Жұмыс циклінің индикаторлық көрсеткіштері
Индикаторлық орташа қысым:
Индикаторлық диаграмманы жұмырлау коэффициентi ji = 0,94 деп есептеп, нақты индикаторлық орташа қысымды анықтаймыз:
Индикаторлық үлестiк отын шығыны:
Циклдың индикаторлық ПӘК:
Жанудың төменгі жылу Ни мәнің МДж. мен аламыз.
Мотордың тиiмдiлiк көрсеткiштерi
Піспектің номиналды айналу жиілігіндегі орташа жылдамдығы nном:
мұнда S – піспек жүрісі, м.
n – номиналды айналу жиілігі.
Механикалық шығынның орташа қысымы:
Циклдің тиiмдi орташа қысымы, МПа
Мотордың механикалық ПӘК:
Тиімді үлестік отын шығыны:
г/(кВт∙ч)
Мотордың тиiмдi ПӘK:
Жұмыстық көлемі белгілі мотордың тиімді қуаты, кВт:
мұнда – ырғақтылық коэффициенті, .
Vл – қозғауыштың жұмыстық көлемі, л
Сағаттық отын шығыны:
Мотордың тиімді айналдырғыш моменті,Нм
Мотордың жылу балансын есептеу
Жалпы жылу мөлшері. Моторлық отын толық жанғанда бөлінуге тиіс жылу мөлшерін Qж отынның төменгі қызуы Ни мен белгілі бір мерзім ішіндегі отын шығыны Gот арқылы анықтайды, кДж/с
мұнда Ни – кДж/кг, Gот – кг/сағ.
Тиімді жұмысқа барабар жылу. 1 с ішінде мотордың тиімді жұмысына айналатын жылу тиімді қуатқа тепе-тең, кДж/с (кВт)
Тиімді жылудың үлестік мөлшері, %
Салқындату жүйесіне берілетін жылу.
;
мұндағы с – төрт ырғақты мотор үшін сәйкестік коэффициенті, c=0.45
i – цилиндр саны;
D – цилиндр диаметрі, см;
N – айналым жиілігі, айн/мин;
m – төрт ырғақты мотор үшін дәреже көрсеткіші, m = 0.7
Салқындату жүйесіне өтетін үлестік жылу,%
Айналымнан шыққан газбен жоғалатын жылу. Шығынның бұл түрін айналымнан шыққан газ қызуы мен цилиндрге енген таза түсім жылуының айырмасы ретінде анықтайды, кДж/с
мұндағы t0, tr, М2 мен М1 – жылулық есепте анықталған өлшемдер;
– ауаның мольдік массасы, ;
– айналымнан шыққан газдың изобарлық жылу сыйымдылығы дизель үшін 1,10 кДж/(кг·град);
– ауаның изобаралық жылу сыйымдылығы, орташа мәні 1,0 кДж/(кгград);
Газбен жоғалатын жылудың үлестік мөлшері, %
Шала жану шығыны. Тапсырма шарты бойынша дизельдің кез-келген режимінде α > 1. Мұндай жағдайда отынның жануы химиялық тұрғыдан толық, яғни жылу шығынының бұл түрі жоқ деп есептеуге болады. Демек,
.
Түрлі физикалық себептерден отынның толық жанбауы α > 1 жағдайында да мүмкін. Мотордың калыпты режимінде бұл шығын болмашы, әдетте оны баланс теңдеуіндегі қалдық шығынға қосады.
Жылу балансының қалдық бөлігі. Мотордың негізгі жылу шығындарынан басқа газ алмастыру, отынның физикалық себептерден толық жанбауы сияқты және өзге де ескерілмеген қосымша шығын түрлері бар. Бұл шығындардың әрқайсысы мардымсыз болғандықтан, олардың жиынтық шамасын жалпы жылу мөлшері мен негізгі жылу шығындарының айырмасына тең деп аладым, кДж/с
1-кесте – Мотордың жылулық балансы
Qж кДж/с | Qе кДж/с | qe % | Qсал кДж/с | qсал % | Qr кДж/с | qr % | Qшж кДж/с | qшж % | Qқал кДж/с | qқал % |
35 | 46 | 30 | 45 | 32 | 0 | 0 | 2 | 1,4 |
% |
4 |
0 |
3 |
0 |
2 |
0 |
1 |
0 |
qe |
q |
сал |
q |
r |
q |
шж |
q |
қал |
1-сурет – Жылулық баланс диаграммасы