Автомобиль жолдарының классификациялануы

Автомобиль жолдары барлық қашықтығына немесе белгілі бір участкілерінеде,есептелген қозғалыс қарқындығына яғни бір физикалық көрсеткішпен көрсетілгендей,көлік күніне немесе анықталған көлемдегі жеңіл көліктер санына бірлік күніне,тағыда халық шаруашылығында және биліктік белгіленуіне байланысты 4.1.1 таблицасы арқылы категорияларға бөлінеді.

Жеңіл көлік таорапына жатқызылатын көліктердің коэфиценттерін 4.1.2 кестесі бойынша белгілейді.

Белгілі бір мәліметтерге сүйене отырып жол категориясы жеңіл көліктердің сағаттық қозғалыс қарқындылығына негізделіп былай анықталады:

Қозғалыс қарқындылығы 2400 бірлік сағаттан асатын болса проектіленуші жолды Iкатегорияға жатқызамыз,ал 1600-ден 2400 бірлік сағатқа дейінгі Iiкатегория және 800-ден 1600 бірлік сағатқа дейінгі III категорияға жатады.

Есептеулі қозғалыс қарқындылығы ретінде экономикалық іздеулер нәтижесінде 2 жаққа қозғалған көлік санын есептейді

Орта жылдық күнделік қозғалыс қарқындылығы,соңғы ұтымды жылдағы период немесе сағаттық қарқындылық,бірліктермен беріліп,жеңіл көліктерге қолданылатын,ұтымды жылдың әр 50 сағатына жететін немесе асатын

Егерде жыл бойы қозғалыс қарқындылығы өзгермелі болса,яғни ең тығыз айдын күндік қарқындылығы ұмытуы жылдың орта көрсеткішінен 2есе көп болса,жол категориясын жылдықиорта көрсеткіш байланысты 1,5өсіру керек.

Егер проектіленуші жолдың категориясы тура келмесе,яғни ұтымды күндік және ұтымды сағаттық қарқындылықты салыстыра отырып,олардың үлкенін қолданады.

Ұтымды периодты тең деп санайды,егер:

Проектіленген жолдың жер төсемесіне,жол құрылыстарына 20 жылдан көп болса.

Және жол жамылғысының жөндеуден өткен уақыт аралығы 20 жылдан көп болса.

Ұтымды жылдың есептелуі проектік іс құжаттың аяқталуымен басталады.

АЖСжҰТ- автомобиль жолының құрылысы бойынша халық шаруашылығының мәнін, табиғи жағдайды, материалдың ресурстар мен олардың тәулік бойы және және жылдың, үзіліссіздігін, салынған жол бойынша автомобиль қозғалысының қауіпсіздігінің негізінде жұмысты жүргізу әдісі.

АЖСжҰТ келесі тараулар кіреді:

- Жер төсемесін тұрғызу;

- Жол төсемесін салу;

- Жол құрылысының өндірістік кәсіпорындары;

- Құрылысты ұйымдатсыру.

Технология және ұйымдастыру жұмыстар бойынша жалпы мағлуматтар:

Технология жұмыстары технология барысында қалай және

немен жұмысты атқару керек сұраққа жауап береді.

Ұйымдастыруқашан, қайда және кім технологиялық барысын

атқарады деген сұраққа жауап береді.

Автомобиль жолдарының құрылысының барлық жұмыстары

бөлінеді:

-Дайындық;

- Көліктік;

- Құрылыс-монтаждық жұмыстар;

Құрылыс монтаждық жұмыстар көлем бойынша бөлінеді: сызықтық және шоғырландырылған.

Жер төсемесі– жол төсемесінің тұрақтылығы мен беріктігін қамтамасыз

ететін жолдың ең қымбат элементі болып табылады.

Жер төсемесінің мықтылығын сақтау үшін керек:

- Мықты топырақтарды қодану;

- Негіздің мықтылығын қамтамасыз ету;

- Жер төсемесінде топырақтарды дұрыс орналастыру;

- Топырақтың тығыздығын анықтау;

- Үйіндінің беткей мықтылығы қамтамасыз етуОбеспечить устойчивость насыпи на косогорах;

- Беттік суларды жер төсемесінен буру;

- Жер төсемесінің қуламаларын бекіту.

Жер төсемесінің конструкциясы:

1. Үйінділер:

а) резервсыз 1-12 м;

б) жақты резервтермен

биіктігі 0-3 м;

2. Ойықтар:

а) биіктігі 0 -1 м үйіндіге өндіру;

б) 0 - 1 м және 5 м жоғары

3. жартыүйінді-жартыойық.

Жер төсемесінің тпырақтарына келесі күштер әсер етеді:

- Көліктерден;

- Топырақтардың жоғары массаларынан және жол төсемесінен;

- Ауа-райының әсерінен

Топырақтардың классификациясы:

1. Жар тас;

2. Ірі тасты;

3. Құмды

4. Батпақ

Берілген топырақтардың классификациясының өзінің ішкі классификациясы бар. Үйіндіге қолданылатын топырақтар:

- Жар тастар жұмсартылма-ған;

- Құмды;

- Жеңіл және ірі құмайт;

- Өндірістік қалдығы

Қалған топырақтарға тиім салынады.

Керек емес топырақтар:

- Тұзды батпақтар;

- Ылғалданған батпақтар;

- Шым тезектер;

- Ил;

- Ұсақ құмдар;

- Жоғары топырақ қабаты;

- Талькты

Үйіндіні біртекті топырақтардан тұрғызу керекнемесе әрбір топырақтың түрін горизонталдық қабаттарымен орналастыру керек. Топырақты тегіс қабаттарымен төсеу керек тығыздау жеңіл болады.

- Әр қабатты жаю әдісі:

1 сүрет.

Жетістіктер:

1. Берілген топырақтын тығызды-ғымен үйіндіні тұрғызу ;

2. Әрбір топырақтың түрін қолдану болады

- Жоғарыдан жаю әдісі:

Қолданады:

- Сайдарда

- Батпақтарда

Кемшіліктер:

2 сүрет.

- Әр қабатты тығыздау болмайды

Аралас әдіс:

Әр қабатты және жоғары жаю әдісі:

	3 Сүрет

ЖЖер төсемесін қашан салуға болады:

- Байланыс топырақтардан қыста

- Жазда құмда және

- құрап қаған зоналарда болмайды

- Батпақтарда тек қана қыста

- Жар тас топырақтарда – жыл бойы

- Оңтүстікта жыл бойы

- Солтүстікта –топырақ кепкегенше

Жер төсемесінің құрылыс мерзімі байланысты:

- климаттан;

- топырақтың түрлерінен;

- құрылыс аудандан.

Жер төсемесін тұрғызғанда әркүндік операциялық бақылаудан (һ_қаб, ылғалдану, тығыздау) тағыда аралық бақылауды жасайды.

Аралық бақылауда тексереді:

- бақылау замердерді жасайды;

- лабораториялық және өндірістік тексеру;

- ұзына бойлық және көлденең қималардың сәйкестігі;

- жоспарда жоба бойынша жер төсемесінің орналасуы;

- категорияны;

- топырақтың сапасы (лабораториялық тексеру бойынша);

- үйіндінің тығыздау коэффициентті (К_тығ) (Н.П. Ковалев аспабы);

- биіктік белгілері;

- жасанды құрылыстар.