтың өшулігі шашырақ қорек көзі және ваттметр (тестер) арқылы өлшенеді. Жарық талшыққа қорек көзінен кіреді және талшықтың алыс және жақын соңдарындағы оптикалық қуаттың деңгейі өлшенеді. Екі өлшенулер арасындағы айырмашылық қуат деңгейімен талшық өшулігін анықтайда (дБ).

ҚОРЫТЫНДЫ

Бұл курстық жұмыстың тақырыбы «Темір жол телімінде талшықты-оптикалық байланыс жолдарын жобалау». Жұмыс барысында талшықты-оптикалық кабельдердің топтастырылуы, артықшылықтары мен кемшіліктері, қолданыстағы тиімділігі толығымен қарастырылды.

Қазір көбіне талшықты-оптикалық байланыс кабелі жиі қолданылады, себебі ол басқаларына қарағанда арзанға түседі, әрі онымен берілетін сигналдың сапасы төмендемейді.Оптикалық кабель негізі – оптикалық талшық. Тағайындалу, төселу шартына және пайдалану шартына тәуелді конструкциясы және типтері әртүрлі оптикалық кабельдер жасалып шығарылады.

Қазіргі кезде қолданылатын, жаңа байланыс технологиясы синхронды цифрлы иерархия болып саналады (СЦИ). Бұл иерархияда 155,520 Мбит/с және одан жоғары жылдамдықтармен ағындар біріктіріледі. Ағындарды біріктіру әдісі синхронды цифрлы иархия аталуына ие болды. Алдыңғы қолданған жүйелерге қарағанда бірқатар артықшылықтарға ие, ол оптикалы-талшықты және радиорелелі желілердің мүмкіндіктерін түгелдей қолдануға мүмкіндік береді, қолданысқа ыңғайлы, сенімді, тораптар құруға мүмкіндік береді. СЦИ аппаратуралары бағдарламалық түрде басқарылады және оның құрамына түрлендіру, беру, жедел ауысып-қосу, бақылау, басқару құралдары кіреді.

Курстық жұмыстың екінші бөлімінде талшықты жарық өткізгіштердің параметрлері: сандық апертура; жарық өткізгіштегі модалар саны; жарық өткізгіштің өшулігі; жарық өткізгіштің дисперсиясы есептелінді.

Үшінші бөлімде өшулік пен дисперсия есебі негізінде регенерациялық телім ұзындығы анықталды. ТОБЖ регенерация телім ұзындығы кабель сипаттамасының табыстауымен анықталады: оның өшулік коэффициенті және дисперсиясы .

Төртінші бөлімде бөлімшелік тізбек байланыстары ұйымдастырылды. Аралық бөлімшелік тізбек бекеттерінде байланыс түрлері шлейфпен немесе параллель енгізілді.

Соңғы бөлімде оптикалық тестермен өшулік өлшенді. Оптикалық талшықтың өшулігі шашырақ қорек көзі және ваттметр (тестер) арқылы өлшенеді.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Угрюмов Е. П. Цифровая схемотехника. – СПб.: БХВ – Санкт Петербург, 2000. 518 с.

2. Цифровые устройства и микропроцессоры, учебное пособие (часть 1): Гласман К.Ф., Алексеева Л.А., Покопцева М.Н. - Санкт-Петербург 2008

3. Беллами Дж. Цифровая телефония.- М.,1986,2004

4. Скляр Б. Цифровая связь. - М., Санк-П, Киев: Изд. дом «Вильямс» , 2003.

5. Сергиенко А.Б. Цифровая обработка сигналов. - М.-СПб.: Питер, 2002.

6. Лагутенко О.И. Современные модемы. - Эко-Тредз, 2002.

7. Шелухин О.И., Лукьянцев Н.Ф. Цифровая обработка и передача речи.- М.: Радио и связь, 2000.

8. Гаранин М.В., Журавлев, Кунегин С.В. Системы и сети передачи информации. - М.: Радио и связь, 2001.

9. Прокис Дж. Цифровая связь. - М.: Радио и связь, 2000.

10. Убайдуллаев Р.Р. Волоконно-оптические сети. – М.: ЭКО-ТРЕНДЗ, 1998. – 267 с.

11. Слепов Н.Н. Современные технологии цифровых оптоволоконных сетей связи (АТМ, PDH, SDH, SONET и WDM). – М.: Радио и связь, 2000. – 468 с.

12. Волоконно- оптические системы передачи и кабели. Справочник / Гроднев И.И., Мурадян Р.М. и др. – М.: Радио и связь, 1993. – 264 с.

13. Волоконно-оптическая техника: история, достижения, перспективы. Сб. статей под ред. Слепов Н.Н., Дмитриев С.А. – М.: Connect. 2000, - 376 с.

14. Фокин В.Г. Аппаратура и сети доступа. – Новосибирск, СибГУТИ, 2000. – 114 с.

15. Фокин В.Г. Аппаратура систем синхронной цифровой иерархии. Издание 2-е, исправленное и дополненное. – Новосибирск, СибГУТИ, 2001. – 60 с.

16. Шмытинский В.В., Глушко В.П. Многоканальные системы передачи: Учебник для техникумов и коледжей железнодорожного транспорта. -Москва 2002г.