Ақтау, алатау, Қапал

Ұлы жүздің оңтүстік аймақтарын билігінде ұстаған – Қоқан хандығы.

1853ж. Ресейдің қоластына қараған бекініс – Ақмешіт.

1825ж. Ресей билігін мойындаған Жетісудағы – Үйсін болысының қазақтары.

1847ж. салынған бекініс – Қапал.

Ұлы жүз қазақтарын басқару туралы Ресейлік пристав тағайындалған жыл – 1848.

Қаскелең өзені бойындағы Қоқан хандығының тірегі – Таушүбек бекінісі.

Таушүбек бекінісінің патша үкіметіне қан төгіссіз берілген жылы – 1851ж.шілде.

1853ж. Талғар өзенінің Ілеге құяр жерінен Іле бекінісін тұрғызған – Перемышельский отряды.

1854ж. көктемінде Перемышельский отряды Верный бекінісінің іргетасын көтерді.

Ұлы жүз приставы резиденциясының Қапалдан Верныйға орын ауыстырған жылы – 1855ж.

Сыра зауыты – 1858ж. салынды.

XIX ғ. 60ж. бекіністе Ш. Уәлиханов тұрды.

1859ж. Ұлы жүзде тұрғызылған бекініс – Қастек бекінісі.

1860ж. қазанда Алатау округінің билеушісі Калпаковскийдің Қоқан әскеріне соққы берген жері – Ұзынағаш(3 күндік соғыс).

Жетісудің Қоқан озбырлығынан құтылуына ықпал еткен Ұзынағаш түбіндегі жеңіс.

1860ж. Ресей әскеріне қарсы қоқандықтармен бірге шайқасқан – Кенесарыұлы Сыздық сұлтан.

XIX ғ. 50-ж. аяғы, 60-ж басында Орта Азия үшін талас болды – Ресей мен Англия арасында.

1864ж. Түркістан бекінісін алғанда орыс әскерін басқарған полковник – Черняев.

1865ж. орыс әскерлері басып алған қала – Ташкент.

Бұхар хандығы Түркістан генерал-губернаторлығының құрамына 1866ж. кірді.

Қазақстанның Ресейге қосылуы 150-жылға созылды.

XIX ғ. бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті.

Қазақтар араб тілінде оқыды.

XIX ғ. білімін жалғастыру үшін ауқатты ата-аналар балаларын жіберді – Бұқара, Ташкентке.

Азиялық училище 1789жылы ашылды.

1813ж. Орынборда ашылған әскери училищелер Ресейлік билеу әкімшілігі үшін

Шиновниктер даярлаумен айналысты.

1831ж. қыркүйекте орысша білім беретін училище ашылды – Семейде.

1836ж. жанында қазақтар үшін интернаты бар училище Өскеменде ұйымдастырылды.

Неплюев кадет корпусы – 1844ж. Орынборда құрылды.

“Бөкей мен Мәулен” повесінің авторы – Даль.

Пушкиннің Жайық жағасына келуі Пугачев көтерілісіне байланысты(1833).

Пушкиннің Орынбор жерінде болғанда жазған еңбегі – «Пугачев бүлігінің тарихы».

Пушкин «Қозы Көрпеш Баян сұлу» поэмасын қағазға түсірді.

Каспий теңізін зерттеген – Корелин.

19ғ. 1-ші жар. Қаз-н туралы құнды еңбек жазған – Левшин.

XIX ғасырдың 1-ші жартысындағы қазақ әдебиеті.

Махамбет Өтемісұлы 1804-1846жж.

Махамбетті Жәңгір хан ұлы Зұлқарнайынмен қосып оқуға жіберді – Орынборға (1824-1829).

Махамбеттің түрмеде отырған жылы – 1829ж.

Махамбеттің Бөкей ордасы билеушілеріне ашық білдірген өлеңі – Баймағамбет сұлтанға арналған өлеңі.

Суырып салма өнерді жетілдірген – Шернияз.

Алматы облысы Жамбыл ауданына қарасты Қарақыстақ деген жерде дүниеге келген –

Сүйінбай Аронұлы (1822-1895).

Ірі эпик ақын, жастай екі көзінен бірдей айырылған – Шөже Қаржаубайұлы.

«Қозы Көрпеш-Баяе Сұлу» жырының ең көркем нұсқасы – Шөженің айтуымен таралған.

Ш.Уәлиханов суырыпсалма өнерін жоғары бағалаған – Шөже.

Қазақстандағы 1867-68жж-ғы реформа

1865ж. Патша үкіметі ХІХ ғ-ң 60-жылдары Қазақстанның басқару жүйесін өзгерту үшін –

Бутков басқарған комиссия құрылды.

Комиссия қазақ даласын 2 облысқабөлуді ұсынды.

1868ж-ға дейін Қазақстанда 2 генерал-губернаторлық болды (Батыс, Шығыс).

1865ж. Қазақ өлкесін басқару ісін өзгертуді дайындау ішкі істер министрлігі кеңесінің

мүшесі Гирс басқарған «Дала комиссиясына» жүктелді.

1865ж. 5 маусымда ІІ Александр патша өмірі бойынша дайындалған - өлкені зерттеп білу.

Қазақстанды билеуді халықтың өзін-өзі басқару негіздерінде қайта құруды талап еткен –

Ш. Уәлиханов.

ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы ережені» –

Ж. шілдеде бекітті.

«Торғай, Орал, Ақмола, Семей облыстарын басқару туралы уақытша ережені» -

Ж. қазанда бекітті.

Орынбор мен Торғай облысы Орынбор генерал-губернаторлығына бағынды.

Жетісу, Сырдария облыстары Түркістан генерал-губернаторлығына бағынды.

Ақмола, Семей облыстары Батыс генерал-губернаторлығына бағынды.

1872ж. Бөкей хандығының жері Астрахань губерниясына кірді.

Маңғыстау приставтығы Закаспий облысына енгізілді.

1867-68 ж-ғы реформаның бір түйінді жері – әскери және азаматтық биліктің

Генерал- губернатор қолына шоғырлануы болды.

Түркістан генерал-губернаторлығына Қытай мен Иран сияқты елдермен дипломатиялық