Аржы ресурстары мен ақша қорлары
Қаржы ресурстары- бұл ЖІӨ құнының бір бөлігін, атап айтқанда, ақша нысанындағы таза табысты бөлу ж/е қайта бөлу үдерісінде жасалынатын мем/ң, шар/қ жүрг.субъектілердің ж/е халықтың қарамағындағы ақша қаражаттары, олар ұлғаймалы ұдайы өндіріс пен басқа жалпымем/к қажеттіліктерді қам.етуге пайдаланылады. Қаржы ресурстарының қаржы қорларынан айырмашылығы: қаржы қорлары- қаржылық әдіспен қалптастырылған бел.бір қажеттіліктерді қанағаттандыруға пайдалынатын мақсатты ақша қаражаттары, ал қаржы ресурстары – мем/ң ж/е ш.ж.суб/дің табыстары мен түсімдері. Қаржы ресурстары жалпы қоғ/қ өнімнің 60%-ға жуығын құра отырып, мем/ң қаржылық қуатының көрсеткіші б.т. Қайта бөлу үдерісінде ақша қаражаттары орын толтыру қоры, тұтыну қоры, қорлану қорына бөлінеді. Қаржы ресурстарының құрамы екі бөліктен тұрады:1)мем/ң кірістері:респуб/қ ж/е жерг/ті бюджеттерде шоғырланады.2) бюджеттен тыс қаражаттар. Олар ш.ж.суб/ң қарамағында болады. Қаржы ресурстарының көздері қоғ/қ өнім құнының үш элементі: «С» (мат/дық шығындар), «V»(қажетті өнім), «m»(қосымша өнім). Макродеңгейдегі қаржы ресурстарының көздері: ішкі жалпы өнім, ұлттық байлық, тартылған (қарыз) ресурстар. Микродеңгейдегі: 1)меншікті қаржы ресурстарының көздері,2) ш.ж.суб/ң меншігіне теестірілген қаражаттар,3)тартылған қаражатар,4) қаражаттарды қайта бөлу кезінде алынған қаражаттар. Қаржы ресурстары былай жіктепледі: орталықтандырылған, орталықтандырылмаған. Қаржы ресурстардың бір бөлігі резервтерді(тосын қажеттіліктерді қаржыландыруға бағытталған қаржы ресурстары) құруға бөлінуі мүмкін.
6. Қаржы саясатының мазмұны, мақсаттары, міндеттері, қағидаттары.
Елдің қаржы заңнамасының негізінде қаржы ресурстарын жұмылдыру, бөлу ж\е пайдалану жөніндегі мемлекеттің іс-шаралары қаржы саясаты деп аталады. Қаржы саясаты қаржыны басқарудың түпкі мақсаты оның нақты нәтижесі өзінің функциялары мен міндеттерін жүзеге асыратын мемлекеттік қаржы саласындағы жүргізетін мақсатты ойлармен шаралардың жиынтығы. Ол мемлекеттік экономикалық саясаттың құрамдас бөлігі болып табылады. Қаржы саясатының бағыттары елдің экономикалық жай-күйіне, шешілетін әлеуметтік-экономикалық ж\е өзге міедеттерге байланысты болады. Қаржы саясаты қаржы механизмі арқылы жүзеге асады. Мезгілдің ұзақтығына және шешілетін мәселелеріне қарай мемлекетің қаржы стратегиясы мен тактикасына бөлінеді. Қаржы стратегиясы әлеуметтік стратегиясымен анықталып болашақа есептелген және ірі ауқымды міндеттерді шешуді қарастыратын каржы саясатының ұзақ мерзімді курсы. Қаржы саясатының мазмұны экономикалық жүйеде қаржыны пайдаланудың стратегиялық бағыттылығымен үнемі анықталып отырады. Қаржы тактикасы қаржы байланыстарымен ұйымдастыруды дер кезінде өзгертіп отыру, қаржы ресурстарын қайта топтастыру қоғамды дамытудың шешуші бағыты. Қаржы стратегиясының біршама тұрақтылығы кезінде қаржы тактикасы орамдылығымен ерекшеленуі тиіс, ол экономикалық жағдайлардың,әлеуметтік факторлардың ж\е басқалардың ширақтылығымен алдын ала анықталады. Қаржы саясаты экономикалық қатынастардан туындайды, өйткені қоғам қаржы саясатын жасауда ерікті емес, ол өзінің мүмкіндіктеріне, объективті шындықтың шарттарына сүйенеді. Қазақстандағы қаржы саясатының мақсаты іс-шаралар әзірлеу ж\е оларды индустриялық-инновациялық дамудың, ұлттық шаруашылықтың құрылымын қайта құрудың, елдің экономикасын дүниежүзілік шаруашылыққа біріктіру жолымен сыртқы экономикалық қызметі жандандырудың негізінде экономикалық өсуді қамтамасыз ету, әлеуметтік бағдарламаларды үздіксіз ж\е ұлғаймалы қаржыландыру жөніндегі қаржы механизмі арқылы іске асыру болып табылады. Сонымен қатар қаржы саясаты мен механизмі рынок үдерістерінде инфляциядан, жұмыссыздықтан, табыстарынан айырылудан халықты әлеуметтік қорғауды қамтамасыз етуі тиіс. Қаржы саясатының тиімділігін қамтамасыз ететін жалпы қағидаттарға мыналар жатады: объективті экономикалық заңдардың іс-әрекетін есепке алу; нақты тарихи жағдайларды есепке алу; өткен жыл\дың өзіндік тәжірибесін ж\е дүниежүзілік тәжірибені есепке алу;