Slajd III i IV System Prawa

System of law

Na system prawa składa się całokształt przepisów obowiązujących w danym państwie. Składają się na niego dziedziny prawa i zespół podstawowych założeń na których oparto ustrój państwa. W ramach systemu prawa wyróżnia się prawo publiczne i prywatne, formalne i materialne oraz międzynarodowe.

The system of law includes all regulations which are binding in given country. It includes areas of law and basic assumptions on which countrie’s system of law was based and it includes public law, private law, formal law, material law and international law.

· Prawo publiczne:regulują stosunki między państwem a obywatelem i organami państwowymi. Przepisy prawa publicznego mają charakter imperatywny, tj. władczy. Naruszenie prawa publicznego prowadzi do interwencji państwa, które w sposób władczy ingeruje w celu przywrócenia określonego porządku prawnego. Normy prawa publicznego mają charakter bezwzględnie obowiązujący, tj. jednostka nie może uchylić się od przestrzegania go.

· Public law: it regulates relations between the state and the citizen and public authority. Public law regulations have an imperative character. Breach of public law regulation leeds to an intervention of the state which intervenes in order to re-establish a given legal order. Norms of public law are absolutely binding.

· Prawo prywatne:zawiera normy, regulujące stosunki między obywatelami. Regulacje te pozwalają na swobodne zawieranie umów pomiędzy obywatelami w poszanowanie obowiązującego prawa i bez naruszenia zasad współżycia społecznego.

· Private law: it includes norms which regulate relations among citizens. Those regulations allow citizens to make deals in accordance with law and without breaching social rules.

· Prawo materialne: normy te regulują głównie uprawniania i obowiązki podmiotów będących ze sobą w stosunku prawnym. Prawo materialne określa wzajemne uprawnienia i obowiązki, które zależne są od tego czy mamy do czynienia z podmiotem publicznym czy prywatnym.

· Material law: such norms regulate mainly obligations and rights of parties of legal relationship. Material law stipulates mutual obligations and rights which depend on whether we deal with public or private party.

!- normy prawa materialnego wywołują określone skutki prawne w postaci np. zakazów, nakazów, pozwoleń, zezwoleń lub uprawnień.

!- norms of material law brings specific legal results such as: bans, obligations, permissions.

· Prawo formalne (proceduralne): normy prawa proceduralnego regulują i służą realizacji przepisów prawa materialnego. Właściwemu prawy materialnemu odpowiadają stosowne normy proceduralne, które rozstrzygają w jakim trybie należy rozstrzygać przepis prawa materialnego.

· Formal law: norms of formal law regulate the regulations of material law. A specific material law is regulated by specific procedural norms which settle which mode should be used to settle regulation of material law.

!- prawo formalne zawiera normy, którymi posługuje się aparat państwowy, czuwający nad przestrzeganiem prawa materialnego, w tym dochodzenia praw i egzekwowania obowiązków z niego wynikających. Prawo formalne zostało skodyfikowane w takich kodeksach jak kodeks postępowania cywilnego, administracyjnego czy karnego.

!- formal law includes norms state authorities which make sure that material law is followed (including claiming rights and exectuting obligations resulting from it). Formal law is codified in: civil procedure code, administrative procedure code and criminal code.

· Prawo ustrojowe: normy prawa ustrojowego regulują organizację władzy publicznej i kompetencje oraz prawne formy realizacji tych kompetencji. Tego rodzaju normy występują miedzy innymi w prawie administracyjnym.

· System law: norms of system law regulate the organization of public authorities and their competences as well as legal norms stipulating the use of these competences. They can be found for example in administrative law.

· Prawo międzynarodowe: normy prawa międzynarodowego wypływają z dwóch źródeł, tj. z umów międzynarodowych (Konwencji) oraz zwyczajów międzynarodowych. Normy tego prawa regulują stosunki między państwami i organizacjami międzynarodowymi oraz innymi podmiotami. Prawo międzynarodowe dzielimy na:

International law: norms of international law derive from two sources: international agreements and international customs. Such norms regulate relations between countries and international organizations as well as other subjects. International law can be divided as follows:

§ prawo międzynarodowe prywatne: jest to część prawa cywilnego danego państwa. Dotyczy ono stosunków prawnych między obywatelami i rozstrzyga jakiego państwa prawo należy zastosować w danej sytuacji. Ten rodzaj prawa odnosi się do stosunków jakie powstały pomiędzy obywatelami Rzeczypospolitej a cudzoziemcami lub gdy przedmiot danego stosunku znajduje się terytorium obcego państwa.

§ Private international law: it is a part of a country’s civil law. It regulate the legal relation between citizens and stipulates which country’s law shall apply in a given situation. This law regulates relations between polish citizens and foreigners.

!- źródłem prawa prywatnego międzynarodowego są między innymi umowy międzynarodowe ale i normy prawa krajowego.

!- Sources of private international law are international contracts but also domestic law regulation.

§ Prawo wewnętrzne: normy prawne obowiązujące na terytorium konkretnego państwa i tworzą porządek prawny obowiązujący na jego terytorium. Normy tego prawa określają zasady stosowania prawa polskiego w przypadku kolizji z przepisami innego państwa.

§ Domestic law: norms of domestic law are binding on a territory of a given country and form the legal order binding in its territory.

Slajd V Stosowanie prawa

The use of law

Stosowanie prawa stanowi co do zasady domenę sądów oraz właściwych organów administracji publicznej. Stosowanie prawa dzieli się na 3 etapy:

The use of law is manly the Job of Courts and specific administrative bodies. It can be divided into 3 stages:

1. ustalenie stanu faktycznego: określenie z jaką sytuacją mamy w konkretnym momencie do czynienia.

2. Establishment of facts: establishing what situation we are dealing with at the moment.

3. kwalifikacja prawna: etap ten polega na wyszukaniu i określeniu normy prawnej, która znajduje zastosowanie do danego stanu prawnego

4. legal qualification: finding legal norm which is applicable in a given situation.

5. wnioskowanie: wzięcie wszystkiego pod uwagę połączone z wydaniem przez właściwy organ odpowiedniej decyzji.

6. Concluding: taking everything into consideration and giving a decision by a relevant body.

!- przykład: Jan K. zabiera Michałowi B. samochód. Sprawa trafia do sądu (sąd stosuje prawo). Najpierw sąd bada wszystkie okoliczności zdarzeni, przesłuchuje świadków, zbiera dokumenty (ustalenie stanu faktycznego). Gdy okoliczności na podstawie zebranego materiału nie budzą wątpliwości sąd dokonuje kwalifikacji czynu Jana K. z punktu widzenia przepisów prawa. W tym wypadku zastosowanie będzie miał art. 278 ust. 1 kodeksu karnego (kradzież) (kwalifikacja prawna). Ostatni etap polega na wydaniu przez sąd rozstrzygnięcia i podjęciu decyzji o wymiarze kary na jaką zasługuje Jan K. (wnioskowanie).

!!!- Subsumpcja- jest to dopasowanie do stanu faktycznego przepisów prawnych. Subsumpcja stosowana jest w przygotowywanych przez profesjonalistów opiniach prawnych na zamówienie klientów.

!!!- subsumption: adjusting legal regulation to the facts. Sumbsumption is mainly used by legal advisors making legal opinions for their clients.

Slajd VI Źródła Prawa w Polsce

Sources of law in Poland

W Polsce obowiązuje system prawa kontynentalnego, na który duży wpływ miało prawo francuskie oraz niemieckie. Zgodnie z art. 97 Konstytucji RP źródłami prawa powszechnie obowiązującego w Polsce są:

In Poland Continental system of law is used which was based on French and German law. In accordance with article 97 of Polish Constitution, the sources of law in Poland are:

1. Konstytucja

The constitution

3. Ustawy

Acts of Parlament

5. Ratyfikowane umowy międzynarodowe

International Agreements

7. Rozporządzenia

Regulations

9. Akty prawa miejscowego

Local legal regulations

Slajd VII Ścieżka legislacyjna w Polsce