Tuvedot leräta vönädikün
Ad fasilükön tuvedoti leräta Pärsänik vönädik, keli ekonobs in nüm: 4 gaseda at, onemobs hilepulis kil, kels äkompenoms pö atos eli ‚A‛, eli ‚B‛ ed eli ‚C‛.
El ‚A‛. äbinom utan, kel pos tim anik ituvom tuvedi, e lelilolös nu, vio eseükom kludodi at!
„Büocedob dü timül“ - äspikom ninälo - „das labob-la platoti blägik su bäk oba, e nu feapladob obi ini tik ela ‚B‛. Täno atan mutom logön platoti blägik oba, e klülo ovätälom dü timül mögi, das i om polom-la platoti blägik. Ab tikodi lätik at mutom leigoso suniko deimön, äsä idavedon. Ibä el ‚B‛. täno sunädo isuemomöv, das ön jenet pibüocedöl, el ‚C‛. imutomöv logön platotis blägik tel“ (e mödikumis ministeran no ädalabom) „su bäks elas ‚A‛. e ‚B‛, ed inunädomöv sunädiko oki lü ministeran as polan platota vietik. El ‚C‛. ye äblebom lestilik.“
El ‚A‛. nu äblöfädom fovo, nog ai ön büoced, das älabom-la platoti blägik. „Ön jenet et“ - ävätälom kludo fovo - „bi el ‚C‛. äseilom pö el ‚B‛. kludod ämuton binön klülik. Bi el ‚A‛. älabom platoti blägik, e seil ela ‚C‛. ämalom, das no ämögos, das els ‚A‛. e ‚B‛. bofik älaboms platotis blägik, el ‚B‛. sunädo ilüikomöv lü ministeran as polan platota vietik. Ab el ‚B‛. no ädunom atosi. Kikodo no-li?“
Is el ‚A‛. äreafom ad kludod blöfäda okik. „Te kod bal“ - ävätälom - „mögon, sekü kel el ‚B‛., toä el ‚C‛. äbleibom seilön, i äbleibom seilön, ed at binon, das büoced, de kel eprimob: büoced, das labob-la platoti blägik su bäk obik, binon neverätik. El ‚B‛. kludo logom su bäk obik no platoti blägik ab vetiki, ed atos kodon, das seilom“.
Pos atos el ‚A‛. älüikom lü ministeran, ed äsagom: „O klatal! fümos, das platot vietik pefimÜkon sui bäk oba,“ - e dub atos äsavom lifi oka.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 5, Pad: 36.
Mat
- Üf man no matikom, no evipom; klien edefon pö om. Üf vom no matikof, no ekanof; pöt edefon pö of.
Max O'Rell.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 5, Pad: 36.
Nuns (VpN 1936:5)
<Volapükagased pro Nedänapükans
- Söls: ‚J. G. M. Reynders‛ in ‚Den Haag‛ (Nedän) ‚Goudsbloemlaan‛ 120 e ‚Johann Schmidt‛ in ‚Weisskirchen am Taunus‛ (Deutän) ‚Bahnhofstrasse‛ 20 jäfikoms sis muls anik me laut buka tiädü „Geidian tefü literat Volapükik“. Buk at oninädon nunis kuratik tefü literat lölöfik Volapüka ünü period luldegyelik balid (de 1879 jü 1929) sa läyümoti dö literat Volapüka nuik jäföli. Diläds soelik buka ya pekobopladons. Dat ye buk at dagetonös kurati gretikün lautans bofik begoms Volapükanes ut, kels dub bukem gretik okas u dub sev literata Volapükik, kanonsöv yufön omis, ad sevädükön okis söles bofik pemäniotöl. Atans ogetons täno ad kevob pötatimo lisedis tefik sa skäti buka fütürik. Dalabans buka fa ‚Kausch‛ tiädü ‚Die Literatur der Weltsprache‛ (literat Volapüka) nunonsös atosi zuiko!
- Peselons ünü foldil 2id yela: 1936 Vpamäks 300.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 5, Pad: 37.
Danüdan lefredik
Fomam 1id.
Seimna in Siyop reg labü nem: ‚Nabussan‛ äreigom. Plin at älabom ladäli vemo gudiki e pälöfom kludo vemo fa pöp oka. Ab to patöfs gudik valik omik nog mens mödik ädabinons, kels ämigebons gudi e konfidi oma‚ ed äcütons ed äbetifons omi. Guvan omik tatakäda äbinom tifan gretikün, ed ägivom so sumätöfanes oka sami vemo badiki. Reg sio äsevom, das päbetifom, e ya ömna icälodom tatakädiguvani votik‚ ab valikans äbetifoms eli ‚Nabussan‛ gudik. Ivedos igo kösöm, das reg ägetom de tripagetots valik te dili smalik‚ e das dil gretikün äkömon ini poks tatakädiguvana e yufanas oma.
No äsevölo plu utosi, kelosi ämutom dunön‚ reg: ‚Nabussan‛ ägolom lü konsälal bäldik okik: ‚Zadig‛, ed äsäkom ome: „Ol, kel sevol dinis so mödikis‚ no kanol-li datikön medi, dub kel odagetob-la guvani tatakäda, kel no obetifom obi? o ‚Zadig‛!“
„Klüliko kanob atosi‚“ el ‚Zadig‛ sapik ägespikom. „Ba tonos boso bisariko, ab sevob modi ad dagetön mani snatik.“
Reg älogom boso nekredoviko, ab ga ädadesirom sekü nuläl‚ ed äsäkom konsälane okik utosi, kelosi kludo ömutom dunön.
„Binos vemo balugik, o mayedal!“ el ‚Zadig‛ äfovom. „Levüdor lisitanis pro cal guvana tatakäda, e begor mane alik ad danüdön lo or. Utan, kel danüdom fasiliküno ä leitiküno, binom men snatik‚ ed omi kanor takediko cälön as tatakädiguvan.
Reg äcedom sio modi bisariki‚ ab älabom konfidi tu mödiki in konsälan bäldik oka, ad nedemön konsäli omik‚ e kludo äbüedom notükön, das tatakädiguvan nulik päneodom. Num gretik lisitanas änunädon oki, ibä mödikans ädabinoms, kels äsevoms sio‚ das in cal at ökanoms betifön regi, so mödiko äsä te öviloms. Lisitans valik pägetedoms fa konsälal in sälun magifik, valodo lisitans 58 ädabinoms. El ‚Zadig‛ sapik nu äsagom omes, das ämutoms golön lü lecem näibinöl, kö reg ästebedom omis. Äjonom omes golöpi, da kel ämutoms golön ad kömön ini getedalecem. Golöp at ye no pilitükon vemo gudiko‚ e piblimon bundano ko diamains e pärlats jerabiks e nog ko yegs goldik e largentiks mödiks‚ kels so äjonetons, das äkanons fasiliko pakesumön.
Ven lisitans valik ikömoms ini getedalecem‚ reg: ‚Nabussan‛ äbegom omes, ad vilön danüdön pro om, kelosi klüliko no äkanoms refudön pline oksik. Ag! ag! kiobisariks danüdans et äbinoms! Ti no balan valikanas äfägom ad feapladön futis oka‚ bi ädredoms, das bos öfalonöv se poks oksik ud ösüslifonöv de vü klots oksik‚ ibä in golöp itifoms utis valik, kelis äkanoms vifo gleipön. Äbinos jenöfo plösen drolik, ad logön, vio tifans valik at ko logods dredälik nog ästeifüloms ad danüdön.
Man bal ye ädabinom bevü oms, kel ädadanüdom lefrediko ä leitiko‚ ed älogom stuno lü kelisitans oka, kels äbitoms me jästäds so bisariks. Danüdan lefredik no päneletom dub yegs pitiföl, klu äkanom dadanüdön me viläl lölik ola.
Ven plösen saidiko luniko idulon, tifans valik päfanäbükoms, e no äsädrefidoms pönodis oksik. Äklülos, das danüdan lefredik päcälom as tatakädiguvan, e reg atna no äpidom cäli‚ ed ädanöfom kol el ‚Zadig‛ sapik demü konsäl gudik oma.
Fomam 2id.
In Siyop seimna reg „Nabussan“ penemöl äreigom. Plin at älabom ladäli vemo gudiki, e pälöfom kludo i vemo fa pöp oka. Ab to patöfs gudik valik oma nog mens mödik ädabinons, kels ämigebons gudi e konfidi omikis‚ ed äcütons ed äbetifons omi. Guvan omik tatadiva äbinom tifan gretikün‚ ed ägevom vo sumätöfanes okik sami vemo badiki. Reg äsevom sio, das päbetifom, e ya ömna icälodom tatadiviguvani votik‚ ab oms valik äbetifoms eli ‚Nabussan‛ gudik. Igo kösömot ivedon, das reg ägetom dili smalikün tripagetotas valik‚ e dil gretikün äreafon ini poks tatadiviguvana e dugädanas omik.
No äsevölo säditretamedi reg: ‚Nabussan‛ ägolom lü konsälal bäldik omik: ‚Zadig‛, ed äsäkom ome: ‚Ol, kel sevol dinis so mödikis, no kanol-li datikön medili, dub kel dagetob tatadiviguvani, kel no betifom obi? o ‚Zadig‛!
„Klüliko sevob atosi‚“ el ‚Zadig‛ sapik ägespikom. „Tonos ba boso bisariko, ab sevob modi ad dagetön mani snatik.“
Reg älogom boso nekredölo, ab ga äledesirom sekü nuläl ad lelilön osi‚ ed äsäkom konsälale okik utosi, kelosi ömutomöv dunön.
„Binos vemo balugik, o mayedal!“ el ‚Zadig‛ älaispikom. „Levokor lisitanis pro cal guvana tatadiva, e begor mane alik ad danüdön lo or. Utan, kel danüdom fasiliküno e leitiküno, binom man snatik, ed omi kanor takedo cälön tatadiviguvani.“
Reg sio äcedom osi modi bisarik, ab älabom konfidi tu gretiki in konsälal bäldik oka, ad nedemön konsäli omik‚ e kludo äbüedom notükön, das tatadiviguvan nulik päsäkom. Mödot gretik lisitanas äkömon ad nunädon oki, ibä mödikans ädabinoms, kels sio äsevoms‚ das ökanoms tifön rege pö cal at so mödiko, äsä te öviloms. Lisitans valik pägetedoms fa konsälal in sälun magifik; valodo demädilabans 58 ädabinoms. El ‚Zadig‛ sapik nu äsagom omes, das ämutoms golön lü lecem miedöl, kö reg ästebedom omis. Äjonom omes golöpi, da kel ämutoms golön ad kömön ini getedalecem. Golöp at ye no pilitükon vemo gudiko‚ ed äninädon bundano diamainis e pärlatis jerabikis valasotikis‚ e nog mödikis yegis goldik e largentikis, kels so äseatons us, das äkanons fasiliko pamosumön.
Ven lisitans valik ikömoms ini getedalecem‚ reg: ‚Nabussan‛ äbegoms omes ad vilön danüdön lo om, kelosi klüliko no äkanoms refudön rege okas. Ag! ag! danüdans kiobisarik atans äbinoms! Ti no balan valikanas äkanom feapladön futi‚ bi ädredoms, das bos öfalonöv se poks oksik, ud ösleafonöv se klots okas‚ ibä in golöp itifoms utis, kelis ebo ikanoms gleipön. Äbinos jenöfiko klaunöfik ad logön, vio tifans valik at ko logod dredälik nog ästeifüloms ad danüdön.
Bevü oms ye man bal ädabinom, kel ai ädanüdom lefrediko e leitiko‚ e stuniko älogom lü kelisitans, kels äjästoms so bisariko. Danüdan lefredik no pätupom dub yegs pitiföl, ed äkanom kludo fovön ad danüdön ladälajuito.
Ven plösen idulon saidiko lunüpiko, tifans valik päfanäbükoms, e no äskeipoms pönodi oksik. Klüliko danüdan lefredik päcälom tatadiviguvan. Pö jenet at reg no äpidom cäli oka, ed ädanöfom lü el ‚Zadig‛ sapik demü konsäl gudik oma.
Fomam 1id: Se Volapükagased pro Nedänapükans 1936, Nüm: 6, Pads: 41-42.
Fomam 2id: Se Volapükagased pro Nedänapükans 1946, Nüm: 5, Pads: 31-32.
Vödem rigädik in Fransänapük, se buk: Zadig hiela Voltaire.
Vödem redaka (1937:1, p.2)
<Volapükagased pro Nedänapükans
PÖTÜ YELACEN.
Dönu yel bal epasetikon, e gased obsik primon nu yelodi 6id oka. Tü 1932 mäzul 31 nüm 1id yeloda 1id epubon, sodas gased okanon mebön ünü brefüp eli ‚lustrum‛ balid oka. If lovelogobs tüpi lulyelik at, täno dalobs binön koteniks dö sek gudik, kel pedageton. Danädobs seki gudik at i yufe Volapükaflenas obsik. Äbinos vemo fikulik ad mufädükön dini idädiköl. Ibä no dalobs nendemön jenöfoti, das Volapükamuf istopon löliko dub jenots mifätik ün paset. Atos läbiko epasetikon. Volapük pipölacedöl deadik nu pamänioton dönu. Demoy dönu oni. Benosek jiniko nog so pülik at labon völadi mödik. Ibä ven jenöfo sevoy, das Volapük dabinon, tän i ostudoy oni, ed oküpoy täno, das nonik yufapükas votik mödik pluon tefü on in kurat ed as kosädamedöm bevünetik neudik. Ed if yümoy lä atos, das Volapük, asä yufapük geböfik balid, dalabon bübuamagitäti semik, omutoy dasevon,[1] das yufapük votik nonik plu digädon ad papakön, ka Volapük. Ofövobs nämöfiko bligädi, keli ebligidobs. Spelobs, das Volapükans valik nämöfiko oyufons obis pö atos, e das osteifons ad süadükön flenis valik okas, das binos gudik ad slopikön mufi obsik.
Yel nulik blinonös dine obsik beni e benoseki!
REDAK.
Noets. (Vükifonät)
- Bükapök; pla: dasevön.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1937, Nüm: 1, Pad: 2.
Demü cil
Fa ‚Ruby M. Ayres‛
El ‚Bobby‛ ilabom drimi neplitik. Ün poszedel ireafom in slip po körtens fenätanika, kö iseadom ad logön ini magodabuk. If äbiegädom boso föfio, äkanom logön magodi de ‚Salomo‛ su tron goldik oka‚ sa vomis tel fo om e soldati, kel äblümom ad ducöpön telio cili fo futs ela ‚Salomo‛.
In drim oka äbinom cil et, e jibalan vomas bofik äbinof mot okik. Läbiko ämemom nu, das cilajidünan ikonof ome, das drims neai äbinons verätiks. Drim okik i no ikanon binön verätik‚ ibä mot oka, kel ai äbinof so löfik pro om, nu iflekof kapi, ven ivokom yufi.
Süpo älilom vögi, kel äspikon vödis ot, äsä ililom in drim okik: „Ön jenet at tefos cili; kin muton-li dalabön eli ‚Bobby‛?“ Äbinos vög ziana: ‚Lyda‛. Kio bisarik vög et ätonom! - kuratiko äsä vög eka, kel odrenon.
Neai isüikos pö om, das zian: ‚Lyda‛ äfägof ad drenön. Süpo mu nitedälikölo älöikom, ed älükom da slitodil körtenas ini lomöfacem.
Zian: ‚Lydia‛ ädrenof jenöfiko. Ästanof stutölo ta cimamulür, ed iklänedof logodi ini nams oka. Läd telid, keli ‚Bobby‛ vemo suvo ilogom ünü tim lätik, ästanof logölo ko logod lügik lü of.
„Lio mögos-li, das dunons somikosi?“ zian: ‚Lyda‛ äsagof slokölo. Ai no kanob kredön, das el ‚Grace‛ fägof-la ad dunön somikosi. Kis binon-li ga kod, das evedof so votik?“ ‚Bobby‛ äsuemom, das äspikof dö mot oka, ibä nem ofa äbinon: ‚Grace‛. Fat änemom ofi eli ‚Grace‛, ed i söl: ‚Tempest‛.
Söl: ‚Tempest‛ äbinom fredälikum, mödo fredälikum, ka fat oma‚ ed ai äpledom fanapledi e klänedapledi ko el ‚Bobby‛.
Balna ilogom, das söl: ‚Tempest‛ äkidom moti oka.
Täno mot iredikof vemo, ed ivögof me luvokäd, äsva idolom ofi. Ga ‚Bobby‛ no äkredom, das söl: ‚Tempest‛ idolom desino moti oma. E ga äklülos, das fümo idolom ofi‚ ibä, ven ‚Bobby‛ äkonom osi cilajidünane, jiatan isagof, das no ädalom spikön ko ek dö atos‚ e das söl: ‚Tempest‛ äbinom man neplütülik badik.
„Atos om no binom, atos om no binom!“ ‚Bobby‛ ivokädom leskaniko. „If ologob omi dönu, onunob ome utosi, kelosi esagol“.
Pos tim et ye no plu ilogom söli: ‚Tempest‛; ya dü tim so vemo lunik no plu ivisitom onis. Ädelo i fat oma imogolom, e nu äbinos go stilik in dom, e nek ädabinon ad pledön ko om.
Ekö! älilom dönu vögi ziana: ‚Lyda‛, kel äsagof slokölo: „Kis el ‚Bobby‛ ovedom-li nu?“
‚Bobby‛ äsuemom nosi atosa. Dremölo sekü dredäl, äbleibom dalilön fovo.
Läd votik iseitof nami okik sui brad ziana: ‚Lyda‛, ed äsagof takedükölo: „No perolös so vemo okreigi olik! Din no nog pelonädon. ‚Grace‛ löfof mu vemo eli ‚Bobby‛, dö atos süadob, e no nog binos tu latik“.
„Sevob eli ‚Grace‛ gudikumo ka ol‚“ zian: ‚Lyda‛ äsagof dönu slokölo. „Agödo, ven ärefudof ad dajonön oki ud ad spikön ko ob, äsuemob sunädo, kis atos äsinofon. Of desinof ad mogolön... ad mogolön ko mat et; e neai dönu ogekömof.“
Li? mot oma ädesinof-la ad mogolön, ed ad neai gekömön dönu lä om? Atos ga no äkanon binön veratik. Äsoaro nog itovof omi se bed omik, ipedof omi nämöfiko in brads okik‚ ed isäkof nelaodiko: „ ‚Bobby‛ löfom-li mödiko moti oka?“
„Löfob moti mö vol lölik e nog vemo mödikumo“, el ‚Bobby‛ igespikom‚ e löfob i fatüli e söli: ‚Tempest‛...“
Täno mot süpo iseitof omi dönu ini bed oka, ed imogolof nes sagön fovo vödi bal. Igo no igespikof omi, ven ivokädom ofe poso: „takädolös gudiko!“
Süpo yan cema ämaifikon, ed älielom säkön cilajidünani: „Elogol-li bo eli ‚Bobby‛? o läd! Binos tim oma ad golön lü bed.“
Desir süpik lü trod e kesenäl, kelis no ökanomöv tuvön lä cilajidünan flenöfik, äkodon, das ladäl oka äfäkikon‚ e stiliko äkripom da fenät maifik ini gad dagik. Poso ägolom vifiküno ve luveg nái dom, jüs irivom fenäti cema mota okik.
Körtens pidonükons, lit ye äfilon. Ebo el ‚Bobby‛ ävilom lüvokädön ofe, das äbinom plödo‚ ven älilom stepis su gron, e se dag maged mana älogädikon.
„Bobby“ ävögom luvokädi pitaetöl, pö kelos man ägüflekom oki ed älogom in lüod oma.
„Kio! ol binol-li utan? o ‚Bobby‛!“ ävokädom stuniko. Äbiegädölo ätovom cili, ed äpedom omi ta blöt oka, ibä ‚Bobby‛ äprimom ad slokön mäpetiko.
Dü timül man äbleibom stanön so, lölogölo lü fenät pilitüköl. Täno ägolom lü yebafel ed äfagikom stiliküno ai in jad blibölo. Ven irivom bami, äscidom oki sui at ed äsäkom keliediko: „Liö! o manil oba! kisi nog dunol-li so latiko in gad, e kis liedükon-li oli?“
„Vilob lü mot oba‚“ äsagom däspero slokölo. Zian: ‚Lyda‛ sagof, das vilof mogolön ko man et, e das neai ogekömof. Vilob lü mot oba!“
Nams nämik äzügleipons omi nämöfikumo, du man nevifiko onotodom: „Zian: ‚Lyda‛... esagof-li... atosi?“
„Si! ed i esagof, das no äsevof utosi, kelos ob övedob‚ ed ob no vilob, das ovedob bos, ibä no ebinob neplütülik.“
„Nö! o manil! no ebinol neplütülik. Zian: ‚Lyda‛ no esagof-li, kim äbinom man, ko kel mot ävilof mogolön?“
‚Bobby‛ älemufükom kapi, pos kelos man äfövom zogiko: „Äbinom-li... ob bo äbinob-li utan?“
„Nö!“ ‚Bobby‛ ägespikom, nogna älemufükölo kapi. „Ol no äbinol utan. Ol fümo ga no odesumolöv ofi de ob, vo-li? o söl: ‚Tempest‛!“
Äblebos stilik dü tim anik.
„O söl: ‚Tempest‛!“ ‚Bobby‛ äsäkom süpiko, „labol-li i moti?“
„Si! o ‚Bobby‛!“
„Binof-li leigoso jönik äsä mot oba!“ ‚Bobby‛ äsäkom dönu. Ven no ädagetom gespiki, äfövom: No kredob, das atos binonöv mögik, ab sio cedob, das mot olik binof vemo löfik.“
Dönu stil äsökon. Logs ela ‚Bobby‛ äfärmikons, e kap oma ädonikon ta jot mana.
„O söl: ‚Tempest‛!“ ‚Bobby‛, süpo lölöfiko galik, ävokädom, ven tikamagot nulik äsüikon in kap oma. „Kikodo cilajidünan oba esagof-li, das binol badik?“
„Esagof-li atosi? o ‚Bobby‛!“
„Si! ed ob esagob, das atos no binon veratik‚ ab of äsagof, das sio äbinos veratik, bi ekidol moti.“
„Ekidob ofi, bi löfob ofi vemo, o ‚Bobby‛!“ „Atosi suemob‚“ ‚Bobby‛ ägespikom ko logod filosopik. „Ob i löfob ofi so mödo. Kömof ai ad kidön obi pö vip neita gudik, täno sagof: „God galedonös oli!“ Mot olik sagof-li i atosi? o söl: ‚Tempest‛!“
Gespik nonik.
„Ab if omogolof ko man et, no okanof plu sagön osi kol ob‚“ ‚Bobby‛ süpo äsagom slokölo. „Vilob lü mot oba!“
„Stilö! o ‚Bobby‛!“ man äsagom nelaodiko. „No drenolös! oblinob oli lü mot olik.“
Ko hipul in brads oka ägegolom täno lü fenät pilitüköl. Us ilükömölo, älüspikom ome nelaodiko: „Binolös stilik! täno ovokob moti olik. Ologol vo, vio stunik obinof, ven ologof oli.“
Ädoseidom cili ed äfeifom nelaodiko. Süpo lit in cem äkvänikon, e boso latikumo, noidil fibik juüpa sadinik ävedon lilamovik.
„Lilob ofi‚“ ‚Bobby‛ äsagom fäkädiko, „lielob noidilön juüpi ofa.“
No äkünom ad kosrönön ofi, ed of no äjinof logön omi, ab älügolof ko nams pitenükol lü man.
Ven äbinof mu nilü om, äsagof nen natem nelaodik: „No kanob dunön osi. Pardolös obi! Sevol, das lelöfob oli mu ladöfo, ab no kanob lüvön eli ‚Bobby‛. Atosi no dalol flagön de ob.“
Täno man äföfiondränom seilölo eli ‚Bobby‛, e sunädo äpedof cili oka nämöfiko ini brads okik.
„O mot!“ ‚Bobby‛ äsäkom pos timüls anik, „söl: ‚Tempest‛ nu neai plu ogekömom-li?“
„Nö!“
„O mot! söl: ‚Tempest‛ nu no ekidom oli, ed äsagom, das älöfom oli so mödiko“.
„Ebo sekü kod at no ekidom obi, o ‚Bobby‛!“
„O! ab täno... täno i no binom badik, vo-li? o mot!“
„Nö! o div! Binom man gudikün vola“.
„Gudikum-li ka fatül?“ el ‚Bobby‛ äsäkom pos medit brefüpilik.
Mot ela ‚Bobby‛ no ägespikof, ab äsukof me logs filahitik in dag magedi mana, kel ilüvom laidio ofi.
„Gudikum-li ka fatül!“ ‚Bobby‛ ädönuom säki oka.
Ab no ädagetom gespiki.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1937, Nüm: 1, Pads: 2-5.
Jidipan
Fa ‚Vera Wheatley‛
El ‚Lord Crayshaw‛ äbinom dipan; ab famül lölik e plä famül pösods mödik äsevons vemo gudiko, das dipan voik el ‚Lady Crayshaw‛ äbinof. Ya suno el ‚Sir William‛ iyilädom karieri oka‚- ma lesag semikanas, bi bälid omik äprimon ad labülön pladi veütikum, ka brein omik -pos kelos jimatan omik ädedietof oki ön mod mu dipik dugale cilas oka.
Ma ced ofa cils kil at äbinons dasamans pro län lölik. El ‚Bill‛, kel älabom lifayelis teldeglul, äskilükom oki ziliko pro roul länilabotala. El ‚Cynthia‛: jipul labü lifayels teldegkil‚ädunof utosi valik, kelosi läd yunik labü baldot ofik, sötof dunön‚du el ‚Judith‛, kel älabof pas lifayels degzül, äzüpof in val fiediko söri oka. Kilatanef ädanüdon pötatimo, äpledon golfi e täniti, äreidon ze mödiko, äsmökon no tu mödiko, ed älöfädon sötiko. Mot onsik iduinof gudiko vobodi oka, ed änedof te kudön dipiko pro mats pötik kil.
Klüliko el ‚Bill‛ äbinom käläl balid ofa; jipuls äkanofs sio stebedön nog dü tim bosik.Kanoy kludo fomälön däsperi ofik, ven el ‚Sir William‛ ägetom penedi de son oka‚ kel älotedom domü famül in ‚London‛, in kel änunom matirajani e matikami kömöl oka ko jikoran teata: ‚Vivacity‛. El ‚Bill‛ älebegom fate oka, ad loveblinön nulodi prüdiko mote oka‚ed ad vüdön eli ‚Miss Tossy Sinclair‛ pro visit in dom palik oka.
El ‚Sir William‛ äjonülom pö suk näinemas pötik, das löliko iglömom komi jimatana okik;of ädalilof ye seilölo omi‚jüs ätemunom, das el ‚Miss Tossy Sinclair‛ ädalof golön lü bos semik, büä pövüdoföv lü el ‚Pine Hill‛. Täno ätovülof nami oka, ed äsagof lezäliko:
„Timüli bal, o ‚William‛!“
Ädulos brefüpilo, büä äsuemom desini ofik. Taspikülots fibik omik pivikodons suniko, pos kelos els ‚Cynthia‛ e ‚Judith‛ päbüedofs kömön‚ ad padäpön in mod, me kel övanükoy käfedis e käfodis ela ‚Miss Tossy Sinclair‛. El ‚Lady Craishaw‛ sio äbinof so flenöfik ad dasevön, das atimo i jidramatans kulivik ädabinofs‚ab of ga fümo äsüadof, das el ‚Tossy‛ no ädutof lü jietans.
Els ‚Cynthia‛ e ‚Judith‛ älabofs büiko dodis mödik ta desin sublimik‚e jidipan ämutof igo yufidön remädi, büä ävilofs kevobön pö atos. Vätälölo, das öfakipofsöv blode oksik fäti jeikik‚e danädü prom lezälik ela ‚Lady Crayshaw‛, das sakrif no ödulon lunüpikumo, kas mö vig bal, äzepofs osi.
Tü soar et pened päpoton ele ‚William Crayshaw Junior‛, kel dönu kleiliko äblöfon‚ das mot omik äbinof vom vemo visedik.
O ‚Bill‛ löfik!
Soäsä sio kanol suemön, pened agödik ola äbinon süpot pro fat olik ed ob. I suemol sio, das nulod in on pemäniotöl esäspetükon obis boso, vo-li? Vilobs ye fölön begi olik e vüdön eli ‚Miss Sinclair‛, tä stip bal. Ven ovüdob ofi isio dü vig bal ad seivön ofi, ol omutol bleibön lotedön dü tim at domü zian olik in ‚London‛. Klüliko oträtobs mu plitiäliko e flenöfiko eli ‚Miss Sinclair‛‚ ab buobs mu, das of, soäsä fat olik notodom osi so spiritäliko, stanofs su lögs lönik ofa. Bi of, soäsä äpenol, binof livik ün timül at, ostebedobs ofi ünü dels anik.
Mot oli löföl.
Pos dels tel de el ‚Bill‛ nun äkömon, das el ‚Miss Tossy Sinclair‛ ädasumof vüdi ko plid vemo mödik‚e das ökömof ün del balidfovik.
Ven el ‚Tossy‛ älükömof, läds sunädo älogofs, das äbinof ebo soik, äsä ifomälofs:brefo, äbinof lelölöfiko jikoran. Äbinof vemo bluvik e dub atos neskilik.Idesinof ad binön plitik, ed ädagetof te, das äcedoy ofi kuminiki. Äkleilikos pro alan, das desin ela ‚Lady Crayshaw‛, vio neplitülik bo äjinon-la, äzesüdon fümiko‚ad saunükön eli ‚Bill‛ de deikam lanöfik oka.
El ‚Lady Crayshaw‛ äramenof eli ‚Tossy‛ in vab bäldik, kel sis yels no plu pägebon.Sio älaboy in garad toodis jönik tel, ab ats äblebons nelogädiks dü visit ela ‚Miss Sinclair‛. Dü vegam lü lom el ‚Lady Crayshaw‛ äkipof nami ela ‚Tossy‛‚ ed älüspikof ofi, äsä mot se lekoned vönädik, sodas el ‚Tossy‛ no äkünof ad sägön vödi bal.
Lomo päglidof fa els ‚Judith‛ e ‚Cynthia‛, kels piklotofs me klotems dofikün okas‚kelis büikumo seimna imutofs remön ad idünön pö lügod fiböfik demü liman vemo fagoröletik famüla. Nen ladöfäl mödik ätenükofs ofe nami‚e pö tim tieda, alan plä jivisitan äspikon dö bolit e poedots sublimik. El ‚Tossy‛, kel däsperiko äzilogof demü zigarül, äkanof neseimo tüvön oni‚e no äkünof se ok it ad filidön bali.
Do äbinos vemo koldik, no ifiletoy föni in slipacem ofik.
„Mot taof vemo, das pamikösömükobs“, el ‚Judith‛ ätemunof.
Soar pälifädon fovikumo ko spikots nolik, ed el ‚Tossy‛ päkoedof golön lü bed tü düp: zül e laf‚ dat steb in länäd ösümagivonös rosadis sui cügs ofik, soäsä el ‚Sir William‛ äküpetom lezäliko.
Ün göd fovik tü düp jölid löäd äjenon e latikumo mö düp lafik janed. Te gaseds lotodogik mu anik äkömons sui tab‚ed el ‚Cynthia‛ älogof me logeds desirik lü hidünan, kel äblinom lü kvisinöp gasedis pimagodöl.
„Kösömo no spikobs pö janed‚“ el ‚Lady Crayshaw‛ äsagof röbülölo nami ela ‚Tossy‛. „Devodükos so vemo, ad primön deli ko oktikäd dü lafadüpil, o... ‚Tossy‛... löfikün!“
Pos janed läds äprimofs ad jäfükön okis me nágavobods ed ad penön penedis. Tü düp degtelid jäfs plitik at päropons demü spat gravik in gad, jüs äbinos tim pötik pro koled. Pos fidäd at äblümükoy oki ad takädön de jäfots fenüköl. El ‚Tossy‛, kel ämutof jäfükön oki it‚no äsevof dunön bosi gudikum, kas golön ad pianodilön in sälun, ko fut su tridöm sofik e ko färm fenätas valik.
Tied päböton pro valans in sälun gretik. Spikotam valemik äjonon dönu lüäli fümiko puritiki.Fovo el ‚Tossy‛ äginof pluti laina pro el ‚Lady Crayshaw‛‚ ed äyufof täno, do vemo neskiliko, eli ‚Cynthia‛ pö laut nunodas, kels ätefons boso füni kluba seimik in vilag. Sekü snat mutobs ye küpetön is, das el ‚Cynthia‛ it äjinof sevön nemödikosi dö atos‚ e das äbinof nemödiküno leigo neskilik äs lüsör fütürik oka.
Pos fided ün soar et läds äseidofs okis ko nägavobods oksik zü filetatopafön. El ‚Sir William‛ äsoelükom oki pos brefüp ini studacem oka‚ pos kelos el ‚Lady Crayshaw‛ äloreidof pro jipuls se bukil ko poedots fa jinef tibäldik pilautöls. Bukil älabof tiädi: „Kobosuk tuigülas“‚e dalobs cedön, das klopot no ibinon patiko liegöfik.
Atos binon nunod kuratik, no dö del te bal, ab dö dels lul, dü kels el ‚Miss Sinclair‛ älifädof in el ‚Pine Hill‛. Lunomiko ädalof ma plid oka kompenikön pö vabamaspatil in vaböm bäldik u kegolön pö pöfanivisit in vilag.
Ün del mälid ä lätik steba okik el ‚Miss Tossy‛ änükömof, ven el ‚Cynthia‛ äseadof fo filetatopafön in bukemöp. El ‚Cynthia‛ äklänedof spido disi kusens periodagasedi, me reid kela ebo äjäfof‚ed äjäfälikof ko nitedäl fulik ko gasedil dö vobod sogädik.
„Binos-li... binos-li... is ai soik?“ el ‚Tossy‛ äsäkof zogiko.
„Lio diseinol-li atosi?“ el ‚Cynthia‛ äsäkof stupädiko.
„Benö! so takedik-li e so püdik; no sevol-li utosi, kelosi diseinob?“ el ‚Tossy‛ ägespikof brefüpilo redikölo.
„Binos ün del alik zao leigik‚“ el ‚Cynthia‛ äsagof flenöfiko.
„Atos neai naüton-li oli? o ‚Cynthia‛!“
„No! no suvo‚“ el ‚Cynthia‛ ägespikof boso jemiko.
Atos äjinon kodön eli ‚Tossy‛ ad meditön, e no äsäkof plu bosi. Latikumo ün del äleditof danöfo e vemo löföfiko.
„Läbö! de jietan eleditobs fifümiko‚“ el ‚Lady Crayshaw‛ äsagof, leadölo falön oki ko seif ini stul. „Evälobs metodi verätik; fümiko no okanoföv sufidalaidön is. O ‚Judith‛! ekö! is kik dabinon; ramenolös sülo vifiko zigarülis anik se ramar!“
„Läbiko okanob dönu golön ad yagön odelo‚“ el ‚Judith‛ ämürof.
„No glömolös bu val, das epromol obe, das dalob golön dü vig lü zif! o mot!“ el ‚Cynthia‛ äsagof. „Vig kion! Voiko ga no binos gidöfik!“
„Mutobs betikön mifäti jeikik, ta kel bit dipik obsik ejelon eli ‚Bill‛‚“ mot ägespikof luprediko. „Ojenükobs-li ün zädel danüdazälüli? Täno el ‚Bill‛ ökömom lomio, e mutobs fredükön omi.“
Do el ‚Bill‛ icedom famüli oka nemödiko nüniäliki dö el ‚Tossy‛, äjonülom stuni nemödik dö atos. Ven äpubom ün göd pos lüköm oka len janedatab‚ pened äbinon näi boved oka, pipenölo me penät neskilik jimatirajana oma.
„Blümof vifiko ad finädön matirajani‚“ el ‚Lady Crayshaw‛ iküpetof lindifiko, büä son oka äpubom.
Posä el ‚Bill‛ idureidom anikna penedi, älovegivom oni mote oka. Ätonon so:
O divan löfikün obik!
Fino egekömob dönu ini vilagil bäldik oba. Äcedob osi sio vemo stiliki in lom olik, ab, mens kiolöfik binons! Mot olik sümedof vo ek, kel ebo estepof so se buk vönädik. Äkoedos memön obe lomi lönik obik, do binos pö ols klüliko mödo liegikum. Fat ebinom pastan di ‚Wesley‛, ed obinom vemo fredik, das odagetob lomi so gudiki. Is jipuls älesagofs, das mens liegik äkanons lifön ze läceriko‚ ab atosi neai ekredob, e fredob nu vemo, das elogob, das änegidetofs. Mutob sagön snatiko, das äbinos vo bosilo naütik‚ leigoso ven ob ägolob se lom, e fat äsedom obi ko nos ini vol; ab ven umatikobs, okanobs sio jafön lefredi bosik, keli dom jinon nelabön. Kioläbiks obinobs!
Jiolikan: ‚Tossy‛.
El ‚Lady Crayshaw‛ no äfägof ad vögön vödi bal, ab el ‚Bill‛ älülogom ofi me logs stralöl, ed äsagom balugiko:
„Danob sio oli, o motil!“
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1937, Nüm: 2, Pads: 11-15.