Стерильді және асептикалық жағдайда дайындалатын дәрілік түрлер

1. Жарыққа сезімтал дәрілік заттар ерітінділерін ампулалауға ... шыны маркасы қолданылады.

1. НС - 3
2. НС - 1
3. СНС – 1
4. НС - 2
5. АБ - 1

2. Стерилизация – бұл ... процессі.

1. | жарыққа сезімтал препараттарды ыдыраудан қорғау
2. | обьекті – дәріде өмір сүруге бейім микрофлораны жартылай жою
3. | дәріде гидролизді болдырмау
4. | обьекті – дәріде тотығу деструкциясын болдырмау
5. | объекті – дәріде өмір сүруге бейім микрофлораны толық жою

3. Шынының термиялық тұрақтылығына бақылау жасағаннан кейін ... бүтін ампулалар қалуы керек.

1. |90 %
2. | 98 %
3. | 88 %
4. | 95 %
5. | 85 %

4. Газды стерильдеу ... үшін қолданылады.

1. | жеңіл тотығатын заттардың ерітінділері
2. | шыны ампуладағы ерітінділер
3. | ерітінділер және полимерлі орауыштағы КДП
4. | бөлмені өңдеу
5. | жеңіл гидролизденетін заттардың ерітінділері

5. Механикалық стерильдеу ... арқылы жүргізіледі.

1. | ерітінділерді қатты сәулелендіру
2. | дәнекерленген ампулаларды автоклавтау
3. | ерітіндісі бар дәнекерленбеген ампулаларды тиндализациялау
4. | мембраналы, шыны және керамикалық фильтрлермен фильтрлеу
5. | токсикалық газ немесе булармен өңдеу

Жұмсақ дәрілік түрлер

1. Суппозиторийлердің орташа салмағында жіберілетін ауытқу мөлшері ... құрайды.

A. | 30%

B. | 10%

C. | 20%а

D. | 5%

E. | 15%

2. Пропелленттер – бұл ... .

A. | потенциалды энергиясына баллонның ішіндегісінің шығарылуы принципі негізделген аэрозольдің газ түзуші компоненттері

B. | аэрозольдердің құрамына дисперсті орта түрінде кіретін газ тәрізді заттар

C. | үлкен емес қысымда және жоғары температурада газ тәріздіден сұйық жағдайға

өтетін инертті газ түзуші компоненттер

D. | жоғары қысымда және төмен температурада газ тәріздіден сұйық жағдайға өтетін

инертті газ түзуші компоненттер

E. | аэрозольдің құрамына дисперсті фаза түрінде кіретін газ тәрізді заттар

3. Пропелленттердің негізгі қолданылуы ... .

A. | дәрілік заттарды тұрақтандыру

B. | қажетті қысым жасау және аэрозольді баллондар ішіндегісін эвакуациялау

C. | дәрілік заттарды еріту

D. | дәрілік затты диспергирлеу

E. | микробтық контаминацияны болдырмау

4. Суппозиторийлерді ... көрсеткіштері бойынша стандарттайды.

A. | сыртқы түрі, біркелкілігі, орташа салмағы, толық деформациялану уақыты,

суппозиторийдегі препараттардың сандық мөлшері

B. | тұрақтылық, орташа салмағы, балқу температурасы, иісі және дәмінің болу

C. | орташа салмағы уақыты, толық деформациялану уақыты қату температурасы, иісі

мен дәмінің болуы, сапалық құрамы

D. | сыртқы түрінің түсі, тұрақтылық, балқу температурасы, иісі мен дәмінің болуы,

препараттың сапалық құрамы

E. | балқу температурасы, иісі мен дәмінің болу

5. Суппозиторийлерді алудың өнеркәсіптік тәсілдері ... .

A. | илеу және қабаттау

B. | илеу

C. | құю және престеу

D. | қабаттау

E. | тамшылату

кредит 7

Сабақ 1

Тақырыбы: Дәрілік құралдардың әсерін ұзартудың негізгі принциптері. Иммунобиотехнология негізінде дәрілік және диагностикалық препараттарды алу. Медициналық диагностикумдар, вакциналар, сарысулар. Сұйық және қатты дәрілік түрлерді тұрақтандыру.

Мақсаты:Ғылыми және практикалық есептерді шешуде шығармашылық еңбекпен өздігінен айналысу дағдысын қалыптастыру. Студенттерді иммунобиотехнология негізінде алынған дәрілік препараттармен, медициналық диагностикумдармен, вакциналармен, сарысулармен таныстыру.

Тапсырма:тақырыпты меңгеру кезінде әдебиетпен және электрондық қормен жұмыс істеу және келесі сұрақтарға көңіл бөлінуі тиіс:

- иммунитеттің жалпы анықтамасын, бөтен туысты агенттер туралы түсінік;

- иммунитеттің түрлерін,сонымен қатар антимикробтық иммунитеттің түрлерін;

- иммундық жауабтық механизмін: аяқталған және аяқталмаған фагацитоз;

- қорғанғыштық спецификалық факторын – бөтен туысты агенттерге қарсы антиденелерді түзу;

- диагностикумдар, моноклонды антидене, олардың қолданылуын.

Орындау түрі: реферат дайындау және қорғау, глоссарий жазу.

СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері:

Реферат– студенттің қалау бойынша дайындалады. Реферат бір топ студенттермен дайындалу мүмкін, олардың әр қайсысы бір бөлімнен мәселені зерттеп дайындайды. Реферат сұрақтардың мәнін ашуы, максималды ақпараттық және қорытындысы болуы керек.

Глоссарий- комментарийлер мен мысалдар келтірілген терминдер сөздігі. Тақырып бойынша жиі қолданылатын сөздер тізімі.

Бағалау критерилері:Минималды балл: 1

Максималды балл: 4

1.	Рефератты дайындау және қорғау	Өте жақсы	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқымай, әңгімеледі. Қойылған барлық сұрақтарға сеніммен және қатесіз жауап берді.
жақсы	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқымай, әңгімеледі. Қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде принципиалды емес қателіктер жіберді.
Қанағаттанарлық	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқиды. Қойылған барлық сұрақтарға сенімсіз жауап берді және принципиалды қателіктер жіберді.
Қанағаттанарлықсыз	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпсыз орындаған және белгіленген уақытысында тапсырмаған.. Рефератты қорғауда мәтінді оқиды. Қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде өрескел қателіктер жіберді және материалмен хабардар емес.
2.	Глоссарийлердіқұрастыру	Өте жақсы	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент берілген сұрақтарға сенімді және қатесіз жауап береді.
		жақсы	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент берілген сұрақтар бойынша принципиалды емес қателер жібереді
Қанағаттанарлық	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент қорғау кезінде берілген сұрақтарға сенімсіз жауап береді, принципиалды қателер жібереді.
Қанағаттанарлықсыз	Глоссарий толық емес көлемде, ұқыпсыз дайындалған және Уақтысында тапсырылмаған. Студент қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде дөрекі қателіктер жіберді және материалды игермеген.

Тапсыру мерзімі: 9 апта

Дебиет

Негізгі

1. МФ Х, ХІ басылымдары.

2. ҚР МФ –1- басылым. - Астана – 2008 ж.

1. Сағындықова Б.А. Дәрілердің өндірістік технологиясы: оқулық – Шымкент, 2008. – 348 бет.
2. Сағындықова Б.А., Анарбаева Р. М. Дәрілердің дәріханалық технологиясы: оқулық. Шымкент, 2008.- 436 бет.

5. И.А. Муравьев «Технология лекарственных форм» том 1. М., Медицина – 1980 ж.

6. Руководство к лабораторным занятиям по аптечной технологии лекарственных форм. Под. ред. Т.С. Кондратьевой - М., Медицина - 1986 ж.

7. Технология лекарственных форм. под ред. Кондратьевой Т.С. том. 1. М. Медицина – 1991 ж.

8. Руководство к практическим занятиям по технологии лекарственных форм. В.М. Грецкий, В.С. Хоменок. - М., Медицина - 2000 ж.

Осымша

1. А.И. Чирков Аптека лечебно-профилактического учреждения / М.: Медицина, 1991 ж.

2. Ю.И. Зеликсон, Т.С. Кондратьева От пластыря царя Пергама до трансдермальной системы (История и тенденции развития отечественной технологии лекарств): Оқу – әдістемелік құрал – М., 1999 ж.

3. Технология изготовления лекарственных форм. Серия «Медицина для вас». Ростов н/Д: «Феникс» - 2002. – 448 б.

4. Фармацевтическая технология – Под ред. В.И. Погорелова – оқу құралы, Ростов-на-Дону – Феникс – 2002ж.

5. В.Ф. Семенченко – История фармации / - М.: МарТ, 2003 ж.

6. Фармацевтическая технология – Под ред. И.И. Краснюка, Г.В. Михайловой, Е.Т. Чижова –Москва, Академия – 2004 ж.

7. Практикум по технологии лекарственных форм - Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006ж.

8. Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 ж.

9. Полный справочник фармацевта – Москва, Эксмо – 2007 ж.

Бақылау:

Бақылау сұрақтары:

1. Әсері ұзартылған дәрілік түрлердің қандай маңызы бар?

2. Дәрілік құралдардың әсерін ұзарту тәсілдері және оларды бағалау?

3. Шаншуға арналған дәрілік түрлердің әсерін ұзарту жетістіктерінің принципі.

4. Таблеттелген дәрілік түрлердің әсерін ұзарту жетістіктерінің принципі.

5. Иммунитеттің анықтамасын беріңіз. Бөтен туыс агенттер туралы түсінік беріңіз.

6. Иммундық жауаптың механизмі неде? Аяқталған және аяқталмаған фагацитоз дегеніміз не?.

7. Спецификаклық емес жалпы иммунитеттің гуморальдық факторлары қандай?

8. Қорғаудың спецификалық факторы қандай?

9. Диагностикумдар дегеніміз не? Моноклондық антиденелер қалай қолданылады? Қандай салаларда?

10. Резистогендер және биосенсорлар дегеніміз не?.

кредит 7

Тақырыбы 2: Биотехнология және экология және қоршаған ортаны қорғау проблемалары. Микроорганизмдердің көмегімен қоршаған ортаны бақылау. Қалдықсыз технология және оны енгізу болашағы.

Мақсаты:Студенттерді экология және қоршаған ортаны қорғаудың қазіргі заманғы проблемаларымен таныстыру.

Тапсырма:тақырыпты меңгеру кезінде әдебиетпен және электрондық қормен жұмыс істеу және келесі сұрақтарға көңіл бөлінуі тиіс:

- Экологияның анықтамасы;

- Фармацевтік өндірістің биотехнологиялық аспектілері;

- Биотехнологиялық процестің этаптары;

- Биотехнологиялық өндірісті жетілдіру бағыттары;

- Экологиялық жоспар бойынша биотехнологиялық проблемалар;

- Биотехнологиялық өндірістің қалдықтарын утилизациялаудың әртүрлі жолдары;

- Биообъекттердің қоршаған ортаға қауіптілігі;

- Экологиялық жоспар бойынша қауіпті биотехнологиялық өндіріс өнімдері.

Орындау түрі: реферат дайындау және қорғау, глоссарий жазу.

СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері:

Реферат– студенттің қалау бойынша дайындалады. Реферат бір топ студенттермен дайындалу мүмкін, олардың әр қайсысы бір бөлімнен мәселені зерттеп дайындайды. Реферат сұрақтардың мәнін ашуы, максималды ақпараттық және қорытындысы болуы керек.

Глоссарий- комментарийлер мен мысалдар келтірілген терминдер сөздігі. Тақырып бойынша жиі қолданылатын сөздер тізімі.

Бағалау критерилері:Минималды балл: 1

Максималды балл: 4

1.	Рефератты дайындау және қорғау	Өте жақсы	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқымай, әңгімеледі. Қойылған барлық сұрақтарға сеніммен және қатесіз жауап берді.
жақсы	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқымай, әңгімеледі. Қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде принципиалды емес қателіктер жіберді.
Қанағаттанарлық	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпты орындаған және белгіленген уақытысында тапсырған.Рефераттың тақырыбына тиісті схемалар, кестелер, суреттер келтірілген. Рефератты қорғауда мәтінді оқиды. Қойылған барлық сұрақтарға сенімсіз жауап берді және принципиалды қателіктер жіберді.
Қанағаттанарлықсыз	Өз бетінше 10-нан кем емес машинкаға басылған мәтінді, 5-тен кем емес әдебиеттерді қолданып, рефератты ұқыпсыз орындаған және белгіленген уақытысында тапсырмаған.. Рефератты қорғауда мәтінді оқиды. Қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде өрескел қателіктер жіберді және материалмен хабардар емес.
2.	Глоссарийлердіқұрастыру	Өте жақсы	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент берілген сұрақтарға сенімді және қатесіз жауап береді.
		жақсы	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент берілген сұрақтар бойынша принципиалды емес қателер жібереді
Қанағаттанарлық	Глоссарий толық сөздік көлемімен құрастырылған, негізгі терминдер мен түсініктер дұрыс көрсетілген.Терминдердің салыстырмалы мағыналары бар.Уақытында тапсырылған. Студент қорғау кезінде берілген сұрақтарға сенімсіз жауап береді, принципиалды қателер жібереді.
Қанағаттанарлықсыз	Глоссарий толық емес көлемде, ұқыпсыз дайындалған және Уақтысында тапсырылмаған. Студент қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде дөрекі қателіктер жіберді және материалды игермеген.

Тапсыру мерзімі:9 апта

Дебиет

Негізгі

1. МФ Х, ХІ басылымдары.

2. ҚР МФ –1- басылым. - Астана – 2008 ж.

1. Сағындықова Б.А. Дәрілердің өндірістік технологиясы: оқулық – Шымкент, 2008. –

4. И.А. Муравьев «Технология лекарственных форм» том 1. М., Медицина – 1980 ж.

5. Руководство лекарственных форм. под ред. А.И:Тенцовой. том. 1. М. Медицина – 1986 ж.

6. Технология лекарственных форм. под ред. Ивановой Л.А. том. 2. М. Медицина – 1991

Осымша

1. В.И. Чуешов. Промышленная технология лекарств, в 2-х томах, г. Харьков, 2002 г.

2.Т.С. Кондратьева, Г.П. Матюшина Растворы высокомолекулярных веществ и

коллоидные растворы.

3.Ю.Г.Фролов Курс коллоидной химии. Поверхностные явления и дисперсные

системы. М.- Химия.1989 г.

Бақылау:

Бақылау сұрақтары:

1. Қазіргі заманғы экологиялық проблемаларды шешуде биотехнологияның қандай үлесі бар?

2. Биотехнологиялық қалдықтар деген не?

3. Қатты, сұйық, газ тәрізді қалдықтарды тазартудың қандай схемалары бар?

4. Гендік инженерияның экологиядағы ролі.

5. Ағза үстілік жүйелердегі сигналдық коммуникативтік молекулалар деген не, және экологияны қолдау үшін оларды қолдану перспективалары.

6. Биотехнологиялық өндірістің қалдықтарына қатысты ерекшелігі қандай?

7. «Бактериалдық ашытқы» ретінде қандай коммерциялық препарат қолданылады?

8. Экологиялық қауіпсіздік жоспары бойынша биотехнологиялық өндірістерді қандай бағыттарда жетілдіруге болады?

кредит 7