Функционалдық тағайындалуы

Мәліметтер базасының көмегімен қолданушы мәліметтерге қатынаудың жолын қысқартады. Мәліметтер базасы үлкен фирмаларда, мекемелерде және т.б көп жерлерде қолданылады.

Кестелер – кез-келген мәліметтер қорының негізгі объектісі болады. Кестеде қорда бар барлық берілгендер сақталады, сонымен қатар кесте қор құрылымын сақтайды. (өріс, олардың типтері және қасиеттері).

Менің курстық жұмысымдағы дәріханадағы дәрі-дәрмекке байланысты жалпы мәліметтер келесі кесте құрылымы түрінде берілеген:

3.1.1-сурет. Дәріханадағы (аптека) дәрі-дәрмектер туралы мәліметтер кестесі

Сұраныс - кесте және олардың қолданушысына беруге қолайлы түрде деректердi шығару үшiн қызмет етедi. Сұраныс көмегімен берілгендерді іріктеу, және оларды сұрыптау, фильтрлеу сияқты операциялар орындауға болады. Сұраныстардың көмегiмен берiлген алгоритм бойынша берілгендерге өзгерту орындауға, жаңа кестелер құруға, кестелерді басқа деректер көзінен импортталған берілгендермен автоматты толтыруларды орындауға болады.

Егер сұраныстар – берілгендерді анализдеу және іріктеу үшін арнайы құрылғы болса, онда үлгі – ол берілгендерді енгізуге арналған құрылғы. Үлгіде бiр мезгiлде берілгендерді автоматтандыру үшін арнайы басқару элементтерін енгізуге болады (тiзiмдер, ауыстырып қосқыштар, жалауша санауыштар және т.б.). Үлгі артықшылығы толтырылған бланктермен берілгендерді енгiзуде ашылады.

Менің курстық жұмысымда қолданушы өзінің қаражатына сай келетін дәрі-дәрмектер туралы сұранысты береді.Яғни,500тг қаражаты бар адам өзінің ақшасына жеткілікті дәрілер туралы мәліметті алады.

3.1.2-сурет.Қажетті сұранысты орындау операциясы

Форма. Кей жағдайда әр түрлі жазуларда сақталған ақпаарттарды енгізу қолайлы. Форма көмегімен кестедегі мәліметтердің қаншасын көргіңіз келсе, соны көре аласыз. Формамен жұмыс жасағанда кестедегі барлық ақпаратты көре аласыз және ол көркем, көрнекі түрде беріледі. Мұнда мәліметтерді енгізуге және жоюға болады.

Бастапқы беттегі қызметтер менюі 4 бөлімнен тұрады: «Файл», «Запрос», «Подсчет», «Отчет». «Файл» менюінде шығу функциясын іске асыра аламыз.

3.1.3-сурет.Жұмыстың орындалуы.

Есеп беру(отчет). Деректер қорымен жұмыс жасағанда керек ақпаратты баспаға шығару керек болады. Есепті осы кезде қолданған қолайлы Database Desktop-те есеп көмегі арқылы сұрыптау, есептеу, реттеу әрекеттерін жүргізуге болады.

С++ Buildеr-де есеп беруді құру үшін QReport компонентінің палитра беттерінде жиырмадан астам компанент орналасады. "Басты " компонент болып есеп берудің тәртәбән толығымен анықтайтын TQuickRep,, компаненті есептеліненді.

TQuickRep және TQRBand компоненттер құрамында топтық ақпараты жоқ қарапайым есеп беруді құру үшін жеткілікті болып табылады

Менің курстық жұмысымда Дәріханадағы (аптека) барлық дәрілер туралы мәліметтерді көруге болады.

Алған есеп беруді қарау үшін оған тышқанның оң жағын басамын және жылжымалы менюдан Preview элементін таңдаймыз. Осылай есепберудің жуықтап көру терезесін аламыз.

3.1.4-сурет.Есеп беру(отчет)

Оның үстіне «Дәрілер санын анықтау» (Подсчет),яғни дәріханадағы бүкіл дәрілер санын анықтап шығарып беерді. 3.1.5-суретте «Дәріхана (аптека)» кестесінен нәтижелік қарапайым сұраныс негізінде алынған мәліметтер көрсетілген.

3.1.5-сурет. Дәріханадағы бүкіл дәрілер санын көрсету

Модульдерге сипаттама

Жұмыстың модульдік сұлбасы

Unit1

Модуль бас мәзірден құралған(бас форма)

DBNavigator1 Редакторлау мүмкіндігімен жазбалар бойынша

орналастырады.

nbPrior алдыңғы жазбаға өту

nbNext келесі жазбаға өту

nbLast ең соңғы жазбаға өту

nbInsert жаңа жазба енгізу

nbDelete белгіленген жазбаны өшіру

nbEdit белгіленеген жазбаны көрнектеу

nbPost өзгертілген жазбаны нақтылау

nbCancel белгіленген жазбаның өзгерісін болдыртпау

Button2 MonthCalendar компонентін көрсету үшін қолданылған.

MonthCalendar1 Күн-ай жыл уақыттарын көрсететін компонент

DBGrid Ұсынылған деректер қорын кесте түрінде қамтамасыз етеді.

MainMenu1 Бас мәзір. Басқа формаға өтуді қамтамасыз етеді

Panel1 Жалпы тағайындау контейнерін ұсынады.

Unit2

Ақпарат модулінен (DataModule) тұрады

TDataModule IDE-де қолданылуы мүмкін топтарға арналған визуальды емес объектілерге контейнер ұсынады.

Unit3

Сұраныс (запрос)кестесін шығару үшін қолданылған модуль

Button1 Сұраныс қызметін орындайды

Button2 Форманы жабу қызметін орындайды.

DBGrid3 Бағаны енгізуге байланысты дәрі-дәрмектер туралы ақпаратты шығарады

Edit1 Қажетті бағаны(цена)енгіземіз

Label1 Бағаны енгізіңіз мәтінін бейнелейді.

Query1 Сұранысты орындау үшін кестені қамтамасыз етеді

DataSource1 Параметрленген сұраныстар үшін деректер көзін көрсетеді.

Unit4

Есеп беру(отчет) құрылуын қамтамасыз ететін модуль

QuickRep Есеп беруді құру үшін қолданылды

QRBand Мәліметтерді орналастыратын контейнер болады.

QRDBText Есеп беруде көрінетін кесте жол

Unit5

Есептеу(подсчет) ақпаратын шығаратын модуль

Button1 Бүкіл дәрі-дәрмек санын есептеп шығарады

DBGrid1Дәріханадағы барлық дәрі-дәрмек саны туралы

ақпаратты шығарады

Орытынды

Қорыта келгенде дәріхана (аптека) жұмысын жеңілдету үшін мәліметтер қорын басқару жүйелерін пайдаланған өте тиімді. Объектілі-бағытталған мәліметтер қоры мен білім қорының жүйесі кең көлемде таралымға ие болып отыр. Объектілі-бағытталған мәліметтер қоры реляциялық мәліметтер қорын басқару жүйелері шеше алмайтын қиын есептерді шеше алады. Білім қорларындағы мәліметтер қорының реляциялық жүйелерінде мәліметтерден аса жоғарғы деңгейдегі ақпараттарды алуға мүмкіндік беретін предикаттарды есептеу логикасы қолданылады.Есептеу желілерінің дамуы үлестірілген мәліметтер қорының ролін арттырып отыр. Клиент/сервер технологиясы мәліметтерге орталықтандырылған қол жеткізу және басқарумен үлестірілген мәліметтерді өңдеуді білдіреді. Сонымен қатар фармацепт қызметкерінің немесе басқа да адамдардың Дәріханадағы (аптека) дәрі-дәрмектердің түрін және де оған байланысты мәліметтерді іздеуіне жеңілдік тудырады.Міне, осындай жағдайларда берілген мәліметтерді анықтамалықтан сұраныс беру арқылы оңай тауып алуға болады.Мәліметтер қорын басқару жүйесі іске аспаған ортада мұндай іздестіру әрекеттері көп уақыт алады және алынған ақпартатың дәлдігіне де сенімсіз қараймыз.

Менің «Деректер қоры» тақырыбында жазылған курстық жұмысым Borland С++ Builder 6 программасының көмегімен біз көптеген программаларды жасауымызға болады. Мен бұл программамен жұмыс жасаған себебім, бұл программада компоненттер көп және оларды қолдана отырып олардың көлемін өзгертуге болады, бұл программаның мүмкіндігі жоғары және жұмыс жасау жылдамдығы әлде қайда тез болғандықтан осы программа маған өте ұнады. Осы ортаның құралдарын пайдалана отырып, қосымшаның интерфейстік бөлігін жобалауға,программаның кодын жазуға және оны басқару элементтерімен, байланастыруға болады. Программалау технологияларының негізгі бағыттарының бірі – объектіге бағытталған программалау тілі. С++ Buildеr интегралды ортасы объектіні программалау принципіне негізделген. Бұл ортада күрделі қосымшалар, анықтамалық және тестілеу жүйелерін, электрондық оқулықтар, мәліметтер қорын құруға болады.

Жалпы курстық жұмыстың мақсаты : С++ Builder 6 ортасындағы мәліметтер қорында орындау болғандықтан С++ Builder 6 ортасы туралы толық мәлімет және осы курстық жұмыс жасау барысында , мәліметтер қорымен қалай жұмыс жасауға болатыны жайында көптеген мәліметтер алдым.