Volapükaklub valemik Nedänik: Kobikam 26id
Fa ‚J. G. M. Reynders‛.
Ün poszedel zädela: 1936 mäzul 28 Vpaklub valemik Nedänik ejenükon kobikami valemik 26id oka in bal lecemas ela ‚Café-Restaurant „De Kroon“‛, ‚Spui‛ 10 in ‚Den Haag‛.
Za düp: tel e laf presidan: ‚Dr. Arie De Jong‛ se ‚Zeist‛ ämaifükom kobikami me benokömavöds ladöfik anik. Poso protok kobikama valemik büik päloreidon e pos lobül kobanefa pädispenon fa presidan blöfü baibin. Pos atos sekretan äblinom nunodi dö yel epasetiköl. Nunod at äninädon brefo sökölosi.
Num limanas emödikumon mö limans tel. Sekü deadam söl: ‚J. A. Adriaanse‛ emoikom se klub. Liman at äbinom vönädo pösod sevädik in Vpavol. Ädutom lü grup smalik manas, kels efünoms ün 1889 klubi‚ e kels ekodoms ettimo, das Volapük ädageton sevädi gretik in län obas.
Lecifef ai esteifon ad kälälön demädis kluba, b.v. medü yegeds in gasedem‚ ed i dub nüseid notedas in gaseds anik.
Pö kobikam valemik büik ün 1935 mayul 25 in ‚Den Haag‛ pejenüköl diplom jönik stimalimanama pälovegivon stimalimane äkomöl: söl: ‚A. A. Moll van Santbergen‛.
Jäfidot kluba: „Volapükagased pro Nedänapükans“ epubon ün 1935 nomöfiko aipos muls tel.
Ün yanul 1 ayela periodapenäd at eprimon yelodi lulid oka. Gased binon i jäfidot calöfik diläda valemik feda Vpaklubas, du in on i nuns Vpakadäma palasumons. Gased pasedon nomöfiko glato cämes calöfik difik‚ e pluna redak böno egeton e se lomän e se foginän jonülis nitedäla pro jäfidot at.
Vpamäks blebons vogiks. Ün yel epasetiköl samäds 1900 onas peselons.
Kodedü penäd fa ‚Dr. Arie De Jong‛ pesedöl cäme sifala e komotacifodanas ela ‚‛S-Gravenhage‛ ad komandön nüdugi Volapüka as tidajäfüd ini juls notidik pla nüdug mögädik ela ‚Esperanto‛ (l. nunodi kobikama valemik büik in nm: 4 yeloda büik gaseda at!) no te polem fefik ädavedon in el ‚Het Vaderland‛ bevü om e proans ela ‚Esperanto‛‚ ab i in nüms de 1935 prilul jüesa yulul vigagaseda: ‚Oorlog of Vrede‛ yegeds ömik äpubons pro e ta Volapük, el ‚Esperanto‛, el ‚Ido‛ ed el ‚Novial‛.
As jenot fredüköl kanobs i nunön is‚ das klub obsik pemänioton in yelabuk sevädik: ‚...‛ (Tatakaled Nedänik pro ek) (yelod: 1936).
Ad el ‚Wörterbuch der Weltsprache‛ gretik ün yel epasetiköl fövot kilid evedon blümik.
Ün prim ayela ‚Prof. Dr. A. W. De Groot‛: profäsoran nivera de ‚Amsterdam‛‚ kel jäfom ko kevob ela ‚I.A.L.A.‛ (‚...‛ = yufapükaklub bevünetik in Tats-Pebalöl Meropa) in ‚New York‛ me laut skemata pro pükibepenam leigodik mekavapükas veütikün‚ ebegom ele ‚Dr. Arie De Jong‛ ad nüpenön in et dili neodik tefü Volapük. Begi at söl: ‚De Jong‛ efölom ed elautom lovelogami veitöfik Vpa pro skemat et. Me atos eduinom vobodi veütik demädü Vp.
Tefü Vpakadäm pänunos‚ das statuds nulik e nomem konömik nulik pilonons e pidebükons in nüm: 5 yeloda folid gaseda at. Posä büdüls at pilonons daväl cifefa kadäma äkanon padunidükön. Me penäd de 1935 tobul 1: nm: 1 cifal: ‚Prof. Dr. Alb. Sleumer‛, kel dub cal oka binom i dilekan kadäma‚ ävüdom limanis ad davälön sekretani e kädani‚ sekü kelos tefädo söl: ‚Dr. Arie De Jong‛ e ‚J. G. M. Reynders Sr.‛ pädaväloms pro cals et‚ sodas atans kobü cifal nu fomoms cifefi Vpakadäma.
Pos loreid nunoda kal dö 1935 päxamon e päzepon fa xamakomitetanef. Kal päjöton me jötasuäm gönetik mö fl. N. 23‚20.
Pos atos presidan änunom, das de limans tel nun pigeton, das päneletons ad komön pö kobikam. Pened labü benovips pro benoplöp kobikama f aVolapükans fol se ‚Weiszkirchen am Taunus‛ (Deutän) päloreidon. Kobanef äkomiton sekretane ad loveblinön Vpanes et dani kobanefa.
Poso presidan ädajonom lovelogami, keli isedom ele ‚Prof. De Groot‛ e kel pimänioton in nunod. Änunom i brefo ninädi spoda, keli eduinom ko ‚Prof. P. Mitrovich‛: profäsoran tedakadäma in ‚Sarajevo‛ (Sulüda-Slavän). ‚Prof. Mitrovich‛ sevabo estukom volapüki nulik: ‚Internasional‛.
Edatikom püki at no patiko ad propagidön oni‚ ab buikumo ko disein, das on sa volapükasits votik pogebädonsös as stab pro volapük nulik‚ kel pölautonöv ön baiod ladöfik fa bevüpükavans valik, e pöstetonöv valemiko bligabik. Ad atos ‚Dr. De Jong‛ egespikom‚ das no kredom, das omögos ad fünön baiodafedi ladöfik bevü slopans valik yufapükas difik‚ bi süadom, das mödikünans pösodas at ofovomsöv ad propagidön pükis lönik okas. Kredom, das mög balik ad dagetön lonädi jenöfik in säkäd at binon‚ das dönu slopikoy yufapüki valemik rigik, sevabo Volapüki‚ das stopedoy ad feitön dö sit gudikün valemapüka‚ e das valöpo steifoy ad ceinön volapükaklubis difik ad klubs, kels te propagidons Volapüki di ‚Schleyer‛.
Fino ‚Dr. De Jong‛ änunom, das äjäfom me kobopladam liseda: Deutänapük-Vp. de vöds nulik‚ kels komädons in fövots kil ad vödabuk gretik Vpa.
Pos atos limans säcaliköl tel lecifefa lelobülo pädaväloms dönu.
Pro kobikam valemik sököl as top büfiko el ‚Den Haag‛ ed as tim mul: mäzul pälonons.
Kodedü säkäd dö propagid gretikum, b.v. päsludos ad lautön propagidapenädi brefik ed ad seagivön oni ön mafäd gretik.
Bi no plu bos äbinon dunabik presidan äfärmükom me spikot brefik kobikami.
Dü kobikam, leigo äsä pö kobikams büik, konlet smalik Vpalebukas, kels ipubons ün yels lätik, pijonetükons.
Lecif kluba nu binädon me: ‚Dr. Arie De Jong‛ in ‚Zeist‛: presidan: ‚H. Bakker‛ in ‚Voorburg‛: vipresidan: ‚J. G. M. Reynders Sr.‛ in ‚Den Haag‛: sekretan-kädan.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 3, Pads: 20-22.
Pänsion kiltumyelik
‚Dr. Walkar‛: profäsoran nivera in Kanadän juitom nog ün atim pänsioni, keli famül omik seimna idageton de ... reg: ‚Charles‛ telid Lingläna.
Ün 1651 jibalan büröletanas omik: jiseman: ‚Elisabeth Yates‛ älifof ko blods lul oka su länilabot in Linglän. Älifädof us dabini takedik ä balugiki, e fümo mu leno äbetikof, das äjonidof ad savön lifi rega okik, ed ad kompenikön dub atos duniko in jenotem lomäna oka.
‚Charles‛ II äbinom fugik kodü elans ‚Roundheads‛ (glöpöfakapans) sonemik: slopans ela ‚Cromwell‛ nämädik, kel ivikodom omi pö lekomip nilü ‚Worcester‛. Pöjutans omik äpöjutoms omi da reigän lölik, e somo äkömom ün göd semik süpiko len lödadom ela ‚Elisabeth Yates‛. Jimastan doma pisüpädof vemo ad logön lo ok pösodi lifik it plina. ‚Charles‛ II äbegom ofe ad nedunön plütijonülis valik, ed ad jonön ome sunädo klänedöpi, bi neflens omik ästeboms in züamöp nilikün.
‚Elisabeth‛, kel äbinof vom visedik, ädagetof sunädo tikodi gudik. In gad kvärabim gianagretik äbinon labü bledem plödakösömiko densitik. Utan, kel oklänedonöv oki in tuigs, fümiko uvedonöv nelogädik.
Reg no äzogilom lunüpo ed ägrämom vifiko ini bim. Dü del lölik ämutom bleibön seadön löpo, ibä els ‚Roundheads‛ ädasukoms, soäsä äkanoy spetön, domi jü in gulils e spadüls valiks ona. E pas tüi soar ämotevoms nensekiko. Reg nog ästebedom, jüs ivedos neit, täno äslifom donio ed ämoikom in dag. E suniko sagäd äspearikon da län, das isädrefidom lü Fransän.
Ab ‚Charles‛ II no äbinom nedanöfik. Ven latikumo pos yels zül äkömom dönu sui tron Linglänik, no iglömom benodanis okik. Älegivom ele ‚Elisabeth‛ ed alane blodas lul ofa suämi yelik pounas luldeg, ko lonam, das legiv at öloveikom ad gerans gitöfik valik onsik.
E ‚Prof. Walkar‛ frutidom, soäsä pemäniotos löpo, nog ai dünoti, keli büröletans oma eduinons rege Linglänik.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 3, Pad: 22.
Miop
Bukem regik in ‚Berlin‛ ilabedon vönädo rigädis vemo nolavikis anikis. Tü timül semik bal bukas bäldik at imoikon. Calans valik bukema, dünans e retans äsukons ziliküno dü yels plu 25, nendas äkanons getuvön buki at. I söl: ‚Dr. S.‛ äyufom pö suk. ‚Dr. S.‛ ädeadom, e nu ätuvoy lebuki su stul oka. Nolan miopik iseadom dü yels 25 su buk at.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 3, Pad: 22.
‚Probatum est‛
Nolan semik äreidom neito buki dö „kläns nata“, kel äsagon, das balib gretik mena binon mal stupa onik. Ävilom logön lugodi[1] okik. Äsumom loki e lampadi. Ab sekü nenprüd äfilükom tio lafi baliba oka, e täno äpenetom sui siem buka at: ‚probatum est‛.
NOETS. (Vükifonät)
- Jiniko bükapök; pla: logodi.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 3, Pad: 23.
Nuns (VpN 1936:3)
<Volapükagased pro Nedänapükans
Vpaklub valemik Nedänik. Ladet nulik:
- Söl: ‚S. Van Dissel‛ in ‚Pangkah‛ (Tegal) (Yafeän).
- Peselons ünü foldil 1id yela: 1936 Vpamäks 200.
- Bükapök. In nun dö kadäm Vpa su pad: 9 löpao in kedet 6id binos: „Ob, as cifal Vpanefa, binos...“; atos muton binön: „Ob, as cifal Vpanefa, binob...“
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 3, Pad: 23.
Klän ela ‚Sally‛
Fa ‚Ch. S. Reid‛
‚Sally‛ äbinof cilajidünan: cilajidünan degvelid, sisä putül zao bü muls degkil ipubom ini vol at. Suniko söl e läd: ‚Smith‛ ädagetons süadi, das ituvons in ‚Sally‛ divi völada gretik. Äbinof plödakösömiko datuvälik‚ e mod sagatik, me kel äsevof ad jäfükön hiputi smalik, äsüükonöv stunidi pö glötan gretikün.
Jimilagan at äfrädof famüle: ‚Smith‛ te jilidis deg a vig. Ab äklienonsöv ad givön ofe nenmuriko jilidis teldeg ya ünü tim viga läs bala, posä ikömof.
E jönikünos dina äbinon‚ das ägebädof mödikumi ka lafi meseda ofik pro pledadins smalik valasotik ad jäfükön me ats eli ‚Smith‛ yunik. Ün del alik ädunof ko om tä pelots lönik oka vabami me nibud lü legad. Putül ävedom suno so ledivodik kol of, das mot oma no plu jinof nitedälükön omi.
Soelikos, keli ba äkanoyöv blametön ofe, äbinon, das äklülädof binön vemo nedomöfik. Dü del lafik äbinof ko cil plödü dom; ab bi hipul smalik kodü blesir ai benovögölo ägekömom de lespatils at, läd: ‚Smith‛ äzedof atosi. Spetid cilajidünana degjölid no äbinon bätodik pro of.
‚Sally‛ ai älabof logoti leigöfiko plitüliki ä jöniki; e söl e läd: ‚Smith‛ suvo äjäfons ad datikön dö klänöf, vio ämögos‚ das ‚Sally‛ äkanof gebädön alvigiko lafi meseda okik pro hipul smalik‚ e ga äkanof labön klotis so plitülikis ä gütöfikis. Fino äkludons kobiko, das ‚Sally‛ äremof-la täko is ed us klotis oka‚ ed äsludons ad mödükumön mesedi ofik, ko disein ad fasilükön ofe peli.
Ab ebo za tim et hiel ‚Smith‛ älogom ün del seimik ofi se banköp äkömöli, nendas äküpof omi.
„Ekö!“ ätikom, „klülos, das loenof us moni.“
Bi kädan banka äbinom flen gudik oma, ‚Smith‛ äsludom ad steifön ad seividön bosi dö monatedots ofik. Atos äflagon de om töbi nemödik; ab ad stun gretik oka älelilom, das ‚Sally‛ no ägolof lü bank ad loenön moni‚ ab ad stüredön moni ini kal oka, efe igo mö pouns fol u luls a vig.
‚Smith‛ äkonferom mu veitöfiko ko jimatan oka dö jenet klänöfik. Kod, sekü kel pösod äs ‚Sally‛, jikel ägebof dili mona okik ad muadön hipuli, kel pikonfidom kudes ofa‚ e ga äfägof ad blinön alvigo pounis fol u lulis lü bank‚ - kod sekü kel pösod somik ädünof as cilajidünan tä poun lafik a vig, äbinon pro om rät netuvedovik. Ga ‚Sally‛ no äbinof jitifan. No din smalikün u pülikün labü völad anik imoikon, sisä of äbinof domü ons‚ e moni els ‚Smith‛ no äleadons seatön nekälöfiko.
Klän ävedon ai klänöfikum; ab els ‚Smith‛ äsludons ad laikibön eli ‚Sally‛, igo üf omutonsöv pelön ofe jilidis kildeg a vig, do atos sinifonöv pelot ti nedunovik demü stad finenik söla: ‚Smith‛.
Klu ‚Sally‛ äblibof, äledunof programi delik oka, ed äkoedof plütülön hiplu smalik ai medü bos votik. Atos ba ökanonöv fovön nog dü tim vemo lunik, if fäd no ineleton atosi.
Balan vobanas fabrika, in bür kela ‚Smith‛ äjäfom calo‚ idagetom viodis vemik pö kobojok nibudas tel seimöpo in el ‚Eastend‛ (ela ‚London‛)‚ e ‚Smith‛ pilesedom ad vestigön modi, vio mijenot ijenon.
Dini ifinükom suniko. Dü vegam lü bür äkolkömom fleni okik: ‚Jenkins‛, keli lunüpo no ilogom. El ‚Jenkins‛ äbinom sevädik as pösod, kel ädaplidom sirkudaplösenis.
Klülädos, das ävakenom, ed ebo ävegom lü sirkud, kel nilädü top usik iregulon tänadis oka.
„He! o ‚Smith‛!“ avokädom. „Gololös ko ob! edatuvob nu sirkudi, kö man bitom, kel pluom tefü val, keli elogob jünu.“
„Kisi üfo dunom-li?“ ‚Smith‛ äsäkom.
„Binom leoniteiman, e dunom duinodis so stunidabikis me nims oka‚ das sirkud ya sis vigs mödik aldeliko fulon jü in seadöps mu lätikün oka. Mutol logön atosi. Pato plöseni poszedelik, ibä täno ai givom duinodanümi zuik.“
‚Smith‛ äleadom slüdön oki, e suno bofikans ästanoms lä nügolöp tänada spadöfik. Plödo pilenkleibon num semik notädas in köls tutaädik, sui kels plösens difik pimagons. Bal notädas et pato äsüükon küpäli oma demü duinod lenaudodik, kel pimagon sui on: duinodanüm zuik plösena poszedelik. Ab ‚Jenkins‛ iremom nügolabilietis ed ätirom omi koo ninio.
Älaboms seadöpis gudik, e suniko plösen äprimon. Duinodanüms difik päledunons, e fino leoniteiman famik äpubom ini bitöp dub treilakiud pimiedüköl. Ävobom me bers, tigrids, leopars e nims votik, e fino el ‚King Leo‛: leon gianagretik pälületom ini cek.
„Nu duinodanüm zuik kömon“, ‚Jenkins‛ äsagom neolaodiko. „Küpälolös gudiko!“
Nimiteiman ämaifükom kläpedili smalik in kiud, ed äsagom lüspikoti sököl: „If balan lädas se publüg vilof gividön obe dü timüls anik putüli oka, odajonob oles milagi dräta: el ‚Leo‛ okipom smalikani leigo so zadiko e prüdiko in lumud oka, äsä mot kälöfik‚ nes dämükön in bosil pülikün cili. Mot dabinof-li, kel vilof lükonfidön obe brefüpilo putüli oka?“
„Nu mutol küpälön‚“ ‚Jenkens‛ äsagom‚ „su bal kedas föfikün vomik seadof, kel tü poszedel alik givof nimiteimane putüli oka. Sagoy, das getof pö naed alik pouni bal tä atos.“ „Naudodö!“, ‚Smith‛ ävokädom.
Ottimülo vom yunik su bal kedas föfikün, älöädof, ed älüstepof lü cek ko putül in brads oka. Töbo ‚Smith‛ ilogedom ofi, ed i älöjutedom. Vom äbinof ‚Sally‛ e putül äbinom hicil smalik lönik oma!
Ün sunäd ästanom näi ‚Sally‛ ed ädeletirom de of cili.
In jov, kel ädavedon, ätuvof pöti ad mofugön nenküpo. Niludo fövof febädi gaenodi givöli oka in zif votik, kö sirkud anu givon plösenis oka.
Utos, kelos tefon famüli: ‚Smith‛, binon, das on ebuükon ad klemön fovo cilajidünanis valik. Ab söl e läd: ‚Smith‛ desinons vemiko ad nemön fovo puti smalik eli ‚Daniel‛ demü kods, kelis reidan fasiliko kanon niludön.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 4, Pads: 25-27.